ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΜΕ ΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΔΙΑΚΟΝΙΑΡΗ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΒΑΛΥΡΑ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΚ 24002

                                          ΤΗΛ.2724071016

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ, ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ, ΜΕ ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Η Πάτρα είναι πρωτεύουσα της Αχαίας και της περιφέρειας της Δυτικής Ελλάδος, βρίσκεται βορειοδυτικά της Πελοποννήσου, στη δεξιά παραλία του Κορινθιακού κόλπου, σε γεωγραφικό πλάτος 38 μοίρες και γεωγραφικό μήκος 19 μοίρες. Διαιρείται στην άνω και κάτω πόλη, όπου συνδέονται με  πέντε κλίμακες, με υψόμετρο, η κάτω πόλη, 1-20 μέτρα και η άνω 20-50 μέτρα. Την περιβάλλει το όρος Παναχαϊκό καλούμενος και Βοδιάς, γιατί στη σλαυική σημαίνει χωρος γεμάτος νερά και οι ποταμοί της είναι ο Χάραδρος, Μείλιχος, Διακονιάρης και Γλαύκος. Οι λέξεις Αχαιοί, Αχαία, «τόπος με πολλά νερά» Παναχαϊκό, Αχελώος, Αχερουσία, Αχέροντας προέρχονται από το αρχαίο Αχά, που σημαίνει νερό και στα λατινικά άκουα(agua).

  Tα ανασκαφικά ευρήματα, επιβεβαιώνουν ότι η Πάτρα κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους.

Ο Πρευγένης μαζί με τον Πατρέα, όταν έφτασαν εδώ στην περιοχή,τον 11^ο αιώνα π.χ., τέλος της Μυκηναϊκής εποχής, συνένωσαν τις τρεις πολίχνες Αρόη, Μεσσάτιδα, και Άνθεια και ίδρυσαν τις Πάτρες από το όνομα του Πατρέα. Αρχαιότερη ήταν η Αρόη και οικιστής της ήταν ο Εύμηλος. Ο Εύμηλος μαζί με τον Τριπτόλεμο κατοίκησαν την Άνθεια και πήρε το όνομα του γιου του Ευμήλου Ανθεία. Μια άλλη παράδοση  αναφέρει ότι ο Ευρύπυλος, γιος του Ευαίμονος, βασιλιά της Θεσσαλίας, μετά τον Τρωικό πόλεμο, επικεφαλής των Θεσσαλών, ίδρυσε στην Αρόη αποικία.

  «Αι  Πάτραι» ήκμασαν στην αρχαιότητα, ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους .Στον Πελοποννησιακό πόλεμο ήταν σύμμαχος των Αθηναίων και αργότερα έπαιζε σημαντικό ρόλο σα μέλος της Αχαϊκής  Συμπολιτείας. Στην αρχαιότητα υπήρχαν πολλοί ναοί και δημόσια κτήρια, όπως αναφέρει ο Παυσανίας στα Αχαϊκά του από την πλατεία Τριών Συμμάχων, μέχρι τον ναό του αγίου Ανδρέα. Ο ναός της Λαφρίας Αρτέμιδος, έργο των Ναυπακτίων καλλιτεχνών Μενέχμου και Σουίδα,ο  ναός της Παναχαίδος Αθηνάς, ο ναός του Ολυμπίου Διός και το ιερό της Δήμητρας, πλησίον του παλαιού ναού του αγίου Ανδρέα. Η πληθώρα μυκηναϊκών νεκροταφείων και οικισμών μέσα στην πόλη και στην Βούτενη, Αρόη, Σαμακιά, Γηροκομείο, Πετρωτό, Κρήνη, Σαραβάλι, Καλλιθέα και σε άλλες περιοχές ,δείχνει την πρώτη μεγάλη ακμή της. Η Τρικλαρία Αρτέμιδα, που ο ναός της τοποθετείται στην περιοχή του Βελβιτσίου, λατρευόταν από μια θρησκευτική ένωση των τριών οικισμών, και γι αυτό λεγόταν Τρικλαρία. Δείγματα της αρχαίας εποχής υπάρχουν στο αρχαιολογικό μουσείο, στο Κάστρο και στο χώρο συγκέντρωσης και συντήρησης -αποκατάστασης ,στην οδό Σισίνη.

