TOY ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Το παρακάτω έγγραφο μου το έστειλε ο συνεργάτης οδοντογιατρός ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΜΠΑΤΣΟΣ , από Χανδρινού Μεσσηνίας και διαμένει στην Καλαμάτα. Τον ευχαριστώ για την ενημέρωση-πληροφόρηση και να το μάθουν όι απανταχού βαλυραίοι εντός και εκτός Ελλάδος. Το δημοσίευσε η Νότια Μεσσηνία.
Σπάνια πληροφορία για το εθιμικό δίκαιο χρήσης των υδάτων μεταξύ των υδρόμυλων και των αρδευόμενων εκτάσεων. Στη Βουλή του 1846 φθάνει αναφορά των κατοίκων του οικισμού για συνέχιση χρήσης των υδάτων προς άρδευση κατά την θερινή περίοδο μετά την πώληση εθνικού υδρόμυλου, καθώς από 17 Σεπτεμβρίου έως 1 Μαρτίου η χρήση των υδάτων γινόταν αποκλειστικά για τις ανάγκες των υδρόμυλων. | Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής κατά την Δευτέραν Σύνοδον της Πρώτης Βουλευτικής Περιόδου, 1846.
ΟΙ ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ ,ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ ΚΑΙ Η ΔΕΣΗ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ, ΑΠΟ ΤΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ Μ.Γ.
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Το ημερολόγιο, των έντεκα χρόνων, μας δείχνει όλο το γίγνεσθαι στο χωριό Βαλύρα Μεσσηνίας, σε επίπεδο προσωπικό, οικογενειακό, κοινωνικό, οικονομικό, μετεωρολογικό, αγροτικό, συναλλαγματικό, πολιτικό κ.λ.π. Κάναμε μια επιλογή των έντεκα αυτών χρόνων, δείχνοντας τα σπουδαιότερα γεγονότα του χωριού μας Βαλύρα και θα πρέπει κάποτε, οι ιδιοκτήτες αυτών των ημερολογίων να τα τυπώσουν και να υπάρχουν σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, γιατί καταμαρτυρούν δράσεις, πράξεις και γεγονότα που είναι άγνωστα, αλλά είναι πολύ χρήσιμα σε μελετητές, ερευνητές, ιστορικούς και λαογράφους.
Είναι ένα κομμάτι της τοπικής ιστορίας του χωριού μας, η οποία πρέπει να γίνει κτήμα όλων μας, γιατί η γνώση πρέπει να διαδίδεται από γενιά σε γενιά.
ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ ΠΩΣ ΚΑΤΑΝΤΗΣΕ
Η ΔΕΣΗ
Η ΛΙΜΝΗ ΣΤΗ ΔΕΣΗ
ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΗΣ ΔΕΣΗΣ .ΕΡΓΟ ΡΩΜΑΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Η ΚΑΤΑΝΤΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΥ ΝΕΡΟΜΥΛΟΥ
ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ
ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΓΕΦΥΡΙ.ΔΕΝ ΝΟΙΑΣΤΗΚΕ ΚΑΝΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΚΛΕΓΜΕΝΟΥΣ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΑΡΧΟΝΤΕΣ
Ο ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟΣ ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΥΛΑΚΙΟΥ
ΤΟ ΓΕΦΥΡΑΚΙ ΠΟΥ ΠΕΡΝΟΥΣΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΑΥΛΑΚΙΟΥ ΣΤΑ ΜΟΥΛΚΙΑ
Ο ΚΑΚΚΑΒΟΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗ ΔΕΣΗ
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΜΕ ΤΟΥΣ 2 ΝΕΡΟΜΥΛΟΥΣ
ΤΟ ΜΠΙΖΑΝΙ ΣΤΙΣ ΚΑΚΑΒΟΣΤΡΕΣ ,ΣΤΑ ΠΟΤΙΣΤΙΚΑ
Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΑΚΡΗ ΜΕ ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΑΚΙ ΠΟΥ ΠΟΤΙΖΕ ΤΟ ΜΠΑΞΕ ΤΗΣ,ΑΠΟ ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΠΟΥ ΕΠΑΙΡΝΕ ΝΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ
Η ΛΑΤΖΑ ΠΟΥ ΠΟΤΙΖΑΝ ΤΟΥΣ ΚΗΠΟΥΣ,ΚΑΙ ΕΠΑΙΡΝΕ ΝΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ
ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΟ ΝΟΡΙΑ,ΠΟΥ ΠΟΤΙΖΕ ΤΟΥΣ ΜΠΑΞΕΔΕΣ,ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΣ ΝΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ
ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ.ΓΚΡΑΒΟΥΡΑ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΠΑΤΡΙΝΟΥ ΓΚΡΑΒΟΥΡΙΣΤΑ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΟΝΑΚΙΔΗ
ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΑΥΛΑΚΙΟΥ ΣΤΑ ΜΕΚΡΕΙΚΑ
ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΟ ΝΟΡΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΜΙΧΑΛΗ ΛΙΟΝΤΗΡΗ ,ΣΤΑ ΠΟΤΙΣΤΙΚΑ
ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΙ ΕΚΛΕΓΜΕΝΟΙ ΤΟΠΙΚΟΙ ΑΡΧΟΝΤΕΣ
Η ΠΑΡΕΑ ΤΟΥ ΦΩΤΗ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΔΕΣΗ
Η ΔΕΣΗ
Το ημερολόγιο, των έντεκα χρόνων, μας δείχνει όλο το γίγνεσθαι στο χωριό Βαλύρα Μεσσηνίας, σε επίπεδο προσωπικό, οικογενειακό, κοινωνικό, οικονομικό, μετεωρολογικό, αγροτικό, συναλλαγματικό, πολιτικό κ.λ.π. Κάναμε μια επιλογή των έντεκα αυτών χρόνων, δείχνοντας τα σπουδαιότερα γεγονότα του χωριού μας Βαλύρα και θα πρέπει κάποτε, οι ιδιοκτήτες αυτών των ημερολογίων να τα τυπώσουν και να υπάρχουν σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, γιατί καταμαρτυρούν δράσεις, πράξεις και γεγονότα που είναι άγνωστα, αλλά είναι πολύ χρήσιμα σε μελετητές, ερευνητές, ιστορικούς και λαογράφους. Είναι ένα κομμάτι της τοπικής ιστορίας του χωριού μας, η οποία πρέπει να γίνει κτήμα όλων μας, γιατί η γνώση πρέπει να διαδίδεται από γενιά σε γενιά.
ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ Γ.Μ. 1947-1957.
ΕΤΟΣ 1947
Την νύκτα της 26ης προς 27ης του μηνός Οκτωβρίου έγινε πλημμύρα πρωτοφανούς εντάσεως. Γέροι 80 χρονών και πλέον ουδέποτε ενθυμούνται τοιαύτην. Το ποτάμι Βαλύρας έφθασε έως τα βαγένια από εκεί που πέφτει το νερό στο βαγένι. Από το άλλο μέρος έως το επάνω μέρος της σταφίδας, τα κούρβουλα είχαν σκεπαστεί. Παρέσυρε την σιδηροδρομική γραμμή, τους 2 μύλους , την ξύλινη γέφυρα και έπνιξε τους μυλωνάδες.
ΕΤΟΣ 1950
13/3 Πήγα στον μύλο. Σιτάρι 72 οκάδες
24/4 Άλεσα στον μύλο 108 ½ οκάδες σιτάρι
8/10 Αλωνίσαμε το ρύζι στις Γλάρες. Οκάδες 400. Πήραμε τις 87
ΕΤΟΣ 1951
21/1 Γάμοι Βασιλείου Καρτερολιώτη-Ιωάννας Παυλάκη και Μιχαήλ Λαγίου-Αντιγόνης Παπαδοπούλου
28/1 Χιονόκαιρος. Δήλωσα στο συνεταιρισμό για σπόρο ρύζι 4 στρέμματα οκάδες 80 και υπογράψαμε γι’ αυτό γραμμάτιο.
22/2 Άλεσα στο μύλο σιτάρι. Οκάδες καθαρές 86.
15/4 Κοινοτικές εκλογές επέτυχαν:
1 Παντελής Τσιάμης 204
2 Γεώργιος Γεωργακόπουλος 162
3 Κωνσταντίνος Μακρής 160
4 Στρατής Γεώργιος
5 Ξενοφών Καρτερολιώτης
6 Βίγκος Ελευθέριος
7 Κωνσταντίνος Γκομέσης
8 Χρήστος Ντάρας
25/5 Επήραμε από το συνεταιρισμό 20 οκάδες ρύζι.
29/5 Σπείραμε το μικρό χωράφι ρύζι, σπόρος 20 οκάδες της τραπέζης.
1/6 Σπείραμε περίπου 26 στρέμματα ρύζι.
17/6 Επήρα τη διανομή Μαΐου, Απριλίου αλεύρι, ζάχαρη, ρύζι, γάλα σκόνη.
9/9 Βουλευτικές εκλογές
Έλαβαν: Ελ. Συναγερμός 206
Φιλελεύθεροι 50
ΕΠΕΚ 62
Λαϊκοί 8
Λατζούνης 157
Κοσμάς 132
Σχοινάς 121
Οικονομόπουλος 9
Φέσσας 56
Λυκουρέζος 72
Κροντήλης 46
Μπούντος 45
Κάβουρας 61
24/9 Έναρξη θερισμού ρυζιού στον κάμπο.
1/10 Εθερίσαμε και εδέσαμε το μικρό χωράφι ρύζι «του Μαρούλη» και σχεδόν ένα στρέμμα από το μεγάλο. Εργάτες 4 προς 20.000, φαγητό δικό τους.
3/10 Εθερίσαμε και το υπόλοιπο ρύζι στο μεγάλο χωράφι.
5/10 Αλωνίσαμε το μισό ρύζι το απόγευμα. Βροχή καταρρακτώδης και διακόψαμε το αλώνισμα.
6/10 Συνεχίσαμε το αλώνισμα του ρυζιού και επήραμε 1954 οκάδες καθαρές μείον 580 οκάδες δικαίωμα συνεταιρισμού 30%.
10/10 Εθερίσαμε το χωράφι της Αγκινάρας και εδέσαμε και φτιάξαμε πυραμίδες. Το πλάτος των χωραφιών είναι: Λεωνίδα 16,40 στο στενό του Θόδωρου 26,50 και στο δικό μας 31
22/10 Αλωνίσαμε το ρύζι στην Αγκινάρα το όλο 203 οκάδες. Πήραμε 50% και ο συνεταιρισμός 2%.
ΕΤΟΣ 1952
15/1 Πήγα ρύζι στο νησί για αποφλοίωση. Οκάδες 322 καθαρό 220.
9/2 Απεβίωσε η χήρα Δημητρίου Τσιάμη.
28/4 Πήγα ρύζι στο Νησί. 500 οκάδες.
11/5 Προσωπική εργασία στο αυλάκι.
12/5 Καρίκια στο μεγάλο χωράφι. Το μισό.
30/5 Πήραμε τη διανομή του Τσάμη. Αλεύρι και ζάχαρη.
3/6 Σπείραμε το ρύζι στις Γλάρες.
10/6 Σπείραμε το ρύζι στις Αγκινάρες.
25/6 Επήραμε τη διανομή από τον Τσάμη αλεύρι, ζάχαρη.
14/7 Βοτάνισμα στο ρύζι του μεγάλου χωραφιού.
15/7 Βοτάνισμα στο μικρό χωράφι.
17/7 Εράντισα με φάρμακο το χωράφι της Αγκινάρας και έριξα λίγο λίπασμα.
24/7 Πήραμε τη διανομή Ιουλίου. Αλεύρι και ζάχαρη.
2/10 Τρυγήσαμε το ρύζι στις Γλάρες 550 δεμάτια.
6/10 Αλώνισμα ρυζιού στις Γλάρες. Οκάδες καθαρές 1557.
10/10 Εθέρισα το ρύζι στην Αγκινάρα.
12-29/10 Εργασία στο αλώνισμα ρυζιού.
22/12 Πέθανε του Βασίλη Σταυριανόπουλου η πεθερά.
ΕΤΟΣ 1953
1/3 Έχει επιδεινωθεί η υγεία του πατέρα μου
2/3 Ο γιατρός λέει είναι αδύνατος η διασωσή του
3/3.Aπέθανε ο Δημήτριος Λύρας από γριπώδη πνευμονία
4/3.Απέθανε ο πατέρας μου σε ηλικία 79 ετών, στην πρώτη πρωινή της Τρίτης προς Τετάρτη
11-29/5 εργασία στο ταμπούκι. Πήρα 1 οκά πρόκες του πατώματος και 100 δραχμές καλαμόπροκες.
Επήρα από τον Ξενοφώντα 6 τάβλες τρίμετρες και 3 καδρόνια μισή οκά πρόκες από Μακρή και 500 δραχμές τυρί από τον Τσάμη.
15/6 10 τάβλες 3 μέτρα και ο Παρασκευάς 7 κυπαρίσσια προς 20000
έκαστον.
6/6 εργασία από ταμπούκι τέλος.
8/6 καρίκια σε όλα τα χωράφια με 2 έργα της .Μέτρησα το χωράφι Μαρούλη 364*23 πλάτος , 136 μήκος, Αγκινάρες 17*31
17/6 έστρωσα τα καρίκια με και εργασίες προς 35000 η μέτρηση από φαγητό δικό τους μέχρι τις 5μμ
21-23/6 πήγα στον Άρι για τον συνεταιρισμό και έφερα 1000000
26/6 εργασία στον Άρι. Παρέδωσα στον Γ Καρύδη 2500000 . Από την εργασία στον Άρι έδωσα στον Θύμιο Γκομέση 100000
30/6 εργασία στον ΄Αρι και μαζί μου ήταν ο Βασίλης Δημόπουλος
1-5/7 εργασία στον ΄Αρι. Έδωσα 40000 στον Βασίλη Δημόπουλο , 20000 στον Άρι και 20 στην Βαλύρα.
24/7 πήρα από τον συνεταιρισμό 245000 ως δάνειο βοτάνου .Πλήρωσα και για θειάφι και 26500 για φάρμακο και για αλεύρι λευκό 4 οκάδες 19250
6/8 βοτάνισμα στο ρύζι. Εργάτες 5
1 θυγατέρα Παπαδόπουλου
2 χήρα Μπάμπαλη
3 σύζυγος Αθανασίου Καρύδη
4 θυγατέρα Λεβέντη
5 χήρα Μπουζαλά
8/8 βοτάνισμα στο ρύζι με τους ίδιους εργάτες
9/8 βοτάνισμα στο ρύζι με 2 εργάτες
1 σύζυγος Περικλή Κόνιαρη
σύζυγος Νικολάου Μπουρίκα
πληρώθηκαν και δυο καθώς και η Λεβέντη για τα δυο ημερομίσθια της προς 20000 και το φαγητό από κοντά τους
12/8 μεγάλος σεισμος στα Επτάνησα με καταστροφές
15/9 άλεσα στο μύλο 89 οκάδες σιτάρι
12/10 θέρισμα ρυζιού.
Εργάτες 3
1 τα 2 παιδιά του Παπαδόπουλου και
2 η Αντωνία
13/10 συνέχεια θερισμού. 2 εργάτες
1 Αντωνία
2 τα παιδιά του Σταύρου Μακρή
14/10 θερισμός ρυζιού στην Αγκινάρα
15/10 δέσιμο ρυζιού στην Αγκινάρα
16/10 θημώνιασμα του ρυζιού με δυο ημερομίσθια προς 20000+20000=40000
17-18/10 αλώνισμα ρυζιού 689 οκάδες καθαρές και στην Αγκινάρα 134 οκάδες μικρές.
23/10 θημώνιασμα του ρυζιού
24-25/10 αλώνισμα ρυζιού
4/11 βροχή καταρρακτώδης. Επώλησα 103 ½ οκάδες ρύζι από Μαρίνο προς 3700 την οκά
5/11 πλήρωσα 2 ημερομίσθια θέρους στο Φώτη Παπαδόπουλο και σε ένα παιδί του Σταύρου Μακρή
6/11 πληρώθηκε η Αντωνία .πληρώθηκαν όλα τα ημερομίσθια, αγώγια κλπ του ρυζιού
9/11 επώλησα στον Μαρίνο 219 καθαρές οκάδες ρυζιού προς 3700 την οκά .
ΕΤΟΣ 1954
17/5 Έφτιαξα την λάντζα
8/6 Καρίκια στον κάμπο. Μόνο το μεγάλο καρίκι
16/6 Πότισα τις ντομάτες στου Ντάρα
17/6 Κουβάλημα του σιταριού στο γεφύρι για την μηχανή. Δεμάτια 216
22/7 Άλεσμα 55 οκάδες σιτάρι
26/7 Έγινε η έναρξη εργασιών για το πόδι του γεφυριού
27/7 Ράντισμα ρυζιού για σπείρα
2/8 Βοτάνισμα στο χωράφι. Εργάτες 5:
1 Δημοπούλου
2 Δρακοπούλου
3 Πολιτοπούλου
4 Γκομέση
5 Μπαρακάρη
3/8 Βοτάνισμα στο ίδιο χωράφι. Εργάτες 8:
1 Δημοπούλου
2 Στρατή
3 Λινάρδου
4 Γεωργοπούλου
5 Γκομέση
6 Γρίβα
7 Χριστάκη
8 (Λείπει μία)
14/11 Έσπειρα το λινάρι του Ντάρα
ΕΤΟΣ 1956
22/1 Άλεσα στον μύλο. 198 οκάδες σιτάρι
19/2 Εκλογές : ΕΡΕ 430 ΛΕ 199
7/7 Επέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις ο Θ.
1957
7/3 Καταρρακτώδεις βροχές. Χιόνια στα ορεινά
16/4 Βροχή καταρρακτώδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου