Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2012

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΛΙΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ 1890-1966




ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ
Στα μαθητικά μου χρόνια η πρώτη δασκάλα στην Πρώτη δημοτικού ήταν η Αφροδίτη (Αφρούλα ) Σταθά. Στη Δευτέρα τάξη είχα την Ελένη Τζαβάρα ,από Μελιγαλά, στην Τρίτη τάξη είχα την Πηνελόπη (Πόπη) Μπακοπούλου, από το Μαυρομμάτι Ιθώμης ,στην Τετάρτη και Πέμπτη την Ευτυχία Κυριακοπούλου, από Καλαμάτα και στην Πέμπτη και έκτη το βαλυραίο Χρίστο Καρτερολιώτη.
Πηνελόπη Μπακοπούλου .Είχε καταγωγή από το Μαυρομμάτι Ιθώμης, παντρεύτηκε το Γεώργιο Θεοδωρόπουλο από Βαλύρα και απόκτησαν 2 παιδιά το Νίκο και Θεόδωρο.

Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2012

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ ΜΟΥ ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΟ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΒΑΛΥΡΑ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΚ 24002
ΤΗΛ.2724071016
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ
Ευτυχία Κυριακοπούλου. O  πατέρας της Κυριακόπουλος Γεώργιος είχε καταγωγή από την Καλιρρόη και η μάνα της Σταυρούλα Ταμπάκη είχε καταγωγή από Καλαμάτα. Απόκτησαν 7 παιδιά εκ των οποίων τα 2 ήταν αγόρια και η δασκάλα μου Ευτυχία ήταν Πέμπτη στη σειρά γέννησης.
Αποφοίτησε τη Ράλλειο Ακαδημία Πειραιά και πρωτοδιορίστηκε στο μονοθέσιο σχολείο του Νερόμυλου(Μίσκα) Μεσσηνίας. Δίδαξε εκεί για 2 χρόνια και στη συνέχεια διορίστηκε στο διθέσιο δημοτικό σχολείο του Αριστομένη, όπου δίδαξε για 4 χρόνια. Το 1955 διορίστηκε στο 4θέσιο σχολείο της Βαλύρας, το οποίο αργότερα έγινε 6θέσιο. Το 1958-1966 ήταν διευθύντρια του δημοτικού σχολείου Βαλύρας, οπότε τη χρονιά αυτή πήρε  μετάθεση για Αθήνα υπηρετώντας στο Περιστέρι, Πλατεία Βάθης και Κουκάκι. Συνταξιοδοτήθηκε το 1977 και ζει στο Μαρούσι κοντά στον ηλεκτρικό σταθμό,  μόνη της, γιατί όλα της τα αδέλφια έχουν πεθάνει και την φροντίζουν τα ανήψια της, επειδή  έμεινε ανύπαντρη.
Έχουμε τακτική επικοινωνία και το τηλεφωνό της είναι 2108065743, για όποιον ενδιαφέρεται να επικοινωνήσει μαζί της.

Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2012

ΚΑΛΑΜΑΤΑ.ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΜΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ, ΤΟ 1996(Διεπιστημονικά)

