ΓΙΑΝΝΗΣ Δ.ΛΥΡΑΣ: ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ (ΑΡΑΧΙΣή Αράπικο φιστίκι, ΑΜΥΓΔΑΛΟ, ΚΑΡΥΔΙ)

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ (ΑΡΑΧΙΣή Αράπικο φιστίκι, ΑΜΥΓΔΑΛΟ, ΚΑΡΥΔΙ)

ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ( Αραχίς ή Αράπικο φιστίκι-Αμύγδαλο-Καρύδι)

Είχαμε περιγράψει σε παλιότερη ανάρτηση τη πώληση φιστικιών μέσα σε σακουλάκια, στα διάφορα πανηγύρια βγάζοντας το χαρτζιλίκι μας και βιώνοντας ευχάριστα συναισθήματα. Τώρα θα περιγράψουμε την καλλιέργεια του και τη βιολογική του σημασία στη διατροφή του ανθρώπου και των ζώων. Φυτεύεται το Μάρτιο και η συγκομιδή του γίνεται τέλη Σεπτεμβρίου- αρχές Οκτωβρίου, καθαρίζεται, λιάζεται ,διαλέγεται και σακιάζεται σε σακιά με δίκτυ για να αερίζονται και να μην μουχλιάζουν. Οι καλλιεργητές περιορίζονται στο χώρο της Μεσσήνης, γιατί η αθρόα εισαγωγή από ξένες χώρες, κάνει το προϊόν δυσκολοπούλητο. Τρώγεται ωμό ή ψημένο, ξεφλουδισμένο ή με το περικάρπιο του και είναι σημαντικό στον εγκέφαλο, γιατί ανοίγει τα ντουλαπάκια μνήμης . Επιβάλλεται λοιπόν στη διατροφή του ανθρώπου κυρίως ωμό, λόγο των ευεργετικών του ιδιοτήτων, στον ανθρώπινο οργανισμό.

Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα εντοπίσει ποιες ουσίες, ακριβώς, στον φλοιό των ξηρών καρπών είναι αυτές που έχουν την αντιιική δράση, υποπτεύονται όμως ότι πρόκειται για τις πολυφαινόλες. Εκτίμησαν επίσης ότι πιθανώς και άλλοι ξηροί καρποί έχουν ανάλογη δράση.

Η σημασία της φιστικιάς αυξάνει επειδή εκτός από τα σπέρματα που είναι η κύρια παραγωγή, όλο το υπέργειο μέρος, στελέχη και φύλλα είναι σανός καλής ποιότητας, όπως περίπου οι σανοί των λοιπών ψυχανθών. Η αραχίδα είναι ψυχανθές, ποώδες φυτό και στη χώρα μας καλλιεργείται ως ετήσιο φυτό επειδή δεν αντέχει στις χειμωνιάτικες παγωνιές. Οι όρθιες ποικιλίες της αραχίδας, που είναι οι πλέον ενδιαφέρουσες, έχουν κεντρικό στέλεχος όρθιο και τα πλάγια στελέχη έχουν λίγο-πολύ όρθια ανάπτυξη στην νεαρή ηλικία, αλλά έπειτα τείνουν να πάρουν έρπουσα ανάπτυξη. Τα φύλλα είναι σύνθετα με δυο ζεύγη φύλλων που μοιάζουν όπως τα φυλλάρια των τριφυλλιών. Τα άνθη της αραχίδας είναι αυτογονιμοποιούμενα, μικρά, κίτρινα και αναπτύσσονται χαμηλά κοντά στο έδαφος. Αμέσως μετά τη γονιμοποίηση, η βάση του υπέρου (που φέρει τη γονιμοποιημένη ωοθήκη και ονομάζεται γυνοφόρος) επιμηκύνεται με κατεύθυνση προς το έδαφος και εισέρχεται σ’ αυτό σε βάθος 2 έως 5 εκ. όπου σχηματίζει τους λοβούς που φέρουν τα σπέρματα. Η ένταξη της αραχίδας σε σύστημα αμειψισποράς δεν είναι εύκολη, δεδομένου ότι η αραχίδα καλλιεργείται σε εδάφη πτωχά όπου δύσκολα ευδοκιμούν άλλα φυτά. Πάντως καλό προηγούμενο για την αραχίδα θεωρείται το καλαμπόκι και το σόργο. Για την προετοιμασία του εδάφους, το χωράφι οργώνεται σε βάθος 25 εκ. το φθινόπωρο και παραχώνονται τα φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα γίνεται προσπάθεια να μείνει το χωράφι απαλλαγμένο από ζιζάνια. Πριν από τη σπορά προστίθενται φωσφορική, καλιούχα και ασβεστούχα λίπανση ανάλογα με την ανάλυση του εδάφους. Η αζωτούχος λίπανση μπορεί να αντικατασταθεί με εμβολιασμούς κατάλληλου τύπου αζωτοβακτηρίων.

