Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΒΑΛΥΡΑ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΒΑΛΥΡΑΙΩΝ

TOY ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΔΕΚΑΤΕΣΣΕΡΑ  ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΒΑΛΥΡΑ 1982-1999.

1.Η εφημερίδα Βαλύρα κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο την 1-8-1982 και το τελευταίο φύλλο τον Ιούνιο του 1999.

2.Στα 18 περίπου χρόνια τυπώθηκαν συνολικά 104 φύλλα.

3.Σε 8 διαφορετικά χρόνια, τυπώθηκαν  7 φύλλα κάθε χρονιά. Σύνολο = 56

4.Σε 4 διαφορετικά χρόνια τυπώθηκαν  6 φύλλα κάθε χρονιά . Σύνολο = 24 

5.Σε 3 διαφορετικά χρόνια τυπώθηκαν 5 φύλλα κάθε χρονιά . Σύνολο =  15.

6.Τρεις  χρονιές αντίστοιχα  ανά χρονιά τυπώθηκαν 4,3,2 φύλλα. Σύνολο=9.

7.Από τα 104 φύλλα σε 3 διαφορετικές εκδόσεις τα φύλλα με μικρό μέγεθος είναι 43 και οι υπόλοιπες εκδόσεις  σε μεγάλο μέγεθος.

8.Η τιμή της εφημερίδας ήταν 20, 30, 50 δραχμές στα αντίστοιχα φύλλα,36, 40-1, 70-1, και από το φύλλο 78-9 είναι χωρίς τιμή.

9.Η αρίθμηση των φύλλων ήταν μονή, διπλή και τριπλή, και στο τέλος χάθηκε ο λογαριασμός.

10. Τα 23 φύλλα ήταν 6σέλιδα και

11. Τα 81 φύλλα ήταν 4σέλιδα.
12.Αριθμός σελίδων= 23χ6+81χ4=138+324=462
13.Εκτύπωση φύλλων ανά χρονιά
 1982=3
1983-7=7
1988=6
1989=5
1990=6
1991=4
1992=5
1993=6
1994=7
1995=7
1996=7
1997=6
1998=5 και
1999=2
Σύνολο = 104

14..Η Κοινοτική βιβλιοθήκη της Βαλύρας, που είναι στα αζήτητα έχει ΦΕΚ 1074Β\29-11-1996 μα 8 άρθρα. Όποιος το χρειάζεται ,μπορώ να το στείλω ηλεκτρονικά.

Γράφω όλα αυτά, γιατί έχω το μοναδικό αρχείο της εφημερίδας Βαλύρα σε δερματόδετο τόμο.  Παρέλαβα από το συνάδελφο Αθανάσιο Μπόβη σε στυκάκι, τα 94 φύλλα της εφημερίδας Βαλύρα ψηφιοποιημένα, προσπαθώντας να βρω ποια λείπουν, ώστε να ψηφιοποιηθούν και αυτά εφόσον είναι πλήρης  η φωτογράφιση χωρίς παραλείψεις. Είναι δύσκολο στην ανάρτηση, γιατί είναι σε πρόγραμμα αντόπ.

 Είχα κάνει πρόταση να παραδώσω το αρχείο μου για ψηφιοποίηση με την προϋπόθεση να  αναλάβουν το κόστος να ξαναγίνει δερματόδετος τόμος, και δεν έγινε αποδεκτή.

Εδώ και 3 ημέρες προσπαθώ από το έντυπο και ψηφιοποιημένο αρχείο να διασταυρώσω τα στοιχεία και να ολοκληρώσω, γιατί δεν είναι  αρχειοθετημένο ανά χρονιά αλλά ανά μήνα και πρέπει να βάζεις τον αντίστοιχο μήνα σε σωστή χρονολογική σειρά. Η Φωτογράφιση δεν γίνεται φύλλο-φύλλο, ανά 2 μαζί και το πρώτο με το τελευταίο φύλλο είναι πάντα μαζί..
Παρέδωσα τα 94 φψηφιοποιημένα φύλλα της εφημερίδας Βαλύρα στα ΓΑΚ Καλαμάτας και Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας, και όταν ολοκληρωθεί η δουλειά ,θα παραδοθεί στα ΓΑΚ ΑΘΗΝΩΝ, και σε όλους τους ενδιαφερόμενους βαλυραίους.

Από το χειμώνα θα αναρτάται ανά 3 ημέρες και από ένα φύλλο, ώστε σε ένα χρόνο να κλείσει ο κύκλος της εφημερίδας μας.  

Δημοσιεύω το πρώτο ψηφιοποιημένο φύλλο, το δερματόδετο τόμο, την αποδελτίωση που είχα κάνει για τα 100 φύλλα από το αρχείο μου, καθώς και για το νερό.
Καλή μελέτη.

ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕΓΕΝΘΥΣΗ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ.

Αποδελτίωση των 100 φύλλων της εφημερίδας Βαλύρα.*

-Απόκριες : 40-1(3) 54-5(3) 86-7(4).

-Γκραβούρες Βουλκάνου: 95-7(2) 116-7(4) 64-5(3).

-Θάμυρις :1, 2, 5, 11, 12, 18, 29-30, 31-2, 54-5(1), 76-7(1), 95-7(4), 86-7(1), 35-7(4), 120-1(4), 146(5).

-Καταστροφές : 1, 43-3, 84-5, 146.

-Κοινοτικές εκλογές : 2, 3, 37, 82-5, 127-8,(1,3) 102, 101, 84-5.

-Παρουσίαση χάρτη Βαλύρας  96(3).

-Επιτροπή αγώνα 96(4).

-Μαθητική φωτογραφία 1935 147(3).

-Δήμος Δερρών 82-3(4).

-Μικροϊστορικά : 6(2), 10(2), 11(4), 12(3), 15(3), 16(3), 17(4), 19(4), 112-3(6), 118-9(3), 140 (Λινάρδος + ιστορία βαλύρας).

-Λιοτρίβια Q 68-9.

-Σκουπιδότοπος : 42, 15-20, 38-9.

-Ξεροπήγαδο :42-3(2). 

-Αγροτικός συνεταιρισμός : 4, 5, 20, 44-5(1).

-Ποταμός Πάμισος : 138 (1,4).

-Ναοί Βαλύρας : 2(4),   

-Ποιήματα Βαλύρας: 4(2), 6(2), 8(2), 9(1), 15(1), 17(2), 19(1), 31-2(3), 33(4), 38-9(1), 70-1(1), 33-4 (2), 37(3), 58(2), 68-9(2), 95(5), 134(3), 138(2).

-Μητρώο αρρένων Βαλύρας : 106-109

-Ξενιτειά: 18(4) – 50-1-(2)

-Συμβόλαιο 1849: 102-3(4)

-Αστέρας Βαλύρας: 29-30, 72-3(3), 122 (213) φωτογραφίες 2(4), 112-3(5), 102(95-96 Δεθνικής) 136(3)

-Έκθεση Γιάννη Λύρα: 92,93,94,95,97

-Ευρωεκλογές 123-4(4)

-Καταγωγή Βαλυραίων:9-11

-Πολιτικές προτιμήσεις: 21-2(4), 68-9 (14), 72-3(114), 116-7(4), 144(115)

-Κυνήγι Λαγού:82-3 (3)

-Πανηγύρι: 82-3(4)

-Λαϊκή τέχνη 74-5 (4) Τσουκάλια 76-7 (2) Αγγειοπλαστική 78-9(2), Γυρολόγοι 92-4 (2), Σαμαράς 82-3(2)

-Παιχνίδια: 134 (2)

-Ημιγιμνάσιο: 102-3(4)

-Σύλλογος γυναικών 96(1)

-Αυλάκι-Τουρκοκρατία 112-3(2)

-Πολεμιστές Μπουρολιάς Δημήτρης 1891-1944, Παπαϊοάννου Ιωάννης 1896-1984 123-4(3)

-Θέατρο αναμνήσεις 88-9(3,4)

-Αγία Τριάδα: 1(4) Ρέμμα Αγίου Δημητρίου 59-60(2)

-Βιογραφικό Γεωργίου Γεωργακόπουλου – Γυρολόγοι 92-94

             *

              Το πρώτο νούμερο δείχνει  τον αριθμό του φύλλου της εφημερίδας  ΒΑΛΥΡΑ   και το νούμερο σε παρένθεση δείχνει τη σελίδα της εφημερίδας.

 Εφημερίδα Θάρρος 8-6-1088.

Στο χωριό  Αρι Μεσσηνίας, σε αφύλακτη διάβαση ,έγινε σύγκρουση αμαξοστοιχίας με νταλίκα , ώρα3,05 το απόγευμα και σκοτώθηκαν 3 από Βαλύρα και 15 τραυματίες , εκ των οποίων οι 5 σοβαρά. Οι τρεις νεκροί από Βαλύρα είναι : Το ζεύγος Βακαλόπουλου, (Κων\να και Δημήτριος) και Ασπασία Ηλιοπούλου.

4. ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΒΑΛΥΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ

                                         ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ’’ΒΑΛΥΡΑ’’

  Φύλλο 1. Ιστορία της Βαλύρας ,λαογραφικά τοπωνύμια Βαλτοκκλησιά, Γανιές, Γοργόρεμα, Γκρεμίνα, Δέση, Κάκαβος, Μούλκια , Πάμμισος  Πίρνακας.

Φύλλο 2. Λαογραφικά

1.Λαϊκή ιατρική, Αικατερίνη Μπουζαλά.

2.Μέτρηση του χρόνου της ημέρας ,από το πρωϊ μέχρι το βράδυ, Παναγιώτα Χριστάκη

Α.Από το πρωϊ ως το μεσημέρι:

Ξημερώματα βάρεσε ο ήλιος, σηκώθηκε ένα μαντήλι πάνω, ο ήλιος

 σηκώθηκε μια τριχιά(φορτοτριχιά), κοντόγιομα, γιόμα, ντάλα γιόμα, ντάλα μεσημέρι

Β. Από το μεσημέρι ως το βράδυ

Σκάρος κοντοδειλινό ,έγειραν τα απόσκια, έγειρε ο ήλιος, βράδυ-βράδυ ή σουρούπωσε ή  σκοτείνιασε.

Γ. Από το βράδυ ως τα μεσάνυχτα

Έκοψε η νύχτα

Δ. Από τα μεσάνυχτα ως το πρωί.

Λάλησε ο πρώτος κόκορας, βγήκαν τα σημάδια (αλετροπόδια, Πούλια Αυγερινός), σηκώθηκαν. 

ψηλά τα σημάδια ,βασίλεψαν τα σημάδια (ανάλογα με την εποχή), λάλησε ο δεύτερος

 κόκορας, βγήκε το άστρο της αυγής (αυγερινός),έπεσε της αυγής το σκοτάδι, χάραξε.

3.Πρόγνωση καιρού Αθανασίου Μυλωνά

-          Όταν λαλήσει ο κόκορας στο κοτέτσι πριν τα μεσάνυχτα και τις 2 πρώτες μεταμεσημβρινές 

ώρες, θα αλλάξει ο καιρός.

-          Αν δουν να βγάζουν τα μερμήγκια την τροφή τους έξω από τη φωλιά 

τους, που είναι μέσα στη γη αποθηκευμένη ,θα πιάσει δυνατή βροχή

-          Όταν υπάρχουν πολλές νταβανοφωλιές (σερσέκια ή σκούρκοι) και 

σφηκοφωλιές, ο χειμώνας θα είναι πολύ βαρύς.

-          Όταν βλέπουν τη γάτα να γλείφεται, βλέποντας προς το νότο θα βρέξει ,ενώ βλέποντας προς βορά ο καιρός θα γυρίσει σε ξέρα.

-          Όταν βλέπουν ομαδικά τα σπουργίτια ,κοράκια και βουρτσέλια ο καιρός θα  είναι πολύ κακός

-          όταν αστράφτει πέρα μακριά στα ανατολικά του χωριού περιμένουν ήλιο καυτερό  την άλλη μέρα .

-          όταν το καλοκαίρι βγαίνει ο ήλιος κόκκινος εκείνη την ημέρα θα έχει πολύ κάψα .

-          όταν το ηλιοβασίλεμα έχει κοκκινιά ο καιρός θα αλλάξει την άλλη μέρα θα έχει  συννεφιά ή θα βρέξει

-          όταν οι μύγες τσιμπούν λένε πώς θα βρέξει

-          όταν το φεγγάρι έχει αλώνι λένε πώς θα βρέξει την άλλη μέρα ή θα βγαίνει αέρα

-                             Αναμνήσεις στο Γοργόρεμα

-          όταν υπάρχουν καβούρια και ύστερα μακριά από το ποτάμι θα έχουμε βαρύ χειμώνα .

 κοινωνικά – βαπτίσεις

 Φύλλο 3. Ακατάλληλο το νερό που πίνουμε.

Φύλλο 4 .Λαογραφικά

-          Ανήμερα του αγίου Βασιλείου η νοικοκυρά κάθε σπιτιού πρωί – πρωί φέρνει νερό από  το πηγάδι αμίλητη και με ένα λάδι ελιάς ραντίζει το σπίτι και όλη τη φαμελιά. Εύχεται καλή  χρονιά . Με το νερό θα πλυθούν όλα τα άτομα του σπιτιού θα πιουν από λίγο για καλό του χρόνου .

-          την παραμονή των Φώτων ο παπάς του χωριού γυρίζει από σπίτι σε σπίτι και  τα αγιάζει .

 Μαζί του έχει και ένα παιδί για να κρατάει ότι του δίνει κάθε σπίτι .

-          την πρωτάγιαση οι νοικοκυρές δεν βάζουν τσουκάλι στη φωτιά δηλαδή δεν μαγειρεύουν .

-          ανήμερα των Φώτων ένας από το σπίτι θα πάει οποσδήποτε στην εκκλησία για να  λειτουργηθεί και να πάρει  αγιασμό για το σπίτι . Με αυτόν τον θα αγιάζει το σπίτι του τα σπαρμένα χωράφια , τα κτήματά του και τα ζωντανά του .

Φύλλο 5 σελ 1

1983 Δημιουργία ΤΕΙ στην Καλαμάτα

   Απόβλητα ελαιοτριβείων ( λιόσμος )

Φύλλο 6. Έργα 1983. Όμβρια ύδατα .

1.συνέχιση αγωγού από σιδηροδρομική γραμμή μέχρι κεντρικό κανάλι

2. δημιουργία γεφυριού διαπλαπυνση – διαμόρφωση – χαλικόστρωση από το σπίτι Δρακόπουλου – 7^η επαρχιακή οδό

Διαμόρφωση –διευθέτηση όμβριων  υδάτων  στο δρόμο από σπίτι Κόνιαρη –οδό Βουλκάνου

Δημιουργία σκουπιδότοπου

Φύλλο10. Λαογραφια – ελαιοκομία

Δημοπράτηση  αγωγού όμβριων υδάτων 

Φύλλο11 .Κοινοτικά έργα

Δημιουργία  αποχετευτικού αγωγού  όμβριων υδάτων,  απόβλητα ελαιοτριβείων

         Φύλλο 15. Η αντίσταση της Βαλύρας. Η ανατίναξη της σιδερένιας γέφυρας   στη Βαλύρα. Κώστας Γεωργακόπουλος.

Ποίημα    Γεωργίου Σταυριανόπουλου 

Παιδικά χρόνια 9-12   1956-60

Στον ξεροπόταμο εκεί 

σε μια μικρή  λιμνούλα 

 γυμνοί  κολυμπούσαμε

  στου ίσκιου τη δροσούλα.  

 Εκεί πρωτομάθαμε  τα καλοκαιριά  μπάνιο

  και μες στα γλυκά  ποτάμια σου

  βουτούσαμε στην άμμο

  στον Πάμισο πηγαίναμε

 και πίναμε νεράκι 

  ζωηρά παιδιά  είμαστε 

 με κέφι και μεράκι.

Στα δέντρα  σκαρφαλώναμε  και πιάναμε  τζιτζίκια 

  και από τα κυπαρίσσια σου

σε βλέπαμε Βαλύρα.

Μικρά  επίκαιρα . …Περνούσα από τις Αλμύρες  και είδα 2 βάνες ανοιχτές. έλειπαν τα στόμια  και  οι τάπες .

Κάποιος ή κάποιοι έβαλαν το χεράκι τους . Έτσι χρεώνονται  οι καλλιέργειες  για να  ποτίζονται τα γαϊδουράγκαθα  .Τι να πει κανείς .

Κοινοτικά έργα .Ολοκλήρωση αγωγού  στο ρέμα του Αγίου Αθανάσιου.

Μικρό  ιστορικό.

Ο Ουιλιαμ Τζοις στο βιβλίο του δρομολόγια στο Μοριά το 1817  μας  λέει: Ότι  περνώντας  από το χωριό Σκάλα  βρεθήκαμε μπροστά στα  θεμέλια ενός ναού  και κάτω από τις πέτρες του    έβγαινε  νερό. Ακόμη κοντά στον Πάμμισο βρέθηκε  ασβεστοκάμινο και στον κάμπο  δίπλα στους βάλτους να  βόσκουν  πολλές αγελάδες .Ιδιαίτερη εντύπωση τους 

προξένησε η γραφικότητα  της μικρής πόλης Τζεφερεμίνης, που την είδε να στέκεται  μεγαλόπρεπα  στους πρόποδες της Ιθώμης.  

Φύλλο 17

-         Εκείνος ο υπόνομος έγινε .Πολύ ωραία .Ο δρόμος ο ταλαίπωρος τι χρωστάει  και έχει εγκαταλειφθεί στο έλεος .Κοντεύει εξάμηνο και ακόμη να τακτοποιηθεί .Δίκαιολογίες βρίσκουμε πολλές αλλά η ουσία μένει.

-         Εκείνος ο δρόμος του Μπαλάνη έγινε .Αλλά τα τεχνικά περιμένουν .Ναι αλλά το  ρέμα τιμωρά την προχειρότητα.

-         Η Βαλτοκλησιά είναι δεμένη με τη Βαλύρα .Η βαλτοκλησιά καταστρέφετα  και  τα δέντρα ξεραίνονται από το προβατοφουσκι .Μπορεί να γίνεται για να σωθεί  ο χώρος αυτός. Ε αυτό είναι άγνωστο.

             Φύλλο 18. Αυστραλία . Το πατρίς και οι νύφες

Φύλλο 21-22  Πνίγηκε στον Παμμισο

Βρέθηκε πνιγμένος στις 23-6 –1983 κοντά στη θέση βαλτοκλησια ο 80χρονος Σγάντζος  από τον άγιο Φλώρο .Τα αίτια του πνιγμού παραμένουν άγνωστα .διενεργούνται  ανακρίσεις από τις τοπικές  αστυνομικές αρχές

 Φύλλο 23-24. Αρδευτική.

Αξιοποίηση της περιοχής από ποτιστικά …Το  θέμα της άρδευσης είχαμε πει ότι είναι  τεχνικό ζήτημα. Το κοινοτικό συμβούλιο είναι έτοιμο να ξαναζωντανέψει τους ιδιοκτήτες  για άλλη μια προσπάθεια προκείμενου να αξιοποιηθεί η περιοχή.

Σωλήνες. Κάποιοι που καλλιεργούν είχαν πάρει σωλήνες και τώρα για τον αλφαβήτα λόγο δεν  καλλιεργούν και μάζεψαν  τους σωλήνες στο σπίτι τους .έτσι είναι αρδευτικά .λείπουν  από τις βάνες τάπες στο μετά…Υπάρχει κάποιος υπεύθυνος του Γ.Ο.Ε.Β. Ας ρίξει  μια μάτια πριν είναι αργα .έτσι δεν είναι;

SΟS Ακατάλληλο το νερό που πίνουμε!!!

    Μέσα από την εφημερίδα μας θέλω να θίξω ένα πρόβλημα του χωριού μας. Στη Βαλύρα υπάρχει ένα αποχετευτικό δίκτυο που χρησιμοποιείται για την αποχέτευση των  νερών της βροχής. Στην πράξη χρησιμοποιείται η αποχέτευση νερών κουζίνας, τουαλέτας και πλυντηρίων. Και ρωτάω τέλος πάντων. Τι εξυπηρετεί το δίκτυο;  Αποχέτευση ομβρίων υδάτων ή νερά σπιτιών;     Η κατάσταση των φρεατίων είναι εξοργιστική. Πέρα από το ότι βρωμάνε από  τα νερά που ρίχνουν μέσα ορισμένοι παρατηρείται φρεάτιο σκεπασμένο με τσιμέντο  και από επάνω μάντρα οπότε τα νερά της βροχής λιμνάζουν στους δρόμους. Ρωτάω τους αρμόδιους. Το πρόβλημα το γνωρίζουν ή το καλύπτουν; Ζητάω μια απάντηση μέσα από την εφημερίδα.

    Εκτέλεση κοινοτικών έργων.

  Ρέμα Αγίου Αθανασίου τσιμεντόστρωση

ΤΕΙ Καλαμάτας

             Φύλλο 25-26. Γέφυρα και δυστυχήματα

   Φύλλο 31-32. Διατηρητέο μνημείο της φύσης ο Πλάτανος του Αγίου Φλώρου που συνδέεται  και με τα  ιστορικά γεγονότα της νεότερης ιστορίας μας

   Φύλλο 34-35. Ομάδες Πυρασφάλειας με συντονιστή τον Αθ. Αλ. Μπάκα. Απαράδεκτη  ενέργεια ελαιοτριβείων

   Φύλλο 36. Δεκαπενταύγουστος Παιδικές Αναμνήσεις

Δειλινό Αυγουστιάτικο, ψάρεμα στα μούλκια και ξαφνικά ο ήχος της καμπάνας του  μοναστηριού που σήμαινε τον εσπερινό στα αυτιά μας.

   Τα σύνεργα του ψαρέματος απόχη, κόφες, λαμαρίνες αφήνονται, ένα κοτρόνι γίνεται  κάθισμα και τα φτερά της φαντασίας γυρίζουν χρόνια πίσω.

   Η γιορτή της Παναγίας και το ανέβασμα στο Βουλκάνο είχε ξεχωριστή ομορφιά.  Τότε ο δρόμος ήταν Καλντερίμι και μικροί αγωγιάτες . Με  άλογα , μουλάρια και γαϊδούρια φορτωμένα προσκυνητές. Το ξεκίνημα γινόταν απ’ το  σταθμό του τρένο με τιμές 10-15 δρχ. Όταν ο προσκυνητής ήταν δύστροπος ο αγωγιάτης τον κατέβαζε στου Τζούμη τη βρύση και ο μικρός αγωγιάτης επέστρεφε στο σταθμό για νέο αγώγι. Πλησίαζε το Μελιγαλέϊκο πανηγύρι και χρειαζόταν παπούτσια, ρούχα, εργαλεία για το χειμώνα.

   Πριν του Τζούμη τη βρύση είχε μια παράγκα ο Μπάρμπα-Βαγγέλης πουλώντας παστέλι, αναψυκτικά, με μια χάρτινη φούντα έδιωχνε τις σφήκες. Τι ευτυχία όταν μας αγόραζαν  παστέλια, καμιά σφυρίχτρα. Η επιστροφή το ίδιο γραφική, εύκολη και ξεκούραστη  κάνοντας το μπάνιο μας στο μύλο ονειρευόμενοι και ευτυχισμένοι.

    Ανδρομαντηρο

Με τον παραδοσιακό τρόπο  γιορτάστηκε   φέτος  στο Ανδρομονάστηρο   στις 6 Αυγούστου  . Προσκυνητές  του γύρω χωριού  κατέφθασαν με κάθε μέσο .Αφού δροσίστηκαν  στη  βρύση του μοναστηριού  και παρακολούθησαν  τη θεια λειτουργία  και έστρωσαν κάτω κουρελούδες  κατά από τα πλατάνια πάνω στις πέτρες  του διπλανού   ποταμιού   και  πάνω στη γέφυρα είναι το πατροπαράδοτο   φαγητό   βακαλάο με ντομάτα . Είναι ένα παλιό έθιμο  από τα λίγα που έχουν μείνει   ανόθευτα  και συνεχίζονται  πολλά χρόνια.

   Φύλλο 37 – Το πρόβλημα του νερού – Άρθρο Γιάννη Λύρα.

   Φύλλο 38-39 – Παραπονούμενοι είναι οι Χελάδες μια και οι βροχοπτώσεις φέτος  δεν στάθηκαν αρκετές για να ευνοηθεί το κυνήγι του χελιού.

   Φύλλο 40-41 – Κοινοτικό ρεύμα Αγίου Δημητρίου. Πρώτη δόση 3.000.000 δρχ.

Φύλλο 42 – 43. Ξεροπήγαδο ,Αναστάσιος Καρύδης Καριδαίοι – Μπουζαλαίοι – Ραμαίοι – Μανιαταίοι –Καποταίοι .

Μεσσηνιακός Καλαμάς , πυρήναιλουργείο Κουτέλα στο Ζευγολατιό

   Λευκή συμφορά. Μεγάλες καταστροφές στην Μεσσηνία απ’ τη  χιονοστιβάδα κυρίως  στα κηπευτικά, σταφίδες, ελιές, αμπέλια, ξινά και πολλά  αποκλεισμένα χωριά και προπάντων πρόβατα θερμοκήπια, 110 αγρότες Βαλυραίοι  δήλωσαν ζημιές.

   Λαογραφικά. Πώς δημιουργήθηκε το ξεροπήγαδο? Αναστάσιος Καρύδης

   Φύλλο 46-47 – Το πρόβλημα της ύδρευσης το καλοκαίρι. Οι 12 κοινότητες του

 συνδέσμου Άγιος Φλώρος το καλοκαίρι αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα  ύδρευσης.

 Η Βαλύρα με 1.000 κατοίκους είχε 42.000 μέτρα κυβικά, το δεύτερο εξάμηνο του 1986,  ενώ στην Εύα με πληθυσμό 500 κατοίκους είχε 32.000 μέτρα κυβικά που αποδεικνύεται ότι μεγάλο ποσοστό χρησιμοποιείται για άρδευση.

Τροχαία στη γέφυρα Βαλίρας: 2 νεκροί, 500 τραυματίες και εκατομμύρια υλικές ζημιές.                 

Φύλλο 48-49. Απάντηση του προέδρου Αθ. Δημόπουλου στο Θωμά Στρατή για το  θέμα του νερού στο φύλλο 46-47.

Φύλλο 52-53.    Τραγωδία  στη Βαλύρα. Παραμονή των Φώτων πνίγηκε στις ημιτελείς εγκαταστάσεις  της χοιροτροφικής μονάδας στη θέση Δανηλέικα ο Παναγιώτης 6 χρονών, γιος του Δημήτρη 

Παναγιώτου Μπουρίκα, στο λάκκο με νερό που προοριζόταν να γίνει βόθρος.

Φύλλο 61. Επιστολή

Έχουμε μια γέφυρα λαιμητόμο που κάποτε εξυπηρετούσε κάρα. Ξέρουμε όλοι μας πόσοι αθώοι  οδηγοί έχουν χάσει τη ζωή τους και πόσα αυτοκίνητα έχουν καταστραφεί.

….Το έργο διευθέτησης του χειμάρρου Αγ. Δημητρίου προχωρεί με ρυθμό χελώνας.

….Η ολική σκληρότητα του νερού που πίνουμε είναι παραπάνω από τα επιτρεπτά  όρια που θέτει η ΕΟΚ.

….Δεν υπάρχει η λύση στου Τζούμη τη βρύση, τα πηγάδια και τα σούπερ-μάρκετ.

….Μερικοί ασυνείδητοι αδειάζουν τους βόθρους τους στους κήπους και τους υπονόμους. Πριν μέρες 

όργανο της τάξης ήταν αυτόπτης μάρτυρας πυρηνελουργίου  ο Μεσσηνιακός Καλαμάς.