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΒΑΛΥΡΑ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΚ24002
ΤΗΛ.2724071016
ΚΑΛΑΜΑΤΑ. ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ(Διεπιστημονικά)
Πηγαίνοντας σε περιβαλλοντικό πρόγραμμα με συναδέλφους καθηγητές στην Ιρλανδία (βάζω ενδεικτικά από το πρόγραμμα  4 φωτογραφίες) σε παλαιοπωλείο, βρήκα αρκετό φωτογραφικό υλικό, στις αρχές του 20ου αιώνα (περίπου 150) με  διάφορες πόλεις της Ελλάδος, αρνητικά φωτογραφιών σε τζάμι, γκραβούρες, χάρτες κ.λ.π. Μεταξύ των πόλεων της Ελλάδος, είναι και της Καλαμάτας, τις οποίες θα αναρτήσουμε στο διαδίκτυο, ανασύροντας ευχάριστες μνήμες, το πώς ήταν και το πώς είναι, έχοντας φωτογραφίσει και ο ίδιος την πόλη της Καλαμάτας. Η ανάρτηση αυτή διεπιστημονικά περιγράφει την ιστορία της, τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, το εθνικό κειμήλιο, στοιχεία για τη μετανάστευση από την εφημερίδα Νεολόγο Πατρών το 1907, το Κάστρο της Καλαμάτας, τη μεθοδολογία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και τέλος με το φωτογραφικό υλικό,  μας δίνεται η δυνατότητα να κάνουμε τις οποιεσδήποτε συγκρίσεις, για το πριν και το μετά, το τότε και το τώρα, το παρελθόν, παρόν και μέλλον της Καλαμάτας. 
Ο σεισμός της Καλαμάτας τον Σεμπτέβρη του 19986, (υπάρχουν ακόμη πολλά σπίτια που δεν έχουν επισκευασθεί από το σεισμό)επιβράδυνε την αναπτυξή της παρότι υπάρχει το Πανεπιστήμιο-ΤΕΙ-Στρατόπεδο και το διατηρητέο μνημείο της φύσης, η ελιά της Καλαμάτας, στο χώρο του πρώην ΕΘΙΑΓΕΤώρα με τα μνημόνια, κούρεμα ομολόγων με συνέπεια τη μείωση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, το PSI, μείωση μισθών, συντάξεων, εφάπαξ, χαράτσια διάφορα, πώληση λιμανιών, σιδηροδρόμων, και αεροδρομίων, γιγαντώνεται η ανεργία, η ύφεση επιμηκύνεται, ο ελληνικός λαός εξαθλιώνεται και η ανάπτυξη της Καλαμάτας και κατ' επέκταση του νομού Μεσσηνίας πάει περίπατο , για πολλά χρόνια ακόμη.

Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2012

ΤΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΣΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑ, ΟΠΩΣ ΤΑ ΕΖΗΣΑ,ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΜΟΥ ΧΡΟΝΙΑ


Οθείος μου Ευάγγελος Βακρίνος,στο πανηγύρι Μελιγαλά


Κάποτε τα πανηγύρια στο Μελιγαλά 8\9, Κυπαρισσία 14\9, και Μεσσήνης 23\9 ήταν μια μεγάλη γιορτή θρησκευτική και εμπορική.Είναι ακόμη χαραγμένα σημαντικά γεγονότα στη μνήμη μου, στα τρία αυτά πανηγύρια. Η μεγάλη μας αγωνία ήταν,  να μην λιώσει ο πάγος του ψυγείου , στη διάρκεια της ημέρας, για να υπάρχει κρύο και δροσερό νερό, για τους πανηγυριώτες και να πωληθεί η πραμάτεια. Το πανηγύρι στο Μελιγαλά συνέπιπτε ταυτόχρονα με τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις των ανεξεταστέων, με την αγωνία αυτών και των γονιών τους στο κατακόρυφο, για την προαγωγή ή την απόρριψη. Στο πανηγύρι της Κυπαρισσίας  ήταν η καρτερική υπομονή και Ολύμπια γαλήνη στο να πάρεις νερό από τις βρύσες που υπήρχαν κοντά στη θάλασσα και να το μεταφέρεις στο χώρο του πανηγυριού, σε μακρινή απόσταση, και να μην χυθεί σταγόνα. Τέλος  στο Νησιώτικο πανηγύρι  η κάθοδος της εικόνας από το Καθολικό του Βουλκάνου, η  πεζοπορία μέχρι το Νησί και αντίστροφα, η λιτανεία. το λιβάνι,οι παρέες, η γουρνοφαγία και το ψάρεμα στΙς εκβολές του Παμμίσου, δίπλα στη Μπούκα, με εγκαταλειμένες τις καλύβες που έστηναν το καλοκαίρι οι λουόμενοι που προσήρχοντο από τα κοντινά χωριά και το χωριό μου, μένοντας εκεί, κάνοντας τα καλοκαιρινά τους μπάνια . 

Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου 2012

Η ΤΡΑΠΟΥΛΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΜΟΝΟΠΩΛΙΟΥ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 1833-1985

Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2012

ΒΑΛΥΡΑ. ΤΟ ΣΥΚΟ, ΕΝΑ ΠΡΟΙΟΝ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΑ...


ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΒΑΥΡΑ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΚ 24002
ΤΗΛ 2724071016
ΤΟ ΣΥΚΟ ΚΑΙ Η ΣΥΚΙΑ (ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ)
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Ολοκληρώνουμε με την ανάρτηση του σύκου,  τα σημαντικά προιόντα του καλοκαιριού που είχαν κάποτε  μεγάλη οικονομική, λαογραφική και κοινωνική σημασία. Στη συνέχεια θα περιγράψουμε (ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ-ΠΟΛΥΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ) τα φρούτα του Φθινοπώρου που είναι το βατόμουρο, μήλο, κάστανο, καρύδι, αράπικο φυστίκι(αραχίδα) αχλάδι, ρόδι και κυδώνι. Περιγράψαμε σε προηγούμενες αναρτήσεις για τα φρούτα του καλοκαιριού (το φραγκόσυφο, τη σταφίδα, το αμπέλι, τους λινούς και πατητήρια), και σε πολλές πόλεις της Ελλάδος, γίνονται εκδηλώσεις, που έχουν καθιερωθεί, και σημειώνουν μεγάλη επιτυχία για τα διάφορα προιόντα της μάνας γης, προβάλλοντας και διαφημίζοντας ταυτόχρονα, το προιόν και την περιοχή τους.

Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου 2012

ΒΑΛΥΡΑ. ΑΜΠΕΛΙ-ΤΡΥΓΟΣ-ΚΡΑΣΙ (ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ)


Μέρος Δεύτερο και τελευταίο
ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΑ
Τα αγγειόσπερμα σύμφωνα με τα απολιθώματα εμφανίζονται κατά το Μεσοζωικό αιώνα και πιθανά κατά την Ιουρασική περίοδο δηλαδή πριν  180 εκατομμύρια  χρόνια. Τα παλαιότερα απολιθώματα αγγειοσπέρμων που είναι γνωστά προέρχονται από την κατώτερη Κρητιδική περίοδο και παρουσιάζουν σχετικά προχωρημένο βαθμό εξέλιξης. Δεν είναι όμως γνωστό με βεβαιότητα ποιο ήταν οι φυλογενετικοί πρόγονοι των αγγειοσπέρμων και μόνο θεωρίες και υποθέσεις έχουν διατυπωθεί. Στα σπερματόφυτα ανήκουν τα γυμνόσπερμα και αγγειόσπερμα. Στα αγγειόσπερμα τα θηλυκά μέρη του άνθους σχηματίζουν ένα κλειστό όργανο, ένα είδος αγγείου τον ύπερο. Σε πολλά βιβλία της βοτανικής αναφέρονται και ως ανθόφυτα  επειδή δημιουργούν τα όργανα εκείνα που είναι γνωστά ως άνθη (λουλούδια). Τα είδη των αγγειοσπέρμων κατατάσσονται σε 2 μεγάλες κλάσεις και σε περισσότερες από 300 οικογένειες : Τα Μονοκοτυλήδονα και τα Δικοτυλήδονα. Η βασική διαφορά οφείλεται  στην ύπαρξη μιας ή δυο κοτυληδόνων ,στη νεύρωση των φύλλων και στα άνθη.

Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2012

ΟΙ ΛΙΝΟΙ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥΣ(ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ)

     ΚΑΙ Η ΤΣΙΦΙΛΙΑ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ


ΟΙΝΟΥΣΕΣ: ΤΑ ΓΛΑΡΟΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΗΣ  ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ


Πρόκειται για μια συστάδα πανάρχαιων γλαρονησιών ΝΑ της Μεθώνης και σε μικρή απόσταση απ’ αυτή που την αποτελούν τα νησάκια Σακιότσα, Αγία Μαρίνη και Καμπέρα. Είναι γνωστά στους γεωγράφους με τη γενική ονομασία «Οινούσαι Μεσσηνιακαί», για να ξεχωρίζουν από τις «Οινούσες της Χίου». Λέγονται και «Σαπιέντζες». Μερικοί γεωγράφοι στη σμαραγδένια αυτή συστάδα νησιών λογαριάζουν και τα ξερονήσια Αρνάτσι, Πετροκάραβο και Βενέτικο ή Κάβο Γάλο (κοντά στην) – την αρχαία «Θηγανούσα», από την οποία εξάγονται «θηγάναι» (ακονόπετρες).
Αρχαιολογικά – Ιστορικά :
Οι Οινούσες ήταν γνωστές στην αρχαιότητα. Τις αναφέρουν πλην του Εκαταίου και του Παυσανία κι οι Λατίνοι γεωγράφοι Πομπώνιος Μέλας και Πλίνιος. Κατά το Γερμανό αρχαιολόγο και ελληνιστή Ερνέστο Κούρτιο (DER PELOPONISOS GOTHA, 1852, II, 171) τ’ όνομά τους χρωστούν στον Οινέα το μυθικό βασιλιά της που αναγνωρίζεται ως ο πρώτος αμπελουργός της αρχαίας Ελλάδος. Κι έχει φαίνεται κάποια σχέση με την αρχαία οινοπαραγωγή της περιοχής της Μεθώνης, που έχει την «αμπελόεσσα» Πήδασο των ομηρικών (Ιλ. Στ. 150). 
  Τα Βαλυρέικα αμπέλια βρίσκονταν κοντά  στο χωριό, στην Πέρα Μεριά(υπήρχαν και πολλοί πέτρινοι λινοί, στους οποίους παίζαμε και κρυβόμαστε από τους αγροφύλακες, όταν μαζεύαμε ελιές στα παιδικά μαθητικά μας χρόνια, και δεν διασώθηκαν απο την αμέλεια και ασδιαφορία των εκλεγμένων τοπικών αρχών, γιατί εκεί υπήρχε παλια η αρχαία Ομηρική Βαλύρα) στις Γανιές, στο Βλαχόπορο και στον Κάμπο.Tώρα δυστυχώς υπάρχουν ελάχιστα αμπέλια,2-3 σταφίδες και καθόλου συκιές που να παράγουν τσαπελόσυκα. Συνηπήρχαν τότε τα αμπέλια μαζί με τις σταφίδες, τις συκιές, και τις ελιές. Τα αμμουδερά χώματα από τις προσχώσεις του ποταμού Μαυροζούμενα, στις Γανιές, είναι πιο κατάλληλα για το αμπέλι που  είναι πιο ανθεκτικό,  που χρονολογικά- ιστορικά τα αμπέλια έχουν προηγηθεί της σταφίδας. Στα παιδικά μας χρόνια, κάναμε γιουρούσια στα ποτιστικά, κλέβαμε φρούτα εποχής και ειδικά από το αμπέλι του Σφήκα, Ιωάννου, Λιοντήρη, Καρύδη,  και τα κληματερά του Κώστα Κυριαζόπουλου. Μετά το μπάνιο στο Μύλο, τα βάζαμε στο παγωμένο νερό , στο Γοργόρεμα ή στη λίμνη της Θεοφίλενας, που υπήρχαν πηγές με κρύο νερό, και απολαμβάναμε τα γνήσια βιολογικά-οικολογικά προϊόντα της μάνας γης. Το κρασί όπως είναι γνωστό αποτελεί κύριο στοιχείο του ελληνικού τραπεζιού.
Η καλλιέργεια του αμπελιού και η διαδικασία οινοποίησης ακολουθείται από την αρχαία εποχή μέχρι και τις μέρες μας με τον ίδιο τρόπο και την ίδια ένταση. Βέβαια οι εποχές αλλάζουν και η τεχνολογία καθώς αναπτύσσεται δίνει νέες δυνατότητες στην εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών με ευκολότερο και γρηγορότερο τρόπο. Σήμερα δεν υπάρχουν μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις όπως πριν 60-70 χρόνια, όμως υπάρχει ικανοποιητική παραγωγή για να καλύψει τις ανάγκες των οικογενειώντης Βαλύρας. Η μαθητριά μου,στη Βαλύρα, Βασιλική Μητροπούλου-Μηλιώνη,παράγει κρασί, από το Φράματα της Πυλίας ,σε τρεις τύπους, κυρίως από το σταφύλι ποικιλία ροδίτη. Στα παιδικά μου χρόνια το καλύτερο κρασί έβγαινε, από το μοσχοφίλερο ,το οποίο τώρα δεν υπάρχει. Το κρασί ήταν το κύριο προιόν που πωλούσαν στις ταβέρνες της Βαλύρας,που είχαμε  σε παλαιότερη αναρτησή μας.
 Η αμπελοκαλλιέργεια δεν έχει τις φροντίδες και εργασίες  όσες της σταφίδας, όπως είχαμε περιγράψει στην ανάρτηση της σταφίδας..Το αμπέλι όμως, συγκριτικά με τη σταφίδα, δεν είχε τη λαχτάρα. τον κόπο και την αγωνία, της συγκομιδής που είχε η σταφίδα. Αντίθετα, η συγκομιδή του ήταν ένα πανηγύρι. Μια εύκολη, σύντομη, και ευχάριστη εργασία, με πολύ κέφι και διασκέδαση.

Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου 2012

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΛΙΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ 1890-1966


ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΒΑΛΥΡΑ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΚ24002
ΤΗΛ.2724071016
 ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ
 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΒΑΛΥΡΑΙΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ
 ΝΙΦΟΡΟ ΝΙΚΟΛΑΟ ΤΟΥ  ΛΕΩΝΙΔΑ, ΓΕΩΡΓΙΟ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟ  ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ, ΑΛΕΞΙΟ ΛΙΟΝΤΗΡΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΒΙΓΚΟ
Στο μητρώο Αρρένων, την σχολική χρονιά 1906-7, στην πρώτη τάξη οι μικροί μαθητές Αλέξιος Βασιλείου Λιοντήρης , Χρίστος Ιωάννου Καρτερολιώτης και Γεώργιος Ιωάννου Γεωργόπουλος, είχαν αντίστοιχο αριθμό μαθητολογίου 3, 5, 55 και ηλικία 8, 8, 7 ετών.
Στην Δευτέρα τάξη ο Νικόλαος Νιφόροςτου Λεωνίδα έχει αριθμό μαθητολογίου 2 και ηλικία 8 ετών.
Οι τέσσερις αυτοί μαθητές έγιναν αργότερα δάσκαλοι και οι Καρτερολιώτης , Νιφόρος, δίδαξαν για πολλά χρόνια στη γενετειρά τους Βαλύρα ως δάσκαλοι και αργότερα ως διευθυντές.
Οι δάσκαλοι Καρτερολιώτης και Λιοντήρης συμμετείχαν στη Μικρασιατική Εκστρατεία υπερασπιζόμενη Πατρίδα, Θρησκεία, Οικογένεια, που τώρα αυτές οι λέξεις, περιορίζονται στο ελληνικό λεξιλογιο.