ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ-ΕΡΓΑΛΕΙΑ-ΜΗΧΑΝΕΣ. Η ΣΤΑΦΙΔΑ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ-ΕΡΓΑΛΕΙΑ-ΜΗΧΑΝΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ ΤΑ ΠΑΘΗ
Στο διαδίκτυο υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τα επαγγέλματα, εργαλεία, μηχανές, που συνεχώς εξελίσσονται,εξαφανίζονται, παροπλίζονται ή δημιουργούνται νέα.Υπάρχουν επίσης στο διαδίκτυο εργασίες ελληνικών  σχολείων, ( π.χ. του Λυκείου Γαργαλιάνων Μεσσηνίας και του 10 ου Λυκείου Πάτρας και πολλών άλλων ), που με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών τους, που είναι άξιες μελέτης και θα πρέπει το υπουργείο παιδείας να τις καταγράψει και τις συγκεντρώσει σε μια ιστοσελίδα, με σκοπό την προβολή και διάσωση των εργασιών αυτών.
 Τα παλιά επαγγέλματα, εργαλεία, μηχανές, ευτυχώς τα διασώζει ο λαϊκός πολιτισμός, που είναι στα διάφορα μουσεία διασπαρμένα σε όλη την Ελλάδα.
Τα πάθη της σταφίδας, για τον παραγωγό ήταν καθημερινά, σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, και τελικά του έμενε το σάρωμα και το φτυάρι, γιατί οι μεσάζοντες-μεταφορείς-έμποροι, του εξανέμιζαν το προϊόν.
Σε άλλη ανάρτηση θα περιγράψουμε του λιναριού τα πάθη, που στα παιδικά μας χρόνια όταν το πηγαίναμε στο ποτάμι για να μουλιάσει 15 μέρες, ήταν και ώρες μπάνιου, ψυχαγωγίας,ψαρέματος, παιχνιδιών κ.λ.π.
Τώρα  δυστυχώς εισάγεται, το λινό ύφασμα, που παλιά στο χωριό το κάθε σπίτι είχε το λάκκο και τον αργαλειό του και ο λιναρόσπορος έχει μεγάλη διατροφική και φαρμακευτική-θεραπευτική αξία