 Στη ρωμαϊκή και βυζαντινή εποχή βλέπουμε διάσπαρτα κτήρια σε όλη την Πάτρα όπως είναι το ωδείο, στάδιο, νυμφαία, υδραγωγείο, ταφικοί θάλαμοι,  λουτρά, αναλληματικός τοίχος, γέφυρα στο Μείλιχο ποταμό, ιερό του Αυγούστου κ.λ.π., που μας δείχνουν την μεγάλη της ακμή . Το 14 μ.χ. έγινε ρωμαϊκή αποικία από τον Αύγουστο.

  Στην Πάτρα μαρτύρησε ο προστάτης και άγιος της πόλης Απόστολος Ανδρέας. Επί ανθυπάτου Αιγεάτου θεράπευσε τη γυναίκα του Μαξιμίλλα και τον υπηρέτη του αδελφού του Αιγεάτου Στρατοκλέους. Η Μαξιμίλλα και ο Στρατοκλής έγιναν χριστιανοί και βαπτίστηκαν από τον απόστολο. Ο απόστολος Ανδρέας δίδασκε παρά τον ιερό ναό της Δήμητρας, συλλήφθηκε με διαταγή του Αιγέα, σταυρώθηκε σε σταυρό σχήματος Χ ,από ξύλο ελιάς, με το κεφάλι προς τα κάτω. Μαρτύρησε το 66 μ.χ. επί αυτοκράτορος Νέρωνος. Στον ιερό ναό του αγίου Ανδρέα υπάρχει η τίμια κάρα και ο σταυρός του μαρτυρίου του. Το σώμα του με διαταγή του αυτοκράτορα Κωνσταντίου, 337-361 μ.χ. μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη με τη συμφωνία των κατοίκων για την μεταφορά νερού , από το Παναχαϊκό ,στην πόλη των Πατρών. Η τίμια κάρα επεστράφη από τον αυτοκράτορα Βασίλειο Α 867-886 μ.χ. στην πλουσιότατη χήρα Δανιηλίδα. Ο Θωμάς Παλαιολόγος το έτος 1460 την μετέφερε στη Ρώμη και την παρέδωσε  δύο χρόνια αργότερα, στον πάπα Πίο Β. Επεστράφη στην Πάτρα το 1964 , στις 22\6, παρουσία 31 αρχιερέων και επίσημης αντιπροσωπείας του Βατικανού. Η λιτανεία καθιερώθηκε το 1836, καταργήθηκε το 1874 και επανήλθε το 1930. Οι ισχυροί σεισμοί και οι βαρβαρικές επιδρομές έγιναν αφορμή για την παρακμή της Πάτρας. Στα μέσα του 9 μ. χ. η Πάτρα ακμάζει από την πλούσια Δανιηλίδα , με τα εργοστάσια κατασκευής μεταξωτών που ήταν βιομηχανική πόλη με μεταξουργία, ταπητουργία και εργοστάσια κατασκευής υφασμάτων και πυροβαφής.Το υλικό βαφής ήταν το μπερνοκκόκι, ένα παράσιτο που δημιουργεί τα κικίδια στις βαλανιδιές  και ένα άλλο είδος ψώρας που παρασιτεί στις αγροσυκιές και το πωλούσαν με το δράμι. Με τη χρήση των χημικών χρωμάτων  έμεινε το ανέκδοτο «τι μ’ ουμεινε, τι σ’ ούμεινε, χάσαμε το μπερνοκκόκι» Από τον 13^ο μ.χ. ανήκει άλλοτε στους Φράγκους, Ενετούς, Βυζαντινούς και Τούρκους. Με την κατάληψη της Πάτρας το 1205 μ.χ. από τους Λατίνους, η πόλη αποτέλεσε βαρονία, υπό το Πριγκιπάτο Αχαΐας. Το 1430 την κατέλαβε ο Κων\νος Παλαιολόγος, ένας από τους 6 γιους του Μανουήλ, που πέθανε το  1425, δεσπότης του Μιστρά, και το 1458 την κατέλαβε ο Μωάμεθ ο Πορθητής.