 Απόβλητα Κουτέλα από Ζευγολαπιά.

Φύλλο 62-63 .      Ιδιοτροπία. Δημόσια έργα 88 :         

    Εδώ και 2 χρόνια έχει αρχίσει το έργο στο ρέμα Αγίου Δημητρίου. Το ρέμα θα γίνει δρόμος και 

θα πάρουν αξία τα οικόπεδα δεξιά και αριστερά.

Φύλλο 70-71 .      Μνήμες Ηθογραφίας . Το περίπτερο.

Το 1933 έφερε ο μακαρίτης ο πατέρας μου το περίπτερο για πρώτη φορά στη Βαλύρα… φεύγοντας από την πλατεία και κατεβαίνοντας προς του Λύρα το πηγάδι για να πάρουν  νερό οι νταρτουνέισες , τσιμπουκλούδες ,βρακούδες, μανιατέισες όλο αυτό το γυναικομάνι ,  έλυναν τις τσεμπέρες τους, έδεναν τα σαγόνια τους ψιθυρίζοντας «πάει ο θεός θα μας χάσει , 

ήρθε η ώρα του Παπουλάκου γιατί πήρε η πριμαντόνα από το περίπτερο τσιγάρα και πήγε στο καφενείο 

του Γαλάνη και κάπνιζε με το μεγάλο ντεκολτέ γύρω από την ορχήστρα σκεπασμένη με λιόπανα».

Λαϊκές Παροιμίες :  Για να πλημμυρίσεις χαρά πρέπει να βρεθείς την ώρα που χαράζει κάτω από τα  αιωνόβια πλατάνια τις ιτιές και πικροδάφνες στον Κάκαβο.

Για να ξεκουραστείς και να πιεις νερό πρέπει να βρεθείς στην πέτρινη βρύση που χύνει το  πεντακάθαρο και κρυσταλλένιο νερό στου Τζούμη τη βρύση που βλέπεις τη Μεσσηνιακή πεδιάδα

 και το Μεσσηνιακό κάμπο.

Φύλλο  72-73 .         Αγία Θεοδώρα στου Βάστα

…. Το σώμα της να γίνει ναός, τα μαλλιά της δέντρα και το αίμα της ποτάμι….

Η καταστροφή του περιβάλλοντος, το τίμημα του πολιτισμού μας.

Φύλλο 74-75.     Ο Μυλωνάς και τα Λυκοκάτζαρα

Φύλλο 76-77  .   Μια οικοτεχνία τσουκαλιών στη Βαλύρα που έσβησε. Ποιότητα ζωής και περιβαλλοντικοί προβληματισμοί.

Φύλλο  80-81 .   Το γεφύρι της Μαυροζούμενας.

Δίπλα υπάρχει ιπποκίνητο μαγκάνι και κανάλι που διοχέτευε τα νερά σε κτήματα καθώς και πηγάδι με  σγούρνα.  

Θησαυροί και Αράπηδες.

Το Γεφύρια της Μαυροζούμενας . Είναι πανάρχαιο έχει τρεις βραχίονες με δέκα κάμαρες . Τα βάθρα είναι πανάρχαια και υπάρχει επιγραφή .

Φύλλο  82-83     Μερομήνια

Με την πρώτη ημέρα του Αυγούστου αρχίζουν οι προγνώσεις για τον καιρό. Ότι κάνει τη πρώτη μισή

 μέρα θα γίνετε Γενάρη και ότι κάνει την υπόλοιπη θα γίνει το Φλεβάρη. Η δεύτερη μέρα

 αντιστοιχεί  στον Μάρτη-Απρίλη. Έτσι προμαντεύουν από τις πρώτες 6 μέρες του Αυγούστου τους

 επόμενους 12  μήνες του νέου έτους. Αν ο ουρανός είναι καθαρός θα έχουμε μαλακό χειμώνα και αν έχει σύννεφα  θα κάνει βαρύ χειμώνα.

Φύλλο 84 –85. Μεγάλες πλημμύρες γκρέμισαν τα σπίτια παρασύρθηκαν τσουβάλια με ελιές γέμισαν πηγάδια  και παράκληση να μην ρίχνουν απόβλητα μπάζα στα ρέματα γιατί βουλώνουν και χάθηκαν 13 σπίτια , χωράφια .

Φύλλο 86-87      Λαογραφικά οι μήνες

Φύλλο 88-89      Αναμνήσεις και συγκινήσεις

                           Ο θεατρικός σύλλογος Βαλύρας το 1920

…. Κατασκευάσαμε 3 γεφύρια για διάβαση πεζών και τη διάνοιξη αύλακος από τον κεντρικό  αλευρόμυλο προς τον παλιόμυλο. Έτσι διοχετεύεται μεγαλύτερη ποσότητα νερού για τη λειτουργία  του νερόμυλου και το πότισμα των μπαξέδων και των χέρσων κτημάτων. Έτσι το Τζεφερεμινη 

πλημμύριζε ακόμα και στους δρόμους νερό. Λίγα μέτρα από το γεφύρι φτιάξαμε βρύση και οι διαβάτες έπιναν νερό (ήταν η βρύση Δαβίλλα που την πρόλαβα και εγώ). Ο θεατρικός σύλλογος είχε σκοπό να ανακατασκευάσει και το κεραμοποιείο ιδιοκτησία  Θεοδώρου Στ. Καρύδη με σκοπό να κατασκευάζουν τούβλα, κεραμίδια και σωλήνες που

 ήταν πριν από τη βρύση.

Το θεατρικό σύλλογο αποτελούσαν οι : 

Αναστάσιος Π. Κοντοπανάγος

Σπύρος Β. Χριστάκης

Δημήτριος Αν. Σιάγκρης

Αθανάσιος Στ. Μαυροειδής

Μίμης Αθ. Φείδας

Γεώργιος Στ. Δημόπουλος

Κωνσταντίνος Πολιτόπουλος

Δημήτριος Μιχ. Τσιάμης

Αθανάσιος Δ. Καρύδης

Γεώργιος Αγγελόπουλος

Ιωάννης Ν. Μπόβης

Λευκή Βασ. Λινάρδου

Ουρανία Δημ. Κοντοραή και ένας ράπτης από την Καλαμάτα με την κόρη του Ναυσικά  εγκατεστημένοι στην οικία Σταματοπούλου. Ένα από τα σπουδαιότερα έργα ήταν η Γκόλφω.

 Μια ανάμνηση που έλουζε το φως της αγάπης και τα συναισθήματα μας θέρμαιναν την καρδιά.

Φύλλο 92-94.       Η Βαλύρα στο δρόμο της ανάπτυξης

….Έγινε καθαρισμός του ρέματος παραπλεύρως του εργοστασίου ΒΟΤΡΗΣ που είχε μεταβληθεί  σε σκουπιδότοπο.

Τα έθιμα του Δωδεκαήμερου είναι η περίοδος από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι την  παραμονή των Φώτων.

Ο αγιασμός των νερών ο οποίος διακρίνεται σε μικρό και μεγάλο. Ο μικρός γίνεται την  Πρωτάγιαση  όπως λέει ο λαός την παραμονή των Φώτων. Ο παπάς παίρνει σβάρνα τα  σπίτια και τα μαγαζιά του χωριού και ρίχνουν τα κέρματα στο κουβαδάκι του αγιασμού  (αυτό έχει και τη σημασία αγιασμού του ίδιου του χρήματος).

    Από σήμερα ησυχάζει και ο κόσμος από τους φόβους για τα ζωτικά του

 Δωδεκαήμερου τους καλικάτζαρους φεύγουν. Τους έδιωξε η πρώτη εμφάνιση του παπά και της αγιαστούρας.

      Η νύχτα που θα ακολουθήσει θα είναι από τις πιο άγιες και καθαρές. Γι’ αυτό  οι παραδόσεις μιλούν για τα ουράνια που ανοίγουν τα μεσάνυχτα και όποιος προφτάσει  και ζητήσει κάτι γρήγορα από καρδιάς θα το έχει. Μετά τη λειτουργία γίνεται η  κατάδυση του Σταυρού και όπου το επιτρέπουν οι περιστάσεις γίνεται η κατάδυση  στη θάλασσα ποτάμι ή στη δεξαμενή. Μερικοί κολυμβητές ρίχνονται στο νερό για  να πιάσουν το σταυρό. Είναι ένα από τα γραφικότερα έθιμα η “κατάδυση”  του σταυρού στη θάλασσα την ημέρα των Φώτων. Άγιασμα  από το μεγάλο αγιασμό   θα φέρουν στα μάτια.

Οι  εκκλησιαζόμενοι   και πίνουν απ  αυτό  όλοι  ακόμα ραντίζουν  με ένα κλαδί ελιές ή βασιλικού  κάθε γωνιά του σπιτιού , τον κήπο ,τα χωράφια ,αμπέλια , ζώα , για να είναι όλο το χρόνο αγιασμένοι.

Πηρόν το όνομα τους από τη λατινική λέξη  καλένδες  όπως  έλεγαν οι ρωμαίοι τις πρωτομηνιές και που στη βυζαντινή εποχή συνήθιζαν να τις γιορτάζουν   και μάλιστα με μεγάλη  λαμπρότητα τις καλένδες  του Ιανουαρίου .

Φύλλο  98

Η πολιτιστική  μας  παράδοση  και κληρονομία .στις  24-01-98  από ένθετο της καθημερινής  επτά ήμερες  είχε τεχνολογία  των αρχαίων ελλήνων  είναι συγκεκριμένη  στον ποταμό  Βαλύρα  τη γέφυρα του Νιοχωρίου  που είναι χρισμένη  προ χριστού  και δυστυχώς  σήμερα   με το μπετό την έχουν  κάνει  κιτσαριό.

    Οι τρεις τελευταίοι   πρόεδροι   του χωριού  μας  δεν είχαν  την ευαισθησία  να βάλουν  τα μάρμαρα  στη θέση  τους  στη γέφυρα του  αγίου Αθανασίου   και ασχολούνται μόνο με την πλατεία  .

Καταστράφηκε  το Τζούμη  η βρύση  ,  καταστράφηκε  το καλντερίμι     

Άρθρο  Γιάννη Λύρα

Ο μουσικός  ποιητής  Θάμυρις 

……… ο ανταγωνισμός  του Θάμυρη  με τις  μούσες  συνδέεται   με το όνομα Βαλύρα.

Φύλλο 98-99

Λαιμητόμος   η γέφυρα  Βαλυρας  .Φορτηγό βυτιοφόρο  έπεσε στο ποτάμι .

.Φύλλο 100-101  Βλέπω-ακούω-σχολιάζω.

Βιβλική καταστροφή  στη  Βαλύρα  και στα χωριά της Ιθώμης προκάλεσε η πύρινη λαίλαπα

Ένα χρόνιο πρόβλημα  που απασχολεί  τους κάτοικους της Βαλύρας   και της ευρύτερης   περιοχής  είναι η διαχείριση του αργού άρδευσης  από τον  ΓΟΕΒ  .Η μέχρι τώρα διαχείριση  έχει καταλήξει το ΓΟΕΒ σε αδιέξοδο. Όμως δεν μπορούμε  να έχουμε  νερό υπό προθεσμία  .  Ευθύνη έχουμε και εμείς που ο καθένας προσπαθεί  να βολευτεί για φέτος  και θα πληρώσει 

αυτός τη μετάθεση στο μέλλον . Με άλλα λόγια  όλα  εδώ πληρώνονται.

Άλλη ιστορία και αυτή με τους ιδιοκτήτες των νεοϊδρυθέντων οικοπέδων στο  ρεύμα του Αγίου Αθανασίου που έχουν βαλθεί να μην ολοκληρωθεί το έργο είναι  αυτό που λένε “κάνεις καλό να βρίσκεις τον μπελά σου”.

Ελαιοτριβεία        Μεσσηνιακός λόγος  

                                118\29-8-91 σελ. 2

… Τα υδραυλικά πιεστήρια επινοήθηκαν το 1793 από τον Άγγλο μηχανουργό  Μπράχα Γιόζεφ και στην Ελλάδα εφαρμόστηκε η χρήση του πολύ αργότερα.

Σκοτώθηκε 28 χρόνος από τον Μπουρνάζι στη γέφυρα της Βαλύρας.

Δεκαπενταύγουστος στο “Βουλκάνο”

… Βαλύρα. Το ποτάμι της … Σ’ αυτό ο περήφανος και άτυχος μαζί Θάμυρις πέταγε τη λύρα του. Όταν πια  τυφλωμένος από τις μούσες για την αλαζονεία του. Ο δρόμος είναι πολύ βατός για το κάτω μοναστήρι  . ο ιδρώτας με το ανηφόρισα αρχίζει να τρέχει . το νιώθεις μάλιστα , σαν η αρμυρά που σου βρέχει στεγνωμένα χείλη ……… ύστερα από ώρα μια πηγή μια βρύση και ένας  πλάτανος . πόσο γνώριμη αυτή η εικόνα στον ελληνικό χώρο . κάπου θα υπάρχει νερό στα πλατάνια , και σ’ αυτές τις βρυσομάνες οι κουρασμένοι στρατοκόποι να ξεδιψούν . δεν υπάρχει πίλο μεγάλο Δώρο και αγαθό μαζί απ’ το κρύο νερό όταν μάλιστα καλοκαίρι καιρό το συναντάς στη στράτα σου .

τα πρώτα ελληνικά βιβλία σελ 4

Φύλλο 116 –117. Η στάμνα. Ένας χωρικός πήγαινε με τη στάμνα να πάρει νερό από τα βουνά. Έβαλε τη στάμνα κάτω από τη βρύση χωρίς να την κρατά και η στάμνα έπεσε .

Το επανάλαβε πάλι και στάμνα ξανάπεσε .

Τότε θυμωμένος την άρπαξε και την έσπασε. Έτσι επιστρέφει  στο σπίτι χωρίς νερό.

Αργότερα όταν άρχισε να διψά σκέφτηκε πως δεν έφταιγε η στάμνα αλλά αυτός, αλλά τώρα πως θα πιει νερό .

Φύλλο 122. Γλίτωσε ο κάμπος της Μεσσηνίας από τη ξηρασία .

Μετά τις κινητοποιήσεις των αγροτών του μεσσηνιακού κάμπου και την παρέμβαση του νομάρχη άρχισε η λειτουργία του αντλιοστασίου στον Άγιο Φλώρο . Στη σύσκεψη που έγινε στις 22 – 5 – 1994

υπό την προεδρία του νομάρχη και  αγροτών από το Βαλύρα από το Πλατύ τη Σκάλα Λάμπαινα ,  Άγιο Φλώρο , Αριστοδήμειο. , Αρφαρά .Αλώνια, Ανεμόμυλο, επήλθε η παραπάνω συμφωνία υπό την  προϋπόθεση ότι θα καταβληθεί το χρέος σε δόσεις.

Φύλλο 125 –  126.  Ο σύνδεσμος ΓΟΕΒ και οι φωτιές .

Στις 13 – 14 Αυγούστου 1994 οι φωτιές σε Βαλύρα Πλατύ σβήστηκαν με την συνεργασία πυροσβεστικής και δασικής υπηρεσίας . Ο σύνδεσμος ΓΟΕΒ σε μια μελλοντική συνεδρίαση του, να συζητήσουν το θέμα της έλλειψης νερού σε όλο το δίκτυο .

 Άρθρο Γιάννη Λύρα

Φύλλο 129   .Να εξασφαλιστεί η άρδευση καλλιεργειών από το αντλιοστάσιο του Αγ. Φλώρου.

Οι πρόεδροι κοινοτήτων και συνεταιρισμών Αγ. Φλώρου, Αλωνίων Ανεμόμυλου , Αριστοδημείου, Αρφαρών, Βαλύρας, Λαμπαίνης, Πλατύ Σκάλας, αποφάσισαν να αποστείλουν προς το υπουργείο  Γεωργίας, τη Δ.Ε.Η. της περιοχής, τον Γ.Ο.Ε.Β. Παμμίσου και λοιπούς  αρμοδίους υπόμνημα και να αναφέρουν  : «Καταγγέλλουμε προς κάθε αρμόδια αρχή και φορεία το γεγονός  αυτό και καταξιώνουμε για  το νέο καλλιεργητικό έτος αλλά και τα επόμενα, να εξασφαλιστεί από το μήνα Νοέμβριο και όχι από τον Απρίλιο η απρόσκοπτη παροχή νερού για τον έγκαιρο προγραμματισμό των καλλιεργειών.  Παράλληλα προτείνουμε μια δέσμη άμεσων και μακροπρόθεσμων μέτρων για την ανακούφιση των 

αγροτών και την ανάκαμψη του οργανισμού για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του».

Ακολούθως αναφέρονται οι άμεσες ενέργειες που προτείνονται :

-          Μείωση των αρδευτικών τελών έτους 1994 κατά 80%λόγο της ζημιάς που υπέστη η παραγωγή  από τις διακοπές του νερού το περασμένο καλοκαίρι.

-          Να επιδιωχτεί από τον οργανισμό η είσπραξη των τελών που φέρονται στις συμπληρωματικές  καταστάσεις και βαρύνουν ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων μη ασκούντων κατά κύριο επάγγελμα αυτό του αγρότη και είναι ανείσπρακτα από δεκαετίες και πλέον με τρόπο που θα εξειδικευτεί με τις

 κατά τόπους κοινότητες και συνεταιρισμούς.

-          Οι ανείσπρακτες οφειλές περασμένων ετών να ρυθμιστούν και να καταβληθούν από τους  οφειλέτες με άτοκες δόσεις ανά εξάμηνο

-          Να αποκατασταθούν πλήρως οι βλάβες στο υπάρχον δίκτυο προς αποφυγή των απωλειών  νερού και ενέργειας, για να μειωθεί το λειτουργικό κόστος του έργου πριν την έναρξη της  καλλιεργητικής περιόδου και παράλληλα να χρηματοδοτηθεί  το έργο. 

Φύλλο 130-131     

Ο  Ανδρέας Τσώνης δώρισε  στο σεβασμιότατο ένα μικρό ενθύμιο από το χωριό μας.  Μια γκραβούρα με το νερόμυλο όπως ήταν πριν το 1947 που καταστράφηκε από την πλημμύρα.

Φύλλο  134       Άρδευση. Χωρίς νερό οι κοινότητες της Άνω Μεσσηνίας.

  Οριστικά χωρίς νερό και συνεπώς ακαλλιέργητες θα παραμείνουν οι περιοχές των κοινοτήτων  που αρδεύονται από το αντλιοστάσιο του αγίου Φλώρου. Πρόκειται για τις κοινότητες Βαλύρας,   Σκάλας, Πλατύ  Λάμπαινα, Αριστοδήμειο, αγιος Φλώρος,  Αρφαρά ,Αλώνια και Ανεμόμυλος. Αιτία  για τα χρέη του ΓΟΕΒ,προς τη ΔΕΗ που ανέρχονται σε 90000000 δραχμές και η δυσκολία  είσπραξης των τελών άρδευσης από τους αγρότες.. Έτσι όμως δεν μπορούν να καλλιεργήσουν και οι  αγρότες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους και είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης γεωργοί.

Ρωτάμε λοιπόν τους αρμόδιους φορείς:

1.        Με ποιο δικαίωμα βγάζουν εκτός  παραγωγικής διαδικασίας και ουσιαστικά εξοντώνουν έντιμους  και εργατικούς αγρότες.

2.        Εκτιμούν  ότι είναι προτιμότερο να παραμένει ανενεργό ένα έργο δισεκατομμυρίων για οφειλές  90 εκατομμυρίων δραχμών.

3.        Εκτιμάται από τη ΔΕΗ η ζημιά που προκαλείται από τη μείωση της παραγωγής στην τοπική και  εθνική οικονομία.

4.         Έχει κάνει το ίδιο η ΔΕΗ και οι κυβερνήσεις τώρα και στο παρελθόν με άλλες εργοβόρες  βιομηχανίες που ανήκουν σε πολυεθνικές επιχειρήσεις και στο μεγάλο ντόπιο κεφάλαιο που  όφειλαν ή και οφείλουν πολύ περισσότερα.

5.        Είναι τόσο δύσκολο από τους υπηρεσιακούς παράγοντες της ΔΕΗ και τους εκπροσώπους  της κυβέρνησης να συζητήσουν με τους τοπικούς φορείς και να βρουν μια λύση στο πρόβλημα , ώστε να εισπράξουν από αυτούς που οφείλουν  τα οφειλόμενα;(Γνωρίζουν ότι έχουν γίνει πολλές προτάσεις από τους  φορείς) και

6.        Μήπως αυτή η πράξη εντάσσεται σε επιλογές που θέλουν την παραπέρα συρρίκνωση του  αγροτικού πληθυσμού και της αγροτικής παραγωγής της χώρας μας.

Θα θέλαμε μια απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα από την ΔΕΗ και από την κυβέρνηση, γιατί είναι ερώτημα του αγροτικού κόσμου της περιοχής, που αγωνιά για την τύχη του. Τέλος, η οριστική λύση του προβλήματος είναι ζήτημα επιβίωσης για τους επαγγελματίες αγρότες και θα συμβάλει σημαντικά στην τοπική και εθνική οικονομία.

Φύλλο 135  .      Λύθηκε το πρόβλημα του Γ.Ο.Ε.Β. στο 

αντλιοστάσιο του Αγ. Φλώρου.

   Επαναλειτούργησε το αντλιοστάσιο του Γ.Ο.Ε.Β. στον Αγ. Φλώρο. Σύμφωνα με πληροφορίες 

διατέθηκαν 8.000.000  από τη νομαρχία για να πληρωθεί η Δ.Ε.Η. ενώ οι αγρότες κατέπεσαν

 2.500.000. Το υπόλοιπο 3.500.000 θα πληρωθεί σε 10 ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Η πρώτη 

θα καταβληθεί τον Οκτώβριο.

Η λύση αυτή δε παύει να είναι προσωρινή. Γι’ αυτό η πολιτική ηγεσία πρέπει να ρυθμίσει

 νομοθετικά το θέμα για να μη μείνει και πάλι ακαλλιέργητος ο Μεσσηνιακός κάμπος.

Φύλλο 136  .    Ξέρω μια πατρίδα.

Ξέρω μια πατρίδα γεμάτη από νησιά,

 με βουνά μεγάλα και γερά μυαλά.

 Έχει γαλανά νερά και λευκά ακρογιάλια ,

 εκκλησάκια στις κορφές και κορμιά ατσάλια.

 Έβγαλε σοφούς πολλούς τεχνίτες μ’ άξια χέρια

 και αν φυσούν κακοί καιροί διαρκούν τα καλοκαίρια.

 Μες στο χρόνο ξανακρατά του καλού τη δάδα ,

 είναι η πατρίδα μου και τη λένε Ελλάδα.

Ειδήσεις από την κοινότητα .

Το πρόβλημα  της άρδευσης απασχολεί  την περιοχή  Βαλύρας  .ένα  από τα σοβαρότερα προβλήματα που απασχολεί την περιοχή  Βαλύρας  είναι το αρδευτικό  . Αυτό  είπα  μεταξύ των άλλων  στον νομαρχεί         κύριο Παναγιώτη  Φωτέα .  Ο  πρόεδρος  της  κοινότητας  Αριστείδης  Διαμαντόπουλος  .Το πρόβλημα  αυτό πρόεκυψε  στην περιοχή 

γιατί όπως  υποστήριζε  ο πρόεδρος  της  ΔΕΗ  εξακολουθεί να βάζει  εμπόδια    και  πρόσθεσε  ότι  θα πρέπει να επιδιωχθεί η δημιουργία  γεωτρήσεων.

 Φυλλο 138. Παμισσος  . Ο Μεσσηνίας ποτάμιος θεός Παυσανίας . Δ 3 - 9 – 10 .Πάμισος το όνομα του ποτάμιου μεσσήνιου θεού που από τις πηγές διαμέσου  της Μακαρίας πεδιάδας την οποία διαβρέχει και καταλήγει στη Μπούκα του Νησιού σε μήκος δέκα περίπου  σταδίων . Ο Πάμισος λατρευόταν ως θεός θεραπευτής και από την αρχαιολογική ερεύνα κοντά στο μεγάλο μάτι ο σουηδός Νάταν Βαλμίν αρχαιολόγος, βρήκε μια μαρμάρινη στήλη με τις επιγραφές ασκληπιοδορος παμισω και δεξιππος ευχην επηκοω παμισω .

Φύλλα 140.

Ειδήσεις από την κοινότητα .

Στις  21-02-96  πραγματοποιήθηκε στην νομαρχία   με θέμα την  εξυγίανση   της ΓΟΕΒ  και τη βελτίωση λειτουργίας  του. Στη συνεδρίαση  συμμετείχε και η  κοινότητα μας .Αποτέλεσμα ήταν ο ΓΟΕΒ να κάνει έκκληση  για την εξόφληση των  οφειλομένων  χρεών   και όσοι πρόκειται να καλλιεργήσουν  να δηλώσουν την  έκταση και να  καταβάλλουν το 60%   των αρδευτικών τελών  . Σχετικά  με το χωριό μας ,  

σας  γνωστοποιούμε  ότι είμαστε  πρώτοι στις  υποχρεώσεις μας με ποσοστό  αποπληρωμής  85%  για τα περσινά αρδευτικά   .

Φέτος  το ενδιαφέρον  για καλλιέργειες  είναι πολύ σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Μόνο για καλαμπόκια έχουν δηλωθεί 500 στρέμματα  , για αυτό ρέπει να ανταποκριθούμε   στην έκκληση του  ΓΟΕΒ  , προκειμένου  να λειτουργήσει  έγκαιρα το αντλιοστάσιο.

Στον νομάρχη ο πρόεδρος συνδέσμου άρδευσης  ‘ Αγιος Φλωρος ‘

Ο νομάρχης  κ. Παναγιωτης Φωτέας εδέχθητε  τον πρόεδρο του συνδέσμου ύδρευσης  Άγιος Φλώρος κ Γεώργιο Γιαννιά , ο οποίος του έχει θέσει τα προβλήματα του  συνδέσμου που επικεντρώνονται στη μελέτη για αλλαγή του κεντρικού αγωγού,  ο οποίος θεωρείται ακατάλληλος και για συντήρηση δεδομένων .

Φυλλο 147. Παραδοσιακή λαϊκή αρχιτεκτονική .

Οι καμάρες του καλοκαιρινού νερόμυλου             είναι ότι έχει απομείνει από τον αδηφάγο χρόνο και τον τεχνοκρατικό πολιτισμό

 Φύλλο 148 Γόρδιος δεσμός το ζήτημα του ΓΟΕΒ

Δεν φτάνουν τα χρόνια προβληματισμού ΓΟΕΒ προστέθηκε και ένα 

ακόμη  . Τέθηκε στο μικροσκόπιο της γραφειοκρατίας.

Έτσι για μια ακόμα χρονιά παρουσιάζεται  ο γόρδιος δεσμός  το ζήτημα του ΓΟΕΒ και μαζί του το ερώτημα . Τι θα γίνει με την άρδευση την καλλιέργεια του κάμπου .

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε  σύσκεψη της νομαρχίας με συμμετοχή μελών της  διοίκησης του οργανισμού καθώς και εκπροσώπων καλλιεργητών των κοινοτήτων 

 Όπως διευθύνει από τη συζήτηση που εξακολούθησε το κρίσιμο σημείο για το  ΓΟΕΒ είναι το θεσμικό του πλαίσιο. Εξάλλου όπως ανέφερε ο διευθυντής του   οργανισμού κύριος Νάστος με  τις μηνύσεις που έχουν υποβληθεί, τα οικονομικά του ΓΟΕΒ δεν είναι καλα .

Συνολικά χρωστά 18.000.000 στη ΔΕΗ 30.000.000 στο ΙΚΑ και περίπου 100.000.000 στις τράπεζες .

Τα έξοδα όμως ήταν χαμηλά .Ενώ για την περίοδο του 1996 είχαν απαιτηθεί από την Κάτω  Ζώνη Παμμίσου και τον Άγιο Φλώρο 68.583.000 , εισπράχτηκαν μόνο 39.156.000 δηλαδή μόνο  το 59 % και μόνο οι καλλιεργητές της Βαλύρας και του Άρη πληρώνουνε σε ποσοστό μέχρι και

 85 % ενώ η περιοχή Μεσσήνης δεν καταβάλει τις οφειλές της σε ποσοστό περίπου 63 % 

πρόβλημα όμως υπάρχει και στη διοίκηση του ΓΟΕΒ η οποία έχει υπό παραίτηση  αφού όπως ανέφεραν μέλη της η σημερινή συγκέντρωση αποτελεί μια προειδοποίηση  παραίτησης λόγω των άλυτων χρόνια προβλημάτων .

Φωτέας : θα κάνω απεργία πείνας .

Λίγο αργότερα που όταν η σύσκεψη μεταφερθεί στο γραφείο του νομάρχη κ Παναγιώτη  Φωτέα και πληροφορήθηκε τη νέα εμπλοκή του θέματος  , δήλωνε έντονα  πώς αν θα εξακολουθήσουν να δημιουργούνται εμπόδια στη νομαρχιακή διοίκηση ,  τότε θα κάνει απεργία πείνας μένα στο γραφείο του για την προστασία του θεσμού.

Αν δεν αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο , δεν έχουμε  ελπίδες να λυθεί το θέμα υπογράμμισε  ο πρόεδρος της νομαρχιακής επιτροπής  κ . ο Δημήτριος Δράκος σημειώνοντας ότι  έχει στείλει έκθεση με προβλήματα του ΓΟΕΒ στον υπουργό γεωργίας  κ . Τζουμάκα  , αλλά  δεν έχει δοθεί καμία απάντηση  , ούτε οι αρχηγοί των κομμάτων  που επισκέφθηκαν  την Καλαμάτα  , πήραν και στα χέρια τους προβλήματα του νομού Μεσσηνίας

 στα οποία αναγράφονταν πρώτες θέσει και αυτό του γεωργικού οργανισμό εγγείων  βελτιώσεων ( Γ.Ο.Ε.Β)

Φύλλο 97

Γιατί λέμε  σιγά μη στάζει η ουρά του χωριού υπήρχε ένα μοναδικό πηγάδι , όπου υδρευόταν  όλο το χωριό . Κάποια νύχτα όμως και καθώς το πηγάδι είχε μείνει ξεσκέπαστο, έπεσε μέσα ένας γάιδαρος και έμεινε εκεί όλη νύχτα . Σαν ξημέρωσε η μέρα μαζευτήκαν όλοι οι χωριανοί  οργάνωσαν την 

ανέλκυση του ζώου . Την ώρα που ο γάιδαρος είχε φτάσει στο στόμιο του πηγαδιού   ένας χωριανός που στεκόταν δίπλα πετάχτηκε και παρατήρησε .

Πρόσεξε παιδιά μη στάξει μέσα στο πηγάδι η ουρά του γαιδάρου και μας χαλάσει το νερό .Δεν τον πείραζε το γεγονός ότι ο γάιδαρος ήταν ολόκληρος βουτηγμένος μέσα στο νερό  ,  και τον πείραζε μόνο το στάξιμο της ουράς του . Έτσι έμεινε η φράση που χρησιμοποιείται με τη μεταφορική σημασία σε πλήθος και σημερινές περιπτώσεις .

Φύλλο 4  Νοσταλγία

………θέλω να γυρίσω όλο το χωριό ,πάντα ο δρόμος  έχει ακόμη λάσπες και τα τραίνα  σταμάτησαν να σφυρίζουν .το σχολείο στέκει μελαγχολικό .πιο πάνω ο Άγιος Δημήτρης  το Μπιζάνι  και πιο κει  τα  ποτιστικά  ,ο νερόμυλος   με την όμορφη λιμνούλα   που κάναμε τα καλοκαίρια κρυφά από τους γονείς μπάνιο  .

 Το 1893   περατώθηκε   η σιδερένια  γέφυρα   του ποταμού Βαλύρα   η Πύρνακα η Μαυροζούμενα 

 Το 1919  λειτουργούσαν  στη Βαλύρα  5  ελαιοτριβεία  Παπασαραντόπουλου , Βίγκου, Κατσένη, Μακρή και Μπόβη  . Μέτρησαν  όλα μαζί  6.400 οκάδες  και πουλήθηκε   προς  7 δραχμές  η οκά  (5.5 το κιλό)

Φυλλο 100. Πώς προήλθε το όνομα του ποταμού και του χωριού Βαλύρα

·         Η παράγκα Βάκρινος

·         Η Μαρίτσα

·         Το βουτούμι

·         Αγυιόπαιδες

·         Ραβδοσκόπος

·         Αυλάκι Κακαβόστρες ,Μπιζάνι, Αγία Τριάδα, μύλος πηδήχτρες, Λυραινα

·         Στενά Λινάρδου, Μπαρακάρη πηγάδι

·         Πινημένη

·         Νερό. Ακατάλληλο να το πίνουν  σύμφωνα με Γιάννη Λύρα

·         Χριστός .Διψώ στο σταυρό.

·         Παράλυτος. Άρον το κρέββατο σου και περιπάτει. Η πίστη σου σε έσωσε κε σε

·         Προικοσύμφωνο Κολοκοτρώνη στό Πήδημα

·         Ε.Μ.Υ

·         Δελτίο καιρού  από εφημερίδες

23 Ιανουαρίου.Μετεωρολογική βόμβα  με το μεγαλύτερο  βαρομετρικό των τε

λευταίων 40 χρόνων ,χιονισμένη όλη η Ελλάδα μέχρι την Κρήτη και την Αίγυπτο.

Φύλλο 101

H Mαυροζούμενα  εκπέμπει    SOS . 

Κάθε χρόνο συμβαίνει μια εγκληματική καταστροφή   της  αλόγιστης  άντλησης νερού  από ανθρώπους που το μεταφέρουν   σε πολλές περιπτώσεις  ακόμα και χιλιόμετρα.  Δυστυχώς αχρηστέψαμε  τη δέση χαλάσαμε  το αυλάκι   και τους νερόμυλους και που μπορούσε να μας προστατεύσει από τη βιβλική καταστροφή που προκάλεσε η πύρινη λαίλαπα  στα χωριά της Ιθώμης.

Πάμισος

Μήκος 22.500. Με τη λήξη του τελευταίου πολέμου Μεσσηνίων – Σπαρτιατών  οι αντίπαλοι   παρατάθηκαν   στις όχθες του ποταμού και για να επισφραγίσουν τη λήξη για πάντα την μεταξύ τους   έχθρα.   Τριζαν τα όπλα τους στο ποτάμι  και αναφώνησαν Πάμισος εξέλειπε. Αυτό είναι  μία εκδοχή.

Περί της τελέσεως  υδραυλικών έργων εν τοι κοιλαδι Παμμίσου

1960

ΑΛΙΑΚΜΩΝ ΝΕΟΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΚΑ

ΥΔΡΕΥΣΗ-ΑΡΔΕΥΣΗ  13 ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ 16-20 ΠΑΡΟΧΗ 6-7Μ3 /ΣΕΛ 

1962 ΚΑΤΣΑΡΟΥ  ΤΣΟΥΚΑΛΕΙΚΑ ΣΚΑΛΑ   ΧΡΙΣΤΟΦΑΛΑΙΙΚΑ  ΒΑΛΥΡΑ ΛΑΜΠΑΙΝΑ ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΕΙΟ  ΚΑΛΟΒΡΥΣΗ ΕΥΑ ΒΡΩΜΟΒΡΥΣΗ ΤΡΙΟΔΟΣ ΑΝΔΡΟΥΣΑ.

Ότι βρέξει ας κατεβάσει

Ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά βαδίζουμε

Αρχιμήδης 287 – 212 π.Χ

Ήταν θεμελιωτής της υδροστατικής  ισορροπίας,

των μοχλών μηχανικός, μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος. Η πρώτη έκδοση των συγγραμμάτων έγινε το 1544 στην Ελβετία στο ελληνικό και λατινικό κείμενο . Τα χειρόγραφα έργα του μεταφερθήκαν από το βυζάντιο στην Ιταλία τον 12 αιώνα.

Μύθοι. Οι έλληνες προσωποποίησαν τη γη φύση με τη θεά γαία θεοποίησαν τον ήλιο ο οποίος εξουσίαζε τον ουρανό και ήταν υπεύθυνος για τους κεραυνούς ότι ο γιος του Ήφαιστος ήταν υπεύθυνος για τη φωτιά.

Ο Αριστοτέλης (384 – 322 π .Χ .) προχώρησε  στην προσεκτική μελέτη της φύσης και πρώτος εισήγαγε τη συμπληρωματική παρατήρηση , τη συλλογή υλικού τη σύγκριση και ταξινόμηση . Οι άλλες λήψεις του Αριστοτέλη επηρέασαν την επιστημονική σκέψη .Από το 40 μ.Χ οι βυζαντινοί έγιναν φύλακες της αρχαίας ελληνικής επιστήμης . Αυτή η πνευματική κληρονομιά μεταφέρθηκε στους Άραβες και αργότερα στη Δυτική Ευρώπη . Τα πρώτα ανεπίσημα στην Ευρώπη του 12 αιώνα βασίστηκαν σε επιστημονικές αρχές των απόψεων του Αριστοτέλη.

Παρατήρηση  - Πείραμα – Μέτρηση – Νόμος – Μαθηματικός υπολογισμός  φυσική β΄ υδροστατική – μανομετρική πίεση σελ 49 –51

 86 –96 κύκλος νερού ατμός κίνηση

        Φύλλο  112-113 . Λαογραφικά Σύμμεικτα

 Στα χρόνια της τουρκοκρατίας αλλά  και μέχρι το 1975  λειτουργούσαν  στη Βαλύρα  2 νερόμυλοι .Ο  ένας  ο μεγάλος του Πουλόπουλου  που ήταν   κοντά στο σημερινό  γεφύρι    και στο δρόμο  που πάει προς το  μοναστήρι  του  Βουλκάνου .    Τον πήρε το ποτάμι και έπνιξε τους μυλωνάδες  . Άλεθε στους χειμερινούς  μήνες   .Ο άλλος Μύλος ήταν  προς τις  σιδηροδρομικές  γραμμές  στου Βίγκου με ωραίες καμάρες  που άλεθε  τους καλοκαιρινούς  μήνες.  Το νερό  πότιζε τα κτήματα  και τον κάμπο του χωριού  έχοντας συνολικό  Μίκης καναλιών  περίπου 60 χιλιόμετρα.  

Το αυλάκι κάθε καλοκαίρι το άνοιγαν με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού  γιατί το χειμώνα γέμιζε από τα νερά της βροχής. Η δουλειά αυτή είχε πολύ κόπο  γιατί το αυλάκι είχε μεγάλο μήκος και πολλοί με διάφορες δικαιολογίες απέφευγαν την αγγαρεία.

 Ένας βαλυραίος ο Ντουραμάκος μια χρονιά κρύφτηκε στη Βαλτοκλησιά αλλά, κάποιος τον είδε και τον μαρτύρησε στον αγά του χωριού .Θύμωσε ο αγάς και έστειλε έναν τούρκο να πάει να τον βρει και να τον κουβαλήσει και καβάλα να τον πάει στον Κάκαβο  εκεί που ήτανε και οι άλλοι βαλυραίοι, που έφτιαχναν το μυλαύλακο. Έτσι και έγινε. Ο πονηρός Ντουραμάκος πλήρωσε την πονηριά του. Έφερε τον τούρκο καβάλα στις πλάτες του μέχρι τον Κάκαβο. 

ΦΩΤΗΣ Κ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΜΕΛΙΓΑΛΑ27-5-1973

Στο 110ο  χιλ της εθνικής οδού ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ, βρίσκεται το κέντρο της ΚΩΠΑΪΔΑΣ. Εκεί υπάρχει το κάστρο του ΓΛΑ, που ήταν κάποτε νησί όταν η Κωπαϊδα ήταν λίμνη και όταν αποξηράνθηκε πρόσφερε 250000 στρέμματα για καλλιέργειες.

Το 1300 Π.Χ.οι Θηβαίοι έπνιξαν τους Ορχομενίους φράζοντας τις καταβόθρες που είχαν κατασκευάσει οι ΜΙΝΥΕΣ.

  Στον Ορχομενό υπάρχου οι Πηγές Χαρίτων που τα νερά τους τροφοδοτούν εκτροφεία πέστροφας  και οι Πηγές Κρύας ,στη Λειβαδιά έχουν άφθονα τρεχούμενα νερά

 Σελίδα 4

Βασικές παράμετροι ποιότητας του ποσίμου νερού . ΔΕΥ Πάτρας ,Μάρκου Σκληβανιώτη, δρ χημικού μηχανικού .

1569 Μελιγαλά, Ανθούσα ,Σολάκι ,Σιάμου, Καλύβια Αλλαγή , Μερόπη , Οιχαλία , Λουτρό Φίλια ,  Μάλτα , Σανδάνι , Μαγούλα , Μαντζάρι , Κεντρικό , Δεσύλλα , Πολίχνη , Κωνσταντίνοι , Αγριλόβουνο Ηλέκτρα , Μάλτα, Καλλιρρόη και ένα τρίτο του Αγίου φλώρου .

Ο Πάμισος ήταν πλωτός από μικρά πλεούμενα μέχρι τα Μάτια ( πηγές )  και αποδεικνύεται από τα κομμάτια αλυσίδων που βρεθήκαν περασμένα στις τρύπες του βράχου που υψώνεται στο Μεγάλο Μάτι.  Δίπλα  του από τα πανάρχαια χρόνια υπήρχε ιαματική πηγή για τα μικρά παιδιά και  ο ναός του θεού Παμμίσου.

Άρδευση

-Από το φράγμα Παμμίσου στον Άρι μέχρι τη θάλασσα η άρδευση γίνεται με φυσική ροή που κυλιούνται σε τσιμεντένια αυλάκια και κανάλια ,ενώ στη ζώνη του αγίου Φλώρου οι κοινότητες άγιου Φλώρου , Αρφαρών , , Βαλύρας , Λάμπαινας,  Αριστοδημείου Πλατέως , Αλωνίων  και Ανεμόμυλου με έκταση 16800. Η άρδευση γίνεται με τεχνική βροχή από το 1978.

- Η διαμόρφωση της Μακαρίας πεδιάδας έλαβε χώρα την Ολόκαινη εποχή 7000 πχ .Η στάθμη της θάλασσας βρισκότανε 100 μέτρα χαμηλότερα . Με τη τήξη των πάγων η στάθμη της θάλασσας άρχισε να ανεβαίνει στο -40 στο 6000 πΧ. Και στο -17 στο 3000 π.Χ.

-Στις 19 Μαΐου του 1822  ο Γρηγόριος Δίκαιος Παπαφλέσσας με έγγραφο του προς την Πελοποννησιακή Γερουσία  τονίζει για την αναγκαιότητα των υδραυλικών έργων στην κοιλάδα του Παμίσου ΓΑΚ Βλαχογιάννη , υπουργείο εσωτερικών  1822 φάκελος 50

-Μέχρι το 1932 τα νερά κάλυπταν μόνιμα μεγάλες εκτάσεις των χωριών αγίου Φλώρου ,Σκάλας – Βαλύρας Πλατύ και σχημάτιζαν βάλτους που ήταν φωλιά κουνουπιών και πηγή ελονοσίας αλλά ήταν και η χαρά των κυνηγών – ψαράδων και αυτών που μάζευαν βδέλλες , βουτούμι και μαρίτσα. Αργότερα  οι παραπάνω δραστηριότητες περιορίστηκαν ή εξαφανίστηκαν όταν ολοκληρώθηκε η διάνοιξη της κοίτης του . 

                                             Σελίδα 5

Ιστορία Αγίου Φλώρου Μεσσηνίας δήμου ν . Θεοδωρακοπούλου Αθηνά 1982 .

Η Σκάλα Μεσσηνίας  . ιστορία λαογραφία Θόδωρου γ. Μαργαρίτη Αθηνά 1995

Πουκεβίλ ταξίδι στην Ελλάδα . Πελοπόννησος αφοί Τολιδη Αθηνά 1997

Σελίδες 426 – 465 .

Όταν αφήσαμε  το χάνι της Κόκλα συνεχίσαμε επί 5 λεπτά την πορεία μας μετά από το δάσος ως το σημείο που εμφανίζεται το ποτάμι της Λουδίας . Πιθανόν να ήταν ο Βαλύρας  , μέσα στον οποίο έπεσε η λύρα του Θάμυρι . Οταν όμως εγώ αντίκρισα το ποτάμι τα νερά του δεν θα είχαν τη δύναμη να παρασύρουν ούτε το μικροσκοπικότερο βιολί .τόσο χαμηλά είχε πέσει η στάθμη που κρίνοντας όμως από τον αριθμό των χειμάρρων που εκβάλουν στην εποχή των βροχών θα πρέπει να έχει ένα υπολογίσιμο ρεύμα . Σε απόσταση ενός τετάρτου της λεύγας προς τη μεσημβρία , φτάσαμε στην εκβολή των χειμάρρων που εγώ αποκαλώ Ηλέκτρα  Κνέος και Βαλύρα που σχηματίζουν τον ποταμό Μαυροζούμενα . Οι αγωγιάτες γνωρίζουν τα μέρη αυτά σπιθαμή προς σπιθαμή και ήταν ορατή η Μεσσηνία του Επαμεινώνδα  που έχει τα μεγαλοπρεπέστερα ερείπια οχυρωματικής αρχιτεκτονικής των αρχαίων χρόνων και υδρεύεται από την κρήνη Κλεψύδρα που σώζεται μέχρι σήμερα  …

….Διανύσαμε δυο μίλια περίπου μέσα από τα βουνά και έπειτα κατηφορίσαμε από ένα μονοπάτι πλακόστρωτο μέσα στην κοίλη ενός χειμάρρου . Δεξιά του οποίου συναντάμε μια πηγή . Προς την ίδια πλευρά είχαμε το χωριό Λέζι .