ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ

 ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΒΑΛΥΡΑ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΚ 24002

ΤΗΛ. 2724071016

ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

Ο ΠΑΛΑΙΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ

            Ο παλαιός ναός του Αγίου Ανδρέα, σε ρυθμό βασιλικής στη θέση παλαιότερου ναού το 1828 ήταν ήδη ερειπωμένος, χτίστηκε στο διάστημα 1836-1845, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου. Έως το 1856 ήταν ο μητροπολιτικός ναός της Πάτρας .Στο εσωτερικό του ναού δεσπόζουν 6 αγιογραφίες, τρεις δεξιά και τρεις αριστερά με το έργο του Απόστολου Ανδρέα, εξωτερικά στην είσοδο του ναού υπάρχουν 3 επιγραφές και η χρονολογία  επανακτισεώς του. Δίπλα υπάρχει τη πηγάδι  με 3 επιγραφές, μέσα υπάρχει ρωμαϊκό βαλανείο, και στην αρχαιότητα ήταν ο ναός της Δήμητρας. Στον περίβολο υπάρχουν οι προτομές των ποιητή δικηγόρου Σ. Βασιλειάδη , που ίδρυσε τον “Παρνασσό”και  του Στέφανου Θωμόπουλου που έχει γράψει την ιστορία της πόλης των Πατρών. Στην οδό Παπαφλέσσα υπάρχει η πλατεία και  προτομή του Παπαφλέσσα, που σκοτώθηκε στο Μανιάκι, εναντίον του Ιμπραήμ, δωρεά των διαμενόντων Μεσσηνίων στην Πάτρα, το 1971,και απέναντι στο νέο φάρο υπάρχει η προτομή του Μιχαήλ Θερβάντες. Στην οδό τριών ναυάρχων, σε μια στήλη υπάρχουν, τα πρόσωπα Κανάρη, Μιαούλη και Σαχτούρη καθώς και οι ομώνυμοι δρόμοι .

            Το αίτημα για την ανέγερση νέου ναού του Αποστόλου Ανδρέα άρχισε να προβάλλεται στα μέσα της δεκαετίας του 1890. Το 1902 προκηρύχθηκε διεθνής διαγωνισμός στον οποίο πήραν μέρος 32 αρχιτέκτονες, από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η τελική κρίση ανατέθηκε, σύμφωνα με τον διαγωνισμό, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Βερολίνου, που τον Ιούλιο του 1904 επέλεξε το σχέδιο του Γάλλου Αιμιλίου Ρομπέρτ. Το σχέδιο του ήταν Γοτθικού ρυθμού, το τροποποίησαν και κόντυναν τον τρούλο του. Στο εσωτερικό του υπάρχει η αγιογράφηση της πόλης των Πατρών Ο νέος ναός θεμελιώθηκε τον Ιούνιο του 1908 από τον βασιλιά Γεώργιο Α’. Εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 1974, χωρίς να έχει αποπερατωθεί.

 Φυλάσσονται η κάρα και ο σταυρός του απόστολου Ανδρέα και είναι τόπος έλξης θρησκευτικού τουρισμού και το σήμα της Πάτρας μαζί με τον φάρο της.

ΝΑΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ

Ο ναός του Ευαγγελισμού ή της Ευαγγελίστριας βρίσκεται στην οδό Μαιζώνος. Ο μητροπολιτικός ναός της πόλης άρχισε να χτίζεται το 1846. Η ανέγερσή του ολοκληρώθηκε το 1856. Στο σχέδιο Βούλγαρη προβλεπόταν ως αγορά.

Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΑ

Από τα παλαιοτέρα οικοδομήματα της Πάτρας, στην Άνω πόλη. Τζαμί κατά την οθωμανική εποχή, δεσπόζει, με τον μιναρέ του, στην εικονογραφία αυτής της περιόδου. Γνωστό ως κιουρσολυμ ατζαμή ( μολυβδοσκέπαστο ) , από τις μολύβδινες επενδύσεις των τρούλων του. Το 1678 ο Φραντσέσκο Μοροζίνι το μετέτρεψε σε ναό του Αγίου Μάρκου, για να γίνει και πάλι τζαμί μετά το τέλος της βραχύβιας ενετοκρατίας.

Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΝΩ ΠΟΛΗ

Από τους μεγαλύτερους ναούς της πάνω πόλης. Εγκαινιάστηκε το 1880 σε θέση οπού βρισκόταν παλαιότερος ομώνυμος ναός. Στη διάρκεια της ύστερης τουρκοκρατίας ο ναός του αγίου Δημητρίου ήταν μητροπολιτικός και κέντρο ομώνυμης ενορίας. Τότε γειτόνευε με το συγκρότημα οικιών και αποθηκών του προκρίτου. Επανήλθε όμως και διατηρήθηκε, κοσμική και χαρούμενη, έως πρόσφατα .Στο βορινό τμήμα του ναού ,σε μικρό οικημα υπάρχει επιγραφή που αναφέρει ότι εκεί ήταν η οικία του Π.Π.Γερμανού.

ΜΟΝΗ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΕΙΟ ΕΥΓΗΡΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ

Τα κελιά της μονής, που πριν τι 1821 ήταν θολωτά, άρχισαν να χτίζονται το 1833, σε ορθογώνιο τύπο. Το κωδωνοστάσιο της μονής κατασκευάστηκε το 1892 και είναι έργο του μηχανικού του δήμου Πατρών Γ. Λυκούδη.Στην επανάσταση του 1821, έγινε η μάχη του γηροκομειού και απέναντι υπάρχει το Κωνσταντοπούλειο ίδρυμα και στην εισοδό του δεσπόζει η προτομή του Ευεργέτη δωρητή Δεμίρη.

Η ΑΓΓΛΙΚΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ

            Τα θεμέλια τέθηκαν τον Φεβρουάριο του 1872 με την παρουσία τοπικών  αρχών και του ορθόδοξου μητροπολίτη. Ολοκληρώθηκε στο τέλος της ίδιας χρονιάς. Η ανέγερσή της χρηματοδοτήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από την τοπική αγγλική τοπική κοινότητα. Τιμάται στο όνομα  του Αποστόλου Ανδρέα.

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ

Χτισμένο στη θέση της αρχαίας ακρόπολης, πάνω σε ένα λόφο ύψους 103 μ . που δεσπόζει της πατραϊκής πεδιάδας και της θάλασσας  και περιλαμβάνει όλες τις περιόδους της ιστορίας: Αρχαία, Ρωμαϊκή, Βυζαντινή, Τουρκοκρατία, Νεώτερη και Σύγχρονη.

ΤΟ ΡΩΜΑΪΚΟ ΩΔΕΙΟ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ

Από τα πιο “ ωραία ερείπια ” της Πάτρας. Τα έργα συστηματικής ανασκαφής, συντήρησης και αποκατάστασης του ωδείου άρχισαν το 1958 ( και συνεχίστηκε έως το 1963 ) από τον πατρινό αρχιτέκτονα Ιωάννη Βασιλείου ( 1901-1989 ) , με την επιστημονική συμβουλή του Αναστάσιου Ορλάνδου και του τότε διευθυντή Αναστυλώσεων Ε . Στίκα . Αναμαρμαρώθηκε η ορχήστρα , οι τέσσερις κερκίδες και οι μεταξύ τους σκάλες μέχρι το διάζωμα , ξανάγινε το μαρμάρινο στηθαίο που χωρίζει κερκίδες και ορχήστρα .

 Πριν αρχίσει να χρησιμοποιείται ως χώρος εκδηλώσεων , μετά την αποκατάσταση του, το ωδείο ήταν ένας χώρος στοχαστικής αναπόλησης. Στη μοναξιά της νύχτας το χτύπημα των ωρών από το ρολόι της γειτονικής Παντάνασσας, που τοποθετήθηκε το 1886, ήταν σε αυτό το σημείο ο μοναδικός ήχος της πόλης.

Ο παληός και νέος φάρος, το σήμα της Πάτρας                                                                                                                                                  Ο πέτρινος φάρος κατασκευάστηκε το διάστημα 1874-1878, στη θέση παλαιότερου ξύλινου, που είχε καταστραφεί τον Δεκέμβριο του 1865 από κακοκαιρία, στο μόλο του αγίου Νικολάου. Οι Γερμανοί θέλησαν να ανατινάξουν τον φάρο τον Οκτώβριο του1944 αλλά ο πλοηγός Η. Μιχαλόπουλος διέκοψε την ανατίναξη. Ο φάρος κατεδαφίστηκε το 1972, με συνοπτική απόφαση των τοπικών δικτατορικών αρχών (του δημάρχου) και με επιχείρημα τη διευκόλυνση της ναυσιπλοΐας μέσα στο λιμάνι. Ο Νέος φάρος κτίστηκε από το λιμενικό ταμείο Πατρών, στην ιχθυόσκαλα, προέκταση της οδού τριών Ναυάρχων, εγκαινιάστηκε το 2000, όπου διαμορφώθηκε ο χώρος, έγινε πάρκο αναψυχής, παρκιν αυτοκίνητων, εστιατόριο, αναψυκτήριο κατασκευάστηκε το κολυμβητήριο του ΝΟΠ και ξηλώθηκε το απεντομωτήριο.

.

ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ  ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΜΑΙΖΩΝΟΣ

            Το 1911 ο Δήμος, επί δημαρχίας Δημητρίου Βότση, αγόρασε το κτήριο σε πλειστηριασμό της Εθνικής Τράπεζας, στην οποία είχε περιέλθει το οικοδόμημα μετά τη σταφιδική κρίση. Μαζί με το Νίκο Βέτσο είναι οι 2 δήμαρχοι που έχουν προτομές και στην ομώνυμη οδό του, το 1991, έγινε βομβιστική ενέργεια όπου σκοτώθηκαν 6 πατρινοί και  ο αλλοδαπός φοιτητής δράστης. Την ίδια χρονιά καταστράφηκε η προτομή του, σκοτώθηκε ο Νίκος Τρεμπονέρας, στο συγκρότημα Βουδ και έγινε η διάλυση του ανατολικού μπλοκ Ρωσσίας και Γιουγκοσλαβίας

ΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Το 1851 επιβλήθηκε ειδικός φόρος στα εισαγόμενα είδη για την ανέγερση δημοτικού νοσοκομείου. Αυτή τη χρονιά το αδελφάτο του νοσοκομείου αποτελείται από τον δήμαρχο Ιω. Δ. Αντωνόπουλο και τον Στέφανο Παππά, Μ. Παναγόπουλο, Γ. Σωτηριάδη και Θ. Χρυσανθόπουλο. Η θέση του νοσοκομείου ορίστηκε  δυτικά του κάστρου, στην Πάνω πόλη. Το νοσοκομείο, σε σχέδια του Δανού αρχιτέκτονα Χάνσεν, θεμελιώθηκε από τον βασιλιά Όθωνα, τον Οκτώβριο του 1857. Άρχισε να λειτουργεί τις πρώτες ημέρες του 1872. Το σχέδιο του Χάνσεν δεν εφαρμόστηκε ολόκληρο, πάντως η πρόσοψη ολοκληρώθηκε. Η σημερινή μορφή του δημοτικού νοσοκομείου είναι αποτέλεσμα μεταγενεστέρων επεκτάσεων και ανακαινίσεων. Το νοσοκομείο λειτούργησε υπό την  εποπτεία του δήμου ως το 1958, οπότε και κρατικοποιήθηκε. Στης αρχές της δεκαετίας του 1970 το νοσοκομείο μεταφέρθηκε σε καινούργιο κτήριο. Σήμερα το παλαιό νοσοκομείο λειτουργεί ως χώρος πολιτιστικών δράσεων. Με το δημοτικό νοσοκομείο της Πάτρας είναι συνδεδεμένο με το όνομα του ιατρού Χρήστου Κορύλλου ( 1843-1930 ). Στον Κορύλλο οφείλουμε πολλές μελέτες για την οικονομική, κοινωνική, ιατρική, πνευματική, μετεωρολογική, περιβαλλοντική όψη της Πάτρας στον 19^ο αιώνα.

Σήμερα στεγάζει τα γραφεία της ΔΕΠΑΠ, του δήμου Πατρέων.

Ο παλιός Σιδηροδρομικός σταθμός

                             Η πρώτη αμαξοστοιχία της γραμμής Αθηνών-Πατρών έφτασε στην Πάτρα στις 9 Δεκεμβρίου 1887. Ένα χρόνο μετά η γραμμή είχε φτάσει στην Κάτω Αχαΐα, ενώ η σιδηροδρομική σύνδεση της Πάτρας με τον Πύργο έγινε τον Μάρτιο του 1890.

ΤΟ ΤΡΑΜ

            Το Τραμ (τροχιόδρομος) της Πάτρας ήταν το πρώτο στην Ελλάδα που εκινείτο με ηλεκτρικό ρεύμα. Εγκαινιάστηκε το 1902 και το δίκτυό του περιλάμβανε δύο γραμμές: Η πρώτη μήκους 5,3 χιλιομέτρων και η δεύτερη 1,7

ΤΟ ΔΑΣΥΛΛΙΟ

Από πολύ ενωρίς ο συγγραφέας του ιστορικού λεξικού των Πατρών Κ. Ν. Τριανταφύλλου, “μνημονεύεται το ονομά του σε μια πλατεία” είχε επισημάνει ότι το δασύλλιο έχει μια αναλογία με εκείνο της Τεργέστης. Από την κορυφή του κατάφυτου, ρομαντικού λόφου στα βορειοανατολικά της πόλης, απλώνεται το πανόραμα της Πάτρας, ενώ το βλέμμα μπορεί να  συλλάβει το σύνολο του πατραϊκού κόλπου με τα απέναντι βουνά της Αιτωλίας και στο βάθος τον Αίνο, το ψηλό βουνό της Κεφαλονιάς .Είναι έργο του δασολόγου Ρηγόπουλου, όπου στο δρόμο υπάρχει  η προτομή του.

Η ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ  ΚΛΑΟΥΣ

Η οινοποιεία δημιουργήθηκε από τον Γερμανό σταφιδέμπορο Γουσταύο Κλάους (1825-1908), όπου υπάρχει και ομώνυμη οδός. .

Τα βιομηχανικά κτήρια στην

ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΊΟΥ ΟΘΩΝΟΣ ΑΜΑΛΙΑΣ και ΑΚΤΗΣ ΔΥΜΑΙΩΝ

Πάνω από την οδό Ηρώων Πολυτεχνείου υπήρχαν οι 3 βιομηχανίες 5Ε, Μίσκο και Μάμος .Τώρα υπάρχει η τσιμινιέρα και ένα τμήμα του εργοστασίου 5Ε, το εργοστάσιο της Μίσκο έγινε σούπερ μαρκετ και το εργοστάσιο του Μάμου πολυκατοικίες.

                        Στη βόρεια πλευρά της Οθώνος-Αμαλίας λειτούργησε το 1857 το πρώτο ατμοκίνητο εργοστάσιο της πόλης -του Κόγκου- που επεξεργαζόταν τη γλυκόριζα και το οποίο εξελίχθηκε σε μύλο και νηματουργείο.Η γλυκόριζα είναι ένα φυτό που φυτρώνει σε όλη την Ελλάδα και πρόλαβα τη συγκομιδή του και χρήση του. Το μαζεύαμε τον Οκτώβριο και το μασάγαμε ή το πίναμε σαν αφέψημα γιατί ήταν αποχρεμπικό.Σήμερα δυστυχώς είναι στα αζήτητα και πουλιέται μόνο στο Μοναστηράκι. Δίπλα στου Κόγκου ήταν το κλωστήριο και ο ατμόμυλος Τριάντη. Οι μύλοι Τριάντη “πέρασαν” το 1910 στους Μύλους Αγίου Γεωργίου  (εταιρία του Πειραιά). Αργότερα στη θέση των μύλων Τριάντη δημιουργήθηκε το νέο πολυώροφο κτήριο των Μύλων Αγίου Γεωργίου. Δίπλα στους Μύλους, τα κτήρια των σταφιδεργοστασίων πλέον, αποτελούν μάρτυρες της σημαντικότερης οικονομικής δραστηριότητας της πόλης του σταφιδεμπορίου, αιματοδότη της Πάτρας σε όλο τον 19ον αιώνα έως τον μεσοπόλεμο.

Στην Ακτή Δυμαίων, η ΒΕΣΟ έγινε πολυχώρος ψυχαγωγίας, τα βυρσοδεψία οικοδομές και κέντρα διασκέδασης,, το παγοποιείο του Κακούρη είναι το σημερινό Πράκτικερ, στο Λαδόπουλο στεγάζεται ο φορέας της Πολιτιστικής, το εργοστάσιο αεριοφώτος είναι τα κτίρια της ΔΕΥΑΠ, τα σφαγεία είναι ο πολυχώρος διασκέδασης και ψυχαγωγίας “η πολιτεία”, δίπλα ήταν το άσυλο φρενοβλαβ΄ών , που τώρα δεν υπάρχει, το εργοστάσιο της Πατραικής έκλεισε,το πτωχοκομείο έγινε θέατρο, το διανεμητήριο του Γλαύκου κατεδαφίστηκε και τα ποτάμια Γλαύκος και Διακονιάρης θα γίνουν δρόμοι που θα συνδέουν το νεό λιμάνι με τη μεγάλη περιμετρική.

 Στη Μαιζώνος υπήρχαν το εργοστάσιο του Μαραγκόπουλου , το οποίο έχει  κλείσει , δίπλα του ή Ντρέσκο και το παγοποιείο του Γερούση που έγινε πολυκατοικίες. Τέρμα Κορίνθου ήταν η κεντρική λαχαναγορά που έγινε το έβδομο λύκειο και η πλατεία, ενώ η νέα λαχαναγορά δημιουργήθηκε στου Μακρυγιάννη δίπλα στον ποταμό Γλαύκο.    

Η ΕΠΑΥΛΗ ΚΟΛΛΑ ΣΤΟ ΜΠΕΓΟΥΛΑΚΙ

Στο τέλος του 19^ου αιώνα και στις αρχές του 20^ου οι Έλληνες και ξένοι αστοί Πάτρας πλούτισαν τις εξοχές από τις πόλης με πολλές επαύλεις, οι περισσότερες από τις οποίες ακολουθούσαν εκλεκτικό τύπο αρχιτεκτονικής, κυρίως με βόρεια χαρακτηριστικά . Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις επαύλεων παρατηρήθηκαν στη νοτιοδυτική πλευρά της Πάτρας, σε μια  περιοχή που ακόμα και σήμερα είναι γνωστή  ως Εγγλέζικα, επειδή οι επαύλεις ανήγαν σε μέλη της αγγλικής κοινότητας, και στη βόρειας πλευρά, στην περιοχή της Γλυφάδας έως την Τερψιθέα. Η έπαυλη της οικογένειας σταφιδεμπόρων και τραπεζιτών κόλλα χτίστηκε στο τέλος του 19^ου αιώνα στην περιοχή  στα ανατολικά της πόλης . Σήμερα η ανακαινισμένη έπαυλη βρίσκεται στο χώρο του ΤΕΙ Πάτρας και υπάρχει επιγραφή που αναφέρει τους λόγους δωρεάς και χρήσης . Στην πλατεία Γεωργίου υπάρχει το εμπορικό κέντρο Κολλά και στην οδό Ρήγα Φερραίου υπάρχει η είσοδος του σωζόμενου νεοκλασικού, με χρονολογία 1863.

                                               

Η ΟΔΟΣ ΕΡΜΟΥ ΣΤΟ ΥΨΟΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ (Η ΜΑΡΚΑΤΟ)

        Η οδός Έρμου ήταν  η βασική εμπορική οδός που ένωνε την Πάνω Πόλη με το λιμάνι . Η αρχή της συναντά την πλατεία Καποδιστρίου ή Μαρκάτo .   Ονομαζόταν και πλατεία αγοράς ή πλατεία τροφίμων αλλά η κοινόχρηστη ονομασία της είναι Μαρκάτο, από το λατινικό μερκούριους , που σημαίνει Ερμής . Γι αυτό και ο εισαγωγικός εμπορικός σύλλογος Πατρών έχει σήμα του τον Ερμή .Υπάρχει η προτομή του Ιωάννη Καποδίστρια, πρώτου κυβερνήτη της ελεύθερης Ελλάδος ,μετά το 1821, ο οποίος έφερε τον Σταμάτη Βούλγαρη που υλοποίησε το σχέδιο της πόλης των Πατρών το 1828-9. Υπάρχουν και στους δυο τα ονοματά τους σε δρόμους των Πατρών.

Η ΟΔΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Η οδός αγίου Γεωργίου είναι ο δρόμος που ενώνει την Κάτω με την Πάνω πόλη. Σημείο συνεύρεσης δυο κόσμων και ταυτόχρονα σημείο τομής, η οδός Αγίου Γεωργίου ήταν – και εξακολουθεί να είναι – από τους πλέον πολυσύχναστους δρόμους της πόλης. Άρχιζε από το τέλος της οδού Αγίου Νικολάου, σχεδόν μπροστά από το ναό του Αγίου Νικολάου του Βλατερού, διέσχιζε την πλατεία Αγίου Γεωργίου και κατέληγε στην οδό Καλαβρύτων ,πίσω από την εκκλησιά της Παντάνασσας. Εδώ στην πλατεία έγινε η κήρυξη του αγώνα για την ανεξαρτησία από τον επίσκοπο Παλαιών Πατρών Γερμανό και τους 6 προεστούς των Πατρών, όπου και υπάρχει ο όρκος και οι 6 προεστοί με τον Π.Π.Γερμανό..

 Πάνω από τη οδό Αγίου Γεωργίου, στο ύψωμα Σακκέτου ή Βρεφοκομείου, έστεκε ο προεπαναστατικός μικρός ναός των Εισοδίων ,που για κάποιο διάστημα ,μέσα στον 19^ο αιώνα ,λειτούργησε ως παρεκκλήσιο του γειτονικού Αγίου Νικολάου του Βλατερού. Ο παλαιός ναός των Εισοδίων κατεδαφίστηκε στη δεκαετία του 1920 και στη θέση του οικοδομικέ νέος και μεγαλύτερος, χωρίς να αλλοιωθεί όμως η τοπογραφία  της περιοχής. Τώρα γίνεται διάνοιξη για να διευκολύνει την κυκλοφορία και ομορφαίνει η περιοχή καθώς και οι σκάλες αγίου Νικολάου και Γεροκωστοπούλου.

Η ΟΔΟΣ ΛΟΝΤΟΥ

Βασική οδός της πάνω πόλης. Ονομάζεται “ Λόντου ” από το 1852, προς τιμήν της μεγάλης οικογένειας της Αχαΐας, που διακρίθηκε στη διάρκεια του αγώνα για την ανεξαρτησία . Η αρχή της βρίσκεται στους πρόποδες της ακρόπολης, ακριβώς μπροστά από την κεντρική δεξαμενή. Ευρήματα από τις διάφορες ιστορικές περιόδους και φάσεις της Πάτρας αναδεικνύουν την οδό Λόντου. Ο Λόντος υπάρχει σε  προσωπογραφία μαζί με τους άλλους 6 προεστούς ,στην πλατεία αγίου Γεωργίου.

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΥΨΗΛΩΝ ΑΛΩΝΙΩΝ

            Η διαμόρφωσή της άρχισε το 1857, με ισοπεδώσεις κ.λπ., από τον τότε δήμαρχο Μπενιζέλο Ρούφο και ολοκληρώθηκε  το 1881 από το Θάνο Κανακάρη Ρούφο, γιο του Μπενιζέλου. Το 1882 μετονομάστηκε σε πλατεία Μπενιζέλου Ρούφου, ονομασία που δεν επικράτησε καθώς το ιστορικό τοπωνύμιο αποδείχθηκε πολύ ισχυρό. Τότε πήρε και τη μορφή που έχει σήμερα .Στην πλατεία  υπάρχει ο ανδριάντας του Π.Π. Γερμανού,  που εγκαινιάστηκε το 1923,η προτομή του Κωστή Παλαμά, ,η αναθηματική στήλη των δολοφονηθέντων  πατρινών το 1944, από τους Γερμανούς, το ηλιακό ρολόι,. Βρέθηκε ψηφιδωτό που υπάρχει στην εφορεία αρχαιοτήτων, κίονας κορινθιακού ναού και διάσπαρτες κολώνες. Και το νεοκλασικό του Γκολφινόπουλου. Στο δυτικό τμήμα της Πλατείας υπάρχει ρωμαϊκός αναλληματικός τοίχος, στον οποίο υπάρχουν είσοδος -  έξοδος καταφυγίου και στην οδό Κανάρη ρωμαϊκό νυμφαίο. Κίονες δωρικού ρυθμού υπάρχουν σε νεοκλασικό στη διασταύρωση των οδών Βότση και Κορίνθου, ενώ Ιωνικού στη διασταύρωση των οδών Μαιζώνος  άγιου Νικολάου και με πλούσιες οροφογραφίες. .Στην διάρκεια της χούντας καταστράφηκε το κτίριο του σταφιδέμπορα  Βουρλούμη που η σκεπή του είχε το δωδεκάθεο (12 αγάλματα), οι 3 κινηματογράφοι της πλατείας έγιναν πολυκατοικίες, το θέατρο “λυρικό” έγινε πολυκατοικία  και στο υπόγειο της υπάρχει κατακόμβη και καταπακτή των ρωμαϊκών χρόνων . Η όψη της πλατείας άλλαξε ριζικά και είναι η πιο ακριβή περιοχή των Πατρών.

Ο ΑΝΔΡΙΑΝΤΑΣ  ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΥ      

            Ένα ακόμη έργο του πατρινού, Τηνιακής καταγωγής, γλύπτη Αντωνίου Σώχου που κοσμεί δημόσιο χώρο της πόλης. Τα αποκαλυπτήρια του χάλκινου ανδριάντα του ιστορικού ιεράρχη των Πατρών έγιναν στις 20 Μαρτίου 1923 από τον βασιλιά Γεώργιο Β’. Η ανέγερση του ανδριάντα έγινε δυνατή με χρήματα που συγκεντρώθηκαν από εράνους μεταξύ των Πατρινών. Ανδριάντες υπάρχουν του Παλαμά, Γιαννιά, Μαραγκόπουλου, Χρυσοστόμου, Πολυκράτη και Μιχαλακοπούλου

Σιντριβάνια στην πλατεία Γεωργίου Α΄

Τα δυο σιντριβάνια της πλατείας Γεωργίου Α΄ τοποθετήθηκαν το καλοκαίρι του 1874 από τη Γαλλική Εταιρία των Υδραυλικών Έργων.                                                                                                                                                              

Η κλίμακα της οδού Αγίου Νικολάου                                                          Η πρώτη κλίμακα είναι αυτή του τέλους της οδού Πατρέως, που χρονολογείται στο 1873. Το 1886 δημιουργήθηκε η κλίμακα της οδού Γεροκωστοπούλου (παλιότερα οδός Ανεξαρτησίας). Πιο πρόσφατη είναι η κλίμακα της Αγίου Νικολάου (1934),η μεγαλύτερη όλων με 490 σκαλιά.          Ονομάζεται “Αγίου Νικολάου” τουλάχιστον από το 1858 και είναι ο δρόμος όπου πρώτα άρχισε η αρίθμηση των οικιών της Πάτρας, το 1896.

Τα 3 κτήρια της οδού Αγίου Νικολάου στη συμβολή της με την οδό Μαιζώνος                                                                                                                      Το κτήριο Κρόου χτίστηκε το 1887 και άνηκε στην οικογένεια σταφιδεμπόρων Κρόου (Κρωβ), αγγλικής καταγωγής, που εγκαταστάθηκε στην Πάτρα στις αρχές του 19ου αιώνα.Το κτήριο που στεγέζεται η επιχείρηση Δούρου έχει το οικόσημο και χρονολογία 1832, ενώ απέναντι το κτίριο του Περιβολαρόπουλου έχει κίονες ιωνικού ρυθμού, εσωτερικές και εξωτερικές οροφογραφίες και είναι ένα από τα καλύτερα νεοκλασικά κτίρια της Πάτρας ,                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΡΙΟΥ ΜΕ ΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΦΕΡΥ ΜΠΩΤ

Το 2004 εγκαινιάστηκε η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου, η οποία ονομάστηκε “ Χαρίλαος Τρικούπης ”. Ήταν το  όνειρο  του Χαρίλαου Τρικούπη και των ανθρώπων της Πάτρας για πολλές δεκαετίες, γιατί λόγο θαλασσοταραχών, γινόταν διακοπή της επικοινωνίας.

 Το 2004 έγιναν οι ολυμπιακοί αγώνες στην Ελλάδα, η Πάτρα ήταν μια από τις 4 ολυμπιακές πόλεις, με σήμα  των ολυμπιακών αγώνων ,τον κότινο,  ολυμπιακή δάδα το φύλλο της ελιάς και στα σχολεία εφαρμόστηκε η διδασκαλία της ολυμπιακής παιδείας, στην οποία συμμετείχε και το τρίτο γυμνάσιο Πατρών..

 Προϊόν γαλλικής τεχνογνωσίας, όπως άλλωστε και το λιμάνι της Πάτρας στο 19^ο αιώνα, η γέφυρα οδηγεί στον τεχνολογικό 21^ο αιώνα και ενσωματώνεται στο ευρύτερο πατραϊκό τοπίο σαν ένα σύμβολο επικοινωνίας .Πολλοί οδηγοί επιβιβάζονται- αποβιβάζονται με τα φέρυ μπώτ, στη διαδρομη Ρίου- Αντιρίου και αντίστροφα.

                                                        Η ΓΕΦΥΡΑ ΣΤΑ ΣΥΧΑΙΝΑ

                             Ο ΜΩΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΕ ΔΕΣΤΡΕΣ ΤΑ ΚΑΝΟΝΙΑ

                                                     Ο ΜΩΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

                                                   Ο ΜΩΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

                                                           ΑΣΥΛΟ ΦΡΕΝΟΠΑΘΩΝ

                                                  ΠΑΛΙΟ ΨΥΓΕΙΟ ΠΑΓΟΠΟΙΕΙΟ

                                                       ΡΩΜΑΙΚΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ

                                                             ΓΚΡΑΒΟΥΡΑ ΠΑΤΡΑΣ

                                             ΑΣΥΛΟ ΦΡΕΝΟΠΑΘΩΝ ΜΠΟΥΚΑΟΥΡΗ

                                                         ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΜΑΜΟΣ

                                                       ΜΩΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

                                                          ΜΠΑΝΙΟ ΣΤΟΥ ΤΣΙΒΔΙ

                                                       ΜΩΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

                                                                ΛΙΜΑΝΙ ΠΑΤΡΑΣ

                                   ΓΚΡΑΒΟΥΡΑ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ

                                                                    ΤΡΑΜ ΠΑΤΡΑΣ

                                           ΞΥΛΙΝΗ ΠΟΡΤΑ ΣΤΗ ΓΕΡΟΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

                                                                 ΟΔΟΣ ΓΟΥΝΑΡΗ

                                                           ΠΛΑΤΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α

                                                            ΠΛΑΤΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α

                                                          ΠΛΑΤΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α

                                                        ΜΩΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

                                                    ΜΩΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

                                                              ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΠΑΤΡΩΝ

                                                        ΟΔΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

                                                                ΑΓΩΝΕΣ ΠΟΛΟ

ΜΩΛΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

                                                     Η ΠΑΤΡΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ

                                                                ΑΠΟΔΕΙΞΗ 1941

                                                        ΣΠΙΤΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΟ 1832

                                                   ΠΑΛΙΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΠΑΤΡΑΣ

                                                           ΠΛΑΤΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΓΚΡΑΒΟΥΡΑ ΠΑΛΙΑ ΜΕ ΤΟ ΜΑΡΚΑΤΟ (ΤΕΡΜΑ ΕΡΜΟΥ),ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

                                                         ΠΟΤΑΜΟΣ ΓΛΑΥΚΟΣ

                                                        ΥΨΗΛΑ ΑΛΩΝΙΑ ΠΑΤΡΑΣ

                                                  ΜΑΚΕΤΑ ΥΨΗΛΩΝ ΑΛΩΝΙΩΝ

                                                     

                                                        ΕΡΓΑ ΣΤΑ ΥΨΗΛΑ ΑΛΩΝΙΑ

                                              Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ

                                                 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟΥ ΠΑΤΡΑΣ

                                                    ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΣΤΡΟΥ ΠΑΤΡΑΣ

                         Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ

                                                     ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΜΙΝΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗΣ

                                                 ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΜΙΝΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗΣ

                                                    ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΜΙΝΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗΣ

                             ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΜΙΝΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗΣ,ΜΥΚΗΝΑΙΚΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ

                   ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΜΙΝΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗΣ,ΜΥΚΗΝΑΙΚΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ, ΓΕΦΥΡΑ

                                           ΑΓΓΛΙΚΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ-ΤΡΑΜ ΠΑΤΡΑΣ

                                          ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΤΡΑΣ

                                                     ΡΩΜΑΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΠΑΤΡΑΣ

                                                          ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΦΩΤΑΕΡΙΟΥ

                                                                      ΑΠΟΔΕΙΞΗ

                                                                    ΑΠΟΔΕΙΞΗ

                                                           ΠΑΝΑΧΑΙΚΗ 1968-9

                                   ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ,ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

                                            ΑΝΤΛΙΑ ΑΠΕΝΤΩΜΟΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

                                                        ΑΠΕΝΤΩΜΟΣΗ ΕΠΙΠΛΩΝ

                                                    ΑΝΤΛΙΑ ΑΠΕΝΤΩΜΟΤΗΡΙΟΥ

                                                               ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΒΕΣΟ

                                              ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΡΑΓΜΑ ΓΛΑΥΚΟΥ

                                                          ΠΟΤΑΜΟΣ ΓΛΑΥΚΟΣ

                                                            ΠΟΤΑΜΟΣ ΓΛΑΥΚΟΣ

                                                  ΠΡΩΤΗ ΚΑΛΥΨΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑΡΗ

                                                  ΠΑΛΙΟ ΔΙΑΝΕΜΗΤΗΡΙΟ ΓΛΑΥΚΟΥ

                                                   ΠΑΛΙΑ ΛΑΧΑΝΑΓΟΡΑ ΠΑΤΡΑΣ

                                             ΜΑΚΕΤΑ ΘΕΑΤΡΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝ ΠΑΤΡΩΝ

                              ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΛΥΟΜΕΝΩΝ ΤΡΙΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

                             ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΛΥΟΜΕΝΩΝ ΤΡΙΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

                                             ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ ΑΠΟ ΜΑΚΡΥΑ

                                               ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗ ΠΑΤΡΑΣ

                                         ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΛΙΑΣ ΛΑΧΑΝΑΓΟΡΑΣ ΠΑΤΡΑΣ

                                                         ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΜΑΜΟΣ

                                                  ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΥΜΑΡΙΚΩΝ ΜΙΣΚΟ

                                                   Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΚΑΚΙΟ

                                                               Ο ΝΕΟΣ ΦΑΡΟΣ

                                      Ο ΠΑΛΙΟΣ ΜΥΛΟΣ   ΤΟΥ ΤΖΙΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΟΛΑ

                                      Ο ΠΑΛΙΟΣ ΜΥΛΟΣ   ΤΟΥ ΤΖΙΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΟΛΑ

                     Η ΒΙΛΑ ΤΟΥ ΡΟΥΦΟΥ ΣΤΗΝ ΕΓΛΥΚΑΔΑ ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

                                  Η ΑΛΑΜΠΡΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΥ ΣΤΑ ΥΨΗΛΑ ΑΛΩΝΙΑ

Η ΠΑΛΙΑ ΠΑΤΡΑ ΜΕ ΤΑ ΕΡΓΑΣΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΙΚΗΣ-ΠΑΤΡΑΙΚΗΣ, ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ

ΟΙ ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΨΙΣ, ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ   ΤΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ, ΓΚΟΤΣΗ,ΚΑΡΑΤΖΑ,ΛΥΡΑ,ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ

                                                               ΦΡΑΓΜΑ ΓΛΑΥΚΟΥ

                                                                  ΥΨΗΛΑ ΑΛΩΝΙΑ

                    ΣΤΑ ΥΨΗΛΑ ΑΛΩΝΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΒΟΥΡΛΟΥΜΗ ΜΕ ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΘΕΟ

                                                                     ΕΡΓΑ ΓΛΑΥΚΟΥ

                                                              ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΝΙΑΡΗ

                                                            ΓΚΡΑΒΟΥΡΑ ΠΑΤΡΑΣ

                                                     ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΜΙΝΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗΣ

                                                         ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗ

                                               ΕΡΓΟ ΑΝΤΩΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

                      ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ ,ΤΟ 1829, ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΑΜΑΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