ΓΙΑΝΝΗΣ Δ.ΛΥΡΑΣ: ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

Παρασκευή 27 Ιουλίου 2012

ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΒΑΛΥΡΑ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΤΚ 24002

ΤΗΛ.2724071016

ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

Φως ονομάζεται η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που ανιχνεύεται από το ανθρώπινο μάτι (οφθαλμό) και που εκλαμβάνεται ως αίσθηση (αντίληψη) αυτής . Συνεπώς είναι το αίτιο της όρασης.

Όμως η αντίληψη αυτή του "ορατού" φωτός αποτελεί τμήμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Καλύπτει ένα εύρος μηκών κύματος που «μεταφράζονται», από το μάτι, στα χρώματα του φωτεινού φάσματος (δηλαδή στα χρώματα του ουράνιου τόξου).

Ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες το φως εκδηλώνει ιδιότητες είτε φωτεινού κύματος, (φωτεινή ακτίνα), είτε δέσμης σωματιδίων, (φωτεινή δέσμη ή δέσμες).

Τα στοιχειώδη σωματίδια-κύματα (κβάντα) φωτός ονομάζονται φωτόνια.

Αυτόφωτα σώματα: χαρακτηρίζονται όλα εκείνα που εκπέμπουν ενέργεια σε μορφή του φωτός. Λέγονται επίσης και φωτεινές πηγές.
Ετερόφωτα σώματα: χαρακτηρίζονται όλα εκείνα που δεν εκπέμπουν τα ίδια φως, αλλά γίνονται αντιληπτά όταν φως προερχόμενο από αλλού πέσει επάνω τους και ανακλαστεί ή περάσει μέσα από το υλικό τους.
Φωτεινή ακτίνα ή ακτίνα φωτός: ονομάζεται η τροχιά μεταβίβασης της φωτεινής ενέργειας.
Φωτεινή δέσμη ή δέσμη φωτός: χαρακτηρίζεται ένα σύνολο από φωτεινές ακτίνες, που όταν αυτές οι ακτίνες είναι παράλληλες ονομάζεται παράλληλη δέσμη (φωτεινών ακτίνων). Οι φωτεινές δέσμες διακρίνονται σε παράλληλες, συγκλίνουσες και σε αποκλίνουσες.

Παράλληλη δέσμη φωτός λέγεται εκείνη της οποίας οι ακτίνες είναι μεταξύ τους παράλληλες.

Συγκλίνουσα δέσμη φωτός λέγεται εκείνη τις οποίας οι ακτίνες κατευθύνονται προς ένα σημείο που ονομάζεται σημείο σύγκλισης.

Αποκλίνουσα δέσμη φωτός λέγεται τέλος εκείνη τις οποίας οι φωτεινές ακτίνες προέρχονται από ένα σημείο και στη συνέχεια αποκλίνουν

Γενικά σήμερα έχει γίνει αποδεκτή η ταχύτητα του φωτός στο κενό ίση με 299.792,458 Km/sec.

Όταν μια φωτεινή δέσμη λευκού φωτός συναντήσει τη διαχωριστική επιφάνεια δύο διαφανών μέσων θα παρουσιάσει διάθλαση των φωτεινών της ακτίνων με διαφορετικές διευθύνσεις και διαφορετικά χρώματα. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να παρατηρηθεί καλύτερα αν η παράλληλη δέσμη του λευκού φωτός συναντήσει ένα διαφανές πρίσμα. Επειδή αυτό παρουσιάζει διαφορές στη τιμή του δείκτη διάθλασης για κάθε διαφορετικό μήκος κύματος φωτεινής ακτίνας η αρχική δέσμη αναλύεται σε επιμέρους ομόχρωμες δέσμες με διαφορετικές διευθύνσεις. Αυτές οι διαφορετικές κατά χρώμα και διεύθυνση ακτίνες αν στη συνέχεια προσπέσουν σε μια λευκή οθόνη (πέτασμα) θα παρουσιάσει μια έγχρωμη ταινία που ονομάζεται ‘’’ορατό φάσμα’’’. Τα άκρα αυτής της ταινίας απολήγουν με τα χρώματα κόκκινο και ιώδες. Η σειρά των χωμάτων αυτών είναι: Κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, μπλε και ιώδες. Αν μια από αυτές τις αναδυόμενες οδηγηθεί σε άλλο πρίσμα θα διαπιστωθεί ότι αυτή δεν θα αναλυθεί περαιτέρω αλλά το μόνο που θα υποστεί θα είναι να αλλάξει διεύθυνση. Τούτο σημαίνει ότι τα φωτόνια της συγκεκριμένης δέσμης έχουν την αυτή συχνότητα, δηλαδή το ίδιο μήκος κύματος.

Την ανάλυση του φωτός ως φάσμα, εξετάζει με ειδικά όργανα η Φασματοσκοπία.

Η ιστορία της φωτιάς

Νερό, γη, αέρας, φωτιά. Tα τέσσερα στοιχεία της κοσμογονίας. Τα σώματα που φωτίζουν τη γη είναι ο Ήλιος, η Σελήνη, τα Άστρα, και οι Γαλαξίες.

Για εκατομμύρια χρόνια, τα πλάσματα της φύσης ζούσαν και ζουν ακολουθώντας τις ημερήσιες εναλλαγές του φωτός και του σκότους. Ο άνθρωπος, όμως, ήταν το πρώτο και μοναδικό είδος, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, που ξέφυγε από αυτόν το φυσικό καταναγκασμό και επέκτεινε τη δράση και την ιστορία του στο σκοτεινό τμήμα του εικοσιτετραώρου. Η ιστορία του ανθρώπινου είδους αλλάζει δραματικά και ραγδαία με την τιθάσευση της φωτιάς και τη χρήση των πρώτων τεχνητών φωτιστικών πηγών.

Η φωτιά συνοδεύει τον άνθρωπο από την αρχή της ύπαρξής του. Η φωτιά που εκδηλώνεται «ελεύθερα» στη φύση, σαν αποτέλεσμα της πτώσης ενός κεραυνού στο εύφλεκτο υλικό ενός δάσους, της τυχαίας αυτανάφλεξης δύο ξερόκλαδων που η πνοή του ανέμου τα κινεί κάνοντάς τα να τρίβονται μεταξύ τους ως την υπερθέρμανση μιας πυρκαγιάς που προκλήθηκε από το πυρακτωμένο ποτάμι της λάβας κάποιου ηφαιστείου. Σ' αυτήν της μορφή της, σαν τυχαίο και ανεξέλεγκτο φυσικό φαινόμενο το οποίο μόνο να παρακολουθεί με δέος και απορία μπορούσε ο άνθρωπος, συνάπτεται η πρώτη σχέση του ανθρώπου με τη φωτιά, διαποτισμένη με δέος, απορία και φόβους καταστροφής και ακαριαίας καταβρόχθισης.

O Προμηθέας και ο αμύθητος μύθος του: δύο κομμάτια ξύλο που τρίβονται μεταξύ τους από κάποιον που μουρμουρίζει ευχές και ξόρκια, η υπερθέρμανση, σιγά -σιγά, και ξαφνικά, το σύνορο ανάμεσα στα επίγεια και στα επουράνια παραβιάζεται, καθώς το ξερό χόρτο αρπάζει φωτιά «ανοίγοντας την πύλη του σκοταδιού». O άνθρωπος έχει τώρα μες στο δισάκι του τον θεό, έναν θεό, έστω έναν ημίθεο, αγγελιοφόρο/μεσολαβητή μεταξύ ανθρώπων και θεών, έναν Προμηθέα, που «προ-μανθάνει», προνοεί να «έχει» τη φωτιά πριν τη χρειαστεί - και που μέσα στο όνομά του αντηχεί παράξενα ο σανσκριτικός ήχος της λέξης που είχαν οι αρχαίοι Iνδοί για το ένα από τα δύο ξύλα που χρησιμοποιούσαν για το άναμμα της φωτιάς: H φωτιά, με τις άπειρες ιδιότητες και χρήσεις της, είναι κοινό αντικείμενο της άμεσης λατρείας σε όλους τους ινδοευρωπαϊκούς λαούς.

O Ήφαιστος των Ελλήνων, θεϊκός μεταλλουργός στον Όλυμπο, είναι ο θεός της μεταλλοτεχνίας αρχικά.

H συσχέτιση της φωτιάς με τη μαγεία προκύπτει αυτονόητη παίρνοντας υπόψη τη δύναμη της φωτιάς να διαλύει και να ανασυνθέτει, να καταστρέφει και να αναγεννά σε ανώτερη βαθμίδα ύπαρξης, τόσο στην πρακτική διάσταση (αγγειοπλαστική, μεταλλοτεχνία, μαγειρική κ.λπ.) όσο και στη διάσταση του συμβολικού, του υπερβατικού, του εσχατολογικού (πυρολατρία, θυσιαστήρια πυρά, τελετουργική καύση, κατακλυσμός φωτιάς, κ.λπ.). Kαι η μαγεία, της φωτιάς ειδικότερα, απέχει από το αίνιγμα του κόσμου και της ανθρώπινης ύπαρξης όσο απέχει η μυθική από τη θρησκευτική εμπειρία, κι όσο η τελευταία αυτή από τη φιλοσοφική αναζήτηση - δηλαδή, ούτε ένα (νοερό) βήμα.

Λυχνάρια, δάδα, κερί, εστία, τσακμάκι, σπίρτα, αναπτήρας, λουμίνια (Ballota acetabylosa), καύσιμα υλικά, ασετυλίνη, λουξ πετρελαίου, φακός, μπαταρία, φακός, λαμπτήρας, δυναμό ποδηλάτου, πυγολαμπίδα, σκουλήκια, βένθος, μηχανές εσωτερικής καύσης, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, φωτοβολταικά, καύσιμα υλικά.

Ο όρος λύχνος αναφέρεται σε μία συσκευή φωτισμού για τη λειτουργία της οποίας βασικά στοιχεία ήταν το φιτίλι και το λάδι.

Πήλινα και πέτρινα λυχνάρια μας είναι ήδη γνωστά από τη μινωική Κρήτη, αλλά και τη μυκηναϊκή περίοδο. Αυτά είχαν τη μορφή ενός απλού ανοιχτού δοχείου, το οποίο στηρίζονταν επάνω σε βάση, από ασβεστόλιθο, το λυχνοστάτη.

Η εισαγωγή των λυχναριών στον ελληνικό κόσμο πρέπει να έγινε από την Αίγυπτο. Το σίγουρο είναι πάντως πως μετά την ανακάλυψή τους, τα λυχνάρια χρησιμοποιούνταν όχι μόνο για τον εσωτερικό φωτισμό των σπιτιών, αλλά και στις διάφορες θρησκευτικές τελετές, καθώς και ως μέρος του ταφικού εξοπλισμού. Γενικότερα η ανάγκη για τεχνητό φωτισμό στην αρχαιότητα δεν ήταν πάρα πολύ μεγάλη, σ΄ ένα τέτοιο μεσογειακό περιβάλλον όπου η εσωτερική αυλή λειτουργούσε ως η βασική πηγή φωτισμού για το σπίτι, παράλληλα με το γεγονός ότι οι βασικές οικιακές, αλλά και λοιπές κοινωνικές λειτουργίες γίνονταν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Συχνές αναφορές στα λυχνάρια συναντούμε στις πηγές της κλασικής περιόδου.

Τα λυχνάρια αποτελούνταν από το κυρίως σώμα, το επάνω μέρος με το διακοσμημένο χείλος, τη λαβή, την οπή για το φιτίλι και την οπή για το γέμισμα του λαδιού, η οποία συνήθως κλείνονταν με ξύλινο πώμα. Ο λυχνοστάτης για τη στερέωση των λυχναριών ονομάζονταν λυχνούχος. Συχνά τα λυχνάρια τοποθετούνταν μέσα σε κόγχες, ενώ άλλες πάλι φορές κρέμονταν από αλυσίδες.

Χρήση

Η σημασία του λυχναριού ήταν ιδιαίτερα μεγάλη, καθώς αποτελούσε μία βασική πηγή τεχνητού φωτισμού της αρχαιότητας, για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών, αλλά και ένα αντικείμενο άμεσα συσχετιζόμενο με τις θρησκευτικές τελετές και τα ταφικά έθιμα.

Ελληνικό Μονοπώλιο

Μετά το θάνατο του Χαριλάου Τρικούπη ακολούθησε ο καταστροφικός Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897, τον οποίον κήρυξε ο Δηληγιάννης. Η κατάσταση για την Ελλάδα γινόταν όλο και πιο συγκεχυμένη, εξαιτίας των αντικρουόμενων συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων και των πιέσεων που ασκούσαν οι ομολογιούχοι. Η Ελλάδα βγήκε από τον πόλεμο νικημένη και ταπεινωμένη, καθώς της επιβλήθηκε πολεμική αποζημίωση και Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος. Μάλιστα, για να εξασφαλισθούν οι δανειστές ότι θα εισπράξουν πίσω τα χρήματά τους, επέβαλαν μεταξύ των όρων την κατ ευθείαν είσπραξη των κερδών από τρία βασικά προϊόντα το πετρέλαιο, τα σπίρτα και τα τραπουλόχαρτα, τα οποία όπως διακινούσε μόνον το Ελληνικό Μονοπώλιο.

Ας θυμηθούμε το ελληνικό μονοπώλιο με τα σπίρτα, με το πετρέλαιο, με το αλάτι, τις τράπουλες, τον καπνό. Όλα αυτά τα χρήματα από τους φόρους πήγαιναν στους δανειστές για πολλά χρόνια, μέχρι το 1967.Όλα αυτά είναι πανομοιότυπα με όσα συμβαίνουν σήμερα και όσα φαίνονται ότι θα μας έρθουν.

ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΣ

Στην αρχή, η γυμνή φλόγα της ανοικτής εστίας χρησιμοποιήθηκε και για να φωτίζει. Στη συνέχεια, και μέσα από αργή εξέλιξη χιλιάδων χρόνων η φλόγα, γυμνή ή καλυμμένη, παρέμεινε το μόνο και κύριο μέσο φωτισμού. Έπρεπε να φτάσουμε στον 19ο αιώνα για να σημειωθεί η μεγάλη επανάσταση στον τεχνητό φωτισμό, η εφεύρεση του ηλεκτροφωτισμού. Το 1878, στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού, παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά ηλεκτρικά φωτιστικά σώματα. Τον επόμενο Οκτώβριο ο Έντισον τελειοποιεί τον λαμπτήρα πυράκτωσης. Παρεμπιπτόντως, η Αθήνα ηλεκτροφωτίζεται το 1889. Τα Ανάκτορα - η σημερινή Βουλή - είναι το πρώτο κτίριο στην Ελλάδα που ηλεκτροφωτίζεται.

. Το αιθίνιο ή ακετυλένιο ή ασετυλίνη είναι το πρώτο μέλος της ομόλογης σειράς των αλκινίων, δηλαδή ένας ακόρεστος, άκυκλος υδρογονάνθρακας με ένα τριπλό δεσμό. Ο χημικός της τύπος είναι: C₂H₂, ενώ ο σύντομος συντακτικός της: HC≡CH. Είναι ένα άχρωμο αέριο που χρησιμοποιείται ευρύτατα ως καύσιμο (ιδιαίτερα οξυγονοκόλλησης) και ως σημαντικότατη πρώτη ύλη σύνθεσης άλλων οργανικών ενώσεων. Είναι ασταθής σε καθαρή μορφή και γι' αυτό συνήθως διατίθεται σε διαλύματα.

Το ανθρακασβέστιο προέρχεται από τον ασβεστόλιθο (CaCO₃), με την ακόλουθη διαδικασία:

CaCO_{3 ΘΈΡΜΑΝΣΗ}Ca0+C02

Ca0+3C......CaC_2+C0

Με υδρόλυση ανθρακασβέστιου (CaC₂) παράγεται αιθίνιο

CaC_2+2H2O......C_{2H2 +Ca (0H)2}

_{C2H2+5\202.......2CO2+H20}

ΚΕΡΙ

Με τον όρο κερί αναφέρεται επίσης και κερί σχηματοποιημένο σε κυλινδρική μορφή με πυρήνα από φυτίλι, το οποίο χρησιμοποιείται για φωτιστικούς και λατρευτικούς σκοπούς. Βάζοντας φωτιά στο φυτίλι, το κερί τροφοδοτεί τη φλόγα, με αποτέλεσμα τη σταδιακή καύση του κεριού και την παραγωγή φλόγας.

Το πιο γνωστό ζωϊκό κερί είναι το κερί της μέλισσας. Κύριο συστατικό του κεριού μέλισσας είναι ένας εστέρας γνωστός με την ονομασία παλμιτική μυρικύλη ουσία που χρησιμοποιούν οι μέλισσες για την κατασκευή των κηρήθρων τους.

Καντήλι, Κερί, Θυμίαμα: Ποια η σημασία και οι συμβολισμοί τους;

Το Καντήλι

Η λέξη καντήλι προέρχεται από τη λατινική candela=κερί.

Στη χριστιανική Εκκλησία το Καντήλι τοποθετείται μπροστά στις άγιες εικόνες. Αυτό που τοποθετείται μπροστά στον Εσταυρωμένο, μέσα στο Ιερό Βήμα, διατηρείται πάντοτε αναμμένο και γι' αυτό λέγεται «ακοίμητο» Καντήλι.

Ένα Καντήλι τοποθετείται επίσης στο εικονοστάσι του σπιτιού και ανάβεται κάθε μέρα, σύμφωνα με την ορθόδοξο παράδοση.

Μια συνήθεια που διατηρεί τον βαθύ χριστιανικό συμβολισμό της με το Φώς του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο, που θερμαίνει την ελπίδα και που παρηγορεί και συντροφεύει στις ατέλειωτες ώρες της μοναξιάς.

Το άναμμα του καντηλιού ενέχει τον συμβολισμό ότι προσφέρεται ως θυσία σεβασμού και τιμής προς τον Θεό και τους Αγίους του. Συμβολίζει επίσης, το φώς του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο, καθώς επίσης συμβολίζει και το γνωστό παράγγελμα του Κυρίου μας ότι πρέπει να είμαστε, οι χριστιανοί, τα φώτα του κόσμου.

Το έλαιον, το λάδι δηλ. που καίει στα καντήλια μας, “τον του Θεού υπεμφαίνει έλαιον” γράφει ο Άγ. Συμεών Θεσσαλονίκης, το έλεος του Θεού που φανερώθηκε όταν η περιστερά του Νώε επέστρεψε στην Κιβωτό για να σημάνει την παύση του κατακλυσμού, έχοντας στο ράμφος της κλάδο ελαίας, ή όταν ο Ιησούς, καθώς επροσηύχετο εκτενώς, επότιζε με τους θρόμβους του ιδρώτος του την ελιά, κάτω από τα κλαδιά της οποίας γονάτισε την μαρτυρική εκείνη νύχτα, στο Όρος των Ελαιών.Βέβαια, όλοι ξέρουμε πως απείρως ανώτερος του υλικού φωτισμού είναι ο εσωτερικός, αγιοπνευματικός φωτισμός. Έγραφε λοιπόν ο Θεοφόρος Πατήρ Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός : “Φωτίσωμεν…γλώσσαν” και συμπληρώνει ο σχολιαστής του : Επετεύχθη τούτο ;

Το λάδι συμβολίζει το άπειρο έλεος του Θεού, αλλά και τα κανδήλια συμβολίζουν την Εκκλησία που είναι μεταδοτική Θείου ελέους και φωτιστική. Συμβολίζουν βέβαια τους ίδιους τους αγίους που το Φώς τους έλαμψε, κατά το λόγο του Κυρίου, «έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσι τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα τον εν τοίς ουρανοίς».

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους πρέπει οι Ορθόδοξοι να ανάβουμε το καντήλι όπως για παράδειγμα

για να μάς θυμίζει την ανάγκη για προσευχή,

για να φωτίζει το χώρο και να διώκει το σκότος όπου επικρατούν οι δυνάμεις του κακού,

για να μάς θυμίζει ότι ο Χριστός είναι το μόνο αληθινό Φώς και η πίστη σε Αυτόν είναι Φώς,

για να μάς θυμίζει ότι η ζωή μας πρέπει να είναι φωτεινή,

για να μάς θυμίζει ότι όπως το καντήλι απαιτεί το δικό μας χέρι για να ανάψει έτσι και η ψυχή απαιτεί το χέρι του Θεού, τη Χάρη Του δηλαδή,

για να μάς θυμίζει ότι πρέπει το θέλημά μας να καεί και να θυσιαστεί

για την αγάπη προς το Θεό κ.ά.

Εννοείται, βέβαια, ότι το λάδι των καντηλιών πρέπει να είναι ελαιόλαδο και μάλιστα όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητος. Άλλωστε ο Κύριος προσευχήθηκε στον κήπο των Ελαιών και ο ναός με τα κανδήλια μετατρέπεται σε νέο κήπο και ελέους (λαδιού) και Ελέους Θεϊκού Το λάδι τους μας θυμίζει την ευσπλαχνία του Θεού και το φως τους στη ζωή μας, που πρέπει να είναι φωτεινή και άγια.

Η φωτοχυσία του ναού συμβολίζει το θείο φως της παρουσίας του Θεού που φωτίζει τις καρδιές όχι μόνο των νεοφώτιστων αλλά και όλων των χριστιανών. Ο Κύριος φανέρωσε αυτή τη μεγάλη αλήθεια για τον εαυτό Του με τα ακόλουθα λόγια: "Εγώ ειμι το φως του κόσμου" (Ιωάν.8/η: 12). Είναι φως όχι μόνο λόγω της φωτεινής διδασκαλίας Του, αλλά κυρίως λόγω της φωτεινής παρουσίας Του. Αυτό επιβεβαιώνεται κυρίως από τη θαυμαστή Μεταμόρφωσή Του, όπου "έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένετο λευκά ως το φως" (Ματθ.17/ιζ: 2).

Στο Σύμβολο της Πίστεως ο Υιός του Θεού παρουσιάζεται ως "φως εκ φωτός". Στην ακολουθία του Εσπερινού επίσης ο υμνογράφος παρουσιάζει τον Κύριο ως "φως ιλαρόν". Και οι χριστιανοί με τα μυστήρια της Εκκλησίας και τον πνευματικό τους αγώνα μπορούν να δεχθούν το φως της χάριτος του Αγίου Πνεύματος και να το ακτινοβολούν με τη ζωή τους.

Στην "επί του όρους" ομιλία ο Κύριος συμβουλεύοντας τους μαθητές Του είπε: "Υμείς εστε το φως του κόσμου.... ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς" (Ματθ 5/ε: 14-16). (Δηλαδή: Εσείς είστε το φως του κόσμου... έτσι να λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον πατέρα σας τον επουράνιο). Εδώ φαίνεται καθαρά ότι το φως των μαθητών του Χριστού είναι τα καλά έργα της αγιοπνευματικής ζωής τους. Οι άγιοι στην άλλη ζωή θα ομοιάσουν με τον Κύριο, θα γίνουν "θεοί κατά χάριν". Αυτό το εκφράζει ο Κύριος καθαρά με τα προφητικά λόγια Του: "Τότε οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως ο ήλιος εν τη βασιλεία του πατρός αυτων" (Ματθ. 13/ιγ: 43).

Το Κερί

Και το κερί επίσης συμβολίζει το Φως του Χριστού , τη φλόγα της πίστεως.

Πίσω από το άναμμα του κεριού κρύβεται βαθύτατος συμβολισμός. Ο Συμεών Θεσσαλονίκης μας λέγει ότι το κερί που ανάβουμε έχει έξι συμβολισμούς:

Συμβολίζει την καθαρότητα της ψυχής μας, γιατί είναι κατασκευασμένο από καθαρό κερί μέλισσας.

·Επίσης την πλαστικότητα της ψυχής μας, μια και εὔκολα πάνω του μπορούμε να χαράξουμε ο,τιδήποτε.

Ακόμη την Θεία Χάρη, επειδή το κερί προέρχεται από τα άνθη που ευωδιάζουν.

Επιπλέον συμβολίζει την θέωση, στην οποία πρέπει να φθάσουμε, επειδή το κερί ανακατεύεται με τη φωτιά και της δίνει τροφή.

Και το φώς του Χριστού επίσης δείχνει, καθώς καίει και φωτίζει στο σκοτάδι.

Και τέλος συμβολίζει την αγάπη και την ειρήνη που πρέπει να χαρακτηρίζουν κάθε χριστιανό, επειδή το κερί καίγεται όταν φωτίζει, αλλά και παρηγορεί τον άνθρωπο με το φώς του μέσα στο σκοτάδι.

Ανάβοντας κερί πρέπει να θυμόμαστε ότι πρέπει να ζούμε μέσα στο φώς που πήραμε με την βάπτισή μας. Γι αυτό τη βάπτιση την ονομάζουμε και Φώτισμα. Γι αυτό και στη διάρκεια της βαπτίσεως κρατάμε αναμμένες λαμπάδες. Το φώς αυτό είναι το πύρ της Πεντηκοστής, το φώς του Αγίου Πνεύματος. Και το φώς αυτό ανανεώνεται μέσα μας στην ψυχή μας, κάθε φορά που συμμετέχουμε στη Θεία Λειτουργία και κάθε φορά που κοινωνούμε και προσευχόμαστε. Γι αυτό στο τέλος κάθε Θείας Λειτουργίας ψάλλουμε: «Είδομεν το φώς το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον, εύρομεν πίστιν αληθή αδιαίρετον Τριάδα προσκυνούντες».

Το φως του Ναού όμως, πρέπει να πούμε, σώζει καλύτερα τους συμβολισμούς του και βοηθεί και την ψυχή να κατανυχθεί όταν είναι φυσικό, όπως στα περισσότερα από τα μοναστήρια μας, δηλαδή αποτελούμενο από κεριά και κανδήλια που καίνε και όχι τεχνητό που προέρχεται δηλ. από ηλεκτρικό ρεύμα.

Τα κ ε ρ ι ά όπως και το λ ά δ ι είναι μία προσφορά προς τον Θεό από αυτά τα υλικά αγαθά που ο ίδιος μάς δίνει ( τα Σά εκ των Σών) και συμβολίζουν τα μέν κεριά το εύπλαστο και μαλακό της ψυχής αλλά και την ενωτική δύναμη του αγίου Πνεύματος διότι τα κεριά κατασκευάζονται, έτσι τουλάχιστον θα έπρεπε, από το αγνό κερί που φτιάχνει η μέλισσα, η οποία για να παρασκευάσει το κερί μαζεύει τη γύρη από διάφορα λουλούδια. Για το λόγο αυτό το κερί μάς θυμίζει και την εργατικότητα της μέλισσας αλλά και το γεγονός ότι μαζεύει ό,τι καλό και απορρίπτει ό,τι ρυπαρό. Θυμίζει επίσης το κερί τον τρόπο με τον οποίο το Πύρ, η Θεότητα δηλαδή, ενώνεται με την εύπλαστη ψυχή και τη μαλακώνει αλλά και τη φωτίζει και την ίδια και όλους όσοι έρχονται σε κοινωνία μαζί της.

Το κερί, καθώς καίγεται, φωτίζει το περιβάλλον του. Έτσι και ο συνειδητός χριστιανός, όταν θυσιάζεται για την αγάπη του Θεού, φωτίζει τους συνανθρώπους του και τους δείχνει τον δρόμο της σωτηρίας.

Όταν ο πιστός εισέρχεται στον ναό, πρέπει να ανάβει στο μανουάλι ένα κερί για τους ζώντες κι ένα κερί για τους τεθνεώτες συγγενείς και γνωστούς του. Εάν όμως κάποιοι από τους ζώντες έχουν ιδιαίτερα προβλήματα, τότε καλό είναι να ανάβουμε κερί για τον καθένα ξεχωριστά. Το άναμμα του κεριού πρέπει πάντοτε να συνοδεύεται με λόγια προσευχής. Για τους ζώντες θα ζητάμε το έλεος και την προστασία του Θεού, ενώ για τους τεθνεώτες τη θεία ευσπλαχνία και αιώνια σωτηρία τους.

Το αγνό κερί που παράγεται από παρθένες μέλισσες συμβολίζει την ανθρώπινη φύση του Χριστού η οποία προήλθε από την πάναγνη και παρθένο Μαριάμ. Το τρικέρι του επισκόπου συμβολίζει την Αγία Τριάδα, ενώ το δικέρι τις δύο φύσεις του Χριστού. Τα κεριά ή οι λαμπάδες που ανάβουμε στη Βάπτιση συμβολίζουν το πνευματικό φως που λαμβάνει ο νεοφώτιστος. Τα κεριά της κηδείας, του τάφου και των μνημοσύνων συμβολίζουν το φως του Χριστού, στο οποίο ευχόμεθα να εισέλθει ο αποθανών. Ο Πολυέλαιος συμβολίζει την θριαμβεύουσα Εκκλησία των Ουρανών. Τα κεριά ή τα κανδήλια του συμβολίζουν τους αγίους. Στις μεγάλες γιορτές στις Ιερές Μονές σείουν τον Πολυέλαιο, για να φανερώσουν ότι και οι άγιοι στα επουράνια συνεορτάζουν και συγχορεύουν με την επίγεια Εκκλησία του Χριστού.

Το Θυμίαμα

Θυμίαμα καλείται από τα αρχαία χρόνια το αρωματικό ρετσίνι ή το κόμμι που βγαίνει από τις τομές στον κορμό του δέντρου λίβανος εξ ου και λιβάνι. Στο σπίτι καλό είναι να προσφέρεται θυμίαμα τακτικά και να συνοδεύεται πάντοτε με κάποια προσευχή. Οι πνευματικοί συμβολισμοί του θυμιάματος είναι:

1. Το θυμίαμα εν πρώτοις συμβολίζει την προσευχή, που ανεβαίνει προς τον θρόνον του Θεού. " Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν Σου. . . " Είναι η ορμή της ψυχής προς τα άνω. Και ταυτόχρονα συμβολίζει και την ζέουσαν επιθυμία μας να γίνει η προσευχή μας δεκτή " εις όσμήν ευωδίας πνευματικής ". Γράφει ο ιερός Χρυσόστομος " Ώσπερ το θυμίαμα και καθ' εαυτό καλόν και ευώδες, τότε δέ μάλιστα επιδείκνυται την ευωδίαν, όταν ομιλήση τώ πυρί. Ούτω δέ και η ευχή καλή μέν καθ' εαυτήν, καλλίων δέ και ευωδεστέρα γίνεται όταν μετά και ζεούσης ψυχής αναφέρηται, όταν θυμιατήριον η ψυχή γένηται και πύρ ανάπτη σφοδρόν ". Γι ' αυτό και πρέπει, όταν προσεύχεται κανείς, καλόν είναι να καίει θυμίαμα στο σπίτι.

2. Συμβολίζει ακόμη τις γλώσσες πυρός της Αγ. Πεντηκοστής, όταν ο Κύριος εξαπέστειλε στους Μαθητές Του το Πανάγιό Του Πνεύμα " έν είδει πυρίνων γλωσσών ".

BΙΟΦΩΤΙΣΜΟΣ (πυγολαμπιδα,σκουλήκια, βενθικοί οργανισμοί)

Στον βαθύ και σκοτεινό ωκεανό πολλά πλάσματα δημιουργούν το δικό τους φως για να κυνηγήσουν, για να προσελκύουν τα θηραματά τους, να ζευγαρώσουν ή για να αμυνθούν. Αυτό το φως που δημιουργεί η “ζωή” ονομάζεται βιοφωτισμός.

ΠΥΓΟΛΑΜΠΙΔΑ ή ΚΩΛΟΦΩΤΙΑ, ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ, ΒΕΝΘΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

(εντομολογία) έντομο κολεόπτερο που έχει την ικανότητα να παράγει φως με βιολογικό τρόπο (συνήθως από το πίσω μέρος του σώματός του).Φως παράγει και ένα είδος σκουληκιών που υπάρχουν κυρίως στις γραμμές των τραίνων.

Γαλβανικό στοιχείο

Γαλβανικό στοιχείο ονομάζεται μια διάταξη με την οποία μετατρέπουμε την ενέργεια που ελευθερώνεται από μια αυθόρμητη χημική αντίδραση σε ηλεκτρική ενέργεια. 2. Άνοδος είναι το ηλεκτρόδιο στο οποίο λαμβάνει χώρα οξείδωση και κάθοδος το ηλεκτρόδιο στο οποίο λαμβάνει χώρα αναγωγή. 3. Ο ηλεκτρολυτικός σύνδεσμος ή γέφυρα άλατος επιτρέπει την κίνηση ιόντων μεταξύ των δύο ημιστοιχείων, ώστε να κλείσει το κύκλωμα. 4. Ηλεκτρεγερτική δύναμη ή δυναμικό στοιχείου ΔΕ ονομάζεται η διαφορά στα άκρα των ηλεκτροδίων του γαλβανικού στοιχείου όταν αυτό δε διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα.

ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ-ΜΗΧΑΝΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΥΣΗΣ

Η γεννήτρια ή ηλεκτρογεννήτρια, (generator), είναι μηχανή που βασίζεται πάνω στους νόμους της ηλεκτροφυσικής και ιδιαίτερα του φαινομένου της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής που ανακάλυψε ο διάσημος άγγλος φυσικός Μιχαήλ Φαραντέϋ, το 1831, και που αφορά την ενέργεια και τη μετατροπή της από τη μια μορφή σε μια άλλη.

Συγκεκριμένα η γεννήτρια μετατρέπει τη μηχανική ενέργεια σε ηλεκτρική, σύμφωνα με φαινόμενο της φυσικής κατά το οποίο εάν ένα πηνίο περιστραφεί μέσα σ' ένα μαγνητικό πεδίο, τότε στις άκρες του πηνίου παράγεται ηλεκτρικό ρεύμα.

Η γεννήτρια αποτελείται από δύο μέρη: το ακίνητο μέρος της που λέγεται στάτορας, ή στατόν, ή επαγωγέας ή πόλοι της μηχανής, στο οποίο υπάρχουν μαγνήτες (μόνιμοι μαγνήτες ή ηλεκτρομαγνήτες) και το κινητό μέρος της που λέγεται επαγώγιμο, ή στρεπτόν ή ρότορας (εκ του αγγλικού rotor), στο οποίο υπάρχουν πηνία. Γυρίζοντας το ρότορα μέσα στο στάτορα παράγεται ηλεκτρικό ρεύμα. Η περιστροφή του ρότορα γίνεται με ατμομηχανή, με υδροστρόβιλο κλπ. Η πιο γνωστή και απλούστερη ηλεκτρογεννήτρια είναι το γνωστό «δυναμό» των ποδηλάτων. Όσοι από εσάς ποδηλατούν στη πόλη και μάλιστα όλο το χρόνο, ξέρουν πόσο απαραίτητος είναι ο σωστός φωτισμός. Αν λοιπόν μετακινείσθε συχνά και η πηγή για το φωτισμό σας είναι από μπαταρίες, το κόστος δεν είναι ευκαταφρόνητο.

Θα καταναλώνετε συνεχώς μπαταρίες που στη καλύτερη περίπτωση θα είναι επαναφορτιζόμενες. Και φυσικά δε θα έχετε πάντα την ίδια ποσότητα φωτός, αφού αυτή εξαρτάτε από το πόσο γεμάτες είναι οι μπαταρίες. Και ακόμα το φανάρι που θα έχετε, αποτελεί ένα εύκολο στόχο για τους κλέφτες, οπότε θα πρέπει να είναι αποσπώμενο.

Σε όλα αυτά τα προβλήματα μπορεί να δώσει λύση –με απόλυτο τρόπο- ένα κέντρο δυναμό που είναι μια (ποδοκίνητη) γεννήτρια. Ένα εμπρός κέντρο που έχει μέσα του ένα πηνίο και μαγνήτες, οι οποίοι καθώς η ρόδα γυρίζει παράγουν ρεύμα. Η ποσότητα της ηλεκτρικής ενέργειας μετατρέπεται σε φως με κατάλληλη διάταξη.Υπάρχουν γεννήτριες πετρελαίου και γεννήτριες βενζίνης.

Πιτσιρικάδες σε θεατρικά μπουλούκια ή κινηματογράφο, όταν δεν είχαμε χρήματα για το εισιτήριο της εισόδου, σβήναμε τη μηχανή και έτσι μας δινόταν η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε δωρεάν το θέαμα

ΣΥΓΛΙΝΟΝΤΕΣ ΦΑΚΟΙ

Ο φακός είναι ένα σώμα διαφανές που περιορίζεται από τουλάχιστον δύο διαθλαστικές επιφάνειες (δίοπτρα), με συνέπεια να αποτελεί οπτικό σύστημα που βασίζεται στο φυσικό φαινόμενο διάθλαση. Το πότε ακριβώς επινοήθηκαν οι φακοί δεν είναι γνωστό. Αυτό όμως που είναι βέβαιο είναι ότι ήταν γνωστοί στους αρχαίους Έλληνες που το χρησιμοποιούσαν για το άναμμα της φωτιάς με συγκέντρωση των ηλιακών ακτίνων, όπως συνάγεται καταφανώς από τους στίχους του Αριστοφάνη στις Νεφέλες: «...την λίθον την καλήν, την διαφανή, αφ ής το πυρ άπτουσιν» κ.λπ.

Πιτσιρικάδες που πηγαίναμε στο ποτάμι για ψάρεμα ή στον κάμπο για κυνήγι, υπήρχαν οι γερμανικοί φακοί, που μπροστά το γυαλί τους ήταν σε σχήμα ημικυκλικό. Το βγάζαμε από το φακό και το χρησιμοποιούσαμε για να ανάβουμε φωτιά, χρησιμοποιώντας ξερόκλαδα και χορτάρια και στη συνέχεια ψήναμε τα ψάρια ή τα πουλιά που πιάναμε. Κάναμε επίσης πλάκες βάζοντας το φακό πίσω από την πλάτη κάποιου και οι ακτίνες του ήλιου του προκαλούσαν θέρμανση στο σημείο που σύγκλιναν οι ακτίνες του προκαλούσαν θέρμανση, και άρχιζε να ξύνεται νομίζοντας ότι τον τσίμπησε κάποιο έντομο, ή το έβαζε στα πόδια, για να αποφύγει το υποτιθέμενο τσίμπημα του εντόμου. Είναι εμπειρίες ζωής που δεν ξεχνιώνται.

