Δευτέρα 16 Απριλίου 2012

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΥΤΕ ΤΕΜΑΧΙΖΕΤΑΙ

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΔΗΜΑΡΧΟ ΜΕΣΣΗΝΗΣ ΚΥΡΙΟ ΣΤΑΘΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟ , ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟ ΚΥΡΙΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΔΗΜΟΥ ΜΕΣΣΗΝΗΣ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΒΑΛΥΡΑ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΚ24002
ΤΗΛ.2724071016

Διαβάζοντας τις 4 παραγράφους για τα αποκαλυπτήρια του ανακατασκευασμένου μνημείου των υπέρ πίστεως και πατρίδος ηρωικώς πεσόντων Βαλυραίων, στους ιερούς του Έθνους μας αγώνες, που έγιναν στις 23-3-2012, έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του φιλοσοφία το δικό του τρόπο ζωής. Με τους τρεις πυλώνες του που είναι η Πίστη , το Συναίσθημα και η Λογική δημιουργεί τις Αξίες του, τα Οραματά του, τα Ιδανικά του και διαχειρίζεται τη ζωή του. Είναι δικαίωμα του καθενός να έχει διαφορετικές απόψεις για το Δήθεν και το Φαίνεσθαι, για το Είναι και το Ειδέναι, για το να Έχεις ή να Είσαι, για το Ποιείν και το Πράττειν, για το Είναι και το Γίγνεσθαι. Θα πρέπει όμως να συμφωνούμε σε πράγματα που μας ενώνουν και ας διαφωνούμε σε πράγματα που μας χωρίζουν .
Ένα πράγμα που μας ενώνει είναι και η τοπική ιστορία  της περιοχής μας την οποία έχουμε τεκμηριώσει, μέσα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, τη διασώσαμε, την προβάλλαμε και την έχουμε σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή.
Η γνώμη μου είναι εκεί στη μαρμάρινη πλάκα που τοποθετήθηκε στο ηρώο, με  τα πέντε ονόματα των θυσιασθέντων το 1940-41, θα μπορούσαν να γραφούν και τα ονόματα των άλλων Βαλυραίων που θυσιάσθηκαν, από το 1821 μέχρι και σήμερα.
Αυτή η παράλειψη πρέπει να διορθωθεί το δυνατόν συντομότερο
, και αν το θέμα είναι οικονομικό, να γίνει μια καμπάνια  για τη δημιουργία μιας νέας μαρμάρινης πλάκας με όλα τα ονόματα κατά χρονολογική σειρά, για να μνημονεύονται όλοι οι θυσιασθέντες και ήρωες του χωριού μας. Γιατί η ιστορία μας δεν είναι επιλεκτική ούτε τεμαχίζεται.
Αξιέπαινη η προσπάθεια αλλά και με παραλείψεις, οι οποίες  παραλείψεις μπορούν να διαγραφούν, όταν στη μαρμάρινη πλάκα ή οτιδήποτε άλλο μνημείο, είναι όλα τα ονόματα των θυσιασθέντων , από τη Βαλύρα μας.

Ονοματογραφία των βαλυραίων από το 1821 μέχρι το πόλεμο του 1940
Α. Βιογραφικό σημείωμα των Βαλυραίων αγωνιστών του ΄21.
1. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΤΕΡΟΥΛΙΩΤΗΣ επώνυμο του το οποίο διατηρείται και σήμερα στη Βαλύρα σε έξι οικογένειες.
Ήταν πρόκριτος στο Τζεφερεμίνι και είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία, αμέσως με την έκρηξη της επανάστασης μπαίνει στη πρώτη γραμμή σαν αρχηγός σώματος στη Πολιορκία της Τριπολιτσιάς μέχρι την απελευθέρωσή της. Πολέμησε επίσης στα Δερβενάκια, Άργος Κόρινθος και στα διάφορα κάστρα της Μεσσηνίας κ.α.
Το 1823 συνυπογράφει σαν πρόκριτος και εκλέτωρας, αναφορά προς το  Υπουργείο Εσωτερικών κατά του «μη νομίμως εκλεγέντος» βουλευτή Νησιού (Μεσσήνης) και τάχθηκε υπέρ της εκλογής του Γ. Δαρειώτη (ΓΑΚ) Το. Εσωτ. 23-7-1823 φάκελος 19) Από το παρακάτω έγγραφο φαίνεται ότι βοήθησε και οικονομικά τον αγώνα.
Κατά μήνα Αύγουστον 1822 εμέτρησεν εις το Κοινόν Ταμείον της Πελοποννήσου ο κύριος Πανάγος Καρτερουλιώτης εκ Νησί, γρόσια εξακόσια δύο, παράδες 30, αριθ. 60230 δια χειρός Ιωάννη Μαυρομιχάλη και Π. Ζάρκου, ως σταλείσα παρ΄ αυτών εις το Ταμείον καταγραφή, εν υποσχέσει ν΄ αποδοθώσιν αυτώ εκ μέρους της Πατρίδος, μετά την αποκατάστασιν του ελληνικού έθνους.
Τριπολιτσιά τη 29 Ιανουαρίου 1823.
Ο Κορίνθου Κύριλλος αντιπρόεδρος Ασημάκης Φωτήλας.
Παπαγιαννόπουλος, Δημ. Καραμάνος, Ιωαν. Γ. Οικονομίδης, Σπύρος Φραγκίσκος.
Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι (σημ. Βαλύρα). Πιθανότατα η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν το Καρτερώλι από το οποίο πιθανό προέρχεται και το
Ίσον απαράλλακτον του προτότυπου
Εν Νησίω την 17 Μαρτίου 1847
Ο Δήμαρχος Παμίσου
(Τ.Σ.) Παν. Δαρειώτης
Ο Παν. Καρτερουλιώτης κατατάχθηκε στην τάξη των αξιωματικών της φάλαγγας (ΑΑΕΒ, Μητρ. Αξιωμ. αυξ. αριθ. 2842). Έπεσε πολεμώντας κατά των Αράβων επιδρομέων
2. ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι (Βαλύρα) και ήταν υπαξιωματικός Β΄ επικεφαλής ομάδας Βαλυραίων. Τούτο το διαβεβαιώνουν στα 1865 οι αξιωματικοί του αγώνα Κων. Μπούρας δημαστυνόμος της Ανδανείας τότες και Αντ. Κων. Μπούρας. Η ομάδα αυτή του Μαυροειδή πήρε μέρος στις μάχες Καρύταινας Βαλτετσίου Τριπολιτσιάς (Πολιορκία απελευθέρωση) Κορίνθου, Δερβενακίων, Τρικόρφων, καθώς και στις μάχες κατά των Αράβων. Στη διάρκεια του αγώνα προήχθηκε σε πεντηκόνταρχο και μετά την απελευθέρωση του αναγνωρίσθηκε ο βαθμός του υπαξιωματικού Β΄ ύστερα από πολλές διαμαρτυρίες του.[ΓΑΚ Βλαχ. Φακ.220.].
3. ΜΠΟΒΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι (Βαλύρα). Σ΄ όλη τη διάρκεια του αγώνα ήταν στρατευμένος στις τάξεις των αγωνιστών το έτος 1842 υπηρετούσε σαν ειδικός δημαρχιακός πάρεδρος της Βαλύρας στο Δήμο Οιχαλίας. Επειδή όμως ήτανε αγράμματος υπόγραφε αντί γι΄ αυτόν άλλος (Γενικά αρχεία Κράτους, φακελ. Μοναστηριακών Σεπτεμβ. 1842). Ο καρυοφιλιάς του Παν. Μπόβη έχει 18 χαρακιές που σημαίνει ότι σκότωσε 18 Τούρκους. Διατηρείται σε κακή κατάσταση γιατί στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής το 40-44 ήταν χωμένη στα φουσκιά γιατί οι Γερμανοί μάζευαν τα όπλα. Την έχει ο τρισέγγονός του Κώστας Μπόβης που ο παππούς του ήταν πρόεδρος της κοινότητας Βαλύρας. Ο Παναγιώτης Μπόβης θείος του Κώστα έχει γιο του συμμαθητή μου Δημήτρη ο οποίος εργάζεται στον ΟΤΕ είναι   παντρεμένος ,έχει δύο παιδιά και είναι συνταξιούχος.
4. ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Γεννήθηκε στο Λέζι (Λάμπαινα) είναι πρόγονος της γνωστής οικογένειας Παπαγεωργίου που υπάρχει και στη Βαλύρα (παππούς της μάννας μου).
Ο Θ. Παπαγεωργίου ύστερα από ένορκη βεβαίωση του οπλαρχηγού Εμ. Δαρειώτη πολέμησε επικεφαλής Λαμπεναίων και υπό τον Μητροπέτροβα στην Καρύταινα Βαλτέτσι, Τρίπολι, Άργος, Δερβενάκια, Τρίκορφα, Δραμπάλα. Την εξαίρετη δράση του στον αγώνα του 1821 υπογράφουν οι συγχωριανοί και συμπολεμιστές του. Παν. Καλογερόπουλος, Παν. Κοσμάς, Αναγ. Σταματόπουλος, Γιαν. Θεοφιλόπουλος, Ιωαν. Πουλημενάκος, Χρ. Αργυρόπουλος, Παν. Σταθόπουλος, Ιωαν. Χρονόπουλος.
Στην τελευταία του αίτηση στις 5 Ιούνη 1865 ο Θ. Παπαγεωργίου έγραψε ότι είχε απομείνει «ο πλέον αδικημένος οικογενειάρχης αγωνιστής και τόνιζε ... «Βλέπω σήμερον πολλούς άλλους αγωνιστάς τους οποίους είχα υπό την αδηγίαν μου και λαμβάνουν συντάξεις και βαθμούς, ενώ εγώ έμεινα ο πλέον αδικημένος ... Η μάννα του Γιάννη Λύρα είναι το γένος Παπαγεωργίου.
5. ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ (και Ξύδης) ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Από την Βαλύρα (Τζεφερεμίνι). Καταταγείς στο σώμα του οπλαρχηγού της Επαρ. Εμπλακίων Παν. Κεφάλα επολέμησε στην Τρίπολι, Βαλτέτσι, Δερβενάκια. Στα 1825 αναφέρεται και πάλιν υπηρετών στο σώμα του Παν. Κεφάλα (ΓΑΚ, Υπ. Πολ., 30 Αυγ. 1825, κα «Μεσσηνιακά 1868», σελ. 420).
6. ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Από τη Βαλύρα (Τζεφερεμίνι). Επολέμησε υπό την αρχηγία του Παπαφλέσσα στην Τρίπολι, Βαλτέτσι, Δερβενάκια, Κόρινθο, Άργος, Ναύπλιο ως πεντηκόνταρχος. Αίτησι για τις υπηρεσίες του πατέρα της υπέβαλε η κόρη του Μαρία Σαραντοπούλου μαζί με ένορκο βεβαίωσι των Ι. Καρακίτσου και Μήτρου Κοράτση από την Ανθούσα (Ζέζα). Παρά ταύτα ουδεμίας ηθικής ή υλικής αμοιβής έτυχε.
7. ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΑΡΥΔΗ
Μετά την απόφασιη της κήρύξης της Επανάστάσης, κανείς Έλληνας δεν έμεινε αδιάφορος. Ανδρες και γυναίκες παιδιά και γέροι εξεσηκώθηκαν και ο καθένας με τον τρόπο του, πολεμούσε με ανθρωποθυσία, το βάρβαρο καταχτητή. Ενθαρυθέντες δε και οι υπερασπιστές του Τζεφερεμινίου ανέλαβαν ανεργόν δράση εναντίον ολοκλήρου της Τουρκικής φρουράς.
Ημέρα και νύχτα παρενοχλούσαν τους Τούρκους και ουδέποτε διέκοψαν τις εφόδους τους. Σκοπός τους ήταν ή διά παντός τρόπου εξόντωση των Τούρκων και η κατάληψη του χωριού (οχυρόν Μπιζάνι) γιατί  θα εξησφαλίζετο ή παρατέρα αναδιοργάνωση των δυνάμεων και των γύρω χωριών, αλλά και το συνεχές κυνήγημα των Τούρκων.
Ο Αγώνας ήτο άνισος από απόψεως δυνάμεων ,μέσων και εφοδίων λόγω όμως της σοβαρότητος έσπευσαν και απο άλλα μέρη, ήτοι απο Μεγαλόπολη – Άνω Κούρταγα – Σούλι, Δερβένι της Αρκαδίας αλλά και εκ Μεσσηνιακής Μάνης, άνθρωποι γενναίοι γνήσιοι Έλληνες θαρραλέοι και εξαίρετοι πολεμιστές – φέροντες  πλήρη οπλισμό και τροφή και ενωθέντες μετά των πολεμιστών του Τζεφερεμηνίου οι οποίοι επί επτά μήνες πολιρκούσαν τους Τούρκους.
Οι Τούρκοι απο τη πεισματική  αντίσταση των Ελλήνων αναγκάσθησαν να εγκαταλείψουν τη θέση των Μπιζάνι και να τραπούν σε φυγή ακολουθώντας την βορεία έξοδο του χωριού καταφυγόντες  στα χωριά Αλητούργη – Μίλα και Κάστρο ενωθέντες εκεί με τους Τούρκους του τρομερού εις αγριότητα Δευτέρ Αγά. Αλλά και ο Δευτέρ Αγάς αυτήν την τύχην είχεν.
Η πορεία των Ελλήνων υπήρξε ακάθεκτη, το κίνημα αστραπιέα διεδίδετο και οι Τουρκικές φρουρές η μία μετά την άλλη έπεφταν  στα χέρια των Ελλήνων. Μεταξύ των οπλαρχηγών ήταν και οι αδελφοί Κων/νος και Σταυριανός Καρύδης που ελευθέρωσαν τη Βαλύρα από τον Τζεφέρ Αγά και τα άλλα πέντε αδέλφια Ιωάννης, Θόδωρος ή καπετάν Πόρτας, Σπύρος, Βασίλειος και Αναστάσιος πολέμησαν σε πολλές μάχες στο Μωριά
Aπό την πρώτη ημέρα επαναστάτησαν οι κάτοικοι του χωριού και οι  αδελφοί Σταυριανός και Κωνσταντής Καρύδης. Η προέλευσης τους όμως κατά τον στρατηγόν Καρύδη Ιωάννη φέρεται το χωριό Σάλεση της επαρχίας Μεγαλουπόλεως. Εκτός των ανωτέρω δύο αδελφών υπήρχον και άλλοι πέντε αδελφοί: ο Ιωάννης που έδρασε  στην περιοχήν Σπάρτης, ο Θεόδωρος ή Καπετάν Πόρτας ο οποίος έδρασε στην Τρίπολη και Βαλτέτσι ο Σπυρίδων που έδρασε στην Ζακύνθο και οι Βασίλειος και Αναστάσιος δράσαντες στην Λευκάδα και  Πρέβεζα.
Έτσι απελευθερώθηκε το Τσεφερεμίνι και απο αυτηή την προόδο προέκυψε το  θέμα τηςαξιοποιήσης πλέον της περιοχής αλλά και εγκατάσταση ανθρώπων, που θα πραγματοποιούσαν την αξιοποίηση αυτής με την εργασία και καλλιέργεια της γης.
Την πρώτη βέβαια εγκατάσταση πραγματοποίησαν οι αδελφοί Σταυριανός και Κωνσταντής Καρύδης οι οποίοι  υπήρξαν  στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες του τόπου.
8. ΡΑΜΜΟΓΙΑΝΝΗΣ
Από τα Μησσηνιακά 1969-1970 σελ. 410 του Ιστοριοδίφη – Ερευνητή Μίμη Φερέτου αντιγράφουμε τα εξής, τα οποία αναφέρονται στη Βαλύρα.
«Την 28 Αυγούστου 1843 δια του ακαμάτου ζήλου του αξιότιμου δημάρχου Παμίσου κ. Παν. Δαρειώτη συνελήφθη ο αδελφός του περιβόητου ληστού Γ.  Ράμμου, εκ Τζεερεμίνης φυγάς προ οκτώ εκτών εκ των φυάκών της Πύλου και εδιευθύνθη εις την Εισαγγελίαν Καλαμών. Ο τοιούτος Δήμαρχος είναι άξιος της Βασιλικής ευμενείας (Εφ. Αθηνών «Η Ταχύπτερος Φήμη» αριθ. φύλλου 338.7 Σβρ. 1843 σελ. 4α)».
Ο Γιάννης Ράμμος είχε αναγκαστεί να «βγει στο κλαρί» όχι ως κακοποιός. αλλά ως δυναμικός αντίπαλος του καθεστώτος και είχε χαρακτηριστεί ως «ληστής», όπως έκανε για όλους τους ανεπιθύμητους σ΄ αυτό το βαυαρικό καθεστώς. Η λαϊκή μούσα όμως τιμώντας την πατριωτική δράση του και τους υπέρ του λαού αγώνες του, αφιέρωσε στο Ραμμόγιαννη – όπως έμεινε γνωστός – Δημοτικό τραγούδι που τραγουδιέται ακόμη στη Μεσσηνία.
Ερευνώντας, το τραγούδι αυτό το βρήκαμε στη σελ. 258 του βιβλίου του Παν. Β. Παπαδόπουλου, Ταξίαρχου Π.Δ., «Φράγκοι, Ενετοί και Τούρκοι στην Πελοπόννησο 1204-1821».
Ο Ραμμόγιαννης
Εδώ, παιδιά, που σμίξαμε τα τρία καπετανάτα
πρέπει και να χωρίσουμε, μπουλούκια να γενούμε.
Άλλοι να πάνε στα νησιά κι άλλοι στη Μέσα Μάνη,
όσο να φύγ΄ η Παγανιά και η βαρειά κατάρα.
Ο Γιάννης πάει στης Αιμυαλούς κι ο Γιώργος πάει στην Πιάνα
κι ο Γιάννης ο Ραμμόγιαννης στα Ρικωτά πηγαίνει.
Βάνει δυο βίγλες και τηράν, δυο βίγλες κι αγναντεύουν.
Η πάνω βίγλα μίλησε και η κάτω απενοήθη:
- Γιάννη, δύο Τούρκοι έρχονται κι οι δυό Καβαλαραίοι!!
Τρεις ντουφεκιές του ρίξανε ...
Από το τραγούδι βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο Ραμμόγιαννης υπήρξε και προεπαναστατικός κλέφτης με δική του ομάδα, όπως ο Γιάννης Κολοκοτρώνης (Ζορμπάς), αδελφός του Θόδωρου Κολοκοτρώνη και ο Γιώργος Μπέλκος από τον Αετό Τριφυλίας.
