ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ, ΑΠΟ ΔΥΡΡΑΧΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ.ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΕΦΑΛΑ

ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. ΣΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑ

Στις 13-1-2016 συναντηθήκαμε με τους δυρραχίτες Δημήτρη Σταθόπουλο και Ηλία Σχίζα, στην Αθήνα στην στοά του Βιβλίου συζητώντας για την τοπική ιστορία του Δυρραχίου και κλείσαμε το ραντεβού, για τις 15-1-2016 στα ΓΑΚ. Ο Ηλίας δεν μπόρεσε να έλθει και ήλθε ο Παναγιώτης Κεφάλας. Η συγκίνηση ήταν απερίγραπτη, γιατί είδαν το φάκελλο με τις 2 καταστάσεις των στρατιωτών του δυρραχίτη οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα. Τις καταστάσεις αυτές θα τις δημοσιεύσει ο Ηλίας Σχίζας στο νέο φύλλο της εφημερίδας της αδελφότητας των Δυρραχιτών.
 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. ΣΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑ
Τον Σεπτέμβριο του 1821, ο Κεφάλας εμφανίζεται με πολυάριθμους μαχητές υπό την ηγεσία του μπροστά στα τείχη της Τριπολιτσάς, δίπλα στην πύλη του Ναυπλίου. Ολόγυρα είχαν πιάσει τον τόπο πολλοί Έλληνες αρματωμένοι εξαναγκάζοντας τους Τούρκους να κλειστούν για τα καλά μέσα στην πολιτεία, όπου άρχισαν να υποφέρουν από πείνα και δίψα.

Ο Κολοκοτρώνης, για να εξασθενίσει την άμυνα της πόλης, άρχισε μυστικές συνεννοήσεις με τους Αλβανούς, που περιλαμβάνονταν στη φρουρά της, αλλά οι διαπραγματεύσεις καθυστερούσαν κι οι πολιορκητές άρχισαν να ανυπομονούν. Τότε στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 ο Κεφάλας ανακοίνωσε στους δικούς του ότι σε κάποια πλευρά του κάστρου η επιτήρηση των Τούρκων φρουρών είχε χαλαρώσει και οι  συνθήκες ευνοούσαν άλωση της πόλης  με ρεσάλτο στην  πύλη του Ναυπλίου καλώντας τους να το οργανώσουν ευθύς αμέσως .

Ο πρώτος αγωνιστής που πάτησε την έπαλξη ήταν ο αδελφός του καπετάν Κεφάλα, ο Μπακοθόδωρος, (2) ακολουθούμενος από τον καπετάνιο και τους άντρες του που – μετά από σκληρό αγώνα με τους αμυνόμενους («..εισόρμησαν οι περί τον Κεφάλα Μεσσήνιοι και δια τάχους εκυρίευσαν ούτοι πάντες άπασαν την Ανατολικο-Μεσημβρινήν πλευράν του φρουρίου μετά των παρακειμένων οικιών, και στήσαντες εκείσε τας σημαίας του Σταυρού προυχώρουν εις τας οδούς , ένθα ήρχισαν συγκρούσεις και μάχες») (4) -  άνοιξαν διάπλατα την πύλη του Ναυπλίου στα υπόλοιπα σώματα των αγωνιστών ενώ ο ίδιος ο καπετάνιος εξύψωσε το φρόνημα των Ελλήνων ποδοπατώντας το οθωμανικό μπαϊράκι και μπήγοντας πάνω στις επάλξεις  του κάστρου την επαναστατική σημαία. Στην κορυφαία αυτή συνεισφορά του εκπορθητή της Τριπολιτσάς καπετάν Κεφάλα στον αγώνα της Ανεξαρτησίας αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων,  κι  ο Παλαιών Πατρών Γερμανός (+1826) στα Απομνημονεύματα του, ο Αμβρόσιος Φραντζής (πρώτος ιστορικός συγγραφέας της  Επανάστασης του 1821). ο Σπυρίδων Τρικούπης (πρώτος πρωθυπουργός της απελευθερωμένης Ελλάδας)  στην Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης ,  ο Υπουργός του Πολέμου στρατηγός  Αναγνωσταράς -  σε κυβερνητικό έγγραφο του 1823 -  και ιδιαίτερα ο Γερμανός ζωγράφος Πέτερ Φον Εςς , που απαθανάτισε τον καπετάνιο μας  στον συγκλονιστικό πίνακα του «Ο Παναγιώτης Κεφάλας στα τείχη της Τριπολιτσάς». Η εικόνα με τον οπλαρχηγό Κεφάλα , τον Σεπτέμβριο του 1821,  και η εικόνα  με τον αγωνιστή Σπύρο Καγιαλέ,  τον Φεβρουάριο του 1897 να υψώνουν την επαναστατική σημαία στην Τριπολιτσά και στο Ακρωτήρι Χανίων αντίστοιχα, αποτελούν έκτοτε σύμβολα του απελευθερωτικού μας αγώνα του 19^ο αιώνα.  Ο   Τσοπανάκος (+1825), ο πασίγνωστος λαϊκός ποιητής της Επανάστασης,  αφιερώνει στον Κεφάλα  το ποίημα του «Η άλωσις της Τριπολιτσάς»     

Τριπολιτσά ευφραίνεται με το ρεσάλτο παίρνεται,

γεια σου Καπετάν Κεφάλα, κάνεις θαύματα μεγάλα … (11)

ΟΙ 2 ΤΗΛΕΚΑΡΤΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΨΑΜΕ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

 

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ

Θαύματα μεγάλα δεν έκανε, όμως,  μόνον ο Καπετάν Κεφάλας αλλά κι ο γραμματικός του Κολοκοτρώνη, ο Φωτάκος, που το 1858 (ένα χρόνο μετά την έκδοση της Ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης του Σπυρίδωνα Τρικούπη) εξέδωσε τα Απομνημονεύματα του, και για την  Άλωση της Τριπολιτσάς κατέγραψε την δικιά του δοξασία. Σε μεγάλο μέρος του έργου του, ο γραμματικός εμφανίζεται φανερά χολωμένος από τις εξιστορήσεις του Σπυρίδωνα Τρικούπη (ο οποίος δίπλα στις αφηγήσεις του για τα θαυμαστά κατορθώματα των μεγάλων αρχηγών του Αγώνα τόλμησε να παραθέσει και κάποια στοιχεία που ασφαλώς δεν αποτελούν έπαινο για αυτούς). Ο γραμματικός (που πιθανότατα θαρρούσε ότι ο ένδοξος Γέρος του Μωριά είχε ανάγκη συνηγορίας από την πέννα του) ανάπλασε μερικά από τα μέχρι τότε ιστορικά δεδομένα, μη λησμονώντας – εμφανώς - ότι στον εμφύλιο πόλεμο αρκετοί από τους οπλαρχηγούς, όπως και ο τότε στρατηγός  Κεφάλας, είχαν συνταυτιστεί με την κυβέρνηση (που, δυστυχώς,  φρόντισε να κλείσει τον πολέμαρχο Κολοκοτρώνη στις φυλακές της Ύδρας). Έτσι, στο έργο του γραμματικού, που είναι γλαφυρότατο και διανθισμένο με λεπτομέρειες και αναρίθμητα  ονόματα επαναστατών, η καθοριστική συμβολή του καπετάν Κεφάλα σε μεγάλες μάχες, όπως  του Βαλτετσίου ελάχιστα αναφέρεται ενώ δυσανάλογα προβάλλεται η συμβολή του εξίσου ανδρειωμένου Μητροπέτροβα (που στον εμφύλιο στήριξε τους Κολοκοτρωναίους), ο οποίος υπεράσπισε από κοινού με τον Κεφάλα το πιο προωθημένο και πολύπαθο ταμπούρι.

Για την άλωση της Τριπολιτσάς, ο λαλίστατος  συγγραφέας προσφέρει στους αναγνώστες του μια άλλη, πολύ πιο ανάλαφρη  εκδοχή. Σε αυτήν, αγνοείται το ρεσάλτο των παλληκαριών του Καπετάν Κεφάλα και εξαίρεται  μόνον μια μυθιστορηματική παρέμβαση 2-3  άοπλων μεν αλλά τετραπέρατων δε  ‘Ελλήνων «πραματευτάδων». Κάποιων που - επί σειρά ημερών πριν την πτώση της Τριπολιτσάς – φέρονται να μπαινοβγαίνουν ανενόχλητοι  (και ασφαλώς ξαρμάτωτοι)  στο φρούριο και να  ανεβοκατεβαίνουν τις επάλξεις της  πολιορκημένης πανταχόθεν πόλης κάνοντας κοντραμπάντο με τους Τούρκους φρουρούς (οι έλληνες αυτοί «τους δίνανε ψωμί, σύκα και κρέας και έπαιρναν σε αντάλλαγμα πολύτιμα πράγματα») (5).  Πράγματι, αρκετοί έλληνες, που συνόδευαν τους συμπατριώτες τους πολιορκητές,   έκαναν λαθραία αισχροκερδείς πωλήσεις  τροφίμων προς τους πολιορκούμενους και όταν ο ήρωας Κυριακούλης Μαυρομιχάλης αντιλήφθηκε το γεγονός (που σαφώς ενίσχυε την αντοχή των  Τούρκων και παρέτεινε την αντίσταση τους) έσπευσε με τους άντρες τους να διασκορπίσει τους επιτήδειους αυτούς πραγματευτές αλλά τότε οι Τούρκοι από τα τείχη άρχισαν να πυροβολούν τους Μανιάτες αγωνιστές  για να εξασφαλίσουν την συνέχιση της άτυπης τροφοδοσίας τους (1)

Κατά τον Φωτάκο , η άλωση της Τριπολιτσάς δεν επιτεύχθηκε ούτε από τον Καπετάν Κεφάλα ούτε από τους Δυρραχίτες και Σαμπαζιώτες του, αλλά από κάποιους από εκείνους τους  τύπους, που οι συναλλαγές τους στα τείχη είχαν εξοργίσει τον Μαυρομιχάλη.  Στα απομνημονεύματα του γραμματικού αναφέρεται ότι ένας έλληνας ναυτικός μαζί με δυο φίλους του είχαν στενούς δεσμούς φιλίας με Τούρκους πυροβολητές και, «επειδή γνώριζαν καλά τα τούρκικα κι ακόμα καλύτερα «να ρίπτουν τα κανόνια», γίνονταν πολύ συχνά δεκτοί από τους πολιορκούμενους Οθωμανούς  πάνω στις επάλξεις  (5) (για να μπορούν, προφανώς,  να τους τα συντονίσουν καλύτερα ώστε να σκοτώνουν πιο εύκολα τους Έλληνες  πολιορκητές!). Κάποια ανύποπτη μέρα, οι τύποι αυτοί φέρονται  να καταλαμβάνονται ξαφνικά από πατριωτικό  οίστρο και να ανοίγουν αβίαστα την καστρόπορτα  καλώντας τους πολιορκητές να περάσουν ανενόχλητοι μέσα στην πόλη. Το πόσο ανενόχλητα κι αναίμακτα μπήκαν οι εκπορθητές επαναστάτες μέσα στην Τριπολιτσάς το  εξιστορεί σχετική αναφορά – 10 Απριλίου 1823 - του Μινίστρου  του Πολέμου Αναγνώστη Παπαγεωργίου, που διαβεβαιώνει ότι το σώμα του – τότε χιλίαρχου – Παναγιώτη Κεφάλα άλωσε πρώτο την λεγόμενη Πύλη του Ναυπλίου και   είχε κατά την εκπόρθηση απώλειες  22 νεκρών (εκ των οποίων 8 συγγενείς του χιλίαρχου) και 40 τραυματισμένων στρατιωτών του. Καθώς οι συνολικές απώλειες των Ελλήνων κατά την Άλωση ανήλθαν σε 200 νεκρούς – και δεδομένου του ότι γύρω από την Τριπολιτσά είχαν συγκεντρωθεί περίπου 15.000 Έλληνες οπλοφόροι, αμέσως συνάγεται ότι τον βαρύτερο φόρο αίματος τον πλήρωσε το σώμα του Παναγιώτη Κεφάλα, (γιατί εμφανέστατα αυτό ακριβώς το σώμα ανέβηκε πρώτο πάνω στις επάλξεις, και σαν φυσική συνέπεια, ήταν αυτό που δέχθηκε τη μεγαλύτερη αντίδραση  από τον εχθρό).  Κατά τις σκληρές μάχες που δόθηκαν μέσα στην πόλη σκοτώθηκε, μεταξύ άλλων, κι ο  οπλαρχηγός Δαγρές, από τους πλέον διακριθέντες  στη μάχη στο Βαλτέτσι. (14).

Αντιφατική και ασυνάρτητη  γίνεται η εξιστόρηση του Φωτάκου για το σκηνικό της άλωσης όταν – σε υποσημείωση στο βιβλίο του – αμφισβητεί μεν την ικανότητα των εμπειροπόλεμων μαχητών του Κεφάλα να υπερβούν με ρεσάλτο τα τείχη της πόλης (που έφταναν τα 4 μέτρα ύψος) αλλά στην ίδια ακριβώς σελίδα αναφέρει αυτοαναιρούμενος ότι «πανταχόθεν άνοιξεν ο πόλεμος, και όσοι έμβαιναν άνοιγαν της πόρταις αλλ΄ οι περισσότεροι έμβαιναν από τα τείχη» !!

Άλλοι μεταγενέστεροι «ιστορικοί συγγραφείς», - υπερθεματίζοντας το στυλ του Φωτάκου , συνέχισαν να προσδίδουν στον προαναφερόμενο ναυτικό ασυνήθιστες ικανότητες (συνδυάζοντας στο πρόσωπο του την επινοητικότητα του Οδυσσέα, την επιδεξιότητα ταχυδακτυλουργού και την αποφασιστικότητα και ορμή του Κωνσταντίνου Κανάρη)  αναφέροντας ότι, σε μια συνηθισμένη φιλική του επίσκεψη στις επάλξεις,  με απρόβλεπτες κινήσεις αφόπλισε και σκότωσε τους  φίλους του τους Τούρκους πυροβολητές,  (14) έστρεψε τα πυροβόλα (κανόνια) κατά της πόλης κι άρχισε να βομβαρδίζει με αυτά το σαράι και ταυτόχρονα καλούσε με χειρονομίες τους Έλληνες επαναστάτες να ανέβουν στο τείχος (15). Με όλα αυτά τα προσόντα και όλη αυτήν την συνεισφορά, είναι φυσιολογικό να  διερωτώνται οι ερευνητές γιατί οι επικεφαλής των Ελλήνων δεν αξιοποίησαν τόσο ταλαντούχους και πολυμήχανους ανθρώπους, ώστε να συντομευθούν οι  εξελίξεις και να επικρατήσει η Επανάσταση  αρκετά χρόνια πριν την ναυμαχία του Ναυαρίνου.  Κι είναι ακόμα πιο παράδοξο το γεγονός πως, εκτός από την ανακυκλούμενη δοξασία του Φωτάκου για την άλωση της Τριπολιτσάς  τα ονόματα αυτών των ατόμων (που επιβίωσαν του πολέμου)  δεν εμφανίζονται σε κανένα μεταγενέστερο - ή προγενέστερο - ιστορικό επεισόδιο, από τα τόσα πολλά που ανέφεραν οι ιστορικοί μας συγγραφείς  εκείνης  της εποχής    

Καθοριστική για την λήξη του μύθου (που μετέτρεψε πιθανώς συμπράξαντες σε πορθητές!! ) είναι η επιστολή που έστειλε – μετά από σαράντα τέσσερα (44) χρόνια από την Άλωση,   και επτά  χρόνια μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του Φωτάκου  - η χήρα εκείνου του ναυτικού προς την Πρόνοια. Στην επιστολή της εξιστορεί ότι όλα  τα χρόνια που έζησε μετά την απελευθέρωση ο άντρας της «δεν έλαβεν ούτε τον παραμικρόν βαθμόν ούτε την ελαχίστην βοήθειαν από μέρους της Κυβερνήσεως» (ούτε κι από τα μέλη της τοπικής κοινωνίας, που δεν δείχναν να πείθονται από πιθανές διηγήσεις του συμπολίτη τους, που έζησε και πέθανε  το 1854 σε ισόβια αφάνεια). Είναι  χαρακτηριστική και σαφέστατη η απουσία, στην σωζόμενη απελπισμένη επιστολή εκείνης της χήρας, κάποιας  άμεσης αναφοράς για τον ρόλο του άντρα της στην  Άλωση της Τριπολιτσάς

