ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ 190 ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ 1829-2019 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Σε 2 ημέρες εορτάζει ο ενοριακός μας ναός. Σε 3 αναρτήσεις θα περιγράψουμε το ιστορικό του ενοριακού μας ναού, αρχίζοντας από την ονοματοθεσία της κοινότητας Βαλύρας.

 Κατηγορίες Ονοματοθεσίας του χωριού Βαλύρας Μεσσηνίας
1.      Ονόματα Αγίων

Άγιος Αθανάσιος, Άγιος Δημήτριος, Αγία Τριάδα, Ιερά Μονή Βουλκάνου

2.      Φιλόσοφοι

Σόλων

3.      Εθνική Επέτειος

Πλατεία 25^η Μαρτίου

4.      Ιστορικά πρόσωπα

Αριστομένης, Κανάρης, Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, Παπαφλέσσας

5.      Πρόσωπα Βαλύρας

Α. Καρύδης, Κ. Μακρής, Α. Παπασαραντόπουλος, Θ. Τσαγκάρης, Δ. Τσάμης

6.      Πόλεις Ελλάδος Αθήνα, Καλαμάτα, Μεσσήνη

7.      Διάφορα Σιδηροδρομικός Σταθμός Βαλύρας

ΓΚΡΑΒΟΥΡΕΣ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΟΥ ΠΑΤΡΙΝΟΥ ΓΚΡΑΒΟΥΡΙΣΤΑ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΟΝΑΚΙΔΗ

 Ο ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΝΑΟΣ ΜΕ ΤΑ ΜΑΣΚΟΥΛΑ

 ΕΠΙΤΡΟΠΟΙ ΤΟΥ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ, ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΙ ΜΑΣΤΟΡΟΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΝΑΟΥ

 Ο ΕΝΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ, ΑΠΟ ΤΟΥΣ 4  ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΥΡΑΣ, ΠΑΠΠΟΥΣ ΜΟΥ

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ ΑΠΟ ΒΑΛΥΡΑ ΤΟΥ ΔΥΡΡΑΧΙΤΗ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ

 Η ΒΑΛΥΡΑ ΤΟΥ '60

 Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

Η ΓΚΡΑΒΟΥΡΑ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ.ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΠΑΤΡΙΝΟΥ ΓΚΡΑΒΟΥΡΙΣΤΑ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΟΝΑΚΙΔΗ

  

 Ο Αθανάσιος Αλεξανδρείας ή Μέγας Αθανάσιος ή ΆγιοςΑθανάσιος 

Γεννήθηκε στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (περ. 298 – 2 Μαΐου 373)  , αφού κατά τον ιστορικό Σωκράτη τον Σχολαστικό, εκεί είχε και πατρικό και οικογενειακό τάφο (Εκκλ. Ιστορία4,13). Οι γονείς του ήταν Χριστιανοί και από μικρή ηλικία έδειξε την κλίση του, αφού παρίστανε τον ιερέα που βάπτιζε τους πιστούς (φίλους του).

 Τιμάται ως άγιος από την Ανατολική Ορθόδοξη, την Ρωμαιοκαθολική, τις Λουθηρανικές και τις Αγγλικανικές εκκλησίες. Αποτελεί έναν από τους τέσσερις Πατέρες της Ανατολικής εκκλησίας που φέρουν τον τίτλο «Μέγας» μαζί με τούς Βασίλειο, Φώτιο, και Αντώνιο, και ένας από τους 33 Πατέρες της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας.

Από πολύ νέος έδειξε την πνευματική κλίση του. Σε ηλικία 25 ετών χειροτονήθηκε διάκονος από τον επίσκοπο Αλεξανδρείας Αλέξανδρο, τον οποίο ακολούθησε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325, στη Νίκαια της Βιθυνίας. Εκεί αναδείχθηκε πρωτεργάτης στην καταδίκη της διδασκαλίας του Αρείου που χαρακτηρίστηκε αιρετική. Το 328 και σε ηλικία 33 ετών εξελέγη πατριάρχης Αλεξανδρεία

Το όνομα Αθανάσιος έγινε Θανάσης, παρετυμολογήθηκε με τη λέξη θάνατος και γι' αυτό στα κοιμητήρια υπάρχει συχνά ναός αφιερωμένος στην μνήμη του συγκεκριμένου αγίου. Στην Μεσσηνία τ' αγιο Θανασού το 'χουνε κακό και κάνονε αρχή. Οι γυναίκες δε ζυμώνουνε δε πλένουνε, γιατί φοβούνται το θάνατο

Βάση του εορτολογίου της Εκκλησιάς η 2 Μαΐου είναι η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του ενώ η 18 Ιανουαρίου είναι η κύρια ημέρα μνήμης του αγίου, ενώ την ιδία μέρα εορτάζεται και η κοίμηση του Αγίου Κυρίλλου.

Απολυτίκιο (Ἦχος γ')

Στῦλος γέγονας Ὀρθοδοξίας,

θείοις δόγμασιν ὑποστηρίζων

τὴν Ἐκκλησίαν, ἱεράρχα Ἀθανάσιε·

τῷ γὰρ Πατρὶ τὸν Υἱὸν ὁμοούσιον

ἀνακηρύξας κατῄσχυνας Ἄρειον.

Πάτερ Ὅσιε,

Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε,

δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ.

Τα μυστήρια της εκκλησίας.

Τα μυστήρια της εκκλησίας είναι 7: Βάπτισμα, Χρίσμα, Ιεροσύνη, Θεία Ευχαριστία, Εξομολόγηση, Γάμος, και Ευχέλαιο. Διακρίνονται σε  επαναλαμβανόμενα και μη.

Α. Μη Επαναλαμβανόμενα(3)

1.Βάπτισμα

Το Μυστήριο του Βαπτίσματος αποτελεί την είσοδο του ανθρώπου στην Εκκλησία. Η βύθιση στο νερό εικονίζει την είσοδο του πιστού στην Εκκλησία.

2.Χρίσμα

Το Μυστήριο του Χρίσματος τελείται αμέσως μετά το Βάπτισμα με την επίχριση του βαπτιζόμενου με Άγιο Μύρο. Μέσω αυτού λαμβάνει τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος. Ως καθιέρωση του

Μυστηρίου θεωρείται η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος, με μορφή περιστεριού, επί της κεφαλής του Ιησού κατά την ημέρα της βάπτισής του από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

3.Ιεροσύνη

Η Ιεροσύνη ή Χειροτονία είναι το Μυστήριο, κατά το οποίο με την επίθεση των χεριών του επισκόπου στο χειροτονούμενο μεταδίδεται η χάρη του Αγίου Πνεύματος σε αυτόν και του παρέχεται το δικαίωμα να ιερουργεί και να ποιμαίνει την Εκκλησία.

Υπάρχουν τρεις τελετές χειροτονίας κατά τους βαθμούς ιεροσύνης:

Χειροτονία Διακόνου

Χειροτονία Πρεσβυτέρου

Χειροτονία Επισκόπου.

Η χειροτονία πρεσβυτέρου και διακόνου τελείται υποχρεωτικά από έναν επίσκοπο, ενώ για τη χειροτονία επισκόπου απαιτούνται τουλάχιστον τρεις ή κατ' ανάγκη δύο επίσκοποι, καθώς και η σύμφωνη γνώμη των απόντων ιεραρχών μιας τοπικής συνόδου.

Β. Επαναλαμβανόμενα(4)

1.Θεία Ευχαριστία

Στο Μυστικό Δείπνο ο Ιησούς Χριστός τέλεσε για πρώτη φορά το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, παραδίδοντάς το στους Αποστόλους και δι' αυτών στην Εκκλησία

Στη Θεία Ευχαριστία, Θεία Κοινωνία ή Μετάληψη τελείται ο καθαγιασμός των τίμιων δώρων, άρτου και οίνου, η μεταβολή τους σε Σώμα και Αίμα Χριστού και η μετάδοσή τους στους πιστούς. Είναι το μέγιστο των Μυστηρίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας και αυτό που καθαγιάζει την κοινωνία των συμμετεχόντων υπαλλάσοντάς την σε Σώμα Χριστού. Πρώτος μυσταγωγός της Θείας Ευχαριστίας υπήρξε ο Ιησούς Χριστός κατά το Μυστικό Δείπνο της Μεγάλης Πέμπτης, παραγγέλλοντας στους μαθητές του να την τελούν σε ανάμνησή του. Η τελετή του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας ονομάζεται Θεία Λειτουργία.

2.Εξομολόγηση

Το Μυστήριο της Εξομολόγησης ή Μετάνοιας έχει ως βάση τα λόγια του Ιησού «᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, ὅσα ἐὰν δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ὅσα ἐὰν λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τῷ οὐρανῷ.» Ματθ.18,18 «ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται.» Ιωαν.20.23 με τα οποία παραχώρησε τη χάρη της συγχώρησης των αμαρτιών στους Αποστόλους. Διά της αποστολικής διαδοχής, που υφίσταται στην Ορθόδοξη Εκκλησία, η χάρη αυτή μεταδόθηκε στους επισκόπους, οι οποίοι ορίζουν, με βάση την πνευματική τους επάρκεια, και πρεσβυτέρους για να τελούν την Εξομολόγηση. Βασική προϋπόθεση της συμμετοχής στο Μυστήριο της Εξομολόγησης είναι η ειλικρινής μετάνοια του ανθρώπου για την ανυπακοή στο θείο θέλημα. Στη Ορθοδοξία το Μυστήριο αυτό έχει ως σκοπό την αναγωγή του ανθρώπου στην αγαπητική του σχέση με το Θεό.

3.Γάμος

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία το Μυστήριο του Γάμου υφίσταται ως πνευματική ένωση του άνδρα και της γυναίκας και ως σαρκική για τη διαιώνιση του ανθρώπινου γένους. Ο γάμος δεν αποτελεί κατ’ αρχή επαναλαμβανόμενο μυστήριο, θεωρούμενος αδιάλυτος. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, όμως, προκειμένου να διαφυλάξει τον άνθρωπο από χειρότερη διάπτωση και δρώντας κοινωνικά και «κατ’ οικονομίαν», θέσπισε τη λύση του γάμου καθώς και ειδική τελετή για δεύτερο γάμο, επιτρέποντας συνολικά την τέλεση τριών γάμων για τα μέλη της.

4.Ευχέλαιο

Το Μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου εδράζεται σε δύο χωρία της Καινής Διαθήκης. Το πρώτο είναι από την επιστολή του Ιακώβου του Αδελφοθέου «ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καὶ προσευξάσθωσαν ἐπ' αὐτὸν ἀλείψαντες αὐτὸν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου• καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα, καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος• κἂν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ.» Ιακ.5.14 και το δεύτερο από το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο «καὶ ἤλειφον ἐλαίῳ πολλοὺς ἀρρώστους καὶ ἐθεράπευον.» Μαρκ.6.13. Όπως γίνεται φανερό από τα παραπάνω σκοπός του Ευχελαίου είναι η ίαση οποιασδήποτε ασθένειας, ως διαταραχή της αρμονικής λειτουργίας του σώματος, που κατά την ορθόδοξη θεολογία οφείλεται σε πνευματικά αίτια και κυρίως στη διαταραχή των σχέσεων του ανθρώπου με τον Θεό.

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ 1829 - 2019

Α. ΤΟ ΚΤΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΝΑΟΥ.

Ο Άγιος Αθανάσιος είναι ο καθεδρικός ενοριακός ναός της Βαλύρας. Η ακριβής χρονολογία θεμελίωσης και αποπεράτωσης του ναού αυτού με βάση την ενεπίγραφη πλάκα έγινε το 1829.

Με τον σεισμό του 1986 αποκολλήθηκε η εντοιχισμένη πλάκα με τα ονόματα των 4 επιτρόπων ,των 2 λαγκαδινών μαστόρων και τη χρονολογία που κτίστηκε ο ενοριακός ναός Βαλύρας. Τη φωτογράφισα και την έδωσα σε ειδικό εργαστήριο. Σε μεταλλική μορφή διαστάσεων 30χ30 πρέπει να εντοιχιστεί ξανά στην εκκλησία, θυμίζοντας τη χρονολογία που κτίστηκε η εκκλησία μας, οι τότε επίτροποι και οι κτίστες μάστοροι, από τα Λαγκάδια Αρκαδίας.

Ο ρυθμός του ναού είναι τρίκλητος βασιλική μετά τρούλου. Εντυπωσιακή τελειότητα παρουσιάζει η μεσαία καμάρα όπου με τον τρούλο σχηματίζει τέλειο σταυρό.

Η πρωτότυπη πλάκα υπάρχει στο μουσείο στα Λαγκάδια Αρκαδίας, στα "ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ", του οποίου πρόεδρος είναι ο πανεπιστημιακός λαγκαδινός Γιάννης Τσιαούσης.

Β. Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

Από τις εικόνες όμως του τέμπλου που είναι υπογεγραμμένες από τους αγιογράφους εκ Ζακύνθου Ιωάννη και Γεώργιο Ταμβάκη, εισηγητή της Επτανησιακής σχολής στην αγιογραφία και τη ζωγραφική, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι ο ναός κτίστηκε ΤΟ 1829 μιας και η αγιογράφηση ολοκληρώθηκε το 1850, όπως και άλλοι ενοριακοί ναοί των γύρω χωριών.

 Γ. ΤΟ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟ ΤΕΜΠΛΟ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

 Ανυπολόγιστης αξίας είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο ,έργο των αδελφών Ντινόπουλοι από το Βαλτεσινίκο της Αρκαδίας . Τα ο ξυλόγλυπτο τέμπλο έχει τη κεντρική είσοδο και δυο πλευρικές εισόδους (πόρτες). Χωρίζεται κάθετα και οριζόντια σε 9 μέρη. Οι 10 κάθετες ξυλόγλυπτες κολόνες ,έχουν η κάθε μια από 4 ξυλόγλυπτες αγιογραφήσεις. Υπάρχουν 56 αγιογραφήσεις και αρκετά ξυλόγλυπτα πρόσωπα. Παρόμοια τέμπλα έχουν κατασκευάσει σε πολλούς ιερούς ναούς της Μεσσηνίας και Πελοποννήσου Από πληροφορίες των απογόνων Τσαγκάρη ,χρειάστηκαν 10 χρόνια για να ολοκληρωθεί το ξυλόγλυπτο τέμπλο που είναι μοναδικής τεχνοτροπίας στην Ελλάδα και χρειάζεται συντήρηση όπως και ο ναός από τους σεισμούς που υπέστη στις 19-9- 1986 και το 1991.Τα νερά της κολυμβήθρας πέφτουν σε πηγάδι βάθους 12 μέτρων. Το ρολόι στο καμπαναριό, είναι δωρεά των μεταναστών στην Αμερική της οικογένειας Ξενοφώντα Μανιάτη. Είχε 3 μάσκουλα, μοναδικά στην Ελλάδα, τα οποία ο γέμιζαν με τριμμένο κεραμίδι και μπαρούτι. Βάζοντας το φυτίλι ,τα έσκαγαν και έκαναν ισχυρό κρότο ανήμερα της ανάστασης κάθε χρόνο ,ένα έθιμο που πρέπει να επανέλθει. Δυστυχώς το ένα χάθηκε και θα πρέπει να βρεθεί. Τα έσκαγαν με τη σειρά οι :Παντελής Λεβέντης, Χρίστος Ντουραμάκος (Γκούμας), Ντίνος Σκαρμέας και Δημήτρης Μπατάλιας. Τα έσκαγαν στη περίοδο της Τουρκοκρατίας για να αφινιάζουν τα άλογα και να γλυτώνουν οι Έλληνες από τους Τούρκους που τους καταπίεζαν. Υπάρχει το πρωτόκολλο παραλαβής και παράδοσης των ναών της Βαλύρας του πατέρα μου που ήταν επίτροπος για περίπου 30 χρόνια και ο αδελφός του Παναγιώτης είχε δωρίσει τους πολυελαίους στον Άγιο Αθανάσιο.

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ενοριακού ναού αγίου Αθανασίου Βαλύρας, έργο των αδελφών Ντινόπουλοι , από το Βαλτεσινίκο Αρκαδίας, έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Πρώτη σειρά .Αγιογραφίες προφητών

Δεύτερη σειρά. Ξυλόγλυπτες μορφές

Τρίτη σειρά 9 αγιογραφίες αγίων

Τέταρτη σειρά. Ξυλόγλυπτοι άγγελο

Πέμπτη σειρά. 9 αγιογραφίες προφητών.

Έκτη σειρά. Ξυλόγλυπτοι άγγελοι –γιρλάντες και στη μέση το μάτι του Θεού

Εβδόμη σειρά.19 αγιογραφίες από το βίο του ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΎ. Πάνω από όλες τις εικόνες υπάρχει ξυλόγλυπτη συνεχόμενη κορνίζα.

Ογδόη σειρά. 5 αγιογραφίες αγίων

Ενάτη σειρά. Δυο δράκοντες και στη μέση ο σταυρός

Υπάρχουν ξυλόγλυπτες κολώνες στις σειρές 1,2,3,7 και 8. Στη σειρά 3 η κάθε κολώνα έχει από 4 ξυλόγλυπτα πρόσωπα αγίων.

Το εσωτερικό του ναού περιέχει 6 κολώνες που στηρίζουν τη στέγη και συνδέονται με μεταλλικές λάμες για να απορροφούν τους κραδασμούς που προκαλούν οι σεισμοί.

Ο Σιαγκρόγιαννης ( πατέρας του Αλέξη και Θανάση Σιάγκρη) και ο Νίκος Γεωργακόπουλος πατέρας του Γιώργη (Πλατσάρα) γεννήθηκαν την ίδια ημέρα ,βαπτίστηκαν στην ίδια κολυμβήθρα αρραβωνιάστηκαν-παντρεύτηκαν την ίδια ημέρα παίρνοντας και οι δυο γυναίκες από το Χασάμπασα και πέθαναν την ίδια ημέρα.

Η θεμελίωση του  ιερού ναού του Αγίου Κωνσταντίνου , στη Βαλύρα έγινε στις 10-8-2006 και τα εγκαίνια έγιναν στις 4-11-2007, από τους μητροπολίτες Μεσσηνίας Χρυσόστομο και Μονεμβασιάς και Σπάρτης Ευστάθιο.

Δ. Αφιέρωμα στους ταλιαδόρους( ξυλογλύπτες) αδελφούς Ντινόπουλους από το Βαλτεσινίκο Αρκαδίας

Για τέμπλο το κάθε ξυλικό δεν κάνει. Θέλει φλαμούρι, αγριοξιά και καρυδιά. Να του μιλάει η σμύλη και η ροκάνα. Κι εκείνο ν’ απαντάει ταπεινά. Δεν είμαι μάρμαρο ακτίνες να σκορπίσω. Να τις μαζέψεις σε κλωστή ονειρευτή.
Εγώ γυρεύω από ψυχές να ζήσω με τη δική σου και την άλλη τα’ ασκητή. Εγώ γυρεύω δίψυχο τεχνίτη η μια ψυχή να τρέμει σ’ ανεβαίνει κι’ η άλλη; Ποιος της λέει να φρίττη!

Η πίστη κι’ αγάπη δεν πεθαίνει! Είν’ τόσο γλυκός ο Κύριος της Αγάπης! Αρνιά , πουλιά, σταφύλια που στολίζεις.

Κι΄τέλεια αγάπη και στο Γολγοθά της. Και με τα’ αγκάθια αν τη στολίσεις. Φορεί τα’ ακάνθινο στεφάνι. Τώρα, τεχνίτη, πως θα ζήσεις. Το ξύλο να σου λέει φτάνει και Συ να θες να τα’ αναστήσεις.

Ήταν βαριά του τάφου η πέτρα. Μα ήρθε ο άγγελος σαν φλόγα. Τη σμίλη μου την ταξιθέτρα.  Μ’ ένα του νεύμα την ευλόγα.  

Την ξυλογλυπτική ως τέχνη μας αναφέρουν ο Όμηρος και ο Θεόκριτος. Η ξυλογλυπτική μπήκε στην εκκλησία στους βυζαντινούς χρόνους και συνεχίστηκε και μετά το 1821.Στο τέμπλο της εκκλησίας και στο κτιριό της εκεί στο χωριό, απ’ ό,τι παλιό και απ’ ό,τι πιο παλιό ,όπως έλεγε το σινάφι των ταλιαδόρων (ξυλογλυπτών), ζητάμε ειδήσεις για τον άνθρωπο ,τη ζωή του, τις ιδέες του, τα ενδιαφεροντά του, για τα βασανά του, για τους πόθους του. Ένας έμπρακτος διάλογος, για το καλλίτερο που επιθυμούμε να συνεχιστεί για τη ζωή μας και για τη ψυχή μας. Από ολούθε γυρεύουμε διδάγματα. Έτσι βγαίνει και το συμπέρασμα πως κάθε έργο για να γίνει απαίτησε ηθική, ψυχική και πνευματική προσπάθεια, προέρχεται στο χώρο της τέχνης. 

 ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ-ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΡΙΜΠΑΣ

 ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ

 Η ΟΙΚΙΑ ΤΣΑΓΚΑΡΗ ΠΟΥ ΕΜΕΝΑΝ ΟΙ ΤΑΛΙΑΔΟΡΟΙ ΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΙ

 Ο Θ.ΤΣΑΓΚΑΡΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΟ 1784

 ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΜΑΣ ΝΑΟΥ ΜΕ ΤΟ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟ ΤΕΜΠΛΟ

Ε. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΙ, ΣΤΗ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΛΤΕΣΙΝΙΚΟ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

Ευχαριστώ τον συνταξιούχο δάσκαλο Γρηγόρη Κριμπά για το ενδιαφέρον του που μου δάνεισε το βιβλίο με τίτλο: Μνήμες από το Βαλτεσινίκο και τα γύρω χωριά , του Νέστορος Μπούμπουλη, Αθήνα 1978 κεφάλαιο ΚΗ σελίδες 527-555, μαθαίνοντας για τα τέμπλα, προσκυνητάρια, και σκαλιστά ταβάνια, των ιερών ναών στα διάφορα χωριά του νομού Μεσσηνίας. ΒΑΛΥΡΑ 7-7-2011

Η συνέντευξη έγινε το 1958, στον τελευταίο γέροντα επιζώντα Κωνσταντίνο Ντινόπουλο. Ο παππούς μου Γιώργης έμαθε την τέχνη από Ηπειρώτες και από αυτόν έμαθαν τα παιδιά του Επαμεινώνδας, Σταύρος, Αικατερίνη και Δημήτριος (πατέρας μου). Ο πατέρας μου είχε και δάσκαλο τον Ηπειρώτη Φίλιππο που είχαν φτιάξει μαζί ,εκτός των άλλων και το τέμπλο του αγίου Ιωάννη ,στη Μεσσήνη και ένα άλλο τέμπλο στο Αιδίνι Μεσσηνίας.

Τα αδέλφια Ντινόπουλοι έφτιαξαν μαζί στη Μεσσηνία τα παρακάτω τέμπλα των ναών:

Τον άγιο Δημήτριο στον Αετό Τριφυλλίας , Βρωμόβρυση, Στρέφι, Χαλαζώνι, Αριστομένη, Άγιο Αθανάσιο και αγία Τριάδα Βαλύρας, άγιο Ιωάννη στο Χατζή Βουφράδος και στο Κουρτάκι Μεσσήνης.

Ο πατέρας μου απεβίωσε το 1894 και ο αδελφός μου Γεώργιος πήγε μαθητευόμενος στο θείο μου Επαμεινώνδα. Ο αδελφός μου με μαθητευόμενο εμένα κατασκευάσαμε και δημιουργήσαμε το τέμπλο του ναού στο χωριό Βούτενα Μεσσηνίας. Στο χωριό Κούρταγα Μεσσηνίας το τέμπλο κατασκεύασαν ο θείος μου Σταύρος με το γιό του Βασίλη. Ο θείος μου Επαμεινώνδας με τον αδελφό μου Γεώργιο κατασκεύασαν και δημιούργησαν το τέμπλο του ναού στο χωριό Μουσταφά Πασά, στη Μεσσηνία

Εγώ με τον αδελφό μου Γεώργιο κατασκευάσαμε και δημιουργήσαμε τα τέμπλα των ναών στα παρακάτω χωριά της Μεσσηνίας:

Βούτενα Μεσσηνίας, αγίου Γεωργίου Λιγουδίτσας Τριφυλλίας, ναό Υπαπαντής Σίτζοβας Καλαμών, Μίσχα Βουφράδος Πυλίας, Λατζουνάτο Τριφυλλίας, Μουριατάδα Τριφυλλίας, Μπρέχτι Κοπανακίου Τριφυλλίας, Πολένα Μεσσήνης, Αγίου Νικολάου Αβραμιού Τριφυλλίας, Λεσοβίτι Τριφυλλίας, Αγίας Μαρίνας Καραμανώλη Τριφυλλίας, Μουζάκι Τριφυλλίας, Στασιό Τριφυλλίας, Ζωοδόχου Πηγής Ραυτόπουλου Τριφυλλίας, Αγίου Δημητρίου στο Σελλά Τριφυλίας, Χαλβάτσου Μεσσηνίας, Κάτω Κοντογώνι Πυλίας Ποταμιά Τριφυλλίας, Ζωοδόχου Πηγής στην Πηλαλίστρα Μεσσηνίας, , στις Μπαράκες Μεθώνης και Κουκουνάρα Πυλίας.

Το τελευταίο τέμπλο μαζί με τον αδελφό μου Γεώργιο κατασκευάσαμε και δημιουργήσαμε στο χωριό Μουζάκι Τριφυλλίας.

Εκτός των τέμπλων μαζί με τον αδελφό μου κατασκευάσαμε και δημιουργήσαμε τα παρακάτω προσκυνητάρια:

Στον άγιο Σωτήρα ,στο Μοναστήριο του Αετου Τριφυλλίας και στη Φαρακλάδα Φιλιατρών με τον τότε επίτροπο Νικήτα Κοτσοβέλο.

Ο αδελφός μου Γεώργιος σκάλισε μόνος του τα ταβάνια των ναών στα χωριά Βλαχόπουλο Πυλίας, Μπαράκες Τριφυλλίας και Φρουτοκρέμμυδα Πυλίας.

Τα τέμπλα είναι σκαλιστά στον αέρα ή κουφωτά κατά την επιστημονική ορολογία «εις έξεργον ανάγλυφον». Το πελεκημένο ξύλο παρουσιάζει σκηνές της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, την άμπελο με τα σταφύλια, πουλιά φυτά και πρόσωπα.

Σε πολλά χωριά της Πελοποννήσου, οι αδελφοί Ντινόπουλοι , έχουν κατασκευάσει και δημιουργήσει τέμπλα, προσκυνητάρια και σκαλιστά ταβάνια και ειδικά στη γενετειρά τους το χωριό Βαλτεσινίκο.

Στο μοναστήρι της Κερνίτσας υπάρχει σε ανάγλυφα γράμματα η δωρεά των αδελφών Ντινόπουλοι.

ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ ΝΤΙΝΟΠΟΥΛΑΙΩΝ

Ο γενάρχης των Ντινοπουλαίων ήταν ο Σταύρος Αναγνώστη Ντινόπουλος. Γεννήθηκε το 1780 και το 1829 ήταν προεστός στο χωριό Βαλτεσινίκο. Ο μοναχογιός του Γεώργιος απόκτησε τα παιδιά Σταύρο 1826, Επαμεινώνδα 1839 Δημήτριο 1844 και Αικατερίνη. Όλα τα αδέλφια ήταν ταλιαδόροι και φιλοτέχνησαν τέμπλα, προσκυνητάρια ,εικόνες και σκαλιστά ταβάνια. Οι απόγονοι του Σταύρου ήταν όλοι ταλιαδόροι (σκαλιστές ξύλου ή ξυλογλύπτες), μέχρι και την 5η     γενιά. Τα παιδιά τους (αγόρια και κορίτσια) δούλευαν και μάθαιναν την τέχνη από μικρή ηλικία.

Το γενεαλογικό δέντρο των Ντινοπουλαίων έχει 242 ονόματα και το συνέταξε ο στρατιωτικός Γεώργιος Ντινόπουλος, γιός του Δημήτρη και το υπογράφει με ημερομηνία 15-11-1993

Σημείωση 1. Από το βιβλίο του Γρηγόρη Κριμπά με τίτλο: Βαλτεσινίκο, Άνθρωποι και Ιστορίες, Καλαμάτα 2008, σελίδες 42-45.

Είναι ένα έργο διάσωσης, ανάδειξης, προβολής και διατήρησης πολύτιμων και ενδιαφερόντων ιστορικών στοιχείων, από τη λήθη του χρόνου, γεγονότα τα οποία κεντρίζουν το ενδιαφέρον του κάθε αναγνώστη.

Είναι λυτρωτικό να πάμε ν’ ανάψουμε το κεράκι μας στις παλιές μας εκκλησίες και στα κοντινά μας μοναστήρια. Το Καθολικό του Βουλκάνου, η κορυφαία πηγή, με την οποία αρδεύουμε την ψυχή μας, είναι η Πίστη και η Ελπίδα μας, προς τα θαυματουργά τούτα λείψανα των εκκλησιών και μοναστηριών. Και κάθε γενιά σαν εκτελεστής αυτής της πίστης και της ελπίδα δεν βλέπει κάτι που η χρονική απόσταση να έσβησε στο αργό περασμά της.

Η μάχη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας και ο χρόνος έσβησαν πολλές αυθεντικές μαρτυρίες που θα μας βοηθούσαν ως ένα ορισμένο σημείο να μάθουμε την αληθινή ιστορία των ναών και μοναστηριών. Ο φωτισμός είναι πάντοτε καλός, γιατί σε τίποτα δεν ωφελεί η άγνοια.

ΟΙ, Ναοί, τα Μοναστήρια, τα μνημεία έχουν μαζί Θρησκευτική, Ιστορική και Καλλιτεχνική αξία και είναι η κληρονομιά στην Ανθρωπότητα, η Ακτινοβολία του Ελληνικού Πολιτισμού, στον οποίο προσθέτουν το καθένα το μικρό Φωτιστικό τους Σώμα. Ο Ελληνικός Πολιτισμός είναι η Οικουμενική Ακτινοβολία.

Ζ. ΕΦΗΜΕΡΙΟΙ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ 1821-2003

1.1821-1840. ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ. Από ΖΥΓΟΒΙΣΤΙ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ.ΑΠΟΘΑΝΩΝ

2.1840-1845.ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

3.1845-1875.ΜΙΧΑΗΛ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ή ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ. ΑΠΟΘΑΝΩΝ

4.1875-1903.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ. ΔΥΡΡΑΧΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ. ΑΠΟΘΑΝΩΝ

5.1903-1905 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Θ. ΚΑΡΥΔΗΣ . ΑΠΟΘΑΝΩΝ

6.1905-1906 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΚΑΡΥΔΗΣ (ΓΙΟΣ). ΑΠΟ ΕΝΟΡΙΑ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ.

7.1906-1922 ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΟΥ ΑΠΟΘΑΝΩΝ

8.1922-1938 ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΜΑΤΣΟΥΚΑΣ ΑΠΟ ΑΓΡΙΛΙΑ

9.1940-1969. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ν. ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ.ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΘΕΊΣ.ΑΠΕΘΑΝΕ ΤΟ 1973

10.1972-1978 ΚΩΝΝ0Σ ΣΦΗΚΑΣ. ΜΕΤΑΤΕΘΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΙΑ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ.

11.1978-2002.ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ. ΜΕΤΑΤΕΘΕΊΣ ΑΠΟ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ.ΑΠΕΒΙΩΣΕ.

12.2002…ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ .ΜΕΤΑΤΕΘΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΝΟΡΙΑΚΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΟΡΩΝΗΣ.

ΙΕΡΟΨΑΛΤΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΙΩΝ 1840

ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ.ΙΕΡΟΨΑΛΤΕΣ ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΕΡΕΑΣ ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΣΦΗΚΑΣ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΙΕΡΕΑΣ , ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Ο ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ ,ΝΥΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ ΣΠΑΡΤΗΣ

ΞΕΟΝΦΩΝΤΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΕΡΟΨΑΛΤΗΣ

Ο ΙΕΡΟΨΑΛΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ,  ΚΑΙ ΔΙΠΛΑ Ο ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ ΠΟΥ ΕΣΚΑΓΕ ΤΑ ΜΑΣΚΟΥΛΑΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΥΔΗΣ, ΠΟΥ ΘΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ ΣΠΑΡΤΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ

Ο ΙΕΡΟΨΑΛΤΗΣ ΤΩΡΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟ ΜΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΛΥΡΑ

Ο ΙΕΡΟΨΑΛΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ο ΠΑΠΑΣΦΗΚΑΣ ΤΡΙΤΟΣ ΣΤΗΝΠΑΝΩ ΣΕΙΡΑ ΜΕ ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ, ΣΤΗΝ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙ(ΣΤΕΝΥΚΛΑΡΟ)

Ο ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ 

ΕΘΙΜΟ ΑΠΟ ΤΟ 1821. TΑ ΜΑΣΚΟΥΛΑ ΤΟΥ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥ

H κάθε ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας έχει ξεχωριστή τελετουργική σημασία αρχίζοντας με τα βάγια και το   Ωσαννά, στο Άρον - Άρον Σταύρωσον Αυτόν και την Ανάσταση. Τροπάριο Κασσιανής, Μύρο, Μυστικός Δείπνος, Σταύρωση, Επιτάφιος, Ανάσταση, Τσούγκρισμα αυγών..
 Με τη χθεσινή ανάρτηση του εθίμου του βαγιού στη Ζάκυνθο, σήμερα βάζουμε το έθιμο με τα μάσκουλα του ενοριακού ναού αγίου Αθανασίου Βαλύρας, από το 1821.
Χτες γιορτή του Μύρου της Μεγάλης εβδομάδος, πήγα στον ενοριακό ναό της Βαλύρας ζητώντας τα κλειδιά της αποθήκης του ναού, από τον Παπαγιάννη, για να φωτογραφίσω τα μάσκουλα, που μας θυμίζουν έντονα παιδικά συναισθήματα..

Μαζί με το συμμαθητή μου Θόδωρο Σπηλιώτη, αδελφό του μητροπολίτη Μονεμβασιάς-Σπάρτης, ψάχναμε χωρίς αποτέλεσμα.
Ο Θοδωρής έφυγε, γιατί είχε δουλειά, ξαναπήγα πάλι στον Παπαγιάννη και μου είπε, ότι είναι στην αποθήκη. Ύστερα από πολύ ψάξιμο τα βρήκα, τα καθάρισα και τα φωτογράφισα. Είναι περασμένα με μπογιά η οποία θα πρέπει να φύγει με διαβρωτικό και να επανέλθουν στο αρχικό τους χρώμα. Είναι πολύ βαριά και ασήκωτα, φτιαγμένα από χυτοσίδηρο, χυτά σε καμίνι.

Ο Ενοριακός ναός της Βαλύρας Άγιος Αθανάσιος είχε 3 μάσκουλα, μοναδικά στην  Ελλάδα, τα οποία  γέμιζαν με τριμμένο κεραμίδι και μπαρούτι Δημητσάνας. Βάζοντας το φυτίλι στο κάτω μέρος, σε ένα μικρό άνοιγμα του έβαζαν φωτιά. ;Έχω δει άλλο ένα στην Πλατανιώτισα Αιγίου, στο οποίο έχουν τοποθετήσει ένα σταυρό και αποτελεί τη βάση στηριξής του.  Είναι τελείως διαφορετικό από τα δικά μας.

Τρεις φορές το χρόνο των παιδικών μας χρόνων τα  έσκαγαν και έκαναν ισχυρό κρότο ανήμερα της Ανάστασης, της εορτής του Αγίου Αθανασίου, και στο πανηγύρι μας της Αγίας Τριάδος, στην Αγία Τριάδα, κάθε χρόνο .

Ένα έθιμο που πρέπει να επανέλθει. Δυστυχώς το ένα χάθηκε και θα πρέπει να βρεθεί. Τα έσκαγαν με τη σειρά οι :Παντελής Λεβέντης, Χρίστος Ντουραμάκος (Γκούμας), Ντίνος Σκαρμέας και  τελευταίος ο Δημήτρης Μπατάλιας. Έχουμε φωτογραφικό υλικό για τους τρεις τελευταίους. όποιος έχει φωτογραφικό υλικό του Παντελή Λεβέντη, να μας το δώσει να το σκανάρουμε και του επιστρέφουμε τη φωτογραφία πίσω.

Ιστορικά  στη περίοδο της Τουρκοκρατίας για να αφινιάζουν τα άλογα των τούρκων, και να γλυτώνουν οι Έλληνες από τους Τούρκους που τους καταπίεζαν, έσκαγαν τα μάσκουλα. Κάνοντας τον κρότο ,αλίχταγαν τα σκυλιά, φοβόντουσαν τα άλογα των Τούρκων,  αφίνιαζαν , πρόγκαγαν, και φοβισμένα το έβαζαν στα πόδια, δεν πλησίαζαν τους Έλληνες και έτσι γλίτωναν, από τις διάφορες καταπιέσεις.

 Πολλές φορές οι αναβάτες με τις απότομες κινήσεις των αλόγων , έχαναν την ισορροπία τους έπεφταν από το άλογο , και αντί για θύτες γινόντουσαν θύματα, ,γιατί τους συλλάμβαναν οι Έλληνες Όταν τα έσκαγαν, αμέσως τα ξαναγέμιζαν και επαναλαμβάνονταν, για να μην πλησιάσουν στο χωριό και κάνουν αυτά που είχαν στο μυαλό τους, οι Τούρκοι κατακτητές.
Δυστυχώς οι προηγούμενοι που έσκαγαν τα μάσκουλα, δεν άφησαν αντικαταστάτες και τώρα προσπαθούμε να βρούμε κάποιους ειδικούς, για να επανέλθει το έθιμο. Πιτσιρικάς με το συχωρεμένο το Στέλιο το Μπλέκο, μας έστειλε ο Μπατάλιας να βρούμε κεραμίδια, τα κοπανάγαμε για να γίνουν σκόνη και μετά τη χρησιμοποιούσε  για το γέμισμα των μάσκουλων. Ήταν για μας μεγάλη χαρά, που ακούγαμε τρεις φορές το χρόνο , να σκάνε τα μάσκουλα. Θα προσπαθήσουμε να βρούμε μπαρούτι Δημητσάνας ,φυτίλι και ειδικό για να γίνει η επανεκκίνηση του εθίμου αυτού που χάθηκε.
Υπάρχει το πρωτόκολλο παραλαβής και παράδοσης των ναών της Βαλύρας του πατέρα μου Δημήτρη Λύρα. που ήταν επίτροπος για περίπου 30 χρόνια και ο αδελφός του Παναγιώτης είχε δωρίσει τους πολυελαίους στον Άγιο Αθανάσιο. Επίσης ο παππούλης μου Αθανάσιος ήταν και αυτός επίτροπος.
Για περισσότερες πληροφορίες το 2011 έχουμε αναρτήσει τους ιερούς ναούς Βαλύρας και ιερείς, από το 1821 μέχρι σήμερα.

 ΤΑ ΜΑΣΚΟΥΛΑ ΚΑΙ ΟΙ 4 ΠΟΥ ΤΑ ΕΣΚΑΓΑΝ. ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ, ΣΚΑΡΜΕΑΣ, ΜΠΑΤΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΩ
 ΦΕΦΟΠΟΥΛΟΣ,ΓΡΙΒΑΣ,ΜΠΛΕΚΟΣ,ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ,ΜΠΑΡΑΚΑΡΗΣ
ΜΕΛΛΙΣΣΟΥΡΓΟΣ,

 ΚΑΤΩ ΓΚΟΜΕΣΗΣ,ΦΕΙΔΑΣ,ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ,ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ 

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΕΛΑΔΑ ΤΟΥ, ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ ,ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

Ο ΝΤΙΝΟΣ ΣΚΑΡΜΕΑΣ ΜΕ ΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑ, ΠΑΡΕΑ ΜΕ ΤΟ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟ, ΘΑΝΟ ΦΕΙΔΑ ΚΑΙ ΔΙΠΛΑ ΤΟΝ ΑΝΗΨΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΙΛΙΚΑ

Ο ΜΗΤΣΟΣ ΜΠΑΤΑΛΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΓΙΟ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΥΝΙΑΔΙΑ ΤΟΥ

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ

Ο πατέρας μου γεννήθηκε στις 6-3-1875 ,ο αδελφός του Παναγιώτης το 1882 και ο Χρίστος το 1885.Οι αδελφές του πατέρα μου ήταν η Μαγδαληνή, Γεωργίτσα ,Καλλιρόη και Σταυρούλα.

Ο πατέρας μου παντρεύτηκε τη Σταυρούλα Αποστολοπούλου από ΑΡΙ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ και απεβίωσε στις 3-4-1941 και δεν απόκτησαν παιδιά. Μετά παντρεύτηκε τη μάννα μου Αγγελική η οποία πέθανε στις 24-9-1997.Απόχτησε τα παιδιά Χριστίνα 23-11-1942,Θανάση 15-5-1945, τα δίδυμα Ιωάννα και Ιωάννη 24-11-1947 και τη Δάφνη 1-11-1949.Τα πρώτα της παιδιά ήταν πάλι δίδυμα αλλά, πέθαναν. Οι οικογενειακές μερίδες στη κοινότητα του πατέρα μου αδελφού μου και εμένα έχουν τα αντίστοιχα νούμερα 176, 587 και 648.

ΟΙ ΕΠΙΤΡΟΠΟΙ ΒΑΛΥΡΑΣ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΓΙΟΣ  ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΣ ΓΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΩΡΗΤΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΕΛΑΙΩΝ ΠΟΛΥΕΛΑΙΩΝ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΥΡΑΣ

ΜΕ ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ 29 Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΥΡΑΣ, ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΥΡΑΣ

 Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΜΕ ΤΗ ΘΕΙΑ ΒΑΛΙΑ ,ΣΥΖΥΓΟ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ

 ΠΑΠΠΟΥΣ-ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ

 ΤΑ 3 ΑΔΕΛΦΙΑ ΚΑΙ ΟΙ 4 ΑΔΕΛΦΕΣ ΛΥΡΑ

 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΛΥΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΤΟΥ ΔΕΝΔΡΟ

ΤΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟ ΔΕΝΔΡΟ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΜΟΥ,ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ-ΕΛΕΝΗΣ ΜΟΥΡΟΥΣΙΑ

 ΟΙ ΔΩΡΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Η οικογένεια του Ξενοφώντα Μανιάτη δώρισε το ρολόι της εκκλησίας, ο Περικλής Καρύδης το ηρώο της εκκλησίας και ο Παναγιώτης Λύρας τους πολυελαίους της εκκλησίας μας.

 Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΑΡΥΔΗΣ

Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΥΡΑΣ ΜΕ ΤΟ ΜΟΥΣΤΑΚΙ