Oι εργασίες της σταφίδας ήταν

1. Ξελάκωμα τον Οκτώβριο.
2. Σκάψιμο στο τέλος του χειμώνα.
3. Κλάδεμα το Φλεβάρη.
4. Λιπάρισμα με κοπριά το Μάρτη
5. Γαλάζωμα την άνοιξη
6. Θειάφισμα την άνοιξη
7. Χαράκωμα
8. Κορφολόγημα τον Ιούνιο
9. Φουρκάδιασμα τον Ιούνιο
10. Τρύγημα τον Αύγουστο
11. Καθαρισμός αλωνιών. Κοπριά ζώων  
12. Λιάσιμο στα αλώνια.
13. Γύρισμα σταφίδας-αποξήρανση
14. Ξεκοτσιάλιασμα
15. Δρυμόνιασμα
16. Μακινάρισμα-Ποιοτικό
17. Αποθήκευση-Εξαγωγή-Κατανάλωση. Οι πιο κουραστικές εργασίες ήταν το σκάψιμο,το χαράκωμα και το άπλωμα της σταφίδας στο αλώνι. Περιγράφουμε με λίγα λόγια αυτές τις 3 εργασίες.Το σκάψιμο της σταφίδας και τα κουτρούλια στα κλήματα, ήταν μια από τις πιο βαριές δουλειές. Γινόταν το Μάρτη και όσο το χώμα ήταν ακόμη μαλακό. Έχει μείνει στην ιστορία της Βαλύρας από τον Ν.Λ. ο οποίος ήταν  μεγαλοκτηματίας σταφίδας και είχε δώσει σε κάθε σκαφτιά από ένα αυγό για πρωινό, χωρίς να το γνωρίζουν οι άλλοι και έλεγε; <Αυτός που έφαγε το αυγό να φτιάξει τα περισσότερα κουτρούλια>. Το πρωί  , στην πλατεία της Βαλύρας μαζεύονταν οι σκαφτιάδες και ο το αφεντικό διάλεγε  πρώτα αυτούς που είχαν την πιο πλατιά αξίνα με το πιο μακρύ στυλιάρι, και έσκαβαν ηλιοβάρεμα-ηλιοβασίλεμα με μικρή διακοπή για φαγητό. Στα κτήματα υπήρχαν αρκετά πηγάδια που με τη στάμνα ή την τσότρα έπιναν νερό ή κρασί. Όταν έσκαβαν κρατούσαν μεταξύ τους  μια απόσταση για να μην τραυματιστούν μεταξύ τους. 
    Το χαράκι της σταφίδας γινόταν  για να γίνουν πιο χοντρές οι ρώγες του σταφυλιού. Γινόταν  το τελευταίο δεκαήμερο του  Μαΐου και διαρκούσε μέχρι τις αρχές Ιουνίου. Με τη φαλτσέτα ή τον "κολοκοτρωνέικο σουγιά", κάτω από τα κλήματα ανάσκελα ή γονατιστά, χάραζαν τα κούρβουλα, για να εμποδίζονται οι χυμοί να κατεβαίνουν στις ρίζες του κλήματος και έτσι οι χυμοί πήγαιναν στα σταφύλια. Εκεί συναντούσες απρόσκλητους φίλους , όπως φίδια, σκορπιούς, μέλισσες ,σφήκες, σκούρκους, φωλιές πουλιών, σκαντζοχέρια, τζιτζίκια κ.λ.π.  Πολλοί φορούσαν προστατευτικά γυαλιά για το θειάφι, που έμπαινε στα μάτια και γάντια για προστασία από  δηλητηριώδη τσιμπίματα.
    Τώρα να είναι καλά οι ορμόνες ,στις λίγες σταφίδες που έχουν απομείνει στη Βαλύρα.Στο άπλωμα της σταφίδας ήταν ένας ή δύο και οι τρυγητές ήταν  πολλοί περισσότεροι. Έπρεπε να είσαι γονατιστός και με χάδι έπαιρνες το σταφύλι και το άπλωνες στο αλώνι, για να μην τραυματιστούν οι ρώγες και αυξηθεί το ποιοτικό της σταφίδας .Η Σταφίδα σε ήθελε όλο το χρόνο, γι' αυτό βάλαμε τον τίτλο: <ΤΗΣ ΣΤΑΦΊΔΑΣ ΤΑ ΠΆΘΗ> 

Για τις αντίστοιχες εργασίες υπήρχαν και τα παρακάτω εργαλεία-μηχανές

1, ΕΡΓΑΛΕΙΑ 

Η καλλιέργεια της σταφίδας, σαν γεωργική καλλιέργεια, δημιούργησε εξαρχής την ανάγκη επινόησης και χρήσης ειδικών εργαλείων  και μηχανών.Χρησιμοποιήθηκαν, λοιπόν αρκετά εργαλεία για την  παραγωγή της , τα σπουδαιότερα από τα οποία ήταν τα εξής :

Αξίνα / Τσάπα: Αποτελούνταν από μακριά ξύλινη λαβή, που καταλήγει σε τραπεζοειδές μεταλλικό  τμήμα

Τσουγγράνα : Είναι ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι, που καταλήγει σε ένα είδος χτένας, από σιδερένια δόντια και χρησιμοποιούνταν για να γυριστεί η σταφίδα από την άλλη της πλευρά

Δρυμόνι : Είδος κόσκινου
Σάρωμα-Φτυάρι. Για το καθάρισμα του αλωνιού

Φαλτσέτα ή Κολοκοτρωνέικος σουγιάς.. Για το χαράκωμα.

Ψαλλίδα. Για το κλάδεμα

Κλαδευτήρι : Χρησιμοποιείται για το κλάδεμα του φυτού

Μάκινα : Ογκώδες μηχάνημα, που με το γύρισμα μιας χειρολαβής στο πλάϊ, παράγει αέρα, για να  διώχνει τα κότσαλα, ποιοτικό και ξένα σώματα, από την αποξηραμένη, πια, σταφίδα.
Tου Ηλία Μπιτσάνη,απο την εφημερίδα Ελευθερία Καλαμάτας

Μάκινα ή μάκαινα, ένα πολύτιμο εργαλείο για τους σταφιδοπαραγωγούς. Δεν το διέθεταν όλοι, πολλοί το δανείζονταν έναντι τιμήματος.

“Ήταν το εργαλείο με το οποίο καθάριζαν από τα κότσαλα τη σταφίδα. Ηταν ξύλινη και αποτελείτο από: α) Το επάνω εξωτερικό μέρος, το οποίο έμοιαζε με σκάφη. Εφερε άνοιγμα στο κάτω μέρος του για να πέφτει η σταφίδα στα κόσκινα. β) Το εσωτερικό μέρος, το οποίο είχε τρια κόσκινα (κρησάρες) με διαφορετικές τρύπες το καθένα. Ηταν υπερυψωμένα στο μπροστινό μέρος με αποτέλεσμα να έχουν κλίση προς τα πίσω. Το πρώτο ήταν κλειστό με κρησάρα στο πίσω μέρος ενώ το μπροστινό είχε ξύλινη πόρτα (“φραγή”) η οποία ανεβοκατέβαινε φράζοντας την έξοδό του. Το δεύτερο και το τρίτο ήταν ανοικτά στο πίσω μέρος και γ) Το πίσω εσωτερικό μέρος, όπου υπήρχε μηχανισμός με πλατιά ξύλινα φτερά (“φτερωτή”), ο οποίος περιστρεφόταν με τη βοήθεια μανιβέλλας. Η όλη κατασκευή είχε αρκετό βάρος (¨ασήκωτη”) για να είναι σταθερή και να μην κουνιέται (“χορεύει”) την ώρα της χρησιμοποίησής της. Η λειτουργία της ήταν απλή. Εριχναν τον ακαθάριστο καρπό της σταφίδας στη σκάφη, ο οποίος έπεφτε στο πρώτο κόσκινο. Με τη μανιβλελα γύριζαν τη φτερωτή, η οποία δημιουργούσε κύμα αέρα. Ταυτόχρονα άρχιζαν να κινούνται και τα κόσκινα. Με τον αέρα και τα κότσαλα και ο αδύνατος (“χωρίς πολύ μέλι/τζούφιος/κούφιος”) καρπός παρασυρόταν στο μπροστινό μέρος και από εκεί αποβάλλονταν στο έδαφος. Για να παρακρατήσουν τον αδύναμο καρπό σήκωναν την ξύλινη πόρτα (“φραγή”). Τον καρπό αυτό τον παρέδιδαν στον έμπορα για “ποιοτικό”. Ο καλός καρπός με χώματα και μικρά κότσαλα έπεφτε από τις μεγάλες τρύπες του πρώτου κόσκινου στο δεύτερο. Στη συνέχεια από το πίσω μέρος του περνούσε στο τρίτο και από εκεί καθαρός συλλεγόταν. Τα χώματα και τα μικρά κότσαλα περνούσαν από τις τρύπες των κόσκινων και κατέληγαν στο έδαφος”

Ψεκαστήρας : Χρησιμοποιείτο το διάλυμα του βορδιγάλειου πολτού για το ράντισμα

Φισούνη : Είδος φούσκας, από ελαστική υλική, στερεωμένη σε ξύλινη βάση, η οποία έχει στα  πλάγια δύο μακριά σιδερένια χερούλια, που όταν ανοιγοκλείνει ο καλλιεργητής ή βοσκός, σκορπά  θειάφι για το θειάφισμα.

Τα υλικά για τη σταφίδα ήταν :

Φουρκάδες ή καλάμια για υποστηλώματα

Τα περιττώματα ζώων για λίπασμα και για το άλλειμα του αλωνιού

Νερό

Θειάφι

Γαλαζόπετρα

Ασβέστης.

Η γαλαζόπετρα (θεικός χαλκός, CuSO4.5H2O)   μαζί με τον λιωμένο ασβέστη Ca(OH)2, σε καθορισμένη αναλογία και με νερό, έφτιαχναν το βορδιγάλειο πολτό και ράντιζαν τις σταφίδες, αμπέλια,δένδρα, μπαξέδες κ.λ.π.

Κάποτε οι οικογένειες της Βαλύρας και όλης της Μεσσηνίας  στα συκόσπιτα-σταφιδόσπιτα , καλύβες, ή τσαρδάκια (πάνω σε μουριές κυρίως), έμεναν όλο το καλοκαίρι με τα οικόσιτα ζώα, τα μπαξαβανικά της ,και τα μικρά παιδιά, συμμετείχαν σε όλες τις αγροτικές εργασίες,με τα παιχνίδια στα αλώνια, το ψάρεμα, το μπάνιο στα ποτάμια με αδαμιαία περιβολή, μετρώντας το βράδυ τα άστρα και τη μουσική των τζιτζικιών,είναι τώρα θύμησες, για όσους τα βίωσαν, "την Εποχή της Αθωότητας".
Κοντά στο  τέλος του φωτογραφικού υλικού υπάρχει η μάκηνα με την οποία καθάριζαν τη σταφίδα, την οποία είχε δώσει προίκα ο παππούλης μου Αθανάσιος Λύρας, στην κόρη του Μαγδαληνή,την οποία είχε παντρέψει στη Θουρία με το Διονύση Τσιχριτζή, και ένα προικοσύμφωνο για την κόρη του Καλλιρόη, την οποία είχε παντρέψει με το βαλυραίο Νίκο Μπόβη.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

ΤΟΜΟΣ 7^ος

24 -5-1934 ΕΩΣ 6-9-38

42.ΕΝΟΙΚΙΑΣΗ ΦΟΡΟΥ ΣΦΑΖΟΜΕΝΩΝ ΖΩΩΝ ΕΛΑΙΟΥ-ΕΛΑΙΩΝ

5.ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ ΣΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΑΦΙΔΑΣ ΣΥΚΩΝ-ΣΦΑΖΟΜΕΝΩΝ ΖΩΩΝ

6. ΙΔΡΥΣΗ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΤΗΡΙΟΥ ΣΥΚΩΝ

45.ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΙΜΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΓΗΣ

ΤΟΜΟΣ 8ος

ΕΩΣ  29-3-1943

53.ΕΓΚΡΙΣΗ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΩΣ ΦΟΡΩΝ ΣΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΥΚΩΝ

61.ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΨΗΦΙΣΗ ΚΑΤΑΛΟΓΩΝ ΣΤΑΦΙΔΑΣ-ΣΥΚΩΝ

. 1. ΕΠΙΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ ΣΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΑΦΙΔΑΣ-ΣΥΚΩΝ-ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ

36.ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΙΜΗΣ ΧΟΝΔΡΙΚΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ

Έχουμε σε φωτοαντίγραφα τα πρακτικά του ΑΣΟ (Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός),του έτους 1925-26, ο οποίος καταργήθηκε και μετονομάστηκε σε ΣΚΟΣ (Συνεταιρισμός Κορινθιακής Σταφίδας) και τον τόμο 10 της Αγροτικής Τραπέζης της Ελλάδος, το 1942, που αναφέρεται μεταξύ των άλλων στα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα της ΜΕΣΣΗΝΊΑΣ.

Η  σταφίδα είναι το αποξηραμένο σταφύλι. Τρώγεται σκέτη ως γλυκό και προστίθεται συνήθως σε κέικ. Παράγεται από ορισμένες ποικιλίες σταφυλιού όπως η σουλτανίνα ή η κορινθιακή ποικιλία. Η κύρια διεργασία παραγωγής έχει να κάνει με την ξήρανση των σταφυλιών στον ήλιο για μερικές ημέρες, ενώ ύστερα μπορεί να χρησιμοποιηθούν ορισμένα πρόσθετα προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα και να επεκταθεί ο χρόνος αποθήκευσης.H σταφίδα είναι χρώματος μαύρου και λέγεται κορινθιακή, χρώματος λευκού και λέγεται σουλτανίνα και σταφίδα σουλτανίνα εισαγωγής, εδώ και λίγα χρόνια από Ισραήλ, που καλλιεργείται   στην Ελλάδα. χρώματος μαύρου.

Γιάννης Ερρίκου Λινάρδος

 Μέρες Αυγούστου στα χρόνια τα παλιά, τότε που ένα από τα κύρια εισοδήματα για την επιβίωση της αγροτιάς ήταν και η σταφίδα. Όλη η Βαλύρα ήταν στις σταφίδες και στα αλώνια. Θέρος ,τρύγος, πόλεμος, ήταν το σύνθημα και τρέχανε όλοι με τα ψάθινα καπέλα, τις φαλτσέτες στο χέρι και τα καλάθια με τις κόφες, για τον τρυγητό. Πραγματικό πανηγύρι γινότανε στην καθημερινή αυτή ‘’εκστρατεία’. Όλοι, μα όλοι νέοι , γέροι, γυναίκες και παιδιά, στην πρώτη γραμμή της ‘’μάχης’’. Το τραγούδι και το καλαμπούρι δεν έλειπαν ποτέ από τους ‘’μαχητές’’ της σκληρής αυτής μάχης κάτω από τον καυτό ήλιο του Καλοκαιριού. Το μεσημέρι βρίσκαν ολιγόωρο καταφύγιο στον παχύ ίσκιο κάποιας συκιάς. Εκεί απολάμβαναν το φαγητό, που συνήθως ήταν κόκορας μαγειρευμένος με χυλοπίτες ή μπακαλιάρος σε σάλτσα, που έγλειφες και τα δάχτυλά σου. Συνάμα η τσίτσα με το κρασί και το λαγίνι με δροσερό νερό από τα πηγάδια, που κάθε περιοχή είχε και το δικό της. Άντε μετά και το επιδόρπιο, φρεσκότατο από τη συκιά. Εκείνα τα ανεπανάληπτα σύκα, που σήμερα έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Και μετά πάλι στον αγώνα μέχρι που να νυχτώσει. Τότες δεν υπήρχαν οχτάωρα. Το ωράριο στα χτήματα ήταν ήλιο με ήλιο και ο κόσμος άντεχε, ήθελε δεν ήθελε. 

 Τέλειωνε ο τρύγος και τότε άρχιζε το καραούλι μέχρι να ξεραθούν τα σταφύλια στα αλώνια. Ο καιρός Αυγουστιάτικα, όλο και κάποιο τερπίπι θα σκαρφιζότανε. Μια ξαφνική νεροποντή μπορούσε να στείλει τη σοδιά στο χαντάκι, και τότε κλάψε Χαράλαμπε. Πάνε οι κόποι μιας χρονιάς, δεκάρα τσακιστή δεν θα υπήρχε ούτε για τσιουράπια. Όσο για καινούργια παπούτσια, ούτε λόγος να γινότανε. Ούτε από κείνα στο σορό στο Μελιγαλαίικο πανηγύρι δεν μπορούσες να πάρεις, που άμα τα ταίριαζες αριστερό και δεξιό, έσκαγες ένα ταληράκι στο μπάρμπα που τα πούλαγε και γύρναγες στη Βαλύρα παπουτσωμένος. Όσο για το μπακάλη που κράταγε το τεφτέρι με τα βερεσέδια και το έφτυνε και το ξανάφτυνε ξεφυλλίζοντάς το, για να σουμάρει τους παράδες που κάνει να παίρνει, και από το πολύ φτύσιμο είχε γίνει σα ρεπετζέλα, θα φούσκωνε άλλο τόσο το πεντέρημο.Και τότε άντε να τα έβγαζες πέρα μαζί του. Ούτε σαρδέλα σκουλικιασμένη δε θα σου έδινε βερεσέ.

 Έτσι ο ύπνος τα βράδια δίπλα στα σταφιδάλωνα, ήταν αναπόφευκτος. Μια κουρελού ή ένα λιόπανο κάτω στο χώμα και για σεντόνι το φως του φεγγαριού. Ρίσκο μεγάλο ήτανε να πας για παράδειγμα στο Μπιζάνι να κοιμηθείς στο σπιτάκι σου. Άμα άρχιζαν οι πρώτες σταγόνες να πέφτουν από τον ουρανό, έπρεπε να είσαι ο ταχύτερος Πίπης Λούης για να προκάνεις το κακό. Δεν έλειψαν ποτέ τέτοιες λαχτάρες και έβλεπες να χτυπάει η φτέρνα στη γουβίτσα και η καρδιά σα τη χούρχουρη.

 Κάποιοι μεγαλοχτηματίες ήταν τυχεροί, γιατί είχαν τα τσαρδάκια τους εκεί με όλα τα σύνεργα για μαγεριό και ύπνο.Είχαν και τον μπιστικό τους, οπότε είχαν δεμένο το γαϊδαρό τους, που λέει ο λόγος.

 Ο μπάρμπα Χρήστος ο Ξαπλόπουλος δεν είχε και πολύ άγχος για το πώς θα πάει η σοδιά. Γι’ αυτό κανά δυό χρονιές του πήρε η βροχή τη σταφίδα και τον μπακάλη τον είχανε ζώσει τα μαύρα φίδια. Καλού κακού τη φετινή χρονιά ‘’είχε το νου του’’ και πέρναγε και ξαναπέρναγε στο δρόμο όξω από τη σταφίδα και λοξοκοίταγε κατά το αλώνι του μπάρμπα Χρήστου. Στα κατάστιχά του είχε γράψει πάνω από το όνομά ‘’Χρήστος Ξαπλόπουλος’’ , ΠΙΣΤΩΣΗΣ ΔΕΝ ΜΑΤΑΔΙΝΕΤΑΙ. Άφραγκος ήταν πάντα ο μπάρμπα Χρήστος , έτσι κι’ αλλιώς , αφού έλεγε μόνο τα ρολόγια και τα κορόϊδα δουλεύουν. Τη μικροσταφιδούλα του , κάτι λίγες ρίζες ελιές, μια κατσικούλα και μερικές κοτούλες είχε, για να περνάει αυτός και η φαμίλια του. Φτώχεια και πείνα καταραμένη και το τεφτέρι με τα βερεσέδια να αβγατένει διαρκώς.

 Είχαν περάσει οι ημέρες ο καιρός ήταν στρωτός και ο μπάρμπα Χρήστος έτριψε τη σταφίδα, τη λίχνισε και τη σόρωσε. Ήταν πλέον έτοιμη για τσουβάλιασμα και κατόπιν ντουγρού για τον έμπορα, προκειμένου να σουφρώσει το ζεστό παραδάκι.

 Το μάτι όμως του μπακάλη έπιασε τη σορωμένη στο αλώνι σταφίδα και σκέφθηκε να εξασφαλίσει με αυτή στα σίγουρα, κάποια από τα βερεσέδια του οφειλέτη του. Μια και δυό λοιπόν, το απόγευμα μισθώνει το κάρο, παίρνει μαζί του και το τσούρμο του και πάνε στο αλώνι του μπάρμα Χρήστου και αρχίζουν να σακιάζουν. Κόντευαν να τελειώσουν, όταν καβάλα στο γαϊδαρό του έφθασε και ο μπάρμπα Χρήστος με ξοπίσω τη γυναίκα του ζαλιά με άδεια τσουβάλια και το φτιάρι και παραπίσω τα κουτσούβελά τους. Προς στιγμή ο μπακάλης μούδιασε λίγο με την έλευση του αφεντικού και ήταν έτοιμος για καβγά άμα χρειαστεί. Χαλάρωσε όμως όταν άκουσε πάνω από το γάϊδαρο τον μπάρμπα Χρήστο να λέει: Χα,χα,χα με βγάλατε και από το κόπο να σακιάζω και να κουβαλάω…

Ο μπακάλης φόρτωσε με το πάσο του τα γεμάτα τσουβάλια στο κάρο και έγινε άρατος.

Ο μπάρμπα Χρήστος έμεινε ρέστος και σκεφτικός ξύνοντας τα αχαμνά του. 

ΤΟ ΤΟΤΕ ΦΩΤΙΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ.ΤΟ ΛΟΥΞ ΣΤΑ ΑΛΩΝΙΑ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟ 1872

ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ ΣΤΑΦΙΔΑΣ

ΔΗΛΩΣΗ ΦΥΤΕΙΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΗ,ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΒΑΛΥΡΑ

ΒΙΒΛΙΑ ΑΣΟ-ΑΤΕ

ΔΡΥΜΟΝΙ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΤΡΥΣ

ΚΤΙΡΙΟ ΑΣΟ,ΠΟΥ ΑΠΟΘΗΚΕΥΑΝ ΤΗ ΣΤΑΦΙΔΑ

ΤΟ ΑΛΩΝΙ

ΚΑΛΑΘΙΑ-ΣΤΕΓΑΣΤΡΟ ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ,ΣΤΟΥΣ ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΑΙΓΙΟ

ΜΑΚΙΝΑ ΣΤΗΝ ΕΥΑ

ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΑΣΟ ΣΤΗ ΜΕΘΩΝΗ

ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΣ,ΦΕΙΔΑΣ,ΜΠΑΛΝΤΟΠΟΥΛΟΣ.ΣΤΗΝ ΤΑΒΕΡΝΑ, ΜΕΤΑ ΤΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΛΩΝΙΟΥ,ΜΕ ΠΕΙΣΤΗΡΙΑ, ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥΣ.

ΦΑΛΤΕΤΕΣ ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΩΜΑ

ΓΚΑΖΙΕΡΕΣ.ΜΑΓΕΙΡΙΚΑ ΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

ΚΑΝΑΒΑΤΣΟ.ΓΙΑ ΣΚΕΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ

ΨΑΘΙΑ. ΓΙΑ ΥΠΝΟ ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΣΤΑ ΑΛΩΝΙΑ

ΣΑΜΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΖΩΑ ΠΟΥ ΜΕΤΕΦΕΡΑΝ ΤΗΝ ΑΠΟΞΗΡΑΜΕΝΗ ΣΤΑΦΙΔΑ

ΦΥΣΟΥΝΙΑ ΘΕΙΑΦΙΣΜΑΤΟΣ

ΣΒΑΡΝΑ

Η ΧΑΛΚΙΝΗ ΨΕΚΑΣΤΗΡΑ, ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑ ΑΔΕΛΦΟΙ ΠΡΑΠΟΠΟΥΛΟΙ, ΜΕ ΕΔΡΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

ΦΩΤΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

ΚΛΑΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ

ΥΝΙ

ΣΤΟΜΙΟ ΤΣΙΜΕΝΤΟΔΕΞΑΜΕΝΗΣ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΒΟΤΡΥΣ

ΕΙΔΗ ΠΟΥ ΓΥΡΙΖΑΝ ΤΗ ΣΤΑΦΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ ΤΗΣ

ΔΙΑΦΟΡΑ ΦΤΥΑΡΙΑ, ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΛΩΝΙΟΥ, ΚΑΙ ΣΑΚΚΙΑΣΜΑ ΤΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ

ΣΟΥΓΛΙΑ ΒΕΛΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΑΨΙΜΟ ΣΑΚΚΙΩΝ-ΠΑΝΙΩΝ

ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΆ ΕΡΓΑΛΕΙΑ, ΓΙΑ ΠΙΑΣΙΜΟ ΠΟΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΖΩΩΝ ΠΟΥ ΕΤΡΩΓΑΝ ΤΗΝ ΣΤΑΦΙΔΑ

ΚΑΛΑΘΙΑ ΤΟΥ ΦΑΒΑ,ΑΠΟ ΧΑΣΑΜΠΑΣΑ

ΣΑΜΑΡΑΣ,ΣΤΗΝ ΚΛΕΙΤΟΡΙΑ

ΨΕΚΑΣΤΗΡΙΑΣ-ΘΕΙΑΦΙΣΤΗΡΙ,ΣΤΟ ΛΑΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΛΕΙΤΟΡΙΑΣ

ΣΑΜΑΡΑΣ ΣΤΗΝ ΚΛΕΙΤΟΡΙΑ ΜΕ ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥ

ΤΟ ΚΑΝΤΕΡΙ ΠΟΥ ΖΥΓΙΖΑΝ ΤΗ ΣΤΑΦΙΔΑ

Η ΣΤΑΦΙΔΑ ΣΤΑ ΑΛΩΝΙΑ

ΣΚΑΨΙΜΟ

ΦΑΛΤΕΤΕΣ-ΑΚΟΝΙΑ

ΤΙΜΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ 1933-1938

Η ΜΠΟΤΣΑ ΓΙΑ ΚΡΑΣΙ-ΝΕΡΟ

ΘΕΙΑΦΙ

Η ΤΡΙΦΤΑ ΤΟΥ ΜΠΟΤΣΙΚΑ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ, ΠΟΥ ΕΤΡΙΒΑΝ ΤΗ ΓΑΛΑΖΟΠΕΤΡΑ, ΑΛΑΤΙ, ΣΙΤΗΡΑ, ΟΣΠΡΙΑ Κ.Λ.Π.

Η ΑΓΡΟΦΥΛΑΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ.
ΟΙ ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ,ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΣ,ΣΤΡΑΤΗΣ,ΤΣΙΛΙΚΑΣ

ΑΛΕΤΡΙ ΞΥΛΙΝΟ ΜΕ ΥΝΙ ΜΕΤΕΛΛΙΚΟ

ΑΛΕΤΡΙ ΜΕΤΕΛΛΙΚΟ

ΓΑΛΑΖΟΠΕΤΡΑ

ΑΣΥΤΕΛΙΝΕΣ.ΤΑ ΦΩΤΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΤΕ

ΕΞΟΔΑ ΚΑΛΛΙΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ

ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΙΔΗ ΠΟΥ ΤΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΑΝ ΣΤΑ ΑΛΩΝΙΑ

ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΒΟΤΡΥΣ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ ΜΕ ΤΙΣ ΤΣΙΜΕΝΤΟΔΕΞΑΜΕΝΕΣ

Ο ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΠΟΥ ΦΟΡΤΩΝΑΝ-ΞΥΦΟΡΤΩΝΑΝ, ΤΗ ΣΤΑΦΙΔΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΗΣ

ΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ,ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ, ΗΤΑΝ ΤΟΤΕ ΣΤΙΣ ΔΟΞΕΣ ΤΟΥ

Η ΜΑΚΙΝΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΜΑΚΡΗ,ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ

Η ΜΑΚΙΝΑ.
 ΣΤΗ ΘΟΥΡΙΑ, ΠΡΟΙΚΑ ΤΗΣ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΣ, ΑΔΕΛΦΗΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ ΛΥΡΑ ΔΗΜΗΤΡΗ

Η ΜΑΚΙΝΑ.
 ΣΤΗ ΘΟΥΡΙΑ, ΠΡΟΙΚΑ ΤΗΣ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΣ, ΑΔΕΛΦΗΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ ΛΥΡΑ ΔΗΜΗΤΡΗ

 ΠΕΤΕΜΕΝΑ ΠΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟ ΣΚΟΥΠΙΔΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ, ΤΟ 1988

ΡΟΔΑ ΚΑΡΟΥ

ΣΑΡΩΜΑ, ΑΠΟ ΚΑΤΣΑΦΑΝΑ, ΠΟΥ ΕΦΤΙΑΝΕ Ο ΒΑΛΥΡΑΙΟΣ  ΓΕΡΟ ΣΚΑΜΠΙΛΗΣ (ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ). ΜΕ ΑΥΤΗΝ ΠΙΑΝΑΜΕ ΚΑΙ ΧΕΛΙΑ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΑΦΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΤΕ

Η ΤΡΙΦΤΑ ΓΙΑΝΝΗ ΛΥΡΑ, ΠΟΥ ΕΤΡΙΒΑΝ ΤΗ ΓΑΛΑΖΟΠΕΤΡΑ, ΑΛΑΤΙ, ΣΙΤΗΡΑ, ΟΣΠΡΙΑ Κ.Λ.Π.

Ο ΤΡΥΓΟΣ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΛΙΟΝΤΗΡΗ.ΣΤΑ ΔΥΟ ΑΚΡΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟ ΖΕΥΓΟΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗ ΚΑΙ ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ

Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΑ, ΣΤΑ ΑΛΩΝΙΑ ΤΟΥΣ,ΜΕ ΤΑ ΚΑΠΕΛΑ ΤΟΥΣ.

 ΣΚΑΨΙΜΟ ΣΤΑΦΙΔΑΣ. ΑΡΧΡΕΙΟ ΣΚΟΣ

 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ, ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΑΦΙΔΑ

 ΧΑΡΑΚΩΜΑ ΣΤΑΦΙΔΑΣ. ΑΡΧΕΙΟ ΣΚΟΣ

 ΤΟ ΦΥΤΟ ΚΑΠΕΤΟΥΡΙ.
ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΕΙΔΟΣ ΒΑΛΣΑΜΟΧΟΡΤΟΥ ΠΟΥ ΑΝΘΙΖΕΙ ΤΕΛΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ-ΑΡΧΕΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, ΚΑΙ ΦΤΙΑΧΝΕΙ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΒΑΛΣΑΜΟΛΑΔΟ, ΜΕ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ.ΤΑ ΑΛΛΑ ΔΥΟ ΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΘΑΜΝΩΝΕΣ ΠΟΥ ΑΝΘΙΖΕΙ ΤΟΝ ΜΑΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΛΛΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΟΩΔΕΣ ΚΑΙ ΑΝΘΙΖΕΙ ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ.
ΤΕΙΝΟΥΝ  ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΟΥΝ, ΛΟΓΟ ΤΩΝ ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΩΝ, ΤΟΥ ΞΕΡΙΖΩΜΑΤΟΣ, ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ.
ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΑΝ ΓΙΑ ΣΑΡΩΜΑ ΣΤΑ ΑΛΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΑΝ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ ΣΥΚΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑΦΙΔΑΣ.

ΤΟ ΦΥΤΟ ΚΑΠΕΤΟΥΡΙ.