Οι φακοί διακρίνονται σε έξι κατά σχήμα βασικά είδη (μορφές). Αμφίκυρτοι

Επιπεδόκυρτοι

Κοιλόκυρτοι ή συγκλίνοντες μηνίσκοι (παχείς στο μέσον)

Αμφίκοιλοι

Επιπεδόκοιλοι και

Κοιλόκυρτοι ή αποκλίνοντες μηνίσκοι (λεπτοί στο μέσον)

Επίσης ανάλογα της εκτροπής που υφίστανται οι ακτίνες όταν διέρχονται από τους φακούς, αυτοί διακρίνονται σε Θετικούς ή συγκλίνοντες φακούς και σε Αρνητικούς ή αποκλίνοντες φακούς.

Θετικοί φακοί ή συγκλίνοντες: είναι οι φακοί που προκαλούν σύγκλιση σε μια παράλληλη εισερχόμενη δέσμη φωτός. Τέτοιοι φακοί είναι οι: Επιπεδόκυρτοι, αμφίκυρτοι και οι μηνίσκοι.

Λυχναράκι (Ballota acetabulosa)

Πέρυσι πήγα στο κοντινό χωριό Κροντηρέ,περνώντας από το χωριό Νιοχώρι. Είναι ένα όμορφο μικρό χωριουδάκι που σα παιδικά μαθητικά μας χρόνια ήταν ο παραδεισός μας γιατί κυνηγούσαμε,μαζεύαμε ρίγανι και λυχναράκια τα οποία χρησιμοποιούσαμε στο καντήλι ή λυχνάρι. Ο συνάδελφός μου Παπασταύρου Παναγιώτης ήθελε λυχναράκια και του μάζεψα από το χωριό Κροντηρέ.Στο χωριό αυτό μένουν οι παλιοί μαθητές μου, όταν ήμουν καθηγητής στο Μελιγαλά, Γιάννης Στούπας και Μητρόπουλος. Το χωριό αυτό θέλει να το επισκεφτεί και ο μαθητής μου Λινάρδος Γιάννης και θα μαζέψουμε και λυχναράκια γιατί τέλος καλοκαιριού ωριμάζουν.

Λυχναράκι ή Φυτιλάκι ή Αλουμινάκι, Βαλλωτή η οξυβαφώδης, Φουφουλιά (Τήνος), Φάσσα (Αίγινα), Νεροβαμβακιά (Πελοπόννησος), Μαυρομάργο (Αττική), Μαυρομάρκος (Κύθνος), Αποπουλιά, Οικονομία, Καντηλαναύτρα (Ballota acetabulosa).

Πολυετής πόα με ξυλώδη βάση, αρωματικό,, ύψους έως 60 εκ. και φύλλα καρδιόσχημα. Χνουδωτά, αντίθετα, απαλά, με χρώμα ελαφρά πράσινο. Άνθη, κοκκινωπά με διάρκεια άνθησης από τον Ιούλιο έως τον Αύγουστο. Οι καρποί είναι μαύροι και μάλλον μικροσκοπικοί κρυμμένοι στη βάση ενός κάλυκα που μοιάζει με χωνί. Ενδημικό της Ελλάδας και της Τουρκίας. Φυτρώνει κυρίως, σε σκιερά μέρη και μέσα ή στη βάση των τοίχων.

Οι αποξηραμένοι κάλυκες του φυτού, σχήματος χωνιού τοποθετούνται ανά δύο, αφού πρώτα αφαιρούσαν το σπόρο από τον ένα και τους τοποθετούσαν ανεστραμμένους μέσα σε λάδι και τους άναβαν. Η φλόγα κρατούσε αναμμένη όλη τη νύχτα και δεν δημιουργούσε κάπνα.

Είναι προφανές ότι η χρήση του επηρέασε το όνομα του. Ενδιαφέρον αποτελεί το πως η τεχνολογία όταν γίνει αποδεκτή εκτοπίζει συνήθειες (αρκετά αναμενόμενο όταν δεν έχουν πια λόγο ύπαρξης) άλλα και ονομασίες ακόμα και όταν ή παλιά συνυπάρχει με την καινούρια άλλα η καινούρια τεχνολογία έχει εμπορική διάδοση, άσχετα με το αν ή όχι η χρήση της παλιάς έχει αλλάξει και η τεχνολογία της λειτούργει το ίδιο καλά όπως πάντα και πιθανόν καλύτερα από την καινούρια.

Η ΕΣΤΙΑ

Η Εστία είναι το πρωτότοκο παιδί του Κρόνου άρα η είναι και η μεγαλύτερη σε ηλικία από τους 12 Ολύμπιους Θεούς. Ήταν η αρχή για τον Κρόνο της απόφασής του να καταπίνει τα παιδιά του προκειμένου να μην επαληθευτεί το πεπρωμένο που η μοίρα του επιφύλασσε. Ήξερε πως όπως αυτός πήρε την εξουσία από τον πατέρα του τον Ουρανό, έτσι και θα την έχανε από κάποιο από τα παιδιά του. Έτσι με την

γέννηση της Εστίας δεν δίστασε αν και δεν πίστευε πως θα χάσει την εξουσία του από γυναίκα, να την καταπιεί ούτως ώστε να σβήσει κάθε πιθανότητα.

Η Εστία αντιπροσωπεύει το σπίτι, την οικογένεια, την οικογενειακά θαλπωρή και ευτυχία. Με την απελευθέρωση της από το στομάχι του πατέρας της από τον Δία, έγινε μία από τους Ολύμπιους Θεούς και μάλιστα είναι η μοναδική που δεν φεύγει ποτέ από τον Όλυμπο, σε αντίθεση με τους άλλους θεούς. Θεωρείτε πως σε αυτήν οφείλεται η επινόηση της τέχνης της κατασκευής του σπιτιού και τιμάται σε κάθε σπίτι, στο σημείο του σπιτιού γύρω από το οποίο συγκεντρώνεται η οικογένεια, στην εστία. Σταδιακά, εκτός από κέντρο του σπιτιού, έγινε κέντρο της γης και στη συνέχεια του σύμπαντος ολόκληρου.

Η Εστία είναι η Θεά της Οικίας ή η ίδια η ιδέα του Άσβεστου Πυρός. Κατά τον Όμηρο η Εστία, «ιστίη» όπως αναφέρεται στην Οδύσσεια, είναι αντικείμενο θρησκευτικού σεβασμού, την οποία επικαλούνται ως μάρτυρα των όρκων μαζί με τον Δία, όσοι δε, τίθενται υπό την προστασία της είναι απαραβίαστοι.
Στην Θεογονία του Ησίοδου και στους Ομηρικούς Ύμνους εμφανίζεται περιβεβλημένη με ανθρωπομορφικό χαρακτήρα. Αναφέρεται ως θυγατέρα του Κρόνου και της Ρέας και ως πρώτο τέκνο αυτών. Αργότερα, οι ποιητές τιμούσαν σε αυτή την πρωτότοκη, την πρεσβύτατη των θεοτήτων. Η έκφραση «Αφ’ Εστίας» θυμίζει ότι η Εστία λάμβανε τις απαρχές όλων των θυσιών και πως στις ευωχίες οι πρώτες σπονδές γίνονταν προς τιμήν της.

Ήταν η πρωτότοκη θυγατέρα του Κρόνου και της Ρέας, αδελφή του Δία, του Ποσειδώνα και των άλλων θεών. Ήταν η θεά της εστίας κάθε σπιτιού, που στους αρχαίους λαούς είχε ιερό χαρακτήρα. Γιατί η εστία ήταν το κέντρο της οικογένειας, εξυπηρετούσε τις καθημερινές ανάγκες και δεχόταν τις προσφορές της. Έγινε το σύμβολο της φιλοξενίας και του απαραβίαστου οικογενειακού ασύλου. Παρ' όλο που οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η θεά εστία παρέμεινε σε όλη τη ζωή της παρθένα, έγινε προστάτρια της οικογένειας, της κατοικίας και της φιλοξενίας. Τη λάτρευαν σε κάθε σπίτι, γιατί πίστευαν ότι αυτή εφεύρε την κατοικία. Σ΄ αυτήν πρόσφεραν τους πρώτους καρπούς των αγρών, τις λεγόμενες απαρχές των καρπών. Της αφιέρωναν επίσης μικρά μοσχάρια.

Σε κάθε σπίτι, ακριβώς στο κέντρο, και σε σχήμα κυκλικό υπήρχε η εστία. Εκεί έκαιγε συνεχώς το ιερό πυρ. Κάθε πόλη βέβαια είχε την κοινή της εστία. Από κει έπαιρναν φωτιά όσοι επρόκειτο να εκστρατεύσουν ή ν' αποικίσουν, και μετέφεραν την ιερή αυτή φωτιά από τη μητρόπολη στη νέα πατρίδα. Αυτό έδειχνε το δεσμό που υπήρχε ανάμεσα στις δύο πόλεις.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι κοινή εστία όλης της Ελλάδας και του κόσμου ολόκληρου ήταν η εστία των Δελφών, όπου βρισκόταν και ο Ομφαλός της γης. Αν ποτέ έσβηνε η ιερή φλόγα, θεωρούνταν πολύ κακός οιωνός. Θα έπρεπε να ξαναναφτεί απευθείας από τον ήλιο για να είναι αμόλυντη.

Στην τέχνη η Εστία εικονίζεται σαν μια παρθένα με μακρύ φόρεμα και πέπλο. Στο χέρι κρατά σκήπτρο, μια λυχνία ή πυρσό ή κλαδί με άνθη και καρπούς.

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Η Ολυμπιακή Φλόγα είναι ένα σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων. Είναι αναπαράσταση της κλοπής της φωτιάς του Δία από τον Προμηθέα, και οι ρίζες της βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα, όπου μια φωτιά κρατούνταν άσβεστη κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Φλόγα επανήλθε κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1928, ενώ η λαμπαδηδρομία εισήχθη κατά τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936.

Η Αφή της Ολυμπιακής Φλόγας γίνεται στο χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας. Για πρώτη φορά έγινε το 1936 για την Ολυμπιάδα του Βερολίνου με τη βοήθεια κοίλου κατόπτρου, το οποίο ανήκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και είχε κατασκευαστεί στη Γερμανία. Επιστημονικός υπεύθυνος αυτής της πρώτης αφής ήταν ο καθηγητής φυσικής Σαλτερής Περιστεράκης.

Σύμφωνα με το τελετουργικό που έχει καθιερωθεί την αφή κάνει η πρωθιέρεια στο χώρο του ναού της Ήρας (Ηραίου), που βρίσκεται απέναντι από το ναό του Δία, στο αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας. Εκεί η πρωθιέρεια ζητά τη βοήθεια του θεού του ήλιου Απόλλωνα ώστε να ανάψει η δάδα απαγγέλοντας την ακόλουθη επίκληση:

ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΠΟΛΛΩΝΑ

Ιερά σιωπή!
Να ηχήσει όλος ο αιθέρας, η γη, η θάλασσα και οι πνοές των ανέμων.
Όρη και Τέμπη σιγήστε.
Ήχοι και φωνές πουλιών παύσατε.
Γιατί μέλλει να μας συντροφεύσει ο Φοίβος, ο Φωσφόρος Βασιλεύς.
Απόλλωνα, θεέ του ήλιου και της ιδέας του φωτός,
στείλε τις ακτίνες σου και άναψε την ιερή δάδα
για τη φιλοξενη πόλη της ...(όνομα της διοργανώτριας πόλης).
Και συ, ω Δία, χάρισε ειρήνη σ' όλους τους λαούς της Γης
και στεφάνωσε τους νικητές του Ιερού Αγώνα.

Μετά την αφή η πρωθιέρεια παραδίδει ανάβει με τη φλόγα τη δάδα του πρώτου λαμπαδηδρόμου, ενώ παράλληλα φυλάει άσβηστη τη φλόγα σε όλη τη διάρκεια της ολυμπιακής τετραετίας σε ειδικό χώρο. Ακολουθεί λαμπαδηδρομία σε πολλές πόλεις της Ελλάδας πριν τελικά παραδοθεί στους εκπροσώπους της διοργανώτριας χώρας.

Η λαμπαδηδρομία συνεχίζεται και η φλόγα φτάνει στο στάδιο τη βραδιά της τελετής έναρξης των αγώνων.