 Στην εποχή της τουρκοκρατίας έκαναν 6 επαναστάσεις1466,1521, 1571, 1608, 1684-5 και 1770 (Ορλωφικά), που πνίγηκαν στο αίμα. Στον τελευταίο ξεσηκωμό οι τούρκοι κλείστηκαν στο κάστρο μέχρι το 1828 παραδόθηκαν στο Μαιζώνα και από τότε η πόλη απόκτησε οριστικά την ελευθερία της.Το 1821, στην πλατεία Αγίου Γεωργίου, ο μητροπολίτης Γερμανός, έψαλλε τρισάγιο για αυτούς που θα έδιναν τη ζωή τους στον αγώνα της ελευθερίας και όρκισε τους αγωνιστές υπέρ πίστεως και πατρίδος. Μετά την απελευθέρωση η Πάτρα αναπτύσσεται  ραγδαία χάρις στο λιμάνι και το εμπόριο που διεξάγεται μέσο αυτού. Το 1828 η Πάτρα είχε 4000 κατοίκους και σε ένα χρόνο έφτασε τις 40000. Το 1829 με εντολή του Ιωάννη Καποδίστρια καταρτίστηκε το σχέδιο πόλης από τον Σταμάτη Βούλγαρη που έχει έκταση 72,25 εκτάρια  (31,77 η άνω και 40,48 ή κάτω 1  εκτάριο =10000 τετραγωνικά μέτρα). Το 1910 το σχέδιο πόλης έχει εμβαδόν 2000000000 τετραγωνικά μέτρα ,οι δρόμοι 500000, οι πλατείες 90000   και περίμετρο 6000 μέτρα. Το 2006 η διεύθυνση πολεοδομικού σχεδιασμού και εφαρμογών του δήμου Πατρών, τα πολεοδομικά στοιχεία περιοχών σχεδίου πόλεως  είναι: Σύνολο στρεμμάτων 22411584,σύνολο οικοδομικών τετραγώνων 12550421,σύνολο δρόμων κυκλοφορίας 6655934,σύνολο πεζοδρόμων 530745,σύνολο πλατειών 1073504 και σύνολο Κ.Φ. 1600979.Ανά κάτοικο αναλογεί πράσινο 5,96 τετραγωνικά μέτρα και το συνολικό μήκος του οδικού δικτύου με μέσου πλάτους   δρόμο 9 μέτρων είναι 739,52 χιλιόμετρα. Η Πάτρα μεταμορφώνεται σε σημαντικό αστικό  και οικονομικό κέντρο  με πλούσια πολιτιστική ζωή  τη λεγομένη Μπέλ Επόκ (1900-1917). Στην Πάτρα γεννήθηκε, το 1859 ο εθνικός μας ποιητής Κων\νος Παλαμάς, στην οδό Κορίνθου, μεταξύ αγίου Νικολάου και Κολοκοτρώνη. Το 1872 κτίζεται το δημοτικό θέατρο Απόλλων, έργο του Γερμανού Τσίλερ, η Αγγλικανική εκκλησία από τους διαμένοντες Άγγλους στην Πάτρα και η νερομάνα στου Ρωμανού,  από το Μπενιζέλο Ρούφο. Τη χρονιά αυτή ανοίγεται μια πελώρια αγορά, για την ελληνική σταφίδα, γιατί καταστράφηκαν οι αμπελώνες  του γαλλικού νότου, από την φυλλοξήρα ως την αποκαταστασή τους, το 1892.Το 1836 χτίζεται ο παλιός ναός του αγίου Ανδρέα, ο νέος το 1908, παρουσία του βασιλιά Γεωργίου Α με σχέδιο του Γάλλου Αιμιλίου Ρομπέρ , ύστερα από διεθνή διαγωνισμό και  για την ολοκληρωσή του θεσπίστηκε μόνο για τους  πατρινούς ειδικό τέλος, που καταργήθηκε το 2006. Το συνολικό εμβαδόν του ναού είναι περίπου 1800 τετραγωνικά μέτρα και του παλιού 570. Ο νέος ναός εγκαινιάζεται το 1974.

 Η πόλη της Πάτρας δέχεται τους πρόσφυγες  της μικρασιατικής καταστροφής με τους 4 συνοικισμούς προσφυγικών, γύρω από την Πλατεία Ελευθερίας (με τους 2 ανδριάντες και τις 3 αναθηματικές στήλες) και στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο δέχτηκε πολλούς βομβαρδισμούς, από τους Ιταλούς. Η οικονομική ανάπτυξη της βασίστηκε στο εμπόριο σταφίδας, αργότερα στη βιομηχανία και στη συνέχεια με την λειτουργία του πανεπιστημίου, ΤΕΙ και του νοσοκομείου στο Ρίο. Το λιμάνι της αποτελεί την κυριότερη πύλη , για ολόκληρη την Ελλάδα διακίνησης ανθρώπων και εμπορευμάτων, προς τη δύση, γι αυτό και την προτιμούν όλοι, οι οικονομικοί πρόσφυγες, που με κίνδυνο της ζωής τους,  ονειρεύονται τη δύση. Σήμερα αποτελεί  την τέταρτη πόλη σε πληθυσμό, 160.400 κάτοικοι και το τρίτο γεωγραφικό διαμέρισμα με σήματα τον ναό του απόστολου  Ανδρέα,  το Φάρο και  το καρναβάλι της.

 Στην πόλη της Πάτρας υπάρχει και το αρχαιολογικό μουσείο με τις 5 αίθουσες βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Αράτου- Μαιζώνος, δωρεά του Καραμανδάνη. Κτίζεται το νέοαρχαιολογικό μουσείο στην Ν.Ε.Ο Πατρών.

 Τα ελάχιστα σωζόμενα  νεοκλασικά κτήρια κοσμούν την πόλη και όλοι οι δρόμοι καταλήγουν στη θάλασσα, θυμίζοντας την εποχή της»ΜΠΕΛ ΕΠΟΚ»

 Στην Πάτρα το 1955 οι εργαζόμενοι στις 34 βασικότερες βιομηχανίες, βιοτεχνίες και άλλες επιχειρήσεις ήταν 3.277, από τους οποίους 1.799 ήσαν άνδρες και 1.478 γυναίκες. Συγκεκριμένα, η Πατραΐκή απασχολούσε 849 εργαζομένους, το εργοστάσιο του Ευάγ. Λαδόπουλου 512, το εργοστάσιο του Βας. Μαραγκόπουλου 541, το κατάστημα του 40, η ΒΕΣΟ 145, η Μίσκο 103, η κλωστοϋφαντουργία       του Χ.Κρητικού 126, τα βαμβακοκλωστήρια του 68, τα υφαντήρια Πατρεύς 31, η ζυθοποιία του Μάμου 77, τα πετρελαιοειδή,του Χ. Κακούρη 23, οι φανελλοποιίες του Β. Δημητρουλόπουλου 46, του Καλογεράκη 43 και του Βακρόπουλου 36, οι κεραμοποιίες των αδελφών Παπλά 50 και του Π. Μαρίνου 32, ο Ελούλ 14, το εργοστάσιο πουκαμίσων του Κανελλόπουλου και του Σαμπάνη 59, τα εργαστήρια ζαχαρωτών του Αγγελόπουλου  του Ηλιάδη 45 και του Καββαδία 16, το επιπλοποιίο του Φ. Μπατίστα 18, το εργαστήριο ξυριστικών λεπίδων του Γ. Μεθενίτη 33, οι μεταλλουργίες των Πραπόπουλων 75 και της Πειραϊκής 28, το γκαράζ του Παπανδρόπουλου 37, το τυπογραφείο του Χ. Καγιάφα 57, το υποδηματοποιείο του Δημητρόπουλου 27, το μηχανουργείο του Σκούρα 17, τα ξυλουργικά εργοστάσια της ΑΒΕΞ 53 και του Δημητρόπουλου 21, το ξενοδοχείο Μάζεστικ 18,το εργοστάσιο καλτσών του Χαραλαμπόπουλου 14 και το παγοποιείο του Κακούρη 23.

Ο πληθυσμός της πόλης των Πατρών σε διάφορες χρονικές περιόδους είναι ο παρακάτω:

ΕΤΟΣ	ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
1836	5469
1853	20000
1910	37401
1920	51590
1951	87570
1971	112228
1981	142161
2001	167602

