Μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και με χρηματοδότηση από την "εξωτερική βοήθεια" που δέχτηκε η Ελλάδα, τέθηκε ως στόχος - όραμα "η αυτάρκεια σε δημητριακά". Τα πιο σημαντικά μέτρα που πάρθηκαν ήταν η αναδιοργάνωση της Γεωπονικής Σχολής ώστε να παράγει το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό (γεωπόνοι και άλλοι γεωτεχνικοί) και δημιουργία ενός πυκνού δικτύου παροχής τεχνικής στήριξης στους γεωργούς που κάλυψε ολόκληρη τη χώρα, τις γνωστές σε όλους μας "Γεωργικές Εφαρμογές".
Με την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, άρχισε ουσιαστικά η διάλυση των γεωργικών εφαρμογών. Σταδιακά, το αντικείμενο των περιφερειακών και τοπικών υπηρεσιών του Υπουργείου Γεωργίας διολίσθησε προς τη διαχείριση των επιδοτήσεων. Ειδικότερα, μετά την εφαρμογή του Σχεδίου "Καποδίστριας" και στη συνέχεια του σχεδίου "Καλλικράτης" οι υπηρεσίες του Υπουργείου ενσωματώθηκαν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, στους Δήμους ή στις Νομαρχίες (και τις Περιφέρειες στη συνέχεια), ενώ οι υπάλληλοι των υπηρεσιών μεταφέρθηκαν στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Οι Γεωργικές Εφαρμογές δηλαδή "αποσύρθηκαν" από την παραγωγική διαδικασία στα μέσα της δεκαετίας του ’80 και τελείωσαν και τυπικά το 1998.
Η ανάγκη της οργανωμένης παροχής συμβουλών στον αγροτικό χώρο έχει διαγνωστεί προ πολλού. Ωστόσο παραμένει ανοιχτό το ερώτημα: Υπάρχει ανάγκη για μια επανέκδοση του συστήματος "γεωργικών εφαρμογών" ή κάτι άλλο; Χρειαζόμαστε (ξανά) την υπηρεσία που παρέχει ο "γεωπόνος στο χωράφι" ή κάποια άλλη;
Τα Πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και τα Ερευνητικά Κέντρα αμέσως μετά την ένταξή μας στην ΕΟΚ (σήμερα ΕΕ) εντάχτηκαν σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα διακρατικής συνεργασίας, αξιοποίησαν πολύτιμα κονδύλια και μετέφεραν τεχνογνωσία η οποία παρέμεινε κυρίως εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ερευνητικής δραστηριότητας ενσωματώθηκε ως περιεχόμενο σε δημοσιεύσεις (papers) και όχι σε πατέντες. Έτσι αξιοποιήθηκε από αυτούς που μπορούσαν να το κάνουν, δηλαδή από Κέντρα έρευνας και καινοτομίας άλλων χωρών που συνδέονται πολύ καλά με ΜΜΕ ή από μεγάλες Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις (και κάποιες ελάχιστες ελληνικές) που διαθέτουν τμήματα έρευνας και ανάπτυξης!
Η μεταφορά αποτελεσμάτων έρευνας από τα Πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και άλλα Ερευνητικά Κέντρα προς τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι φτωχή. Ακόμη φτωχότερη είναι η αντίστοιχη μεταφορά προς τον Πρωτογενή τομέα. Η αγροτική εκμετάλλευση και η ΜΜΕ έχουν κυρίως ανάγκη σε γνώση και όχι σε αποτελέσματα έρευνας. Οι ερευνητές δεν είναι πρόθυμοι να καλύψουν τέτοιες ανάγκες, δεδομένου ότι κρίνονται από τα αποτελέσματα της έρευνας και όχι της διάχυσης αυτών.
Η απαίτηση για σύγχρονες "Αγροτικές Εφαρμογές"
Τι θα μπορεί να κάνει ο ενδιάμεσος φορέας:
• Θα εστιάσει στην εφοδιαστική αλυσίδα και στην πρόσβαση των παραγωγών στην αγορά,
• Θα "εκπαιδεύσει" τον αγρότη ως ιδιοκτήτη ή αρχηγό της εκμετάλλευσής του ή ως πολίτη μιας βιώσιμης κοινότητας, σ’ ένα ελκυστικό περιβάλλον, που θα συμμετέχει στην διακυβέρνηση του τοπικού παραγωγικού συστήματος, το οποίο θα περιλαμβάνει τη δημιουργία και μεταφορά της γνώσης και της καινοτομίας
• Θα ασχοληθεί με τη διαφοροποίηση των μικρομεσαίων εκμεταλλεύσεων προς την κατεύθυνση της παραγωγής τελικών προϊόντων προς τον καταναλωτή (συμμετοχή σε βραχείες εφοδιαστικές αλυσίδες), ώστε να καταστούν βιώσιμες μέσω της αύξησης της προστιθέμενης αξίας
• Θα υποστηρίξει την ανάδυση νέων συλλογικοτήτων στην ύπαιθρο που θα είναι ικανές να συνεργαστούν μεταξύ τους, αλλά και με τις αναδυόμενες συλλογικότητες των πόλεων;
• Θα αναζητήσει τον τρόπο οργάνωσης του παραγωγικού συστήματος της περιοχής δράσης του, προσαρμοσμένο στις αναπτυξιακές της ιδιαιτερότητες, ώστε να δημιουργήσει με ταχύ ρυθμό πλούτο και νέες θέσεις εργασίας.
Με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε, προτείνεται προς τον Υπουργό η δημιουργία ενός Συστήματος Παροχής Συμβουλών, στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ο τρόπος υλοποίησης είναι απλός. Σοβαρές δομές παροχής συμβουλών κατα τα πρότυπα άλλων χωρών που το έχουν κάνει με επιτυχία. Στο νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ( ΠΑΑ) 2014-2020 προβλέπεται κάτι τέτοιο. Εμπρός λοιπόν ασχοληθείτε επιτέλους με την Παραγωγική Ανασυγκρότηση σοβαρά.
* Ο κ. Δημήτρης Κουρέτας είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Πρόεδρος Συμβουλίου Καινοτομίας Περιφέρειας Θεσσαλίας και ο κ. Βασίλης Μπέλλης είναι Υπεύθυνος ομάδας Τροφίμων στο Περιφερειακό Συμβούλιο Καινοτομίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου