Ο ΠΑΠΑΣ ΣΤΗΝ ΛΕΣΒΟ ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗΝ… ΝΕΑ «ΦΕΡΡΑΡΑ»!

 Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης,

Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος.  www.nikosxeiladakis.gr

15 Απριλίου 2016

Οι Ιεράρχες της Ελληνικής Εκκλησίας, πλην ελάχιστων εξευρέσεων που χαρακτηρίστηκαν σαν γραφικές, κομπλεξικές και… γκρινιάρηκες, τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια το «άλαλο» και «αόμματο» στην ιστορική επίσκεψη του Πάπα στην αγιωτόκο νήσο τους Λέσβου.

Όμως ένας τοπικός Ιερέας-θεολόγος στην επίσης αγιωτόκο Θεσσαλονίκη, τολμά και μιλά για αυτή την ιστορική επίσκεψη του Πάπα, την δεύτερη στην Ελλάδα που κατρακυλά στον γκρεμό του νέου 1453.

ΣΤΗ ΛΕΣΒΟ Ο ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΑΘΕΟΙ.

ΟΛΟΙ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ, ΧΑΜΕΝΗ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ.

Πρωτοπρεσβύτερου Θεόδωρου Ζήση Ὁμότιμου Καθηγητὴ Α.Π.Θ.

1.   Πνευματικὸς ξεσηκωμὸς ἐναντίον τοῦ πάπα τὸ 2001

Δὲν μᾶς ἔφταναν τὰ ἄλλα πνευματικὰ φαρμάκια καὶ δηλητήρια, μὲ τὰ ὁποῖα μᾶς πότισαν καὶ μᾶς ποτίζουν οἱ πολιτικοὶ καὶ ἐκκλησιαστικοί μας ἡγέτες• μᾶς ἔλειπε ὁ πάπας, γιὰ νὰ ἐνισχύσει τὴν δόση καὶ νὰ αὐξήσει τὴν στενοχώρια καὶ τὴν θλίψη μας.

Ἤθελαν νὰ βεβαιωθοῦν οἱ δικοί μας ἄθεοι, ὅσοι περιλαμβάνονται μέσα στὸν ὅρο αὐτὸ κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ, ἂν μετὰ ἀπὸ δεκαπέντε χρόνια ποὺ πέρασαν ἀπὸ τὴν πρώτη ἐπίσκεψη πάπα στὴν Ἑλλάδα, τὸν Μάϊο τοῦ 2001, ἐξακολουθοῦν οἱ Ἕλληνες νὰ ἔχουν ἰσχυρὸ ἀντιπαπικὸ φρόνημα, ὅπως φάνηκε τότε. Ἦταν τέτοιος ὁ πνευματικὸς ξεσηκωμὸς γιὰ τὴν λανθασμένη ἀπόφαση τοῦ ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἐκ μέρους πολλῶν ἀρχιερέων, τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πλήθους μοναστηριῶν ἐκτὸς τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀνδρικῶν καὶ γυναικείων, πανεπιστημιακῶν, σωματείων καὶ χιλιάδων λαοῦ ποὺ πλαισίωσαν ὅλες τὶς ἀντιπαπικὲς ἐκδηλώσεις, ὁμιλίες, ἀγρυπνίες, συγκεντρώσεις, ὥστε στὴν κυριολεξία, ὅταν δυστυχῶς ἦλθε ὁ πάπας, τὸν ἔκρυψαν στὰ συνοδικὰ καὶ ἀρχεπισκοπικὰ μέγαρα, φοβούμενοι τὶς ἀντιδράσεις τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν.

Ἤμασταν ἡ μόνη Ὀρθόδοξη χώρα ἀπὸ ὅσες ἐπισκέφθηκε ὁ πάπας, ποὺ δὲν ἔγινε δημόσια ἐμφάνιση τοῦ ποντίφηκα, καὶ παντοῦ ὅπου χρειάσθηκε νὰ κινηθεῖ, αὐτὸ ἔγινε μὲ τὴν συνοδεία ἰσχυρῆς ἀστυνομικῆς δύναμης. Γράψαμε τότε ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀπουσίαζε ἀπὸ τὴν ὑποδοχὴ τοῦ πάπα, γιατὶ ὅσοι ἐπισκοποι τὸν δέχθηκαν δὲν ἐκπροσωποῦσαν τὴν Ἐκκλησία• δὲν ἦσαν μὲ τὸ Ἀρνίο τῆς Ἀποκαλύψεως, ἀλλὰ μὲ τὸ Θηρίο, δὲν ἦσαν μὲ τὸν Χριστό, ἀλλὰ μὲ τὸν Ἀντίχριστο[1]. Τὴν Ἐκκλησία τὴν ἐκπροσώπησε τὸ ὑγιὲς ποίμνιο, στὰ ἴχνη τῶν μεγάλων ἀντιπαπικῶν Ἁγίων.

Πολλοὶ διεπίστωσαν καὶ ἔγραψαν ὅτι ἡ ἐπίσκεψη ἐκείνη, στὶς ἀρχὲς τῆς τρίτης χιλιετίας, γιὰ μὲν τοὺς σχεδιαστὲς της σημειολογικὰ ἀποσκοποῦσε νὰ ἀποθαρρύνει τοὺς Ὀρθοδόξους, ποὺ εἶχαν πιστεύσει ὅτι ὁ εἰκοστὸς πρῶτος αἰώνας θὰ ἦταν ὁ αἰώνας τῆς Ὀρθοδοξίας κατὰ τὴν ἐκτίμηση τοῦ Ἄγγλου βυζαντινολόγου Στῆβεν Ράνσιμαν, στοὺς δὲ παραδοσιακοὺς Ὀρθοδόξους ἔστελνε τὸ μήνυμα ὅτι ὁ Οἰκουμενισμὸς καὶ ὁ Συγκρητισμὸς εἶχαν ἐν πολλοῖς ἁλώσει τούς ἐκκλησιαστικοὺς ἡγέτες, οἱ ὁποῖοι σὲ συνεργασία μὲ τοὺς ἀδιαφόρους ἢ καὶ ἐξωνημένους σὲ ξένα κέντρα πολιτικοὺς θὰ ἐπιχειροῦσαν τώρα συστηματικώτερα τὴν ἀποχριστιάνιση τῆς Ἑλλάδος. Δὲν εἶναι ὑπερβολὴ νὰ λεχθεῖ ὅτι μετὰ τὸν παραδοσιακὰ καὶ σθεναρὰ Ὀρθόδοξο ἀρχιεπίσκοπο Σεραφείμ, ποὺ ἀντέδρασε ἀποτελεσματικὰ στὶς ἐκθεμελιωτικὲς μεταρρυθμίσεις τοῦ ἀμερικανόδουλου ΠΑΣΟΚ, ἡ εἰκόνα τῆς ἑλληνικῆς ἱεραρχίας ἔχει ἀλλάξει πρὸς τὸν φιλοπαπισμὸ καὶ τὸν Οἰκουμενισμό. Εἶναι χαρακτηριστικὰ ὅσα ἀποδίδονται στὸν Ἅγιο Πορφύριο σχετικὰ μὲ τὸν πάπα, τὰ ὁποῖα φαίνεται ὅτι ἐπαληθεύονται πλήρως. Εἶπε λοιπὸν σὲ κάποιους προσκυνητάς: «Νὰ εὔχεσθε νὰ δίνει χρόνια ὁ Θεὸς στὸν Σεραφείμ, διότι ὁ διάδοχός του θὰ φέρει τὸν πάπα• καὶ ὁ ἑπόμενος θὰ εἶναι χειρότερος»!!!

2.   Ὁ πάπας ἦλθε, ἀλλὰ δὲν ἔφυγε. Ἐγκαταστάθηκε στὴν Ἑλλάδα

Ὄντως• σὰν νὰ ἔφυγε ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ πάνω ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα μετὰ ἀπὸ τὴν πρώτη ἐκείνη ἐπίσκεψη τοῦ πάπα στὴν Ἀθήνα στὶς 4 Μαΐου τοῦ 2001, καὶ τὰ κακὰ ἔρχονται τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο. Καὶ αὐτό συμβαίνει, διότι ὁ πάπας ἦλθε, ἀλλὰ δὲν ἔφυγε ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα• ἄφησε ἐδῶ τοὺς φιλοπαπικοὺς ἐπιτρόπους του, τὴν κοσμική, φιλοχρήματη, φιλοεξουσιαστική, φιλόσαρκη, φιλοσιωνιστική, φιλομασονική, ἀντιμοναστική, ἀντιπατερική, ἀντισυνοδική, ἀντορθόδοξη νοοτροπία του.

Ἔτσι ἐξηγοῦνται ὅσα ὑβριστικὰ καὶ βλάσφημα, ἀντίχριστα νομοσχέδια καὶ μέτρα υἱοθετοῦνται καὶ ψηφίζονται ἀπὸ τὸ ἑλληνικὸ Κοινοβούλιο, μὲ ἀποκορύφωμα «τὸ σύμφωνο συμβίωσης ὁμοφυλοφίλων», χωρὶς ἀποτελεσματικὴ ἀντίδραση τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας, καὶ τὴν μεταβολὴ τοῦ Ὀρθοδόξου μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν σὲ θρησκειολογικὸ δηλητήριο, μὲ πρωτοβουλία συνεργατῶν τοῦ ἀρχιεπισκόπου. Ἔτσι ἐξηγεῖται καὶ ἡ εὐκολία μὲ τὴν ὁποία ὁ ἀρχιεπίσκοπος καὶ ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ Σύνοδος ἀποφάσισαν νὰ καλέσουν τὸν αἱρεσιάρχη πάπα, μετὰ μάλιστα τὸ κακὸ προηγούμενο τοῦ 2001, νὰ ἐπισκεφθεῖ τὸ νησὶ τῆς Λέσβου, μὲ πρόσχημα τὴν συμπαράσταση καὶ ἐπιστήριξη τῶν προσφύγων, ἐνῶ εἶναι ὁλοφάνερες οἱ κρύφιες ἐπιδιώξεις καὶ τὰ οὐσιαστικὰ κέρδη ποὺ ἀποκομίζουν οἱ περὶ τὸν ἄθεο πάπα δικοί μας «ἄθεοι» καὶ ἄθεοι.

  3. Ἄθεοι καὶ «ἄθεοι» στὴν Λέσβο

Ἐπειδὴ κάποιοι θὰ ξενισθοῦν, διότι τὴν συντροφιὰ τοῦ πάπα στὴν Λέσβο τὴν χαρακτηρίζουμε ὡς ἀποτελούμενη ἀπὸ ἀθέους, χωρὶς εἰσαγωγικά, καί «ἀθέους», μὲ εἰσαγωγικά, θὰ δώσουμε τὴν ἑρμηνεία ποὺ δίδει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἕνας ἀπὸ τοὺς δεινοὺς πολέμιους τοῦ Παπισμοῦ καὶ ὁ μεγαλύτερος καὶ σπουδαιότερος Πατὴρ καὶ Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας κατὰ τὴν δεύτερη χιλιετία. Ἀντιμετώπιζε καὶ ἐκεῖνος τότε τὸν 14ο αἰώνα τὴν κατηγορία ὅτι εἶναι πολὺ αὐστηρὸς ἀπέναντι στὸν δυτικὸ μοναχὸ Βαρλαάμ, ποὺ ἐπιχειροῦσε νὰ διαδώσει τὴν παπικὴ αἵρεση γιὰ τὴν κτιστὴ Χάρη καὶ νὰ δυσφημήσει τὸν Ὀρθόδοξο Μοναχισμὸ γιὰ τὴν μέθοδο τῆς προσευχῆς καὶ τῆς πνευματικῆς τελείωσης, ποὺ μέχρι σήμερα μαζὶ μὲ πλῆθος ἄλλων αἱρέσεων ταλαιπωροῦν τὸν Παπισμό. Πολλοὶ κληρικοὶ καὶ μοναχοί, ὅπως συμβαίνει καὶ σήμερα, δὲν ἀντιλαμβάνονταν τὴν βαρύτητα τῆς αἱρέσεως, ἄλλοι δέ, οἱ περισσότεροι, σιωποῦσαν ὑποκριτικῶς καὶ δὲν ἀνελάμβαναν μὲ βάση τὴν ὀρθόδοξη πατερικὴ παράδοση τὴν ἀναίρεση τῶν αἱρετικῶν πλανῶν. Γράφει λοιπὸν ἐπιστολή «Πρὸς τὸν εὐλαβέστατον ἐν μοναχοῖς κὺρ Διονύσιον» ὅτι δὲν ὑπάρχει μόνο ἕνα εἶδος ἀθεΐας, στὸ ὁποῖο ἀνήκουν οἱ κυριολεκτικὰ ἄθεοι, αὐτοὶ δηλαδὴ ποὺ δὲν πιστεύουν στὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ ἄλλα δύο εἴδη ἀθεΐας• τὸ δεύτερο εἶδος ἀθεΐας εἶναι ἡ αἵρεση, γιατὶ διαστρέφει καὶ καταστρέφει τὴν ἔννοια τοῦ Θεοῦ, ὅπως πράττουν ὅλες οἱ αἱρέσεις καὶ ὁ Παπισμός, καὶ τὸ τρίτο εἶδος ἀθεΐας εἶναι ἡ σιωπὴ γιὰ τὶς αἱρέσεις, διότι ἔτσι διευκολύνεται ἡ ἐξάπλωση καὶ ἡ διάδοσή τους[2]. Αὐτὰ τὰ δύο εἴδη ἀθεΐας, τῆς αἱρέσεως καὶ τῆς σιωπῆς ἀπέναντι στοὺς αἱρετικούς, τὰ θέσαμε ἐμεῖς ἐντὸς εἰσαγωγικῶν, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ διευκρινίσουμε τὰ πράγματα, ἐνῶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος θεωρεῖ ὅλους ἐξ ἴσου ἀθέους.

Μὲ βάση λοιπὸν αὐτὴ τὴν τριπλὴ ἔννοια τῆς ἀθεΐας, στὴν Λέσβο ἐκπροσωποῦνται ὅλα τὰ εἴδη.

Πρωτο εἶδος ἀθεΐας:  Ὁ κυριολεκτικὰ ἄθεος πρωθυπουργὸς τῆς Ἑλλάδος Ἀλ. Τσίπρας, ὁ ὁποῖος ἐτόλμησε μέσα στὸ Κοινοβούλιο νὰ χαρακτηρίσει ὡς ὀπισθοδρομικὴ τὴν Ἁγία Γραφὴ ποὺ καταδικάζει τὴν Ὁμοφυλοφιλία, καὶ νὰ ὑψώσει τὸ σπιθαμιαῖο ἀνάστημά του ἀπέναντι τοῦ Μεγάλου Θεοῦ, ὁ ταλαίπωρος, χωρὶς γι᾽ αὐτὸ νὰ ἐλεγχθεῖ ἀπὸ τοὺς σιωπῶντες ἐκπροσώπους τοῦ Θεοῦ, μὲ τοὺς ὁποίους θὰ συναντηθεῖ στὴ Λέσβο, οὔτε ἀπὸ τὸν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ μὴν ὑπογράψει τὸν βλάσφημο νόμο• ἀντίθετα τὸν ἐπαινοῦν, τὸν συναντοῦν, καὶ τὸν προβάλλουν, ὄντας καὶ μόνο γι᾽ αὐτὸ καὶ αὐτοὶ ἄθεοι[3].

Δεύτερο εἶδος ἀθεΐας: Στὸ δεύτερο εἶδος ἀθεΐας ποὺ διαστρέφει τὴν ἔννοια τοῦ Θεοῦ μὲ τὶς πάμπολλες αἱρέσεις εἶναι ὁ πάπας, ὁ κύριος ἀνὰ τοὺς αἰῶνες ὑπεύθυνος τῆς κακοποίησης καὶ ἀπαξίωσης τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῆς ἀποχριστιάνισης τῆς Εὐρώπης.

Τρίτο εἶδος ἀθεΐας: Στὸ τρίτο εἶδος ἀθεΐας, αὐτῶν δηλαδὴ ποὺ σιωποῦν καὶ δὲν πολεμοῦν τὶς αἱρέσεις τοῦ Παπισμοῦ καὶ τὶς ἄλλες, ἀνήκει, χωρὶς ἀμφιβολία, ὁ πατριάρχης Βαρθολομαῖος κυρίως, ὁ ὁποῖος ὄχι μόνον δὲν θεωρεῖ αἵρεση τὸν Παπισμό, ἀλλά «ἀδελφὴ Ἐκκλησία», καὶ ἑτοιμάζεται πυρετωδῶς καὶ ἐπισήμως νὰ τόν ἀναγνωρίσει ὡς Ἐκκλησία στὴν μέλλουσα νὰ συνέλθει «Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο», ποὺ γι᾽ αὐτὸ καὶ μόνο θὰ εἶναι ψευδοσύνοδος.

᾽Απὸ τῆς πλευρᾶς αὐτῆς μὲ τὶς αἱρετίζουσες ἐκκλησιολογικὲς θέσεις ποὺ κατὰ καιροὺς ἔχει ἐκφράσει, θὰ μποροῦσε νὰ ἐνταχθεῖ καὶ στὸ δεύτερο εἶδος ἀθεΐας, τῆς τῶν αἱρετικῶν. Ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος κρύβεται καὶ σιωπᾶ, μολονότι πολλὲς φιλοαιρετικὲς θέσεις καὶ πράξεις δὲν ἐπιτρέπουν νὰ τὸν ἐξαιρέσουμε τουλάχιστον ἀπὸ τὸ τρίτο εἶδος τῆς ἀθεΐας. Οἱ κάποιες διαφορές του μὲ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη δὲν ὀφείλονται σὲ θέματα πίστεως, ἀλλὰ σὲ διεκδικήσεις θρόνων καὶ ἐξουσιῶν. Ἡ τόση εὐκολία μὲ τὴν ὁποία δέχθηκε καὶ ὀργάνωσε μὲ ἀπεσταλμένους τὴν ἐπίσκεψη τοῦ πάπα στὴν Λέσβο, ἀλλὰ καὶ ἡ πανθομολογούμενη καὶ ὁλοφάνερη σύμπλευση καὶ συμπόρευση μὲ τὴν ἄθεη κυβέρνηση τοῦ Ἀλ. Τσίπρα, δυστυχῶς, ἀποτελοῦν πλήρη ἐπαλήθευση τῆς προφητείας τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου.

     4. Θὰ ἐπιτρέψουν τὴ συνάντηση ὁ Ἀρχάγγελος τοῦ Μανταμάδου καὶ ὁ Ἅγιος Ραφαήλ;

Ἡ ἐπιλογὴ τῆς Λέσβου γιὰ τὴν συνάντηση συνειρμικὰ φέρνει στοὺς Ὀρθοδόξους κάποιες σκέψεις ποὺ σχετίζονται μὲ τὴν ἁγιολογικὴ παράδοση τοῦ νησιοῦ, ποὺ δὲν τὴν βλέπουν μὲ καλὸ μάτι οἱ ἄθεοι ὅλων τῶν εἰδῶν. Ἡ ἁγιασμένη καὶ μαρτυροπλούτιστη Λέσβος ἔχει τὸ χῶμα της εὐλογημένο καὶ ποτισμένο ἀπὸ τὸ αἷμα πολλῶν νεομαρτύρων, ποὺ σφαγιάσθηκαν γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη ἀπὸ τοὺς ἀθέους Μουσουλμάνους Ἀγαρηνούς, πιστοὺς τοῦ αἱμοσταγοῦς Μωάμεθ καὶ τοῦ βλασφήμου Κορανίου, προγόνους καὶ προπάτορες τῶν σημερινῶν τζιχαντιστῶν, ποὺ σφάζουν καὶ διώκουν ἀνηλεῶς τοὺς Χριστιανούς, ὑπὸ τὰ ἀπαθῆ, ἴσως καὶ χαιρέκακα, βλέμματα τῆς ἄθεης καὶ ἀποχριστιανισμένης Δύσης τοῦ Παπισμοῦ καὶ Προτεσταντισμοῦ, ἡ ὁποία μὲ τοὺς πολέμους προκαλεῖ τὸ κύμα τῶν προσφύγων καὶ ἐμφανίζεται κατόπιν ὡς προστάτρια καὶ συμπαραστάτις.

- Γενοκτονίες, ἁλώσεις τῆς Πόλης: Ποιός ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες θὰ ξεχάσει ὅτι οἱ Δυτικοὶ βοήθησαν τὸν Κεμὰλ Ἀτατοὺρκ νὰ ἀφανίσει τὸν Ἑλληνισμὸ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας μὲ φοβερὲς γενοκτονίες καὶ ἑκατομμύρια προσφύγων καὶ ὅτι ὁ τότε πάπας τοῦ ἔστειλε συγχαρητήρια γιὰ τὶς ἐπιτυχίες του, γιὰ νὰ παραλείψουμε τὶς ἁλώσεις τῆς Πόλης, τὶς σταυροφορίες καὶ τὰ ἄλλα δεινά;

- Διάλυση τῆς Γιουγκοσλαβία: Ποιός θὰ ξεχάσει στὶς ἡμέρες μας ὅτι ὁ Πολωνὸς πάπας Ἰωάννης Παῦλος Στ´, ποὺ τὸν δεχθήκαμε μὲ τιμὲς στὴν Ἀθήνα, συμμάχησε μὲ τὴν Ἀμερικὴ καὶ τὸ ΝΑΤΟ γιὰ τὴν διάλυση τῆς Γιουγκοσλαβίας καὶ ἔδινε ἔντολὴ στοὺς πρέσβεις τοῦ Βατικανοῦ ἀνὰ τὸν κόσμο, ὅπως ἀποκάλυψε Ἕλληνας Εὐρωβουλευτής, λέγοντας «Ἀφοπλῖστε τοὺς Σέρβους καὶ ἐξοπλῖστε τοὺς Μουσουλμάνους»; Ποιός προμηθεύει μὲ ὅπλα τοὺς μαχητὲς τοῦ Μωάμεθ, καὶ ποιοί ἐκμεταλλεύονται τὰ πετρέλαια τῶν ἐμπολέμων καὶ κατακτημένων περιοχῶν;

Ὁ τιμώμενος στὴν Μυτιλήνη Ἅγιος Ραφαήλ, ποὺ κατέστησε τὸ νησὶ πανορθόδοξο προσκύνημα, ἔφυγε ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη λίγο πρὶν ἀπὸ τὴν ἅλωση, μαζὶ μὲ τὸν διάκονο Νικόλαο, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ μὴ λάβει μέρος στὸ συλλείτουργο Ὀρθοδόξων καὶ Παπικῶν ποὺ ἔγινε στὶς 12 Δεκεμβρίου τοῦ 1452, σὲ ἐφαρμογὴ τῶν ἀποφάσεων τῆς ψευδοσυνόδου Φερράρας-Φλωρεντίας. Τὸ συλλείτουργο ἐκεῖνο ἦταν ἡ πνευματικὴ αἰτία νὰ ἐγκαταλείψει τὴν Κωνσταντινούπολη ἡ ἄμαχη δύναμη τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ παραδοθοῦμε στὶς ὀρδὲς τοῦ Μωάμεθ, ὅπως συμβαίνει καὶ τώρα μὲ τὸν ἐκ τῶν ἔσω ἐξισλαμισμὸ τῆς Εὐρώπης καὶ τῆς Ἑλλάδος.