Το 1910, από τον οδηγό  Πατρών των Ευμορφόπουλου ,Σβέτσου ο νομός Αχαΐας και Ηλιδος είχε τις επαρχίες Πατρών Αιγιαλείας, Καλαβρύτων και Ηλείας με αντίστοιχους δήμους 5, 4,13 και 9.Η πόλη των Πατρών διαιρείται στην άνω και την κάτω. Η κάτω πόλη είχε 10 συνοικίες, 4 πλατείες και 60 δρόμους ενώ η άνω είχε 10 συνοικίες, 5 πλατείες και 24 δρόμους. Τα εκλογικά  τμήματα  ήταν 10, τηλεφωνικές συνδέσεις 111, οι ορθόδοξοι ναοί 17, καθολικός 1, διαμαρτυρόμενοι 1, σχολεία 2 γυμνάσια, Α,Β, εμπορική σχολή, 5 ελληνικά σχολεία, 7 δημοτικά αρρένων, 5 δημοτικά θηλέων και Αρσάκειο. Στην πόλη έχουν κατασκευαστεί υπόνομοι και οχετοί που διοχετεύουν στη θάλασσα τις ακάθαρτες ύλες και τα νερά της βροχής. Η παροχή νερού το 1909 είναι 35 λίτρα το δευτερόλεπτο και στην ακρόπολη υπάρχουν 2 δεξαμενές χωρητικότητας 2000 και 2750 κυβικών μέτρων. Στην Πάτρα δημιουργούνται Υδραυλικά, Λιμενικά και Δημοτικά έργα(οδοποιία, κτήρια, ναοί, υδραυλικά, φιλανθρωπικά, βιομηχανικά εργοστάσια, συγκοινωνία, τράμ ,εργοστάσιο αεριοφώτος, και δημόσια καταστήματα). Είναι διαπιστωμένο , αν μια πόλη έχει τους οδηγούς της διαθέτει έναν πλούτο , για την μελέτη της ιστορίας και όχι μόνο. Ο χάρτης του σχεδίου της πόλης της Πάτρας, που υπάρχει στον οδηγό του 1910 των Ευμορφόπουλου- Σβέτσου  βρίσκουμε πολλά συγκρίσιμα στοιχεία για το πώς ήταν και πως είναι σήμερα η πόλη των Πατρών. Όταν υπάρχει και χάρτης στον οδηγό , επιδιώκει να αναδείξει τα σημαντικά τεκμήρια, για την ιστορία της περιοχής που απεικονίζουν, τεκμήρια των συνειδήσεων της κοινωνίας. Ο συνταξιούχος επιθεωρητής δάσκαλος Νίκος Λυμπέρης  επιμελείται τον Οδηγό της Πόλης των Πατρών , από το 1989, με Τετάρτη έκδοση από την Αναπτυξιακή Δημοτική Επιχείρηση Πάτρας ,το 2005 (οι τρεις προηγούμενοι είχαν εκδοθεί από το Δήμο Πατρέων).

 Η Αχαία είναι ο τόπος που γεννάει αγωνιστές, ευεργέτες, πολιτικούς, ο τόπος που αναδεικνύει πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής. 14 Αχαιοί έφτασαν στο αξίωμα του πρωθυπουργού , 2 στου προέδρου  της δημοκρατίας και στη διάρκεια του νεοσύστατου νεοελληνικού κράτους,  των 179 χρόνων, 1828-2007,  πριν από  το σημερινό πρόεδρο δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια πρόεδρος ήταν για 2 συνεχείς θητείες ο αχαιός Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, 1995-2005.

 Στη διάρκεια αυτή μεσολάβησαν αρκετοί τοπικοί και 2 παγκόσμιοι πόλεμοι, η Μικρασιατική καταστροφή, το Κυπριακό, ο εμφύλιος, δημοψηφίσματα για αλλαγή πολιτειακού  «βασιλεία, δημοκρατία, δικτατορία», η δίκη των 6 της Μικρασιατικής Καταστροφής(31\10-15\11 1922, έκδοσης«Πρωίας» 1931 σελίδες 654 με πρόεδρο της δίκης τον Οθωναίο και γραμματέα τον Πεπόνη όπου καταδικάστηκαν σε θάνατο οι: Χατζηανέστης, Θεοτόκης, Πρωτοπαπαδάκης, Μπαλτατζής, Στράτος και Γούναρης», η δίκη της χούντας  που έβαλαν την Ελλάδα στο γύψο , για 7 χρόνια 1967-1974 με αποτέλεσμα να έχουμε στην Κύπρο το 1974 τον Αττίλα ένα και δύο, και θήτευσαν 7 βασιλείς, όπου ο τελευταίος βασιλιάς  Κων\νος Β όρκισε την κυβέρνηση των συνταγματαρχών, 3 δικτάτορες (Πάγκαλος, Μεταξάς, Παπαδόπουλος) και 6 πρόεδροι δημοκρατίας,  από το 1975 (1995-2005 ο αχαιός Κ. Στεφανόπουλος) , μετά την κατάργηση της βασιλείας , με δημοψήφισμα.

 Αναδείχθηκαν στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος 178 κυβερνήσεις και995 πρωθυπουργοί συμπεριλαμβανομένου και του σημερινού πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, ύστερα από τις εκλογές της 17^ης Ιουνίου. Στην ιστορική διαδρομή σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν κατά θετικό ή αρνητικό τρόπο οι προερχόμενοι από το νομό Αχαίας 14 άτομα πολιτικοί ή στρατιωτικοί που προήδρευσαν σε 27 κυβερνήσεις. Συνολικά οι αχαιοί πρωθυπουργοί κυβέρνησαν τη χώρα για 30 χρόνια με πρώτο τον Μπενιζέλο Ρούφο1795-1868 και τελευταίο τον Ανδρέα Παπανδρέου 1919-1996. Ο Μπενιζέλος Ρούφος ήταν μια ισχυρή προσωπικότητα, πολέμιος του Όθωνα   και με τους γιούς Θάνο και Γεώργιο δημιούργησαν το ρουφικό κόμμα..

 Η τοπική αυτοδιοίκηση εφαρμόζεται στην νεώτερη Ελλάδα για πρώτη φορά το 1833 με το νόμο «περί της συστάσεως των δήμων». Οι περισσότεροι από τους δημάρχους  έχουν και έντονη πολιτική παρουσία και δράση στην κεντρική πολιτική σκηνή και τα καθηκοντά τους εναλλάσσονται ανάμεσα στα δημοτικά και κοινοβουλευτικά. Με το νόμο 3463\2006 του κώδικα δήμων και κοινοτήτων εκλέγεται δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή όποιος συγκεντρώσει ποσοστό 42% . Με το νόμο «Καποδίστρια» το 1998 έγιναν οι πρώτες δημοτικές και κοινοτικές εκλογές  και ο νομός Αχαίας έχει 19 δήμους και 2 κοινότητες.. Από το 1836-2006 από τους 62 εκλεγμένους και διορισμένους δημάρχους, από την  οικογένεια Ρούφου έχουν εκλεγεί 4. Ο Μπενιζέλος Ρούφος  «μία θητεία» αντιβασιλέας και πρωθυπουργός, ο Βασίλειος «τέσσερις θητείες» ο Γεώργιος «τρεις θητείες» και ο Κανακάρης «δυο θητείες». Οι δήμαρχοι Ρούφος Βασίλειος, Αννινος Θεόδωρος και Καράβολας Ανδρέας έχουν από τέσσερις θητείες ο καθένας, ενώ αγάλματα έχουν δύο. Οι Δημήτρης Βότσης , στην ομώνυμη οδό του και ο  Νίκος Βέτσος στην είσοδο του επιμελητηρίου.Το 1991 έγινε βομβιστική επίθεση στη Βότση 16 με 6 νεκρούς  (2 μαθητές απόφοιτους  του Τρίτου Γυμνασίου Πατρών  Ιωάννης Καυκάς και Δημήτρης Σεϊτανίδης), στις 19\4 και ο έβδομος ήταν ο Ιορδανός φοιτητής ,στο πολυτεχνείο Πάτρας Αχμέτ Χασικές, καταστροφή της προτομής του, στην πλατεία Τριών Συμμάχων, στις 8\7,  στο σχολικό συγκρότημα Βουδ σε συμπλοκή, σκοτώθηκε ο καθηγητής Νίκος Τεμπονέρας, στη διάρκεια μαθητικών καταλήψεων  και  την ίδια χρονιά διαλύθηκε το αριστερό μπλοκ Ρωσίας και Γιουγκοσλαβίας, ενώ το 2001 καθιερώθηκε   το ενιαίο νόμισμα το Ευρώ, που άδειασε τις τσέπες μας.

Τιμώντας τη μνήμη προσώπων , γεγονότων και καταστάσεων, η πολιτεία έχτισε ναούς, ιδρύματα, μουσεία, διοργανώνει τοπικές και εθνικές γιορτές, έγιναν ανδριάντες, προτομές,  αναθηματικές στήλες, επιγραφές και τέλος μνημονεύονται  τα ονόματα τους στους δρόμους και πλατείες της πόλης. Συνδέονται με την καθημερινοτητά μας, την αλληλογραφία μας χρησιμοποιώντας τον ταχυδρομικό κώδικα και παραπέμπουν στην ιστορία των προγόνων μας. Τα μνημεία εκφράζουν το σεβασμό, ευγνωμοσύνη και μνήμη στους τοπικούς, Έλληνες και φιλέλληνες, όπου ο καθένας με τον τρόπο του πρόσφερε στον τόπο, στην πατρίδα και στον κόσμο. Έτσι βιώνεται η ύπαρξη των  γεγονότων, η προβολή ιδεών και προσώπων,  που έχει ανάγκη κυρίως η νεολαία, για την αναθέρμανση της ιστορικής μνήμης, την σύνδεση με την παράδοση και τον επαναδιορισμό των αξιών. Η συνειδητοποίηση του αστικού περιβάλλοντος αποτελεί την απαρχή για την συνειδητοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος και ο σεβασμός του πρώτου αποτελεί προϋπόθεση του σεβασμού του δεύτερου

 Οι δρόμοι της Πάτρας, στις 34 περιοχές - συνοικίες  της, γράφουν την ιστορία της. Αν κάθε πρόσωπο και κάθε ανθρώπινο έργο είναι ιερά, η διαρκής μνημονευσή τους αποτελεί  τιμή και χρέος. Οι πινακίδες με τα ονόματα των οδών και πλατειών, νοσοκομείων, ιδρυμάτων κ.λ.π.,σχολικών συγκροτημάτων, ανδριάντες, προτομές, αναθηματικές στήλες, ιδρύματα ευεργετών δεν είναι μόνο στοιχεία υπενθύμισης πρακτικής λειτουργίας της πόλης, αλλά γίνονται και σημεία αναφοράς, στην ιστορική συνέχεια της πόλης. Στις οδούς και τις πλατείες δίνονται ονόματα προσώπων, ή τόπων ή καταστάσεων, που σημάδεψαν την πόλη και την χώρα γενικά ή την περιοχή της. Από τα 1404 ονόματα  της πόλης και τις 130 πλατείες, τα 245  σχετίζονται άμεσα με την πόλη. Η προσεκτική όμως εξετασή τους, αποτελεί ευχάριστη πρόκληση και φέρνει στο προσκήνιο, με τρόπο γοητευτικό, ανάγλυφη όλη την ιστορία της Πάτρας μέσα στο χρόνο. Πιο συγκεκριμένα:

*134 ονόματα μας ταξιδεύουν στην ιστορία της Πάτρας,

*17 ονόματα αναφέρονται στη μυθολογία

*15 ονόματα πιστοποιούν τη δυνατότητα και τη δύναμη του ανθρώπου να ορίζει τις τύχες του μόνος του, όπως έγινε προσπάθεια στην ιστορική αρχαιότητα.

*10 ονόματα μαρτυρούν για τη ζωή της Πάτρας στα χρόνια του Βυζαντίου, όπου ή κοσμική και θρησκευτική εξουσία ισορρόπησαν σε έργα ύψους και βάθους.

*39 ονόματα αφιερώνονται στους αγωνιστές  και στον αγώνα και πιο πριν κατά των Τούρκων, το 1821.

*13 ονόματα παραπέμπουν στην πολιτική δραστηριότητα των πατρινών, μετά την απελευθέρωση που εκφράστηκε με την ανάληψη ύπατων αξιωμάτων του Κράτους.

*15 ονόματα που τιμώνται οι τοπικοί άρχοντες «δήμαρχου».

*21 ονόματα που τιμώνται οι αγωνιστές, του έπους του 40

*30 ονόματα από τα οποία τα 8  αναφέρονται σε  λογίους, 9 σε λογίους του 19^ου αιώνα και 13 τιμούν τους ανθρώπους της τέχνης, επιστήμης, και γραμμάτων, που έδρασαν  στον αιώνα μας.

*20 ονόματα ευεργετών και επιφανών πολιτών και 4 ονόματα αθλητών.

*30 ονόματα αφιερώνονται σε τοπικούς αγίους, κληρικούς , ιεροκήρυκες, αλλά και σε μονές που σφράγισαν με την προσφορά τους την πόλη και την περιοχή.

*17 ονόματα αναφέρονται σε γεωγραφικά στοιχεία της περιοχής, πόλεις αρχαίες και σύγχρονες ποταμοί κ.α. και τέλος

*19 ονόματα σχετίζονται με τοπωνύμια και χαρακτηριστικά κτήρια της Πάτρας

Σαράντα οκτώ (48) πρόσωπα και  ιστορικά γεγονότα, κοσμούν κυρίως πλατείες όπου υπάρχουν 18 προτομές, 7 επιγραφές, 7 ανδριάντες, 2 αγάλματα, 3 μνημεία, 2 ηρώα πεσόντων και 7 αναθηματικές στήλες και μας συνδέουν  με την ιστορία του παρελθόντος και  την καθημερινοτητά μας.

 Η θρησκεία μας συνδέεται με ναούς,   κοιμητήρια και παρεκκλήσια, όπου εκεί μνημονεύονται τα ιερά και τα όσια, οι απόστολοι, οι άγιοι, , το τριαδικό δόγμα της ορθόδοξης πίστης, οι ζώντες και τεθνεώντες. Με την αγιογράφηση και τεχνοτροπία κάθε ναός αποτελεί πόλο έλξης θρησκευτικού τουρισμού. Η Πάτρα εκτός των ορθόδοξων ναών έχει έναν καθολικό ναό, έναν αγγλικανικό και μια συναγωγή, όπου  τα θρησκευτικά αυτά δόγματα εκδηλώνουν ανεμπόδιστα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, και κάθε άνθρωπος  προσεύχεται, μνημονεύει, υμνολογεί, ευχαριστεί, δοξολογεί και παρακαλεί με το δικό του τελετουργικό. Στα κοιμητήρια της Πάτρας υπάρχει πλούτος ιστορικών γεγονότων που αξίζει να μελετηθούν, ερευνηθούν και καταγραφούν.

Η πρωτεύουσα της Πελοποννήσου και κατά συνέπεια  όλη η Ελλάδα δέχτηκε και αυτή τις συνέπειες της εφαρμογής της γενικής πολιτικής των κυβερνήσεων, όπου οι ρυθμοί αναπτυξής της δεν αντιστοίχησαν στις απαιτήσεις των καιρών. Ο αριθμός των βιομηχανικών μονάδων μειώθηκε αισθητά, η πατραϊκή παρουσία μέσα στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο είναι σχεδόν απούσα ή μηδαμινή , στις γενικότερες εκφράσεις πολιτισμού, με αποκορύφωμα τα δρώμενα το 2006, που η Πάτρα ήταν πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης και όταν θα γίνει ο απολογισμός τα αποτελεσματά του δεν θα είναι και τόσο ευχάριστα για τους Πατρινούς. Το μέλλον της Πάτρας θα εξαρτηθεί από τρεις βασικούς παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν και κάθε άλλη ελληνική περιοχή. Πρόκειται για το περιεχόμενο της κάθε κυβερνητικής πολιτικής στους τομείς της οικονομίας, διοικητικής αποκέντρωσης και τοπικής αυτοδιοίκησης. Για την σωστή ανάπτυξη της, πρέπει να της δοθούν   συγκεκριμένες αρμοδιότητες, για να βρει τον πρωτοποριακό της δρόμο στην κοινωνική, πολιτική και πνευματική  εξέλιξη της εποχής μας και  να περιοριστούν τα προβλήματα που δημιουργούνται από την αλλαγή κλίματος, περιορισμό χλωρίδας πανίδας, το κυκλοφοριακό, απορρίμματα, παρασιτικά επαγγέλματα, εγκληματικότητα, να σταματήσει το γιγάντωμα  των πόλεων  και να ανθίσει η περιφέρεια με τις απαραίτητες υποδομές και υπηρεσίες.

 Να γιατί ασχολούμαστε από την αρχή της επαγγελματικής μας εκπαίδευσης, ζώντας φέτος τον καλοκαιριάτικο χειμώνα , τη λειψυδρία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, σε πολλά σημεία της γης με μεγάλες καταστροφές. 

Θα ακολουθήσουν άλλες δύο συνεχόμενες αναρτήσεις με πλούσιο και ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό του Γιάννη Λύρα, που ήταν καθηγητής βιολόγος, στο Τρίτο Γυμνάσιο Πάτρας    

Ο Διακονιάρης είναι χείμαρρος της Αχαΐας στην νότια πλευρά της Πάτρας. Η ονομασία του σύμφωνα με τον Πουκεβίλ οφείλεται στο ότι δεν έχει πηγές αλλά μαζεύει τα νερά του από την βροχή, δηλαδή διακονεύει. Το καλοκαίρι δεν έχει καθόλου νερό αλλά τον χειμώνα πλημμυρίζει και δημιουργεί πολλές καταστροφές και συχνά και θανάτους πολιτών. Ξεκινά πολύ κοντά στην Πάτρα από το χωριό Ελεκύστρα και περνά μέσα από την πόλη. Ένα κομμάτι του και συγκεκριμένα στις εκβολές του έχει σκεπαστεί και κατασκευαστεί επάνω λεωφόρος, η Λεωφόρος Ελευθερίου Βενιζέλου. Σήμερα έχουν ξεκινήσει έργα για να σκεπαστεί όλο το κομμάτι του χειμάρρου που περνά μέσα από την πόλη για να αντιμετωπιστούν οι πλημμύρες του. Τελευταία μεγάλη του πλημμύρα έγινε στις 16-12-2001 με δύο θανάτους πολιτών, πλημμύρες εκατοντάδων σπιτιών στις συνοικίες Ζαρουχλέικα, Αγία Τριάδα, Άγιος Νεκτάριος, Ψαροφάι και Εγλυκάδα και αποκοπή της πόλης στα δύο για πολλές ώρες.