Σπορά και συγκομιδή

Κατά τη σπορά της αραχίδας μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα σπέρματα γυμνά ή ολόκληροι οι λοβοί. Οι γυμνοί σπόροι είναι πιο επιρρεπείς στις ζημιές από τα παθογόνα εδάφους. Όταν χρησιμοποιούνται οι λοβοί, αυτοί προηγουμένως μουσκεύονται για 12 ώρες. Χρησιμοποιούνται λοβοί της αμέσως προηγούμενης καλλιεργητικής περιόδου. Οι μικρόσπερμοι λοβοί σπέρνονται ευκολότερα με σπαρτική μηχανή. Το βάθος σποράς (στα αμμώδη εδάφη) είναι 4 με 5 εκ. και χρειάζονται 4 έως 5 κιλά λοβών το στρέμμα. Η αραχίδα είναι ευαίσθητη τόσο στην έλλειψη νερού όσο και στις υπερβολικές αρδεύσεις. Στη χώρα μας, επειδή οι καλοκαιρινές βροχές δεν είναι ικανοποιητικές, η καλλιέργεια της αραχίδας πρέπει να ποτίζεται. Η συγκομιδή της αραχίδας στα αμμώδη εδάφη είναι εύκολη και γίνεται με εκρίζωση των φυτών. Στη συνέχεια τα φυτά τινάσσονται και αφήνονται επιτόπου για να ξεραθούν. Η βαθμιαία ξήρανση των φυτών ευκολύνει τον αποχωρισμό των λοβών και μένει ο σανός για κτηνοτροφική χρήση.

Η διατήρηση και επιδιόρθωση των ιστών του ανθρώπινου οργανισμού, απαιτεί ενέργεια πρωτεΐνες ,φωσφόρο και τα αμινοξέα θειαμίνη και νιασίνη, συστατικά των αράπικων φιστικιών. Είναι πλούσια σε βιταμίνες Α,Β,C και Ε και σε ανόργανες ουσίες όπως σίδηρο, ασβέστιο, ψευδάργυρο κ.λ.π. που βοηθούν στη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου και στη διατήρηση ισχυρών οστών. Τέλος είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και προστατεύουν τον ανθρώπινο οργανισμό από καρδιοαγγειακές παθήσεις, βοηθούν στην αντιγήρανση και διατηρούν τον οργανισμό νέο.
Τον Οκτώβριο του 1947 έπεσαν καταρακτώδεις βροχές στη Μεσσηνία, πλημύρισε η Μαυροζούμενα και το αρχαίο γεφύρι ήταν σκεπασμένο από το νερό, όπως και οι μύλοι του Χάντσιου και Γιαννόπουλου, στο Νιοχώρι (τώρα δεν σώζεται τίποτεαπό τους νερόμυλους) .Την ημέρα εκείνη επίσης πνίγηκαν και οι μυλωνάδες στη Βαλύρα, που είχαμε αναρτήσει παλιά.Ο Γιαννόπουλος είχε καλλιεργήσει στο μεγάλο κτήμα του αράπικο φιστίκι, που είχαν αγοράσει το 1936 και η πλημύρα τα ξερίσωσε με αποτέλεσμα ολη η περιοχή της Βαλύρας είχε γεμίσει από φιστίκια, τα οποία μάζευαν οι βαλυραίοι από τα κτηματά τους,όταν τα νερά έπεσαν.Αυτά μου τα διηγήθηκε ο Παναγιώτης Γιαννόπουλος,(που έχει επιχείρηση με οικοδομικά υλικά στο Μελιγαλά και είχα τα παιδιά του μαθητές όταν υπηρετούσα πρωτοδιόριστος καθηγητής στο Μελιγαλά), όταν βρεθήκαμε με το συνάδελφο και συμμαθητή μου Νικήτα Καρζή, από Κατραρού, ανήμερα του Σαυρού,στις 14 Σεπτεμβρίου, για να θυμηθούμε και πούμε τα παλιά των γυμνασιακών και επαγγελματικών μας χρόνων, μιας και τώρα είμαστε και οι δύο συνταξιούχοι.

2.ΤΟ ΑΜΥΓΔΑΛΟ

Η μελέτη ανακάλυψε ότι οι χημικές ουσίες που με φυσικό τρόπο βρίσκονται στον φλοιό συγκεκριμένων ξηρών καρπών, ενισχύουν την άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος κατά των ιών, καθώς βοηθάνε τα λευκοκύτταρα "Τ" που ανιχνεύουν την παρουσία "ξένου σώματος". Αυξάνουν έτσι την φυσική ικανότητα του ανθρώπινου σώματος να παρεμποδίζει τον πολλαπλασιασμό και την εξάπλωση των παθογόνων μικροοργανισμών.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Διατροφικών Ερευνών ανακάλυψαν πως ακόμα και μετά την χώνεψη των αμυγδάλων από το έντερο, παρατηρείται αυξημένη αμυντική ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Οι επιστήμονες, σε επόμενη μελέτη τους, θα προσδιορίσουν ποια είναι η ιδανική ποσότητα κατανάλωσης αμυγδάλων, για να έχει ο άνθρωπος την μεγαλύτερη δυνατή ωφέλεια για την υγεία του. Όπως είπαν πάντως, είναι δεδομένο ότι αν κανείς τρώει συχνά αμύγδαλα, θα αυξήσει προληπτικά τις άμυνες του κατά διάφορων ιών, ενώ όσοι έχουν ήδη μολυνθεί, θα καταπολεμήσουν πιο γρήγορα τον ιό.

Οι ερευνητές έλεγξαν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μολύνσεις ακόμα και από τον ιό του έρπητα, ο οποίος θεωρείται δύσκολος "αντίπαλος", καθώς μπορεί να ξεφεύγει από τις άμυνες του ανοσοποιητικού συστήματος, και διαπίστωσαν ότι τα αμύγδαλα βοηθάνε στην αντιμετώπισή του. Όταν όμως είχε αφαιρεθεί από τα αμύγδαλα η φλούδα τους, τότε η προστατευτική δράση τους μειωνόταν δραστικά.

3.ΤΟ ΚΑΡΥΔΙ

Τα κοράκια πήγαιναν στις καρυδιές έπαιρναν τα καρύδια, τα πήγαιναν ψηλά και τα άφηναν να πέσουν στις όχθες του ποταμού, που ήταν πέτρες για να σπάσουν, για να μπορούν εύκολα να τα φάνε. Εμείς όταν βλέπαμε αυτή τη σκηνή περιμέναμε και όταν έπεφταν τα καρύδια, πηγαίναμε τους παίρναμε το φαγητό από το στόμα, και πολλές φορές μας έκαναν επίθεση. Στα Ποτιστικά και στο Μύλο ήταν πολλές καρυδιές ,τις οποίες ρημάζαμε μαζί με τα ρόδια, κυδώνια, μήλα και βατομουρα, που τα βάτα ήταν κατάμεστα με βατόμουρα δεξιά και αριστερά κατά μήκος του αυλακιού ,στις φράχτες και τα ποτιστικά. Δίπλα στο μπαξέ μας ήταν οι καρυδιές των αδελφών Δρακόπουλου, των Μανιαταίων Χριστακαίων, και Λιοντηραίων, ποτίζονταν από το αυλάκι και τα τρώγαμε πριν καλά-καλά ωριμάσουν. Στα παιδικά μου χρόνια τα τσόφλια των καρυδιών και τα φύλλα, οι γυναίκες τα χρησιμοποιούσαν ,στη βαφή νημάτων.

Σε ανακοίνωσή τους Αμερικανοί ερευνητές ανακοίνωσαν πως το καρύδι είναι ο πιο υγιεινός από όλους τους ξηρούς καρπούς και θα πρέπει να καταναλώνεται περισσότερο ως μέρος υγιεινής διατροφής.
Συγκεκριμένα, επιστήμονες από την Πενσυλβανία ανακοίνωσαν στην Αμερικανική Ένωση Χημικών ότι τα καρύδια περιέχουν το υψηλότερο επίπεδο αντιοξειδωτικών σε σύγκριση με άλλους ξηρούς καρπούς.
Τα αντιοξειδωτικά είναι γνωστό ότι βοηθούν στην προστασία του οργανισμού έναντι νόσων.
Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι όλοι οι ξηροί καρποί έχουν καλές διατροφικές ιδιότητες αλλά τα καρύδια είναι πιο υγιεινά από τα φιστίκια και τα αμύγδαλα και ότι τα καρύδια περιέχουν διπλάσια επίπεδα αντιοξειδωτικών σε σχέση με άλλους ξηρούς καρπούς.
Ανακάλυψε ότι τα συγκεκριμένα αντιοξειδωτικά ήταν υψηλότερα σε ποιότητα και δύναμη σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο ξηρό καρπό.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ωφέλιμα επειδή σταματούν τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που βλάπτουν τα κύτταρα στον οργανισμό όταν εμφανίζεται οξείδωση.
Τα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στα καρύδια ήταν επίσης 2 έως 15 φορές πιο ισχυρά από τη βιταμίνη Ε, που είναι γνωστό ότι προστατεύει τον οργανισμό έναντι των φυσικών χημικών που εμπλέκονται στην εμφάνιση της νόσου, αναφέρει η έρευνα.
Τα καρύδια είναι γνωστό πως είναι θρεπτικά και υγιεινά, ότι περιέχουν υψηλής ποιότητας πρωτεΐνες, πολλές βιταμίνες και μέταλλα, καθώς και ίνες. Επιπλέον δεν περιέχουν γλουτένη. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι η τακτική κατανάλωση μικρών ποσοτήτων καρυδιών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας, ορισμένων ειδών καρκίνου, διαβήτη τύπου 2 και άλλων προβλημάτων υγείας.

