Πέμπτη 29 Ιανουαρίου 2015

Παναγιώτης Νικολούδης


Ενας Μεσσήνιος επικεφαλής της μάχης για τη διαφθορά και το οικονομικό έγκλημα. Μια εξαιρετική (και μη κομματική) επιλογή για το νέο κυβερνητικό σχήμα που στέλνει πολλαπλά μηνύματα σε όλες τις κατευθύνσεις.
Ο Παναγιώτης Νικολούδης γεννήθηκε στη Μάνη το 1949 και σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ συνέχισε με ειδικές σπουδές στις ΗΠΑ σχετικά με το Διεθνές Οργανωμένο έγκλημα, το «Ξέπλυμα μαύρου χρήματος» και τη Διαφθορά. Εισήλθε στο δικαστικό σώμα το 1978, φτάνοντας μέχρι τον βαθμό του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου.Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο του εμπιστεύτηκε για δύο θητείες (από το 2010) τη θέση του προέδρου της Ανεξάρτητης Αρχής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και τον έλεγχο των πόθεν έσχες. Στην εισαγγελική θητεία του συμμετείχε στην αναιρετική δίκη για τη «17 Νοέμβρη», ενώ στην Αρχή για το «ξέπλυμα» εντόπισε σωρεία στοιχείων για σκανδαλώδεις υποθέσεις, για offshore εταιρείες και λογαριασμούς σε φορολογικούς παραδείσους.

Ο μηχανισμός και κατ’ επέκτασιν η κατάσταση της χώρας είχε αξιολογηθεί ήδη από το 2005 από την Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης (FATF) ως ιδιαιτέρως κρίσιμη και παρά τις διάφορες προσπάθειες, το 2007 μπήκαμε επισήμως στην γκρίζα ζώνη και σε αυστηρή επιτήρηση. Τρία χρόνια αργότερα, ο τότε γενικός γραμματέας του ΥΠΟΙΚ κ. Πλασκοβίτης κάλεσε τον κ. Νικολούδη που μόλις αναλάμβανε και του μίλησε για την κρισιμότητα της κατάστασης – το θέμα είχε φτάσει πλέον σε πολιτικό επίπεδο.
Η μαύρη λίστα με την οποία «φλερτάραμε» επικίνδυνα θα σήμαινε πως η Ε.Ε. μας θεωρούσε φορολογικό παράδεισο. Οι δανειοδοτήσεις της ΕKT προς τις ελληνικές τράπεζες θα φάνταζαν πλέον σενάριο επιστημονικής φαντασίας. «Μην κοροϊδευόμαστε. Αν σε εποπτεύει ο υπουργός, όποιος και να είναι αυτός, δεν μπορεί η Αρχή να κάνει τίποτα», έλεγε και ξανάλεγε τότε ο κ. Νικολούδης και ένας νόμος του 2011 – που αναδιοργάνωνε την Αρχή – έδωσε τελικά ακριβώς αυτήν την ανεξαρτησία.
Οταν τον Φεβρουάριο του 2011 πέρασε στο Παρίσι τις πρώτες του «εξετάσεις ως πρόεδρός της, αναγκάστηκε να δώσει προσωπικές εγγυήσεις για άμεσα αποτελέσματα: κάλεσε την επιτροπή να έρθει για επιτόπια επίσκεψη και με την ομάδα του έπεσαν «με τα μούτρα» στη δουλειά. Μέσα σε τρεις μήνες κατάφεραν να δεσμεύσουν 20 εκατ. ευρώ από «ξέπλυμα μαύρου χρήματος» έναντι 5 που είχε δεσμεύσει η Αρχή συνολικά το προηγούμενο έτος. Κάπως έτσι πήρε η Ελλάδα το... συγχωροχάρτι και βγήκε επισήμως από την γκρίζα λίστα, λίγους μήνες αργότερα.
Νόμος η «ομερτά»
Σαν αφεντικό είναι αυστηρός και ιδιαίτερα συγκεντρωτικός. Θέλει να ενημερώνεται για το οτιδήποτε δουλεύουν οι συνεργάτες του. Ο,τι μπαίνει στην Αρχή περνάει πρώτα από τον ίδιο, αξιολογείται και μετά με χειρόγραφες σημειώσεις διανέμεται για δράση σε έναν από αυτούς. Το τι δουλεύει ο καθένας δεν επιτρέπεται να το μοιραστεί ούτε με τον συνάδελφό του στο διπλανό γραφείο. «Αν διαρρεύσει κάτι προς τα έξω, θα ξέρω ποιος το έκανε», τους λέει συχνά. Γι’ αυτό και – παρότι μπορούσε να έχει παραπάνω κόσμο – αρκέστηκε σε λίγους θέλοντας να έχει μόνο όσους μπορεί να ελέγχει.
«Έτοιμη κουταλιά» στις εφορίες
Οταν ο επικεφαλής της ομάδας δράσης για την Ελλάδα, Χορστ Ράιχενμπαχ, τον κάλεσε και του ζήτησε να αναλάβει η Αρχή ένα κομμάτι της φοροδιαφυγής, του απάντησε αρνητικά. «Πρόκειται για πέλαγος βαθύ, τι να πρωτοκάνουμε», του είχε πει. Ο Γερμανός όμως επέμενε και συμφώνησαν πως όσο μπορούσε θα βοηθούσε.
Εντόπισε πάνω από 10.000 φορολογουμένους που ενώ είχαν καταθέσεις, ακίνητη περιουσία κότερα και ακριβά Ι.Χ., δήλωναν στην εφορία εισοδήματα που «δεν έφταναν για δεύτερο κουστουμάκι», όπως περιγραφικά είπε όταν παρουσίαζε τα πρώτα αποτελέσματα, τον Μάρτιο του 2013, στη Βουλή. Πρόσθεσε δε τότε, πως δίνει στις εφορίες αυτά τα στοιχεία σαν «κουταλιά έτοιμη». Πέρασαν σχεδόν 22 μήνες, αλλά οι πόροι που εισέπραξε το κράτος απ’ αυτές τις υποθέσεις αντιστοιχούν σε ψίχουλα…
Το κόλπο με τα τραπεζικά δάνεια
Καλοκαίρι του 2011 έφτασε στον κ. Νικολούδη μια πληροφορία. Ηταν αρκετή για να επιστρέψουν από τις καλοκαιρινές διακοπές κάποια μέλη της ομάδας του. Για τους επόμενους μήνες δούλευαν μέρα-νύχτα προσπαθώντας να βγάλουν άκρη με μια σειρά δανείων της Proton Bank, ύψους 51 εκατ., προς επιχειρήσεις. Και αυτή ήταν κυριολεκτικά η κορυφή του παγόβουνου: τα επόμενα δύο χρόνια μπήκε στο μικροσκόπιο μια σειρά δανείων σε πέντε διαφορετικές τράπεζες. «Περίπλοκα σταυρόλεξα λύναμε, δεν δουλεύαμε στο “ξέπλυμα”», είπε χαρακτηριστικά στη Βουλή προσπαθώντας να εξηγήσει τις δαιδαλώδεις εικονικές μεταβιβάσεις.
Το συμπέρασμα από τα πορίσματά του για όλες αυτές τις τράπεζες, κοινό: μια ομάδα, το πολύ 20 ατόμων, μέσα από τις διοικήσεις, προδιέγραψε ήδη από το 2009 το τι θα επακολουθούσε. Πόνταραν στο γεγονός ότι οι αρμόδιες αρχές δεν θα άφηναν τις καταθέσεις του απλού κόσμου να χαθούν και με μια σειρά δανείων τις χρέωσαν εκ των έσω. Τα «καλά» κομμάτια, οι καταθέσεις δηλαδή, όντως διασώθηκαν και τα «κακά» μπήκαν σε εκκαθάριση. Βέβαια, όπως επεσήμανε στη Βουλή, αυτή η «τρύπα» που ξεπερνάει το ένα δισ. ευρώ μόνο για το Τ.Τ. την Proton και την FBB, δεν θα εξαφανιστεί, αλλά από το 2017 θα τα επωμιστούν οι Ελληνες.
«Αυτό είναι το κόλπο. Απλό και ανέντιμο», εξήγησε, λέγοντας πως στα 40 χρόνια της εισαγγελικής του καριέρας δεν έχει ξανασυναντήσει τέτοιο σκάνδαλο. Γι’ αυτό και όταν ύστερα από σκέψη είπε στη Βουλή πως ο ίδιος θα πρότεινε να δοθεί ένα είδος αμνηστίας σε όσους στρατηγούς επιστρέψουν τα – συγκριτικά – μικροποσά από μίζες των εξοπλιστικών, μετάνιωσε που δεν διευκρίνισε πως σε καμία περίπτωση δεν εννοεί το ίδιο και για τους κατηγορούμενους τραπεζίτες.
Το τρίγωνο της διαπλοκής
Τον Μάρτιο του 2014 ο κ. Νικολούδης περιέγραψε αναλυτικά αυτά τα σκάνδαλα σε 5 ελληνικές τράπεζες, τονίζοντας ότι τα μεγαλύτερα από αυτά είχαν μιντιακή και πολιτική κάλυψη..
Έκανε λόγο για μια διατραπεζική εγκληματική οργάνωση που αφορούσε τις Proton (συμφερόντων Λ. Λαυρεντιάδη), FBBank (συμφερόντων Β. Ρέστη), το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, την Τράπεζα Χαλκίδας και την Τράπεζα Πελοποννήσου. Οπως είπε χαρακτηριστικά, η λεία όλων μαζί των διαρρηκτών τραπεζών δεν φτάνει ούτε ένα από τα ποσά που ληστεύτηκαν, ποσά που φτάνουν κατά περίπτωση τα 304 ή τα 524 εκατ. ευρώ.
«Εχουμε ένα νέο μοντέλο εγκληματία», είχε πει. «Δεν είναι άνθρωποι του περιθωρίου, αντιθέτως έχουν καλές σπουδές και ειδικά το ξέπλυμα μαύρου χρήματος το έχουν σπουδάσει και μάλιστα καλά. Δεν συναντήσαμε όπλα και καραμπίνες. Τα όπλα τους ήταν ότι ο καθένας από αυτούς είτε είχε ΜΜΕ (π.χ. εφημερίδα ή κανάλι) είτε, αν δεν είχε, φρόντιζε να μισθώσει ένα».
Αναφερόμενος στην Proton, την FBB και την Τράπεζα Χαλκίδας, ο έμπειρος δικαστικός λειτουργός είχε υπογραμμίσει ότι τις εγκληματικές πράξεις τις έκαναν μέλη των διοικήσεων για ίδιον όφελος, καθώς «με διάφορα προσχήματα έδιναν δάνεια που κατέληγαν στους δικούς τους λογαριασμούς». Ελαφρώς διαφοροποιημένη ήταν η κατάσταση στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και την Τράπεζα Πελοποννήσου, όπου δόθηκαν «δάνεια» σε επιχειρηματίες τα οποία ουδέποτε επεστράφησαν.
Ο κ. Νικολούδης είχε δηλώσει πεπεισμένος ότι επρόκειτο για οργανωμένη εγκληματική δραστηριότητα, η οποία ξεκίνησε το 2007 και κορυφώθηκε το 2009. «Ο όλος σχεδιασμός απέβλεπε στο να φανεί ότι υπήρχαν κάποιοι που δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν τα δάνεια και ζητούσαν να μπουν στο άρθρο 99. Υπάρχει μια διατραπεζική δράση, πίσω από την οποία δούλευαν νομικά επιτελεία. Άνθρωποι που έδρασαν στη μία, το έκαναν και σε μια άλλη, ενώ τα περιουσιακά τους στοιχεία συναντώνται σε offshore της Κύπρου» ανέφερε.
Το συμπέρασμα του ήταν ότι στην Ελλάδα το γνωστό «αμαρτωλό» τρίγωνο της διαπλοκής (οικονομική ελίτ – πολιτική – Μ.Μ.Ε.) έχει ανατραπεί και πλέον η οικονομική ελίτ και τα ΜΜΕ προηγούνται της πολιτικής. Η μεγάλη προσωπική του πρόκληση είναι πια να το εξαρθρώσει προλαμβάνοντας παράλληλα τη δράση «ανερχόμενων» επίδοξων επιτήδειων.
[Πληροφορίες από coolnews.gr]

Δεν υπάρχουν σχόλια: