ΤΟ ΝΕΡΟ, ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ. ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΒΑΛΥΡΑ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΦΥΛΛΑ 147-ΤΕΛΟΣ. Έγινε εκ νέο αρίθμηση στην εφημερίδα Βαλύρα.

Φυλλο 147. Παραδοσιακή λαϊκή αρχιτεκτονική .

Οι καμάρες του καλοκαιρινού νερόμυλου και το κτίριο            από τον αδηφάγο χρόνο, την αδιαφορία των τοπικών αρχών, και τον τεχνοκρατικό πολιτισμό κατέρρευσαν και καταστρέφονταιΤο΄ίδιο συμβαίνει και με το χειμωνιάτικο μύλο.

 Φύλλο 148 Γόρδιος δεσμός το ζήτημα του ΓΟΕΒ.

Δεν φτάνουν τα χρόνια προβληματισμού ΓΟΕΒ προστέθηκε και ένα 

ακόμη  . Τέθηκε στο μικροσκόπιο της γραφειοκρατίας.

Έτσι για μια ακόμα χρονιά παρουσιάζεται  ο γόρδιος δεσμός  το ζήτημα του ΓΟΕΒ και μαζί του το ερώτημα . Τι θα γίνει με την άρδευση την καλλιέργεια του κάμπου .

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε  σύσκεψη της νομαρχίας με συμμετοχή μελών της  διοίκησης του οργανισμού καθώς και εκπροσώπων καλλιεργητών των κοινοτήτων 

 Όπως διευθύνει από τη συζήτηση που εξακολούθησε το κρίσιμο σημείο για το  ΓΟΕΒ είναι το θεσμικό του πλαίσιο. Εξάλλου όπως ανέφερε ο διευθυντής του   οργανισμού κύριος Νάστος με  τις μηνύσεις που έχουν υποβληθεί, τα οικονομικά του ΓΟΕΒ δεν είναι καλα .

Συνολικά χρωστά 18.000.000 στη ΔΕΗ 30.000.000 στο ΙΚΑ και περίπου 100.000.000 στις τράπεζες .

Τα έξοδα όμως ήταν χαμηλά .Ενώ για την περίοδο του 1996 είχαν απαιτηθεί από την Κάτω  Ζώνη Παμμίσου και τον Άγιο Φλώρο 68.583.000 , εισπράχτηκαν μόνο 39.156.000 δηλαδή μόνο  το 59 % και μόνο οι καλλιεργητές της Βαλύρας και του Άρη πληρώνουνε σε ποσοστό μέχρι και

 85 % ενώ η περιοχή Μεσσήνης δεν καταβάλει τις οφειλές της σε ποσοστό περίπου 63 % 

πρόβλημα όμως υπάρχει και στη διοίκηση του ΓΟΕΒ η οποία έχει υπό παραίτηση  αφού όπως ανέφεραν μέλη της η σημερινή συγκέντρωση αποτελεί μια προειδοποίηση  παραίτησης λόγω των άλυτων χρόνια προβλημάτων .

Φωτέας : θα κάνω απεργία πείνας .

Λίγο αργότερα που όταν η σύσκεψη μεταφερθεί στο γραφείο του νομάρχη κ Παναγιώτη  Φωτέα και πληροφορήθηκε τη νέα εμπλοκή του θέματος  , δήλωνε έντονα  πώς αν θα εξακολουθήσουν να δημιουργούνται εμπόδια στη νομαρχιακή διοίκηση ,  τότε θα κάνει απεργία πείνας μένα στο γραφείο του για την προστασία του θεσμού.

Αν δεν αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο , δεν έχουμε  ελπίδες να λυθεί το θέμα υπογράμμισε  ο πρόεδρος της νομαρχιακής επιτροπής  κ . ο Δημήτριος Δράκος σημειώνοντας ότι  έχει στείλει έκθεση με προβλήματα του ΓΟΕΒ στον υπουργό γεωργίας  κ . Τζουμάκα  , αλλά  δεν έχει δοθεί καμία απάντηση  , ούτε οι αρχηγοί των κομμάτων  που επισκέφθηκαν  την Καλαμάτα  , πήραν και στα χέρια τους προβλήματα του νομού Μεσσηνίας

 στα οποία αναγράφονταν πρώτες θέσει και αυτό του γεωργικού οργανισμό εγγείων  βελτιώσεων ( Γ.Ο.Ε.Β)

Φύλλο 97

Γιατί λέμε  σιγά μη στάζει η ουρά του χωριού υπήρχε ένα μοναδικό πηγάδι , όπου υδρευόταν  όλο το χωριό . Κάποια νύχτα όμως και καθώς το πηγάδι είχε μείνει ξεσκέπαστο, έπεσε μέσα ένας γάιδαρος και έμεινε εκεί όλη νύχτα . Σαν ξημέρωσε η μέρα μαζευτήκαν όλοι οι χωριανοί  οργάνωσαν την 

ανέλκυση του ζώου . Την ώρα που ο γάιδαρος είχε φτάσει στο στόμιο του πηγαδιού   ένας χωριανός που στεκόταν δίπλα πετάχτηκε και παρατήρησε .

Πρόσεξε παιδιά μη στάξει μέσα στο πηγάδι η ουρά του γαιδάρου και μας χαλάσει το νερό .Δεν τον πείραζε το γεγονός ότι ο γάιδαρος ήταν ολόκληρος βουτηγμένος μέσα στο νερό  ,  και τον πείραζε μόνο το στάξιμο της ουράς του . Έτσι έμεινε η φράση που χρησιμοποιείται με τη μεταφορική σημασία σε πλήθος και σημερινές περιπτώσεις .

Φύλλο 4  Νοσταλγία

………θέλω να γυρίσω όλο το χωριό ,πάντα ο δρόμος  έχει ακόμη λάσπες και τα τραίνα  σταμάτησαν να σφυρίζουν .το σχολείο στέκει μελαγχολικό .πιο πάνω ο Άγιος Δημήτρης  το Μπιζάνι  και πιο κει  τα  ποτιστικά  ,ο νερόμυλος   με την όμορφη λιμνούλα   που κάναμε τα καλοκαίρια κρυφά από τους γονείς μπάνιο  .

 Το 1893   περατώθηκε   η σιδερένια  γέφυρα   του ποταμού Βαλύρα   η Πύρνακα η Μαυροζούμενα 

 Το 1909  λειτουργούσαν  στη Βαλύρα  5  ελαιοτριβεία  Παπασαραντόπουλου , Βίγκου, Κατσένη, Μακρή και Μπόβη  . Μέτρησαν  όλα μαζί  6.400 οκάδες  και πουλήθηκε   προς  7 δραχμές  η οκά  (5.5 το κιλό)

Φυλλο 100. Πώς προήλθε το όνομα του ποταμού και του χωριού Βαλύρα

·         Η παράγκα Βάκρινος

·         Η Μαρίτσα

·         Το βουτούμι

·         Αγυιόπαιδες

·         Ραβδοσκόπος

·         Αυλάκι Κακαβόστρες ,Μπιζάνι, Αγία Τριάδα, μύλος πηδήχτρες, Λυραινα

·         Στενά Λινάρδου, Μπαρακάρη πηγάδι

·         Πινημένη

·         Νερό. Ακατάλληλο να το πίνουν  σύμφωνα με Γιάννη Λύρα

·         Χριστός .Διψώ στο σταυρό.

·         Παράλυτος. Άρον το κρέββατο σου και περιπάτει. Η πίστη σου σε έσωσε κε σε

·         Προικοσύμφωνο Κολοκοτρώνη στό Πήδημα

·         Ε.Μ.Υ

·         Δελτίο καιρού  από εφημερίδες

23 Ιανουαρίου. Μετεωρολογική βόμβα  με το μεγαλύτερο  βαρομετρικό των τελευταίων 40 χρόνων ,χιονισμένη όλη η Ελλάδα μέχρι την Κρήτη και την Αίγυπτο.

Φύλλο 101

H Mαυροζούμενα  εκπέμπει    SOS . 

Κάθε χρόνο συμβαίνει μια εγκληματική καταστροφή   της  αλόγιστης  άντλησης νερού  από ανθρώπους που το μεταφέρουν   σε πολλές περιπτώσεις  ακόμα και χιλιόμετρα.  Δυστυχώς αχρηστέψαμε  τη δέση χαλάσαμε  το αυλάκι   και τους νερόμυλους και που μπορούσε να μας προστατεύσει από τη βιβλική καταστροφή που προκάλεσε η πύρινη λαίλαπα  στα χωριά της Ιθώμης.

Πάμισος

Μήκος 22.500. Με τη λήξη του τελευταίου πολέμου Μεσσηνίων – Σπαρτιατών  οι αντίπαλοι   παρατάθηκαν   στις όχθες του ποταμού και για να επισφραγίσουν τη λήξη για πάντα την μεταξύ τους   έχθρα.   Τριζαν τα όπλα τους στο ποτάμι  και αναφώνησαν Πάμισος εξέλειπε. Αυτό είναι  μία εκδοχή.

Περί της τελέσεως  υδραυλικών έργων εν τοι κοιλαδι Παμμίσου

1960

ΑΛΙΑΚΜΩΝ ΝΕΟΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΚΑ

ΥΔΡΕΥΣΗ-ΑΡΔΕΥΣΗ  13 ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ 16-20 ΠΑΡΟΧΗ 6-7Μ3 /ΣΕΛ 

1962 ΚΑΤΣΑΡΟΥ  ΤΣΟΥΚΑΛΕΙΚΑ ΣΚΑΛΑ   ΧΡΙΣΤΟΦΑΛΑΙΙΚΑ  ΒΑΛΥΡΑ ΛΑΜΠΑΙΝΑ ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΕΙΟ  ΚΑΛΟΒΡΥΣΗ ΕΥΑ ΒΡΩΜΟΒΡΥΣΗ ΤΡΙΟΔΟΣ ΑΝΔΡΟΥΣΑ.

Ότι βρέξει ας κατεβάσει

Ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά βαδίζουμε

Αρχιμήδης 287 – 212 π.Χ

Ήταν θεμελιωτής της υδροστατικής  ισορροπίας,

των μοχλών μηχανικός, μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος. Η πρώτη έκδοση των συγγραμμάτων έγινε το 1544 στην Ελβετία στο ελληνικό και λατινικό κείμενο . Τα χειρόγραφα έργα του μεταφερθήκαν από το βυζάντιο στην Ιταλία τον 12 αιώνα.

Μύθοι. Οι έλληνες προσωποποίησαν τη γη φύση με τη θεά γαία θεοποίησαν τον ήλιο ο οποίος εξουσίαζε τον ουρανό και ήταν υπεύθυνος για τους κεραυνούς ότι ο γιος του Ήφαιστος ήταν υπεύθυνος για τη φωτιά.

Ο Αριστοτέλης (384 – 322 π .Χ .) προχώρησε  στην προσεκτική μελέτη της φύσης και πρώτος εισήγαγε τη συμπληρωματική παρατήρηση , τη συλλογή υλικού τη σύγκριση και ταξινόμηση . Οι άλλες λήψεις του Αριστοτέλη επηρέασαν την επιστημονική σκέψη .Από το 40 μ.Χ οι βυζαντινοί έγιναν φύλακες της αρχαίας ελληνικής επιστήμης . Αυτή η πνευματική κληρονομιά μεταφέρθηκε στους Άραβες και αργότερα στη Δυτική Ευρώπη . Τα πρώτα ανεπίσημα στην Ευρώπη του 12 αιώνα βασίστηκαν σε επιστημονικές αρχές των απόψεων του Αριστοτέλη.

Παρατήρηση  - Πείραμα – Μέτρηση – Νόμος – Μαθηματικός υπολογισμός  φυσική β΄ υδροστατική – μανομετρική πίεση σελ 49 –51

 86 –96 κύκλος νερού ατμός κίνηση

        Φύλλο  112-113 . Λαογραφικά Σύμμεικτα

 Στα χρόνια της τουρκοκρατίας αλλά  και μέχρι το 1975  λειτουργούσαν  στη Βαλύρα  2 νερόμυλοι .Ο  ένας  ο μεγάλος του Πουλόπουλου  που ήταν   κοντά στο σημερινό  γεφύρι    και στο δρόμο  που πάει προς το  μοναστήρι  του  Βουλκάνου .    Τον πήρε το ποτάμι και έπνιξε τους μυλωνάδες  . Άλεθε στους χειμερινούς  μήνες   .Ο άλλος Μύλος ήταν  προς τις  σιδηροδρομικές  γραμμές  στου Βίγκου με ωραίες καμάρες  που άλεθε  τους καλοκαιρινούς  μήνες.  Το νερό  πότιζε τα κτήματα  και τον κάμπο του χωριού  έχοντας συνολικό  Μίκης καναλιών  περίπου 60 χιλιόμετρα.  

Το αυλάκι κάθε καλοκαίρι το άνοιγαν με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού  γιατί το χειμώνα γέμιζε από τα νερά της βροχής. Η δουλειά αυτή είχε πολύ κόπο  γιατί το αυλάκι είχε μεγάλο μήκος και πολλοί με διάφορες δικαιολογίες απέφευγαν την αγγαρεία.

 Ένας βαλυραίος ο Ντουραμάκος μια χρονιά κρύφτηκε στη Βαλτοκλησιά αλλά, κάποιος τον είδε και τον μαρτύρησε στον αγά του χωριού .Θύμωσε ο αγάς και έστειλε έναν τούρκο να πάει να τον βρει και να τον κουβαλήσει και καβάλα να τον πάει στον Κάκαβο  εκεί που ήτανε και οι άλλοι βαλυραίοι, που έφτιαχναν το μυλαύλακο. Έτσι και έγινε. Ο πονηρός Ντουραμάκος πλήρωσε την πονηριά του. Έφερε τον τούρκο καβάλα στις πλάτες του μέχρι τον Κάκαβο. 

ΦΩΤΗΣ Κ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΜΕΛΙΓΑΛΑ27-5-1973

Στο 110ο  χιλ της εθνικής οδού ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ, βρίσκεται το κέντρο της ΚΩΠΑΪΔΑΣ. Εκεί υπάρχει το κάστρο του ΓΛΑ, που ήταν κάποτε νησί όταν η Κωπαϊδα ήταν λίμνη και όταν αποξηράνθηκε πρόσφερε 250000 στρέμματα για καλλιέργειες.

Το 1300 Π.Χ.οι Θηβαίοι έπνιξαν τους Ορχομενίους φράζοντας τις καταβόθρες που είχαν κατασκευάσει οι ΜΙΝΥΕΣ.

  Στον Ορχομενό υπάρχου οι Πηγές Χαρίτων που τα νερά τους τροφοδοτούν εκτροφεία πέστροφας  και οι Πηγές Κρύας ,στη Λειβαδιά έχουν άφθονα τρεχούμενα νερά

 Σελίδα 4

Βασικές παράμετροι ποιότητας του ποσίμου νερού . ΔΕΥ Πάτρας ,Μάρκου Σκληβανιώτη, δρ χημικού μηχανικού .

1569 Μελιγαλά, Ανθούσα ,Σολάκι ,Σιάμου, Καλύβια Αλλαγή , Μερόπη , Οιχαλία , Λουτρό Φίλια ,  Μάλτα , Σανδάνι , Μαγούλα , Μαντζάρι , Κεντρικό , Δεσύλλα , Πολίχνη , Κωνσταντίνοι , Αγριλόβουνο Ηλέκτρα , Μάλτα, Καλλιρρόη και ένα τρίτο του Αγίου φλώρου .

Ο Πάμισος ήταν πλωτός από μικρά πλεούμενα μέχρι τα Μάτια ( πηγές )  και αποδεικνύεται από τα κομμάτια αλυσίδων που βρεθήκαν περασμένα στις τρύπες του βράχου που υψώνεται στο Μεγάλο Μάτι.  Δίπλα  του από τα πανάρχαια χρόνια υπήρχε ιαματική πηγή για τα μικρά παιδιά και  ο ναός του θεού Παμμίσου.

Άρδευση

-Από το φράγμα Παμμίσου στον Άρι μέχρι τη θάλασσα η άρδευση γίνεται με φυσική ροή που κυλιούνται σε τσιμεντένια αυλάκια και κανάλια ,ενώ στη ζώνη του αγίου Φλώρου οι κοινότητες άγιου Φλώρου , Αρφαρών , , Βαλύρας , Λάμπαινας,  Αριστοδημείου Πλατέως , Αλωνίων  και Ανεμόμυλου με έκταση 16800. Η άρδευση γίνεται με τεχνική βροχή από το 1978.

- Η διαμόρφωση της Μακαρίας πεδιάδας έλαβε χώρα την Ολόκαινη εποχή 7000 πχ .Η στάθμη της θάλασσας βρισκότανε 100 μέτρα χαμηλότερα . Με τη τήξη των πάγων η στάθμη της θάλασσας άρχισε να ανεβαίνει στο -40 στο 6000 πΧ. Και στο -17 στο 3000 π.Χ.

-Στις 19 Μαΐου του 1822  ο Γρηγόριος Δίκαιος Παπαφλέσσας με έγγραφο του προς την Πελοποννησιακή Γερουσία  τονίζει για την αναγκαιότητα των υδραυλικών έργων στην κοιλάδα του Παμίσου ΓΑΚ Βλαχογιάννη , υπουργείο εσωτερικών  1822 φάκελος 50

-Μέχρι το 1932 τα νερά κάλυπταν μόνιμα μεγάλες εκτάσεις των χωριών αγίου Φλώρου ,Σκάλας – Βαλύρας Πλατύ και σχημάτιζαν βάλτους που ήταν φωλιά κουνουπιών και πηγή ελονοσίας αλλά ήταν και η χαρά των κυνηγών – ψαράδων και αυτών που μάζευαν βδέλλες , βουτούμι και μαρίτσα. Αργότερα  οι παραπάνω δραστηριότητες περιορίστηκαν ή εξαφανίστηκαν όταν ολοκληρώθηκε η διάνοιξη της κοίτης του . 

                                             Σελίδα 5

Ιστορία Αγίου Φλώρου Μεσσηνίας δήμου Δ . Θεοδωρακοπούλου ΑΘΉΝΑ 1982 .

Η Σκάλα Μεσσηνίας  . ιστορία λαογραφία Θόδωρου γ. Μαργαρίτη Αθηνά 1995

Πουκεβίλ ταξίδι στην Ελλάδα . Πελοπόννησος αφοί Τολίδη Αθηνά 1997

Σελίδες 426 – 465 .

Όταν αφήσαμε  το χάνι της Κόκλα συνεχίσαμε επί 5 λεπτά την πορεία μας μετά από το δάσος ως το σημείο που εμφανίζεται το ποτάμι της Λουδίας . Πιθανόν να ήταν ο Βαλύρας  , μέσα στον οποίο έπεσε η λύρα του Θάμυρι . Οταν όμως εγώ αντίκρισα το ποτάμι τα νερά του δεν θα είχαν τη δύναμη να παρασύρουν ούτε το μικροσκοπικότερο βιολί .τόσο χαμηλά είχε πέσει η στάθμη που κρίνοντας όμως από τον αριθμό των χειμάρρων που εκβάλουν στην εποχή των βροχών θα πρέπει να έχει ένα υπολογίσιμο ρεύμα . Σε απόσταση ενός τετάρτου της λεύγας προς τη μεσημβρία , φτάσαμε στην εκβολή των χειμάρρων που εγώ αποκαλώ Ηλέκτρα  Κνέος και Βαλύρα που σχηματίζουν τον ποταμό Μαυροζούμενα . Οι αγωγιάτες γνωρίζουν τα μέρη αυτά σπιθαμή προς σπιθαμή και ήταν ορατή η Μεσσηνία του Επαμεινώνδα  που έχει τα μεγαλοπρεπέστερα ερείπια οχυρωματικής αρχιτεκτονικής των αρχαίων χρόνων και υδρεύεται από την κρήνη Κλεψύδρα που σώζεται μέχρι σήμερα  …

….Διανύσαμε δυο μίλια περίπου μέσα από τα βουνά και έπειτα κατηφορίσαμε από ένα μονοπάτι πλακόστρωτο μέσα στην κοίλη ενός χειμάρρου . Δεξιά του οποίου συναντάμε μια πηγή . Προς την ίδια πλευρά είχαμε το χωριό Λέζι .