Κατέφυγε τότε ὡς πρόσφυγας ὁ Ἅγιος Ραφαὴλ στὴ Λέσβο, στὴν Θερμή, στὸ λόφο τῶν Καρυῶν, γιὰ νὰ ἔλθουν καὶ ἐκεῖ μετὰ ἀπὸ δέκα χρόνια οἱ πιστοὶ τοῦ «ἱεροῦ» Κορανίου, ποὺ τὸ μοιράζουν ὡς δῶρο οἱ πατριάρχες μας, καὶ νὰ τὸν κατασφάξουν μαζὶ μὲ τὸν διάκονο Νικόλαο, τὴν μικρὴ Εἰρήνη καὶ ἄλλους κατοίκους τοῦ νησιοῦ. Εἶναι εὐχαριστημένος ἆραγε τώρα ἀπὸ τὴν παρουσία στὸν τόπο τοῦ μαρτυρίου του τοῦ Ἀντιχρίστου Πάπα καὶ ἀπὸ τὴν σχεδιασμένη ἀποστολὴ πολεμιστῶν τοῦ Μωάμεθ, μαζὶ μὲ τοὺς πρόσφυγες, γιὰ νὰ ἐξισλαμίσουν καὶ τὴν Ἑλλάδα, μετὰ τὸν ἐξισλαμισμὸ τῆς ἄθεης καὶ ἀδιάφορης Εὐρώπης, ἡ ὁποία μόλις τώρα ἔχει ἀρχίσει νὰ καταλαβαίνει τὸν κίνδυνο;

Εἶναι εὐχαριστημένος ὁ Ἀρχάγγελος τοῦ Μανταμάδου, ὁ φόβος καὶ ὁ τρόμος τῶν ἀθέων Ἀγαρηνῶν, τοῦ ὁποίου ἡ θαυματουργὸς ἀνάγλυφη εἰκόνα φιλοτεχνήθηκε ἀπὸ τὸν μοναδικὸ ἐπιζήσαντα μοναχό, ὁποῖος τὴν κατασκεύασε μὲ τὸ αἷμα τῶν συμμοναστῶν του, ποὺ σφαγιάσθηκαν ἀπὸ ἀθέους Μουσουλμάνους; Τίνος τὴν βοήθεια θέλουν οἱ κάτοικοι τοῦ νησιοῦ, τῶν Ἁγίων ἢ τῶν ἀθέων ἐπισκεπτῶν τους, ποὺ νοιάζονται ὄχι γι᾽ αὐτούς, ἀλλὰ γιὰ τὰ δικά τους συμφέροντα καὶ τοὺς δικούς τους στόχους;

      5. Καὶ ὁ Φώτης Κόντογλου λυπημένος

Πολὺ στενοχωρημένος θὰ εἶναι καὶ ὁ κορυφαῖος ἁγιογράφος καὶ λογοτέχνης Φώτης Κόντογλου, ποὺ γεννήθηκε ἀπέναντι ἀπὸ τὴ Λέσβο στὶς Κυδωνίες (Ἀϊβαλί) τῆς Μικρασίας καὶ ὡς πρόσφυγας ἔμεινε στὴν Λέσβο, πρὶν νὰ ἐγκατασταθεῖ στὴν Ἀθήνα, καὶ ἀγάπησε πολὺ τὸ νησί. Μοναδικὰ καὶ ἀνεπανάληπτα, καλύτερα ἀπὸ κάθε ἄλλον, ζωγράφισε μὲ τὴν πέννα του σὲ πλῆθος κειμένων τοὺς κινδύνους ποὺ διατρέχει ἡ Ὀρθοδοξία ἀπὸ τὸν Παπισμὸ καὶ τοὺς φιλοπαπικούς «Ὀρθοδόξους». Αὐτὴν τὴν γνήσια πατερική, κολλυβαδικὴ καὶ ὀρθόδοξη φωνὴ δὲν τὴν ἀκούει πλέον κανείς; Δὲν τὴν ἀκοῦν οὔτε ἐκεῖ στὴν Λέσβο οἱ συμπατριῶτες του, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί;

Σὲ ἀνοικτή του ἐπιστολὴ πρὸς τὸν πατριάρχη Ἀθηναγόρα τὸ 1963 γράφει: «Ἡ Ὑ. Θ. Παναγιότης γνωρίζει καλῶς ὁποῖαι ἔχιδναι κρύπτονται εἰς τὰς σκοτεινὰς στοὰς τοῦ Βατικανοῦ καὶ πόσα δεινὰ ἔχει ὑποστῆ ἡ Ὀρθοδοξία μας ἀπὸ τοὺς σκληροὺς ψευδαδέλφους τῆς Ρώμης»[4]. Σὲ ἄλλη του ἐπιστολὴ σὲ φιλοπαπικὸ ἱεράρχη λέγει: «Ὁ Παπισμὸς εἶναι καὶ διὰ τοὺς ἀπίστους ἀκόμη καὶ ἀδιαφόρους ἡ προσωποποίησις τοῦ πνεύματος “τοῦ κόσμου”, καὶ κατέστησε ἀπεχθὲς καὶ μισητὸν τὸ Εὐαγγέλιον, ὅσον οὐδεὶς ἄθεος ἢ πολέμιος φανερὸς τοῦ Χριστοῦ»[5]. Σὲ ἄλλο μητροπολίτη γράφει ὅτι «τὸ ἀντίχριστο πνεῦμα τὸ ἐνεσάρκωσε ὑπὲρ πάντα ἄθεον ἢ ἀσεβῆ ὁ φίλτατος ὑμῖν παπισμός, ὁ πρωταίτιος τῆς ἐπικρατούσης ἐν τῇ Δύσει, ἀθεΐας»[6].

Παρουσιάζοντας σὲ σειρὰ ἄρθρων του τὸ πῶς διαζωγραφεῖ τὸν Παπισμό «τὸ αἰνιγματικὸ τοῦτο σύστημα ὁ πλέον βαθυστόχαστος κι ἀποκαλυπτικὸς Ρῶσος συγγραφέας Θεόδωρος Ντοστογιέφκης» στὸ ἔργο του «Τ᾽ ἀδέλφια Καραμάζωφ» καὶ σὲ εἰδικὸ Κεφάλαιο μὲ τίτλο «Ὁ Μέγας Ἱεροεξεταστής», ἀνάμεσα σὲ πολλὰ ἄλλα ἐνδιαφέροντα μᾶς λέγει ὅτι ὁ Ἰησουΐτης Ἱεροεξεταστὴς συνέλαβε καὶ τὸν Χριστό, τὸν ὁποῖο ἀνέκρινε καὶ κατεδίκασε. Καὶ τελικῶς χωρὶς περιστροφὲς τοῦ ἀποκάλυψε τὸ μεγάλο μυστικό, γιὰ ποιὸν δουλεύει καὶ μὲ ποιὸν εἶναι ὁ Παπισμός: «Ὅλα ὅσα Σοῦ λέγω γνωρίζω πὼς τὰ ξέρεις. Λοιπόν, γιατί νὰ σοῦ κρύψω τὸ μυστικό μας; Ἀλλὰ ἂς σοῦ τὸ πῶ, νὰ τ᾽ ἀκούσεις ἀπὸ τὸ στόμα μου: Λοιπόν, δὲν εἴμαστε μὲ Σένα, ἀλλὰ μ᾽ Αὐτόν (τὸν διάβολο). Ἀπὸ ὀχτακόσια χρόνια (=ἀπὸ τὸ σχίμα) πήγαμε μ᾽ Αὐτόν»[7].

Ἀπὸ τὶς πάμπολλες ἄλλες ἀντιπαπικὲς ἀναφορὲς τοῦ Κόντογλου θὰ παραθέσουμε μία ἀκόμη, τὴν πιὸ περιεκτική:

«Τὸ μέγα κατόρθωμα τοῦ Παπισμοῦ εἶναι τοῦτο: Κατώρθωσε νὰ δυσφημήσῃ τὸν Χριστὸν καὶ τὸν Χριστιανισμόν, ὅσον κανεὶς ἄλλος, εἰδωλολάτρης ἢ θεομπαίκτης. Ἔσπρωξε μυριάδας ἀνθρώπων εἰς τὴν ἀθεΐαν, καὶ εἶναι ὁ κυριώτερος ὑπεύθυνος τῆς ἀθεϊστικῆς φιλοσοφίας, εἰς τὴν Εὐρώπην, διότι οἱ πολλοὶ ἐνόμισαν ὅτι Χριστὸς καὶ Πάπας εἶναι ἓν καὶ τὸ αὐτό. Ἔσπρωξε τοὺς μαύρους καὶ τοὺς ἄλλους εἰδωλολάτρες τῆς Ἀφρικῆς πρὸς τὸν μωαμεθανισμόν, διότι ἔγινεν ἓν μὲ τὴν ἀποικιοκρατίαν, ἀφοῦ εἶναι ἡ κορυφὴ τῆς ἰμπεριαλιστικῆς πυραμίδος, συνδεδεμένος ἀπὸ αἰώνων μὲ τὸ ἔγκλημα, μὲ τὴν βίαν καὶ ἀπάτην πάσης φύσεως, καθὼς καὶ μὲ τὴν ὑπερδιαβολικὴν ὑποκρισίαν. Ἐξώντωσεν ἐν ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ τοὺς ἰθαγενεῖς τῆς ᾽Αμερικῆς, οἱ ὁποῖοι ἐβασανίσθησαν ἀπανθρώπως ἀπὸ τὰ παπικὰ τέρατα, τὰ ὁποῖα ἐλάτρευον τὸν χρυσὸν καὶ οὐδόλως τὸν Χριστόν, ὅπως ἔλεγον. Τέλος, ἀντὶ νὰ νὰ ἔχῃ ὁ Παπισμός, ὅστις ὑποκρίνεται ὅτι εἶναι ὁ δοῦλος καὶ ἀντιπρόσωπος τοῦ Χριστοῦ, τὴν πτωχείαν τὴν ὁποίαν ἔφερεν ὡς ἄνθρωπος καὶ τὴν ὁποίαν ἐδίδαξεν Ἐκεῖνος, αὐτὸς ἔγινεν ἀντιθέτως ὁ μεγαλύτερος τραπεζίτης»[8].

      6. Γιατί γίνεται αὐτὴ ἡ συνάντηση στὴν Λέσβο; Κερδισμένοι καὶ Χαμένοι.

Εἶναι πολλὰ τὰ συμφέροντα ποὺ ἐξυπηρετεῖ ἡ συνάντηση τῶν μεγαλοσχήμων• κερδίζουν ὅλοι, καὶ οἱ μόνες χαμένες εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη πίστη καὶ ἡ πατρίδα μας ἡ Ἑλλάδα.

Τσιπρας: Κερδίζει ἐν πρώτοις ἡ ἄθεη κυβέρνηση τοῦ Ἀλ. Τσίπρα, ἡ ὁποία δέχεται σκληρὴ κριτικὴ γιὰ τὴν κακὴ διαχείριση τοῦ ποσφυγικοῦ ζητήματος. Ἐμφανίζει τώρα νὰ ἐπευλογοῦν καὶ νὰ ἐπιστηρίζουν τὸ ἀνθρωπιστικὸ ἔργο της οἱ κορυφαῖοι ἡγέτες τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου, ὁ «πρῶτος» τοῦ Παπισμοῦ καὶ ὁ «πρῶτος» τῆς Ὀρθοδοξίας, μὲ συμπλήρωμα καὶ τόν «πρῶτο» τῆς Ὀρθόδοξης Ἑλλάδος. Κερδίζει ἀκόμη καὶ ἰδεολογικά, διότι ἐμφανίζεται στοὺς ἀνιστόρητους καὶ ἰδεολογικὰ προκατειλημμένους ὀπαδούς της ὅτι αὐτὴ δὲν μεροληπτεῖ ὑπὲρ τῶν Χριστιανῶν, προστατεύει καὶ τοὺς Μουσουλμάνους, δὲν κάνει διακρίσεις θρησκευτικὲς ἢ ρατσιστικές, δὲν τὴν ἐνδιαφέρουν ἡ ἑλληνικότητα καὶ ἡ Ὀρθοδοξία.

Ο πάπας: Κερδισμένος περισσότερο ἀπὸ ὅλους εἶναι ὁ πάπας, διότι ἐκτὸς τοῦ ὅτι ἡ πρόσκλησή του σημαίνει πὼς τὸν ἀναγνωρίζουμε ὡς «πρῶτο», ὡς κορυφὴ τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου, καλούμενο μάλιστα ἀπὸ δύο Ὀρθοδόξους ἡγέτες, τὸν οἰκουμενικὸ πατριάρχη καὶ τὸν ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν, στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο τῶν ὁποίων ἀπορρίπτεται σταθερὰ τὸ «πρωτεῖο» ὁποιουδήποτε ἐπισκόπου, πολὺ περισσότερο ἑνὸς αἱρετικοῦ, ἐπὶ πλέον τὸν ἐμφανίζουμε καὶ ὡς ἀθώα περιστερὰ καὶ προστάτη τῶν ἀδικημένων καὶ τῶν κακοπαθούνων, ἐνῶ εἶναι γνωστὴ καὶ καταγεγραμμένη ἡ εὐθύνη τοῦ Βατικανοῦ ὡς πολιτικῆς καὶ οἰκονομικῆς δύναμης στὶς παγκόσμιες ἀναταραχὲς καὶ ἀνακατατάξεις. Κερδίζει ἀκόμη, διότι τοῦ δίνουμε τὴν δυνατότητα τοῦ «διαίρει καὶ βασίλευε», εἴτε μὲ τὶς διενέξεις μεταξὺ Κωνσταντινούπολης καὶ Μόσχας, εἴτε μὲ τὴν διένεξη μεταξὺ Κωνσταντινούπολης καὶ Ἀθήνας γιὰ τὴν δικαιοδοσία στίς «Νέες Χῶρες», ἡ ὁποία εἶναι ἐμφανὴς στὴν περίπτωση τῆς Λέσβου, ποὺ ἀνήκει στὶς λεγόμενες «Νέες Χῶρες». Μὲ ποιὰ ὄντως ἁρμοδιότητα ἐκάλεσε ὁ οἰκουμενικὸς τὸν πάπα στὴν Λέσβο; Γι᾽ αὐτὸ ἔσπευσε καὶ ὁ Ἀθηνῶν νὰ τὸν καλέσει συγχρόνως, καὶ συμφώνησε τόσο εὔκολα καὶ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος; Αὐτὰ μᾶς ἐνδιαφέρουν, καὶ ὄχι ἡ ἐκκλησιαστικὴ νομιμοποίηση ἑνὸς αἱρεσιάρχη;

Ο πατριάρχης Βαρθολομαῖος: Πολλὰ κέρδη ἀποκομίζει καὶ ὁ πατριάρχης Βαρθολομαῖος. Ἐν ὄψει τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου, τῆς ὁποίας κύριος στόχος εἶναι νὰ ἀναγνωρίσει τοὺς αἱρετικοὺς τῆς Δύσεως ὡς ἐκκλησίες, ὅπως ἀπροκάλυπτα ὁμολόγησε προβεβλημένος συνεργάτης του, ὁ μητροπολίτης Γαλλίας Ἐμμανουήλ, ἀλλὰ καὶ ὅπως συνάγεται καὶ ἀπὸ πολλὲς διακηρύξεις τοῦ ἰδίου, ἔχει τὴν δυνατότητα στὴν Λέσβο νὰ παρουσιάσει τὸν «Ἁγιώτατο ἐπίσκοπο Ρώμης, κ. Φραγκῖσκο» ὡς ἀγαπητὸ ἀδελφὸ ἐν Χριστῷ καὶ συνεπίσκοπο, ἐνώπιον τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν, γιὰ νὰ ἀμβλυνθοῦν οἱ ἀντιδράσεις κάποιων “ζηλωτῶν ὑπερορθοδόξων”, ποὺ ἐξακολουθοῦν νὰ θεωροῦν τὸν Παπισμὸ ὡς αἵρεση. Στὴν Λέσβο τοῦ ἀντιπαπικοῦ Ἁγίου Ραφαὴλ καὶ τοῦ ἀντιπαπικοῦ Φώτη Κόντογλου ὁ αἱρεσιάρχης πάπας ἐμφανίζεται ὡς κανονικὸς καὶ νόμιμος ἐπίσκοπος Ρώμης ἀπὸ τοὺς ἰδικούς μας φιλοπαπικοὺς καὶ λατινόφρονες, ὡς προοίμιο τῶν ἀποφάσεων τῆς Συνόδου τῆς Κρήτης. Ἡ ὑποτίμηση τοῦ αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ ἡ εἰσπήδηση στὴν δικαιοδοσία της εἶναι ἐπίσης μεταξὺ τῶν κερδῶν τοῦ πατριάρχου Βαρθολομαίου.

Ο ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν:  Καὶ ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν τὶ κερδίζει; Δείχνει ἐν πρώτοις σὲ παγκόσμια κλίμακα τὸν φιλοπαπισμό του καὶ τὴν συμπόρευσή του μὲ ὅλους τοὺς Οἰκουμενιστάς, πρὸς μεγάλη χαρὰ ὅλων τῶν φίλων καὶ συνεργατῶν του μὲ τοὺς ὁποίους ἀποδομεῖ σιγά-σιγὰ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ ζωή. Δὲν ἀφήνει ἔπειτα μοναδικὸ παίκτη τὸν οἰκουμενικὸ πατριάρχη στὸ ἔδαφος τῶν «Νέων Χωρῶν», ἀλλὰ μὲ τὴν παρουσία του δείχνει ὅτι δὲν πρόκειται νὰ παραιτηθεῖ τῶν δικαιωμάτων της ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Περισσότερο ὅμως δείχνει ὅτι στηρίζει τὴν κυβέρνηση στὸ θέμα τῆς διαχείρισης τοῦ προσφυγικοῦ καὶ τὴν ἄψογη συνεργασία καὶ συμμαχία του μὲ τοὺς ἀθέους κυβερνῆτες; Ποῦ θὰ μᾶς βγάλει αὐτὴ ἡ συμμαχία;

Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη: Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη ὅμως βλάπτεται καὶ καταρρακώνεται, διότι ἐξαφανίζονται τὰ ὅρια μεταξὺ Ὀρθοδοξίας καὶ αἱρέσεως, διότι ἀκυρώνονται ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ καταπατοῦνται οἱ Ἱεροὶ Κανόνες ποὺ ἀπαγορεύουν τὴν ἐπικοινωνία μὲ τοὺς αἱρετικούς, διότι ἀμβλύνεται τὸ ὀρθόδοξο αἰσθητήριο τῶν πιστῶν, ὥστε νὰ μὴ διακρίνουν πλέον μεταξὺ ἱεροῦ καὶ βεβήλου, διότι διχάζεται καὶ διαιρεῖται τὸ ὀρθόδοξο πλήρωμα σὲ φιλοπαπικοὺς καὶ ἀντιπαπκούς.

Ἡ Ἑλλάδα: Βλάπτεται ἐπίσης πολλαπλῶς ἡ Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα, ποὺ εἶχε ἐπὶ αἰῶνες τὴν εὐλογία καὶ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν προστασία τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ καὶ τῶν Ἁγίων. Μεταβάλλεται σὲ μία ἄθρησκη πολυπολιτισμικὴ χώρα, συγκρητιστικὴ καὶ νεοεποχίτικη, ἀποχριστιανίζεται κατὰ τὸ παράδειγμα τῆς ἄθεης Εὐρώπης, γκρεμίζει τὶς πολύτιμες ἀξίες τοῦ ἑλληνοχριστιανικοῦ παρελθόντος της.

Σὲ λίγο θὰ νιώθουμε ξένοι στὸν τόπο μας, θὰ γίνουμε μειοψηφία, ἀφοῦ ἡ ἔλλειψη πρόνοιας γιὰ τὸ δημογραφικὸ πρόβλημα, ἡ ἐγκληματικὴ ἀδιαφορία γιὰ τὴν ὑπογεννητικότητα καὶ τὴν δημιουργία πολύτεκνων οἰκογενειῶν, ποὺ ἐνισχύονται ἀπὸ τὴν σχεδιασμένη φτωχοποίηση τῶν Ἑλλήνων, καὶ ὁ σχεδιασμένος ἐποικισμὸς τῆς χώρας μὲ Μουσουλμάνους πρόσφυγες ὁδηγοῦν μὲ βεβαιότητα στὸν ἀφελληνισμὸ καὶ στὸν ἐξισλαμισμὸ τῆς Ἑλλάδος.

Φοβόμασταν μήπως πάθει ἡ Θράκη μας αὐτό πού ἔπαθε τό Σερβικό Κοσσυφοπέδιο, τό Ὀρθόδοξο Κόσσοβο, μέ τήν στήριξη τοῦ πάπα, καί τώρα κινδυνεύει ὅλη ἡ Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα νά γίνει Κοσσυφοπέδιο. Μέσα στή χαρά τους, τό Βατικανὸ καί ὁ πάπας, πού σπεύδει νά «βοηθήσει» στή Λέσβο.

Θὰ δοῦμε ἆραγε κάποια συνάντηση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη, τοῦ πατριάρχη τοῦ Γένους, καὶ τοῦ ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν μὲ στόχο νὰ ἐνισχύσουν τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὴν ἀγάπη πρὸς τὴν πατρίδα, γιὰ νὰ σταματήσει ἡ ἀθεϊστικὴ πλυμμυρίδα καὶ ἡ ἠθικὴ παρακμὴ καὶ ἐξαχρείωση;

Μολονότι ὅλα δείχνουν τὸ ἀντίθετο, ἐμεῖς δὲν θὰ παύσουμε νὰ προσευχόμαστε καὶ νὰ ἐλπίζουμε ὄχι σὲ ἀνθρώπινες συμμαχίες, ἀλλὰ στὴν δύναμη καὶ βοήθεια τοῦ Θεοῦ: «Μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός, γνῶτε ἔθνη καὶ ἡττᾶσθε, ὅτι μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός».

[1]. Πρωτοπρεσβύτερος Θεοδωρος Ζησης, «Μὲ τὸ ἀρνίο ἢ μὲ τὸ θηρίο; Μὲ τὸν Χριστὸ ἢ μὲ τὸν πάπα;», Θεοδρομία 3 (2001) 5-7.

[2]. Γρηγοριου Παλαμα, Συγγράμματα, τόμ. Β´, ἔκδ. Π. Χρηστου, Θεσσαλονίκη 1966, σελ. 479-483.

[3]. Περισσότερα γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ βλ. εἰς Πρωτοπρεβύτερος Θεοδωρος Ζησης, «Ὑβριστικὸ καὶ βλάσφημο τὸ Ἑλληνικὸ Κοινοβούλιο. Συνένοχη ἡ Ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία», Θεοδρομία 17 (2015) 485-509.

[4]. Φωτης Κοντογλου, Ἀντιπαπικά, ἔκδ. «Ὀρθόδοξος Τύπος», Ἀθῆναι 1993, σελ. 11-12.

[5]. Αὐτόθι, σελ. 19.

[6]. Αὐτόθι, σελ. 33-34.

[7]. Φώτη Κοντογλου, Μυστικὰ Ἄνθη. Ἤγουν κείμενα γύρω ἀπὸ τὶς ἀθάνατες ἀξίες τῆς Ὀρθόδοξης ζωῆς, Ἀθῆναι ἐκδοτ. οἶκος «᾽Αστήρ», β´, ἔκδοση 1981, σελ. 296-307.

[8]. Φωτη Κοντογλου, Ἀντιπαπικά, σελ. 44.

http://greeknation.blogspot.ca/2016/04/blog-post_240.html?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed:+blogspot/AWnF+(ΕΘΝΙΚΑ+ΘΕΜΑΤΑ-ΕΛΛΑΔΑ)