Η καρυδιά (επιστ: Καρυά, Juglans) ανήκει στην οικογένεια των Καρυοειδών (Juglandaceae) με 20 είδη φυλλοβόλων δέντρων. Είναι αυτοφυές, αγγειόσπερμο, μονοχλαμυδικό φυτό. Δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα προσαρμογής και καλλιεργείται σε διάφορους τύπους κλιμάτων και περιβάλλοντος. Όμως αποδίδει περισσότερο σε περιοχές με θερμό και υγρό κλίμα. Tο πιο συνηθισμένο και γνωστό είδος είναι η Καρυά η βασιλική,λατινική ονομασία Juglans regia.

Καρύδια .Τα φύλλα της καρυδιάς είναι μεγάλα, μακριά, σύνθετα. Το κάθε φύλλο αποτελείται από 7-9 μικρά φύλλα, με ωοειδές σχήμα. Τα άνθη της είναι αφανή χωρίς πέταλα και τα αρσενικά σχηματίζουν ταξιανθίες. Ο κορμός της είναι παχύς και η διάμετρος του φτάνει τα 2,5 μέτρα.

Η κοινή καρυδιά φτάνει σε ύψος τα 35 μέτρα και είναι γνωστή και με τις ονομασίες αγγλική ή περσική.Καλλιεργείται για τον καρπό της, το καρύδι, και για την εξαιρετικής ποιότητας ξυλεία της. Τα καρύδια, όταν ωριμάσουν, τινάζονται από το δέντρο με ράβδισμα και μαζεύονται από το έδαφος πριν μαυρίσουν. Στη συνέχεια ξεφλουδίζονται και ξεραίνονται σε ειδικά ξηραντήρια. Το καρύδι έχει σχήμα σφαιρικό και το περικάρπιο του όταν είναι χλωρό είναι παχύ σαρκώδες και πράσινο ενώ όταν ωριμάζει αλλάζει χρώμα σε ανοιχτό μπεζ-καφέ και γίνεται σκληρό, ξυλώδες κέλυφος.Το εσωτερικό του καρυδιού, η καρυδόψιχα, αποτελείται από δύο μεγάλες κοτυληδόνες οι οποίες περιβάλλονται από ένα λεπτό σπερματικό περίβλημα. Η καρυδόψιχα τρώγεται σκέτη σαν ξηρός καρπός, χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, στη μαγειρική και τρώγεται με μέλι. Το χλωρό καρύδι γίνεται νόστιμο γλυκό του κουταλιού. Η Κίνα είναι πρώτη στον κόσμο σε παραγωγή καρυδιών. Ακολουθούν οι Η.Π.Α., το Ιράν, η Τουρκία και η Ουκρανία. Η έκταση που καταλαμβάνει στην Ελλάδα ανέρχεται σε 700.000 στρ. περίπου, ενώ η ετήσια παραγωγή καρυδιών ανέρχεται σε 25.000 τόνους. Η αποφλοίωση - σπάσιμο των καρυδιών πέρα των καρυδοθραυστών προσωπικής χρήσης γίνεται και σε ειδικά μηχανήματα τους σπαστήρες καρυδιών. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν εταιρίες που προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες.

Χρησιμότητα Το ξύλο της καρυδιάς είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό και δεν εμφανίζει ρωγμές. Είναι συμπαγές με εξαιρετική ελαστικότητα και χρησιμοποιείται στην κατασκευή επίπλων πολύ καλής ποιότητας. Επειδή κατεργάζεται εύκολα χρησιμοποιείται και στη ξυλογλυπτική.