Η ΜΑΧΗ  ΒΕΡΓΑΣ-ΑΛΜΥΡΟΥ (22-24\6 -1826 )
    Στην ιστορική μάχη της Βέργας* ,ο ΙΜΠΡΑΗΜ ο οποίος ήθελε να καταλάβει τη Μάνη, συνάντησε εκτός του πέτρινου τείχους (ξερολιθιά) μήκους 900 μέτρων
(σήμερα σώζονται 170 μέτρα) και ανθρώπινο τείχος ,από 5 χιλιάδες πολεμιστές εκ των οποίων πολλοί ήταν Μεσσήνιοι. Οι πολεμιστές  των χωριών απο τους δήμους ΟΙΧΑΛΙΑΣ-ΑΝΔΑΝΙΑΣ ηταν:
ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
ΝΙΑΡΧΟΣ,ΚΟΥΡΕΤΑΣ και ΚΑΜΑΡΙΝΟΣ από ΜΠΑΛΛΑ
ΤΡΑΓΟΣ και ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ από ΚΑΤΣΑΡΟΥ
ΑΔΕΛΦΟΙ ΡΕΡΑΙΟΙ από ΚΑΛΥΒΙΑ
ΚΡΙΜΠΑΣ,ΜΑΡΤΑΚΛΗΣ,ΝΤΑΛΑΧΑΝΗΣ,ΚΟΥΣΟΥΛΑΣ,ΚΩΣΤΟΛΙΑΣ και ΚΟΜΙΝΗΣ από ΜΕΡΟΠΗ
ΜΗΤΡΑΚΑΣ,ΡΙΖΟΣ,ΠΡΟΥΝΤΖΟΣ,ΛΑΠΙΩΤΗΣ από ΟΙΧΑΛΙΑ
ΛΙΑΡΟΣ ΝΤΑΒΡΑΒΤΑΣ,ΜΠΑΡΑΜΠΟΣ και ΜΑΥΡΑΝΔΡΑΣ από ΛΟΥΤΡΟ
ΠΙΚΟΥΛΑΣ και ΣΟΥΛΙΜΙΩΤΗΣ (ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ) από ΖΕΥΓΟΛΑΤΙΟ
ΜΑΡΜΑΡΑΣ από ΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙ
ΠΕΤΡΟΓΙΑΝΝΗΣ από ΜΑΓΟΥΛΑ
ΚΙΡΚΙΛΗΣ ,ΔΗΜΑΡΑΣ,ΜΑΚΡΗΣ,ΜΠΟΥΤΟΣ ΔΟΡΚΟΦΥΚΗΣ,ΔΕΛΙΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΛΙΩΝΗΣ  και ΦΩΤΟΣ από ΜΕΛΙΓΑΛΑ.
ΛΥΡΑΣ ΦΕΙΔΑΣ,ΞΥΔΗΣ  ή ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ *και ΦΕΡΜΑΝΗΣ από ΒΑΛΥΡΑ
ΧΟΝΔΡΟΣ ,ΤΣΙΛΙΚΑΣ,ΚΑΒΟΥΡΑΣ και ΛΑΤΖΟΥΝΗΣ από ΣΚΑΛΑ
Ο Γιώργης Ξυδόπουλος είχε παιδιά:
-Τον Αλέξη (που είχε αδελφή τη γιαγιά του Γιωργη Μπαρακάρη ) που απόχτησε το γιό Παναγιώτη  και αυτός με τη σειρά του απόχτησε τα παιδιά Γιώργη και Γλυκερία. Ο Γιώργης απόχτησε την Κατερίνη που παντρεύτηκε το Γιώργο Τσιλίκα και έχουν μια κόρη.
-Τον Αντρέα που είχε παιδιά τη Σταθούλα που παντρεύτηκε ο Πουλόγιαννης  τη Βγενικούλα που παντρυτηκε ο Ηλίας Μακρής  και το Γιώργη (αναγνώστη) ο οποίος απόχτησε τα παιδιά Γιάννη ,Αντρέα και Ντίνα που παντρεύτηκε το γιάννη Φειδά και απόχτησαν τα παιδιά Κώστα και Ελένη.
Το Νικόλαο που είχε τα παιδιά Θανάση, Ελένη και Δημήτρη  Παπαξύδη ο οποίος απόχτησε το γιο Νίκο ο οποίος έχει 3 κόρες.
 -Τον Δημήτρη που έφυγε οικογενειακά στη Μάνη  ,επειδή σκότωσε έναν τούρκο και αλλαξε το οναμά του σε Ξυδέας.
Ο πολεμιστής Γιώργης Ξυδόπουλος είχε αδελφό τον επισης πολεμιστη του 1821 Παναγιώτη.
Φ283
171.Ονομαστικός κατάλογος Αριστούχων (α\α 1-389,ειδος αριστείου,ονομα, επώνυμο, χωριό, δημος,  επαρχία).
 α\α. 107-133    ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ
α\α .144-145     ΛΟΥΜΙ
α\α. 148-149     ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΙ
α\α. 165-167    ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ
α\α. 323-325    ΘΟΥΡΙΑ
Ονομαστικός κατάλογος Αριστούχων από ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ ΟΙΧΑΛΙΑΣ*.
107. ΑΝΕΣΤΗΣ              ΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
108. ΠΑΥΛΟΣ                ΝΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
109. ΣΤΡΑΤΟΣ              ΚΑΡΥΔΗΣ
110. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ         ΣΠΑΝΟΣ
111. ΘΑΝΑΣΗΣ             ΣΩΤΗΡΑΚΗΣ
112. ΓΕΩΡΓΙΟΣ             ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
113. ΝΙΚΟΛΑΟΣ           ΘΡΟΥΜΠΗΣ
114. ΓΙΑΝΝΗΣ               ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ
115. ΦΩΤΗΣ                  ΜΠΕΛΑΣ
116. ΓΑΛΑΝΗΣ              ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ
117. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ         ΚΟΛΙΑΣ
118. ΘΑΝΑΣΗΣ             ΚΟΛΙΟΓΑΜΠΡΟΣ
119. ΝΙΚΟΛΑΟΣ           ΛΙΟΝΤΗΡΗΣ
120. ΘΑΝΑΣΗΣ             ΣΓΟΥΡΟΣ
121. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ       ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ
122. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ       ΜΠΕΛΙΟΣ
123. ΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ     ΜΠΑΚΑΣ
124. ΣΤΑΥΡΟΣ             ΙΩΑΝΝΟΥ
125. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ      ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
126. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ        ΛΙΟΝΤΗΡΗΣ
127. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ        ΦΩΤΕΙΝΟΣ
128. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ      ΤΑΣΟΠΥΛΟΣ
129. ΙΩΑΝΝΗΣ             ΔΟΥΡΑΜΑΚΟΣ
130. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ      ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΣ
131. ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ Κ.   ΚΑΡΥΔΗΣ
132. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ         ΚΑΡΥΔΗΣ
133. ΙΩΑΝΝΗΣ            ΣΠΗΛΙΑΔΗΣ
165ΓΙΑΝΝΗΣ               ΜΠΕΛΑΣ
166. ΓΕΩΡ.Δ.               ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ
167. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ         ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ
Το αριστείο στα νούμερα 107-133 ηταν σιδηρούν και στα νούμερα 165-167 ήταν χαλκούν.
* Η αρίθμηση είναι όπως στο πρωτότυπο.
240.α\α. ειδος αριστείου,ονομα,επώνυμο,χωριό, δημος, επαρχία)
         Α\Α. 349-353 ΓΛΙΑΤΑ ΑΝΔΑΝΙΑΣ
Α\Α. 354-359 ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
Α\Α. 367-380 ΓΛΙΑΤΑ ΑΝΔΑΝΙΑΣ
Α\Α.  408-411 ΚΛΙΜΑ ΙΘΩΜΗΣ