Μετά από όλα αυτά, κανείς δεν μας στερεί το δικαίωμα να θεωρούμε ότι ο γραμματικός (που εξέδωσε το έργο του 37 χρόνια μετά την Άλωση της Τριπολιτσάς) υιοθέτησε αβίαστα  κάποιο ευφάνταστο σενάριο άλωσης, που σκαρώθηκε από έναν άξιο απόγονο του Αισώπου, το οποίο αγνοήθηκε στη συνέχεια κι από τους ακροατές όσο κι από τον ίδιο το δημιουργό, όπως πάντα συμβαίνει με τις αβάσιμες καυχησιολογίες. Θα αναφέρουμε δε ότι ακόμα και στη ομηρική  εξιστόρηση της άλωσης της Τροίας, πάνοπλοι Έλληνες όχι απλά εισήλθαν στην Τροία μέσω του Δούρειου Ίππου  αλλά κατέλαβαν την πόλη συγκροτημένα μαχόμενοι υπό τις οδηγίες του αρχηγού τους Οδυσσέα.

 Κατ΄επέκταση, αν κάποιοι τρίτοι  κινούνταν μεμονωμένα πάνω σε τείχη της Τριπολιτσάς  κρατώντας - αντί για όπλα  - φρούτα και «πεσκέσια»  στα χέρια, θα χαρακτηρίζονταν  αυτοδίκαια στην εποχή τους σαν «μουσαφιραίοι» (ή στην καλύτερη των περιπτώσεων «αίτιοι πρόκλησης αντιπερισπασμού της προσοχής των φρουρών») κι επ΄ουδενί  «πορθητές», καθόσον οι συνεντεύξεις (4) και τα «αλισβερίσια» απέχουν παρασάγγες των αλώσεων. 

Τελειώνοντας με τις διαπιστώσεις αυτές,  μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως κι αν ακόμα υπήρχαν οπλαρχηγοί να ακολουθήσουν σχεδόν παράλληλα τον καπετάν Κεφάλα κατά την εισβολή του στα τείχη της πόλης (γεγονός που κάτω από  παρόμοιες συνθήκες δεν θα ήταν απίθανο) το βέβαιο είναι πως κανείς από αυτούς, έστω κι ας έζησε για πολλά χρόνια μετά την άλωση της Τριπολιτσάς,  δεν στράφηκε στη Διοίκηση για να ζητήσει να αναγνωριστεί αλωτής ο ίδιος αντί  εκείνου (για να ανατρέψει την ισχύουσα επίσημη και επίκαιρη  αναγνώριση  του Καπετάν Κεφάλα σαν εκπορθητή της Τριπολιτσάς)..

 Ο ΦΑΚΕΛΛΟΣ ΜΕ ΤΙΣ 2 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ

 ΣΤΑ ΓΑΚ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΣ ΜΕΛΕΤΑ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ, ΣΤΙΣ 15-1-2016

 Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ,ΣΤΑ ΓΑΚ 15-1-2016

 ΜΕΡΟΣ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ

 ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ,ΑΠΟ ΜΠΑΛΑ-ΚΑΤΣΑΡΟΥ

ΟΙ ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ (ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΗ) ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ. Ο ΤΡΙΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ (ΛΕΟΝΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ) ΚΑΙ Ο ΕΚΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΜΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΥΡΑΣ,ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥΣ

Η Βαλύρα στον αγώνα του 1821

Επιμέλεια-παρουσίαση:Γιάννης Δ. Λύρας

Η Βαλύρα με την ενεργή συμμετοχή της στο μεγάλο ξεσηκωμό του 1821,δίνει γενναίο παρόν στην υπόθεση της πολυπόθητης λευτεριάς. Αναφέρεται σε  κατάσταση των στρατιωτών του Παν. Κεφάλα, που υπεβλήθη στο Υπουργείο Πολέμου 30 Αυγουστου 1825 ως δικαιολογητικό για την πληρωμή των εξόδων τροφοδοσίας κ.λ.π. που είχε καταβάλει ο Στρατηγός Κεφάλας. Στις 2 αυτές καταστάσεις σημειώνεται και τόπος καταγωγής των αγωνιστών, και άλλοτε όχι, έχουν δε κατ’ αλφαβητική σειρά οι αναφερόμενοι αγωνισταί ως εξής: Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους(ΓΑΚ),είναι καταχωρημένα με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1825,όλα τα στοιχεία που αφορούν τη συμμετοχή της Βαλύρας στον αγώνα του 1821.Επίσης εκεί υπάρχουν και πολλά άλλα ενδιαφέροντα που αφορούν την μετέπειτα ιστορία της Βαλύρας. Οι Βαλυραίοι αγωνιστές, τα ονόματα των οποίων αναφέρονται παρακάτω, ανήκαν στο σώμα του οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα από το Δυρράχι της Μεγαλόπολης. Έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες του Εθνικού ξεσηκωμού και ιδιαίτερα, στην πολιορκία για την απελευθέρωση της Τριπολιτσιάς, στις μάχες του Βαλτετσίου, των Δερβενακίων και της Κορίνθου. Στα 1824 συμμετείχαν στις αμυντικές προσπάθειες στα παράλια της Μεσσηνίας για πιθανή απόκρουση επιδρομής των Αράβων, οι οποίοι βοηθούσαν τότε την καταρρέουσα Οθωμανική αυτοκρατορία.

Ο κατάλογος των Βαλυραίων αγωνιστών έχει ως εξής:

Ιωάννης Γεωργακόπουλος, Αναγνώστης Γιαουρδάς, Δημήτριος Βασιλόπουλος, Χρήστος Βασιλόπουλος, Καλόγερος Γκομέσης, Αντώνιος Γκομέσης, Αναγνώστης Γεωργόπουλος, Ζαχαρίας Κανελλόπουλος(Ιερέας), Αναστάσιος Κατσιλιέρης, Ανάργυρος Καρτερολιώτης, Παναγιώτης Καρτερολιώτης, Δημήτριος Καρτερολιώτης, Κωνσταντής Καρύδης, Ανδρέας Καρύδης, Δημήτριος Καρύδης, Σταυριανός Καρύδης, Γιαννάκης Καρύδης, Δημήτριος Κουρόπουλος, Άγγελος Λεοντήρης(ή Λιοντήρης), Βασίλειος Λεοναρδόπουλος, (Βασίλειος Λινάρδος), Ιωάννης Λινάρδος, Γεώργιος Λύκος, Αθανάσιος Λύκος, Αθανάσιος Λύρας, Νικόλαος Μαυροειδής , Αναγνώστης Μπότσικας, Αναστάσιος Μπότσικας, Γεώργιος Μυλωνόπουλος, Ιωάννης Μπακόπουλος(Ιερέας), Παναγιώτης Μπακόπουλος, Γιάννης Μπάλας, Γιαννάκης Μπόβης, Γεώργιος Μπόβης, Παναγιώτης Μπόβης, (πάρεδρος του δήμου Οιχαλίας) Γεώργιος Μυλωνάς, Δημήτρης Μυλωνάς, Νικόλαος Μυλωνάς,  Αναγνώστης Μπουρολιάς, Αγγελής Μπουρολιάς, Πανάγος Μπουρίκας, Σταυριανός Μπουρίκας, Ιωάννης Μπουζαλάς, Παναγιώτης Ντουραμάκος, Παναγιώτης Ξυδόπουλος, Παναγιώτης Σερφετόπουλος, Παναγιώτης Παπασαραντόπουλος, Γεώργιος Σαραντόπουλος, Σπυρίδων Σαραντόπουλος, Σωτήριος Σαραντόπουλος, Αναστάσιος Σπυρόπουλος, Νικόλαος Σταθόπουλος, Θεόδωρος Τσαγκάρης, Πανάγος Τσαγκάρης, Χρήστος Τσαγκάρης, Γεώργιος Κοντοπανάγος, Δημήτρης Τσιλιβίτης, Πέτρος Τσιλιβίτης, Παναγιώτης Τσιμπουκλής, Αθανάσιος Χαλικούρας, Θεόδωρος Χαλικούρας, Γιαννάκης 

 Χριστάκης, Γεώργιος Χριστάκης.