Ονομαστικός κατάλογος  με χαλκούν Αριστείον  από τα χωριά ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ , ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΙ ,ΣΙΜΙΖΑ και ΛΟΥΜΙ , α\α=354-436  

Από το χωριό ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ
354. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΟΒΗΣ
355. ΠΑΝΑΓ.ΔΟΥΡΑΜΑΚΟΣ
356. ΠΑΝ.ΜΠΟΥΡΙΚΑΣ
357. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΟΥΡΙΚΑΣ
358. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ
359. ΑΓΓΕΛΟΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗΣ

 ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΙΝΑΡΔΟΥ* ΚΑΤΟΙΚΟΥ ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΗ,ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΕΡΩΝ ΕΙΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑ,ΕΤΩΝ 48.ΠΕΡΙ ΑΡΙΣΤΕΙΟΥ. ΕΝ ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΗΤΗ 9 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1839.
   Ο αναφερόμενος δήμαρχος, κάτοικος του δήμου τουτου ,δεν υπάρχουν αλλοι δημότες του φέροντος το τοιούτον ονομα και επώνυμο και δεν κατεδικάστη από το αρθρο 22 του Ποινικού Νόμου.Εγεννήθη εν Τζεφερεμίνη Μεσσηνίας.
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΔΕΡΩΝ
ΣΦΑΓΙΔΑ-ΥΠΟΓΡΑΦΗ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟΝ ΔΕΡΩΝ
Ο υποφαινόμενος δεν ελειψε από του να συντρέξει απ΄αρχής μέχρι τέλους είς ολας τας μάχας τας γενομένας κατά των Οθωμανών, δια του περί ανεξαρτησίας αγώνος υπο την οδηγίαν του οπλαρχηγού ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ.Υπηρέτησε με βαθμό λοχαγού.Ανεφέρθην κατά το 1836 με την επι των αριστείων επιτροπήν επισυνάψας τα πιστοποιητικά με την αναφοράν μου, αλλά μέχρι τούδε με απορίαν μου δεν έλαβα το ανήκον αριστείον.Δια τούτο παρακαλείσθε κύριε δήμαρχε να διευθύνεται την παρούσαν οπυ δει και να απολαύσω το ως είρηται αριστείον για να φαίνομαι και εγώ ως εις των αγωνιστώντης πατρίδος,υποσημειούμαι ευσεβάστως.
Ο ευπειθέστατος
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ
* Το πρωτότυπο φωτοαντίγραφο είναι στη διάθεση  του οποιυδήποτε ενδιαφερομένου.
ΓΑΚ [ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ]
ΘΕΑΤΡΟΥ 6 ΑΘΗΝΑ
ΦΑΚΕΛΟΙ ΑΡΙΣΤΕΙΩΝ
ΑΡΙΘΜΟΣ  ΦΑΚΕΛΟΥ  258
ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ  ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟ 1844 από το χωριό ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ [Βαλύρα]  ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Α\Α     ΦΥΛΛΟ           ΑΡΙΣΤΕΙΟΝ                ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
 1             066                   χαλκούν                       Πανάγος Τσαγκάρης
 2             078                     ……..                         Δημητράκης Καρτερολιώτης
 3               ..                        …….                         Γεώργιος Κοντοπανάγος
 4             028                      ……..                        Χρίστος   Τσαγκάρης
 5               ..                       ……..                         Ανάργυρος Καρτερολιώτης
 6               ..                       ……..                         Παναγιώτης Παπασαραντόπουλος
 7               ..                        …….                          Αναγνώστης Γεωργόπουλος
 8               ..                        ………                        Ιωάννης Λινάρδος
 9               ..                        ……….                       Ζαχαρίας ιερεύς   Κανελλόπουλος
10              ..                         ……..                        Ιωάννης   ιερεύς    Μπακόπουλος
11            082α                   Σιδηρούν                 Γιαννάκης   Καρύδης
12            034α                     ……                          Ιωάννης Μ πουζαλάς
13             ..                          …….                         Γεώργιος Μπόβης
14             ..                           ……                         Γιαννάκης Μπόβης
15             ..                           …….                        Σταυριανός  Καρύδης
16             ..                            ……                        Παναγιώτης Ντουραμάκος
17             ..                            ……                        Πετρος Τσιλιβίτης
18             ..                            ……                        Δημήτριος Τσιλιβίτης
19           082                           ……                       Παναγιώτης Ντουραμάκος
20             ..                             …..                         Παναγιώτης    Μπακόπουλος
21             ..                             …..                         Αναστάση Κατσιλιέρη
22             ..                             …..                         Αγγελής Μπουρολιάς
23             ..                              ……                       Πανάγος Μπουρίκας
24                                                                           Νικόλαος Μυλωνάς
25                                                                           Γεώργιος Λύκος *
26                                                                           Δημήτριος  Μυλωνάς
27                                                                           Παναγιώτης Τσιμπουκλής
28                                                                           Γιαννάκης Χριστάκης
29                                                                           Αθανάσιος Χαλικούρας
30                                                                           Θεόδωρος Χαλικούρας
31                                                                            Γεώργιος Χριστάκης
32                                                                           Αγγελος Λεοντάρης
33          ..                          ……..                            Αναγνώστης Μπουρολιάς
34                                                                           Αναστάσιος Σπυρόπουλος
35                                                                            Γεώργιος Σαραντόπουλος
36                                                                            Κωνσταντης Καρύδης
37                                                                            Χριστος  Βασιλόπουλος
38                                                                            Γεώργιος Μυλωνάς
39                                                                            Δημήτριος Βασιλόπουλος
40                                                                            Γιάννος Μπάλας
41                                                                            Νικόλαος Σταθόπουλος
42                                                                            Καλόγερος Γκομέσης
43                                                                            Αντώνιος  Γκομέσης
55                                                                            Θεόδωρος Κ.Τσαγκάρης
56                                                                            Σταυριανός  Μπουρίκας
57             Φ32        Χαλκούν                                Βασίλης  Λινάρδος
58             Φ144      Σιδηρούν                               Αθανάσιος Λύκος.

ΤΟΜΟΣ 15 Μέρος Γ
ΛΥΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΕΤΟΥΣ 1822
Ευρετήριο Τόπων 403 Τζεφερεμίνι
Γ.27,90,183,200
377 Ιμπλακίων Ανδρούσης  Κουτζούκ Μάνης
Σελίδα 27. Όσα εδώσαμε προς τον Πετρόμπεην.
Τη 14 Μαρτίου από Τζεφερεμίνι με ανθρώπους μας 2339 γρόσια
Σελίδα 90. Λογαριασμός Δημοπρασίας Κιουτσούκ Μάνης και Ιμπλακίων.
Ιουνίου 8. Το χορίον Ντζιαφέρ Εμίνη ό και ή ομολογία της ασ.3600 ελάβομεν το πεσινάτη ασ .1000
  Τον ιδίων  Ντιαφέρ Εμινέον ένα μύλο 140. Το πεσινάτη του μύλου θα δοθεί το Σεπτέμβριο.
  Σελίδα 183. Δια μίαν ομολογίαν όπου στείλαμε  σήμερον του κυρ. Σπίρου Φρανζεσκόπουλου με το Γιωργάκη Μανιάτη του μύλου Τζαφερεμίνη. Επί του νώτου. Καταγραφή των όσων έμειναν  ασύνακτα από δημοπρασία Ανδρούσης και Εμπλακίων  επιστατούντος Θ. Καρδαρόπουλου και λοιπών.
 189βρίου <1>822 εδώθη εις το ταμείο αριθμός 2.
  Επαρχία Κουτζιούκ  Μάνης
 Χορίων Καλάμη                      γρόσια        600
               Καμάρι                           «          1812,20
               Τζιαφέρ Εμίνη                «          2600
               Κωνσταντίνους               «          2730
               Αί ζαγα                            «          1733,14
               ΣΥΝΟΛΟ                                    9475,34
Τη 129βρίου 1822 Νησί.
Ασύναχτα είναι ο Τζεφμινέικος μύλος δια γρόσια 140
Από Κάμερ μένουν                                                  100
Από Κωνσταντίνους σε 6 χωρία                              270
Η ομολογία εις Α Κοκολόπουλο                              760
Γρόσια                                                                     7510
Τα συναχθέντα εκατέρω                                        9475,34
Το πρώτο κέστι                                                    16985,34
                                                                               8.304
                                                                             25290,00
σελίδα 126    Έρανος Νησί                        Α/Α     γρόσια
                      Πανάγος Καρτερολιώτης      119      602,30
                      Αναστάσης Πουλόπουλος     122      250
                
ΤΟΜΟΣ 15 ΜΕΡΟΣ Α-Β ΤΟΜΟΣ 7

Σελίδα 32. Είσπραξη εισοδημάτωνμ επαρχίας Ανδρούσης. «Σημειώνω τα όσα χωρία εδώσαμεν εις Ιλτιζάμια το υποεφόρων και λοιπών.»
ΧΩΡΙΑ                 ΓΡΟΣΙΑ
Μαγγανιακό            406
Σιμίζα                      600
Ζέζα                         500
Μπουρνάζι               650
Σάμαρι                     425
Λέζι                          800
Ζερμπίσια                 200
Τζεφαλινού              450

ΤΟΜΟΣ 16 (ΤΟΜΟΣ 9)
Από Θεοδώση Καρδαρόπουλο δια τον μύλο Λέζι

ΕΠΑΡΧΙΑ  ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ
Η Επαρχία Μικρομάνης συσταθείσα κατά την Τουρκοκρατία ως διοικητικό τμήμα (Καζάς), διατηρήθη κατά την επανάσταση και μετά την απελευθέρωση ως το 1835 που συνεστήθηκαν οι δήμοι, αλλά και μέχρι το 1843-4 ως εκλογική περιφέρεια. Στην επαρχία Μικρομάνης υπήγοντο τα χωριά Μικρομάνη (έδρα), Καμάρι (συνοικισμός, σημερινή Θουρία) Καλάμι (Αϊζάγα) Αντικάλαμος (Αζήζαγα) Κωνσταντίνοι, Βαλύρα (Τζεφερεμίνι), Στενύκλαρος (Σανδάνι), Φίλια και Σπανοχώρι.
                Στις 20 Απριλίου 1829 ανακήρυξαν «γνήσιο πολίτη» της επαρχίας τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια με ψήφισμα οι υπογράφοντες κάτοικοι από τη Βαλύρα ήταν:
Νικ. Παπαβασιλόπουλος
Ηλ. Μπότσικας
Σπύρος της Αναγνωστούς
Παν. Δουραμάκος
Νικ. Σταματόπουλος
Αγγ. Λιοντήρης
Αναγν. Ράμμος
Παν. Μπόβης
Παν. Σπηλιώτης
Παπασαράντος
Παπαμιχάλης
Αναγ. Γεωργόπουλος
Σωτ. Σαραντόπουλος
Θεοδ. Μπόβης
Δημητ. Καρύδης
Βασίλης Λινάρδος*
Νίκος Μαυροειδής

Οι δημοπρόκριτοι της επαρχίας Μικρομάνης ανακηρύσσουν γνήσιο πολίτη της επαρχίας των Ιων. Καπιδίστρια το 1829.
                                                Εν Μικρομάνη τη 27/4/1929

Η σφραγίδα έχει την υπογραφή Δημογεροντειον επαρχίας Μικρομάνης (ΓΑΚ Βλαχ. Α. φακ 220). Στο εντυπο αυτό  υπογράφουν και οι δημοπρόκριτοι των χωριών Μικρομάνης-Αντικάλαμου, Καλάμι, Καλαμίου, Κωνσταντίνων, Ανδανείας, Σπανοχωρίου, Κερασταρίου.
                *Την κόρη του Βασίλη Λινάρδου  Λευκή, είχε παντρευτεί ο Ξενοφώντας Καρτερολιώτης ο οποίος απεβίωσε πρόσφατα και διασώζεται η φουστανέλα με όλα τα εξαρτήματά του Βασιλείου Λινάρδου.
                               

Β. Αυτοί που πολέμησαν και θυσιάστηκαν για την πατρίδα, απο τη Βαλύρα 1897-1923.

Α. 1897
Στον πόλεμο του 1897 ελαβε μέρος και ο Βαλυραίος ΠΕΡΙΚΛΗΣ Γ. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ . Γεννήθηκε το 1860 και κατατάχτηκε εθελοντής στο στρατό. Φοίτησε στη σχολή υπαξιωματικών και αποφοίτησε με το βαθμό του ανθυπασπιστή.Στο πόλεμο του 1897 πολέμησε με το βαθμό του λοχαγού κατά των Τούρκων και διακρίθηκε. Πέθανε το Μάϊο του 1912 εν ενεργεία ταγματάρχης. (Στρ.Ναυτ. εγκυκλοπαιδεια,τόμος Β,ΣΕΛ.551Β)
Ο ΚΩΝ-ΝΟΣ ΤΣΑΓΚΑΡΗΣ συμμετείχε ενεργά στο πόλεμο του 1897.Υπάρχει έγγραφο ντοκουμέντο που πήρε άδεια, επειδή ηταν βαρειά άρωστος.
.Παπαθεοδώρου Ιωάννης. Πολέμησε το 1897 (Ιατρός – Αριστοδήμειο).

Β.  ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ.
Ο Παναγιώτης Γ. Χαραλαμπόπουλος ή Καπετάνιος κατετάγη στο σώμα του Παύλου Μελά. Αχρηστεύθηκε το αριστερό του πόδι στο Μακεδονικό Αγώνα και έχοντας ακόμη 7 τραύματα υπέκυψε.
Μαρίνος Λυμπερόπουλος ή Κρόμπας. 1875-1905. Ήταν αξιωματικός και στο Μακεδονικό αγώνα του 1904 ήταν επικεφαλής. Εφονεύθη εις Πεταλίνα το 1905. Καταγόταν από το Αριστοδήμειο.
Λυμπερόπουλος Αλέξανδρος Ι ή καπετάν Πιστάρας Μακεδονομάχος – Οπλαρχηγός (Αριστοδήμειο
Ευθύμιος Κ. Σπηλιώτης : Κλάσεως 1918 όστις έχει τιμηθεί δια πολεμικού Σταυρού και δια μεταλλίου Νίκης εις την μάχην Αινιγκιόλ,  υπηρετήσας εις το μέτωπον Μακεδονίας και Μ. Ασίας επί τέσσερα (4) συνεχή έτη.
Ιωάννης Φωτεινός: Κλάσεως 1903, ανάπηρος πολέμου.
Δημήτριος Π. Λαμπρόπουλος: Τυγχάνει έφεδρος κλάσεως 1916 υπηρετήσας εις το μέτωπον Μακεδονίας και Μ. Ασίας.
Χρήστος Π. Μπουρολιάς: Κλάσεως 1917 υπηρετήσας εις το μέτωπον Μακεδονίας και έχοντα θανόντα αδελφό εν πολέμω.
Στυλιανός Π. Μελισσουργός: Κλάσεως 1898 ,υπηρετήσας εις τας τάξεις του στρατού, εις διαφόρους επιστρατεύσεις. 
Ο Ιωάννης Τσιλίκας του Δημητρίου ήταν εθελοντής Μακεδονομάχος.
Γ. 1912-1913
Δημήτριος Ν. Μπόβης Λοχίας, σκοτώθηκε στις 7-6-1913,στη Μανωλιάσα,
Αριστείδης Χρ. Καρακίτσος, Δεκανέας,σκοτώθηκε στις5-6-1913 ,στην Κρέσνα
Ιωάννης Γεωρ, Φιλίππου Δεκανέας,
Αναστάσιος Χαρ. Ραμογιαννόπουλος ,σκοτώθηκε στις 7-1-1913 υποδεκανέας, στη Μανωλιάσα,
 Αντώνιος Ανδρ. Φειδάς ,στρατιώτης εξ ασθενίας λόγω τραυμάτων και
 ο Σπυρίδων Βίγκος, δεκανέας σκοτώθηκε στο Ηπειρωτικό μέτωπο .
Διονυσόπουλος Χαρίλαος Παν. Πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους και στους πολέμους 1917-23 (Ταγματάρχης από Βουρνάζι).

Δ. 1918-1923
Αναστάσιος Πούλου Πουλόπουλος Λοχίας (Μ. Ασία) 11-8-1921, Αθανάσιος Πούλου Πουλόπουλος Στρατιώτης (Μ. Ασία), Νικόλαος Ευθ. Ματσούκας Στρατιώτης,αιχμάλωτος το 1922και χαθηκαν τα ιχνη του (Μ. Ασία), Κωνσταντίνος Ευθ. Ματσούκας Στρατιώτης  εξαφανισθείς(Μ. Ασία), Χαράλαμπος Βασ. Μπακόπουλος Στρατιώτης  1921 Κιουτάχεια(Μ. Ασία), Βασίλειος Γεωρ. Σαρλάς Στρατιώτης  ,20-10-1918 στρατ νοσοκομείο ΚαλαμάταςΝικόλαος Δημ. Σαρλάς Στρατιώτης (Μ. Ασία), Δημήτριος Ανδρ. Φωτεινός Στρατιώτης (Μ. Ασία), Νικόλαος Ανδρ. Φωτεινός Στρατιώτης ,πέθανε στη Μακεδονία,Θεμιστοκλής Μηχ. Παπασαραντόπουλος Στρ. λόγω τραυ. υπέκυψεν, Νικόλαος Κων. Σταθόπουλος Στρ. λόγω τραυ. Υπέκυψεν, Μαρίνος Ηλ. Μακρής Στρ. λόγω τραυ. Υπέκυψεν στις 11-2-1919,στο στρατ. Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Παναγιώτης Ιωάν. Σταθόπουλος Στρ. λόγω τραυ. Υπέκυψεν, Πέτρος Ιωαν. Γεωργόπουλος* Στρ. λόγω τραυ. Υπέκυψεν στις 24-12-1918 στο στρατ. Νος. Θεσσαλονίκης, Νικόλαος Παν. Μπουρίκας Χωροφύλαξ Υπέκυψεν στις 16-3-1821, Θωμάς Παν. Μπυρελιάς Στρ. λόγω τραυ. Υπέκυψεν, Γεώργιος Ανδ. Σπηλιώτης Στρ. λόγω τραυ. Υπέκυψεν.
Χαρίλαος Β. Μπάκας.** Λοχίας Πέθανε στο στρατιωτικό νοσοκομείο διακομιδής 9-7-1921.Ιωάννης Ευσταθόυ Μπουρελιάς*** ,Δεκανέας.Πέθανε στο  στρατ.νοσοκομείο Πατρών στις 17-10-1918.
* Από το βιβλίο , Αγώνες και νεκροί, τόμος Α,σελ208Α
** Από το βιβλίο , Αγώνες και νεκροί, τόμος Β, σελ 615
*** Από το βιβλίο , Αγώνες και νεκροί, τόμος Β, σελ 432Α

 

      Ε. Από το βιβλίο΄΄Πράξεων του Αγροτικού συμβουλίου Βαλύρας 1930-1943΄΄,
διαπιστώνουμε τη συμμετοχή συγχωριανών μας στις διάφορες μάχες, που δημοσιεύονται για πρώτη φορά, για να ’μαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι.
     Πράξη 25 (4-3-1931). Σελίδες 41-48.
Θέμα: Εκλογή τακτικών και αναπληρωματικών αγροφυλάκων Αγροτικής περιοχής Βαλύρας.
     Αγροτικό Συμβούλιο.
Μιχάλης Πουλόπουλος                Πρόεδρος
Κωνσταντίνος Μπόβης                Μέλος
Γεώργιος  Περιβολάρης               Μέλος
Κωνσταντίνος Ντουραμάκος       Μέλος
     Υποψήφιοι Αγροφύλακες.
Χρήστος  Σ.  Μπάκας
Στυλιανός  Μελισουργός
Σταμάτιος  Μπουζαλάς
Δημήτριος  Λαμπρόπουλος
Χρήστος   Μπουρολιάς
Ιωάννης  Στ.  Μπόβης
Ευθύμιος  Σπηλιώτης
Νικόλαος  Ντουραμάκος
Ιωάννης   Φωτεινός

      Οι υποψήφιοι είχαν στις αιτήσεις τους υποβάλει τα απαραίτητα δικαιολογητικά και κάθε μέλος πρότεινε για τακτικό και αναπληρωματικό μέλος αγροφυλακής.

Α ΤΑΚΤΙΚΟΙ
Οι εκλεγέντες από τα  παραπάνω διαδικασία  τακτικοί  και αναπληρωματικοί είναι:
1. Ευθύμιος  Σπηλιώτης             ψήφοι 5
2. Δημήτριος  Λαμπρόπουλος    ψήφοι 4 
3.  Χρήστος   Μπουρολιάς           ψήφοι 4
Β ΤΑΚΤΙΚΟΙ
1.Νικόλαος  Α.  Ντουραμάκος        ψήφοι 4
2.Ιωάννης  Σ.     Μπόβης                 ψήφοι 4
3.Στυλιανός       Μελισσουργός         ψήφοι 3
ΜΙΚΡΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
1.    Χρήστος Σ. Μπάκας : Στρατεύσιμος εις όλας τας επιστρατεύσας με το βαθμό του λοχίου κλάσεως 1913α. Αιχμάλωτος πολέμου εν Μικρά Ασία κατά επτά μήνας.
Ευθύμιος Κ. Σπηλιώτης : Κλάσεως 1918 όστις έχει τιμηθεί δια πολεμικού Σταυρού και δια μεταλλίου Νίκης εις την μάχην Αινιγκιόλ,  υπηρετήσας εις το μέτωπον Μακεδονίας και Μ. Ασίας επί τέσσερα (4) συνεχή έτη.
 Ιωάννης Φωτεινός: Κλάσεως 1903, ανάπηρος πολέμου.
Δημήτριος Π. Λαμπρόπουλος: Τυγχάνει έφεδρος κλάσεως 1916 υπηρετήσας εις το μέτωπον Μακεδονίας και Μ. Ασίας.
Χρήστος Π. Μπουρολιάς: Κλάσεως 1917 υπηρετήσας εις το μέτωπον Μακεδονίας και έχοντα θανόντα αδελφό εν πολέμω.
Ιωάννης Σ. Μπόβης: Κλάσεως 1919 υπηρετήσας επι  τέσσερα (4) έτη εις το μέτωπον της ΜικράςΑσίας.
Στυλιανός Π. Μελισουργός: Κλάσεως 1898 ,υπηρετήσας εις τας τάξεις του στρατού, εις διαφόρους επιστρατεύσεις. 

Πράξη 3η  (1931). Σελίδες 135-139
Αγροτικό Συμβούλιο.
Δημήτριος Τσάμης ,          πρόεδρος
Σταύρος  Μπόβης ,            μέλος
Γεώργιος Α. Φωτεινός        ……
Κων\νος  Η. Μακρής          …….
Κων\νος   Κολλιόπουλος      ……

Υποψήφιοι Αγροφύλακες.
1.Ευάγγελος Σταύρου Τσάμης
2.Ευστάθιος Αθανασίου Γαλανόπουλος
3. Κων\νος Γ.Σπηλιώτης
Εκλέγεται ο Ευάγγελος Τσάμης και αναπληρωματικοί Κων\νος Γ.Σπηλιώτης και Ευστάθιος Αθανασίου Γαλανόπουλος

ΜΙΚΡΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
Ευστάθιος Αθανασίου Γαλανόπουλος
Τυγχάνει παλαιός πολεμιστής με υπηρεσία μετώπου μετασχόντος εις τους πολέμους  και της εκστρατείας της Μικράς Ασίας το 1912-1913 με βαθμό δεκανέως τιμηθείς δια παράσημου ανδρείας κ.λ.π. 
Κωνσταντίνος Γ. Σπηλιώτης
Ούτος τυγχάνει παλαίος πολεμιστής μετάσχων είς τους πολέμους 1912-1913 και μετέπειτα τοιούτους άγων ηλικίαν 48 ετών και οικογενειάρχης 2 τέκνων.
   Το σπάνιο  αρχείο της κοινότητας Βαλύρας  θα πρέπει να προστατευθεί,  αποδελτιωθεί και δημοσιοποιηθεί  για να γίνει κτήμα όλων των Βαλυραίων  , να μάθουμε τις ρίζες μας ,την ιστορία της και το παρελθόν της. 
Μια φωτογραφία του Ελληνικού σχολείου Βαλύρας  Μεσσηνίας το 1907-8 με πολλές ιστορίες.
Σειρά Α΄Άνω: Χρίστος Ανδ. Τσαγκάρης - Βασ. Αν. Τσαγκάρης -Κων. Αντ. Τσαγκάρης.
Σειρά Βη Δημ. Στ. Βασιλόπουλος 2) Λεων. Δ. Γεωργακόπουλος 3) Ευθ. Κ. Σπηλιώτης 4) Βασ. Αρ. Μπακόπουλος 5) Παντ. Γ. Τσαγκάρης 6) Ηλίας Μιλ. Ηλιόπουλος 7) Παν. Μπουζαλάς 8) Πέτρος Γεωργόπουλος 9) Φιλίππου Αντώνιος 10) Μαρίνος Μακρής 11) Νικ. Λ. Νιφόρος (δάσκαλος)
Σειρά Γη 1) Κων. Παναγόπουλος 2) Φώτης Σιάγκρης 3) Νικ. Κ. Σταθόπουλος 4) Χαρ. Β. Μπακόπουλος 5) Γ. Ματσούκας 6) Παν. Αρ. Ντουρομάκος 7) Δημ. Γ. Δημόπουλος 8) Αθ. Δ. Μπότσικας 9) Χρήστος Η. Καρτερολιώτης /Δίδιλος Βαλύρας -ίδιος 10) Κων. Ι. Καρτερολιώτης (αδελφός  μου) 11) Δημ./ Αγ. Παπασαραντόπουλος  (γεωπόνος).
Σειρά Δη 1) Παν. Παπασαραντόπουλος 2) Αθαν. Περιβολάρης 3) Αθ. Περιβολάρης 4) Αθ. Περιβολάρης 5) Παν. Μελισσουργός 6) Πραξ. Θεοδωρόπουλος 7) άγνωστος 8) Σταύρος Β. Χριστάκης 9) Κων. Ματσούκας 10) Αρισ. Σπηλιώτης.
Σειρά Εη 1) Παν. Αργυρόπουλος 2) Ιωαν. Σωτηρόπουλος 3) Γ.Β.Καρύδης 4) Θεοδ. Καπότης 5) Φώτης Τσαγκάρης (ιατρός) 6) Παν. Γαλανόπουλος 7) Βασ. Φ. Μυλωνάς 8) Ν. Μπουρίκας
Καθήμενοι: 9) Αθ. Κ.Σπηλιώτης 10) Κ.Ι.Φειδάς 11) Βασ. Δ. Μπουζαλάς 12) Βασ. Αρ. Μπουζαλάς 13) Φώτης Βασιλόπουλος 14) Γεωρ. Ι. Γεωργακόπουλος.
Διδίλοι Δημ. Καρακίτσος (Βαλύρα) –Ιωαν. Δημητρακόπουλος εκ Τεγέας Τρ.
Ο Πέτρος Ιων. Γεωργόπουλος 2η σειρά -8ος πέθανε στις 24-12-1918 στο Β΄στρατιωτικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης στρατιώτης υποκύπτοντας στα τραύματά του.
Ο Μαρίνος Μακρής του Ηλία 2η σειρά -10ος αδέλφια Γιώρη (1874), Δημήτρη (1879), Κώστα (1890), και τις αδελφές του Γιάννη Λιοντήρη (Μπαφάκια) τη μάνα  Αντωνία, του Θανάση Τσιλίκα η μάνα και την Αφροδίτη γυναίκα του Φωτεινού. Πέθανε στο στρατιωτικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης  στις 12/2/1919 γι΄αυτό αργότερα ο αδελφός του Κώστας έβγαλε το όνομα Μαρίνο στο ένα από τα δυο παιδιά του ο οποίος είναι γιατρός γυναικολόγος στην  Καλαμάτα ο δε αδελφός του Τάσος έχει μπακάλικο  στη Βαλύρα και παιδιά το Κώστα,Κλημεντία και Γιώργο.
Ο Στρατιώτης Κων/νος Ματσούκας 4η σειρά 9ος εξαφανίστηκε στη  Μικρά  Ασία. Στο μητρώο Αρρένων Βαλύρας. Το 1844 γεννήθηκε ο Ματσούκας Ανδρέας του Παναγιώτη και στο βιβλίο του δημοσιογράφου Θόδωρου Μαργαρίτη με τίτλο "Η Σκάλα Μεσσηνίας" (ιστορία -λαογραφία) εκδόσεις βιβλιογονία Αθήνα 1995 στις σελίδες 134-135 γράφει. Στις εκλογές του 1865 στο βιβλίο η "Μαύρη Βίβλος" που εξέδωσε  ο αντίπαλος συνδυασμός του Κουμουνδούρου που τον αποτελούσαν οι: Α. Νικολαΐδης Παπατσώνης και Κ. Αντωνόπουλος, στη σελίδα 61 της "Μαύρης Βίβλου" καταγγέλλονται οι παρανομίες κατά την ψηφοφορία στο Δήμο Οιχαλίας, και στη σελίδα 62 καταγγέλλεται ότι "πλην των ανωτέρω επεμβάσεων επετράπη η ψηφοφορία προς τον Πανάγο Ματσούκα του Τζεφερεμινίου…
Ο Μπακόπουλος  Χαράλαμπος του Βασιλείου σειρά 3η -4ος σκοτώθηκε στην  Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας.
Ο μοναχογιός Μπουρίκας Νίκος του Παναγιώτη πέθανε στις 16/3/1921. Κληρονόμησε τη περιουσία του ο ανηψιός του Ηλίας  Μπουρίκας τα δυο σπίτια που τώρα είναι ιδιοκτησία των Ηλία Δαβίλλα και Θάνου Μπουρολιά , γιατί ο Ηλίας Μπουρίκας τα πούλησε στη συνέχεια.
Ο Θανάσης Περιβολάρης του Αριστείδη 4η σειρά 2ος. Βορειοδυτικά του ενοριακού ναού Αγίου Αθανασίου Βαλύρας υπήρχαν τρία σπίτια Περιβολαρέϊκα. Το ένα ήταν του Αριστείδη Περιβολάρη. Παντρεύτηκε τη Στεκούλα το γένος Ράμμου από την Μικρομάνη Μεσσηνίας. Ήταν πολύ νέα που έμεινε χήρα και  ζούσε με μια αγελάδα τα 3 παιδιά της. Την έκλεψαν και έμεινε χωρίς τίποτα η Ευσταθία (Στεκούλα). Ήταν η προσωποποίηση της καλοσύνης και πριν πεθάνει ξεμολόγησε και ευλόγησε όλες τις γειτόνισσες που την είχαν χαρακτηρίσει "αγία".
Τον άντρα της Αριστείδη είχαν επιλέξει στους 10 Μεσσηνίους όταν παντρεύτηκε  η βασίλισσα Όλγα και πήγαν με άλογα στο γάμο της φορώντας τις στολές τσολιά. Για να φτιάξει τη στολή του πούλησε ένα στρέμμα σταφίδα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: