ΚΤΗΜΑΤΑ ΜΟΝΗΣ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

Ο Ιωάννης Μ. Βορβίλας  στο πονημά του με τίτλο:
Η ΕΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ,
 έκδοση Ι.Μ.Μ. αριθμός 47 Καλαμάτα 1989.
Σε 8 θεματικές ενότητες , 206 σελίδων ,  21 ασπρόμαυρων φωτογραφιών έχει σπουδαίο αρχειακό ιστορικό υλικό, για όποιον ενδιαφέρεται να γνωρίσει την τοπική μας ιστορία .
Φωτογράφησα από το βιβλίο τα θέματα που με ενδιαφέρουν και για όποιον ενδιαφέρεται  μπορεί να το δανειστεί από την Ι.Μ.Μ. για να μάθει και γνωρίσει τα πάντα για τα μοναστήρια του Βουλκάνου.

Ποιος θα πιστέψει άραγε ότι κάποτε το Μσυρομμάτι είχε 3 νερόμυλους και υπάρχουν τα απομεινάρια των 2 νερομύλων στην Ανθούσα και Βαλύρα, στη Φάρμα των αδελφών Μπουρίκα κοντά στο Κάκκαβο, και μεγάλη κτηματική περιουσία στη Βαλύρα και στα διάφορα χωριά της Μεσσηνίας .
Με το νομοθετικό διάταγμα 2185\1952,  το 1953 έγινε διανομή κτημάτων της μονής σε κατοίκους της Βαλύρας και υπάρχει στο αρχείο της οικογένειας Παναγιώτη Παπαγεωργίου, το οποίο και αναρτούμε, από τη διανομή αυτή.
Το 1834 υπογράφει ο Αναγνώστης Γεωργόπουλος, για τα κτήματα του Δήμου Δερρών , ο οποίος καταργήθηκε το 1840 και ενσωματώθηκε στο δήμο Οιχαλίας.
Υπάρχουν αρκετά ενδιαφέροντα  για όποιον θέλει να μελετήσει και μάθει την πολιτιστική-πολιτισμική κληρονομιά της περιοχής μας .

 ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ ΕΙΧΕ Η ΜΟΝΗ 245 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΓΗΣ

 ΤΟ ΔΗΜΟ ΔΕΡΡΩΝ ΤΟΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΣΑΝ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΣΚΑΛΑ ΒΑΛΥΡΑ

 Ο ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΟΙ 3 ΠΡΟΚΡΙΤΟΙ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

Η ΔΙΑΜΟΜΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΚΤΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ, ΤΑ ΛΕΓΟΜΡΝΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΑ 

 
ΕΝΑΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ Ο ΘΕΙΟΣ ΜΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

 ΠΕΡΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΞΥ ΑΥΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ΒΑΛΥΡΑ,, ΠΡΩΗΝ ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ..

ΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΜΟΥΛΚΙ ΒΑΛΥΡΑΣ, ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΣΤΗΝΑΜΕ ΤΙΣ ΚΑΛΑΜΩΤΕΣ ΚΑΙ ΠΙΑΝΑΜΕ ΨΑΡΙΑ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΤΗΣ ΜΑΥΡΟΖΟΥΜΕΝΑΣ

ΜΟΥΛΚΙΑ - ΒΑΤΟΥΦΙΑ - ΤΣΙΦΛΙΚΙΑ

H Οθωμανική νομοθεσία θεωρεί μούλκια κυρίως τα κτήματα πλήρους κυριότητας που βρίσκονται σε κατοικημένες περιοχές (δηλαδή όλα τα κτίρια ,οικόπεδα και  αγροτικές εκτάσεις). Αυτά τα μούλκια είναι γνωστά ως «γνήσια» σύμφωνα με τον ιερό νόμο. Ήταν δυνατόν να μοιραστούν στους υπάρχοντες κληρονόμους, να πουληθούν, να δωρηθούν ή να γίνει βακούφι(ευαγές ίδρυμα). Σύμφωνα με το νόμο στους κατoχους μουλκίων  ανήκε επίσημα όχι μόνο η δεκάτη και το χαράτσι αλλά  και  η ψιλή κυριότητα. Κατά τον ιερό έπρεπε

Να γίνει  αγοραπωλησία, στην οποία, υποχρεωτικά το ένα συμβαλλόμενο μέλος να είναι η οικονομική υπηρεσία της αυτοκρατορίας. "Μη γνήσιο" είναι το μούλκι επειδή η αποκτησή του δεν ακολοθούσε τις υπαγορεύσεις του ιερόυ νόμου και παραχωρείται υπο μορφήν δωρέας.

Τα δικαιώματα του κατόχου μουλκίου πιστοποιούνται με ένα επίσημο έγγραφο γνωστό ως Τεμλικναμέ ή Μουλκναμέ για την έκδοση του οποίου ακολουθείται ειδική διαδικασία. Ο καδής, στου οποίου βρισκόταν η γή που επτόκειτο να γίνει η μούλκι ύστερα από εντολή της κεντρικής διοίκησης  χάραζε τα ακριβή όρια  των χωριών και των μεζράδων που αναφέρονταν στο διάταγμα, στηριζόμενος στις μαρτυρίες των κατοίκων τους. Η αναφορά που έστελνε ο καδής στην πρωτεύουσα χρήσιμευε ως βάση για την έκδοση του μουλκναμέ (πιστοποιητικό κυριότητας ιδιοκτησίας)

Κάτοχοι μουλκίων ήταν:

1.      Μέλη της δυναστείας

2.      Βεζύρηδες(μούλκια βεζύρηδων)

3.      Ανώτατοι στρατιωτικοί και διοικητικοί υπάλληλοι

4.      Άρχοντες των ηγεμονιών της Μικράς Ασίας

5.      Γαζήδες (ηγέτες στη περίοδο κατακτήσεων)

6.      Αξιωματούχοι της υψηλής πύλης και των σουλτανικών φρουρών

7.      Το ιερατείο

Τα μούλκια διακρίνονται σε μεγάλα και μικρά ασήμαντης έκτασης. Τα δεύτερα αποτελούνταν από ένα χωριό ή ένα μεζρά ή  ένα τσιφλίκι και είχαν παραχωρηθεί από τους πρώτους σουλτάνους ως αντάλαγμα για προσφορά υπηρεσίων, θρησκευτικού συνήθως χαρακτήρα.(Μεζράδες ήταν η διαδικασία δημιουργίας χωριού με ιδρυτές μέλη του μουσουλμανικού ιερατείου δερβίσηδες, οικιστές) Οι κάτοχοι μουλκίων, λόγο της προνομιουχου θέσης τους είχαν τη δυνατότητα να αυξάνουν τον αριθμό του υποτελούς πληθυσμού στις γαίες τους

Oι ποταμοί και τα αρδευτικά κανάλια περιλαμβάνονται στα μούλκια και τα βακούφια. Συμφωνα με τον ισλαμικό νόμο, το νερό και οι πηγές μπορούσαν να αποτελέσουν στοιχείο ιδιοκτησίας και, κατά συνέπεια, προϊον ανταλλαγής ,πώλησης, μετατροπής σε bako;yfi. Οι κανόνες αυτοί ίσχυαν και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία όπου ο υποτελής πληθυσμός κατέβαλλε συχνά "τέλη ύδρευσης" στον φεουδάρχη όταν οι καλλιέργιες απαιτούσαν ;ardeysh. Επίσης αποτελούσαν μέρος των βακουφιών οι ποταμοί που κινούσαν τους νερόμυλους ή πότιζαν τους ορυζόνες. Οι κάτοχοι μουλκίων και βακουφιών θεωρούνταν οικονομικοί ανέξαρτητοι γιατί καρπόνονταν σημαντικό μέρος της προσόδου που προορίζονταν για την οικονομική υπηρεσία της αυτοκρατορίας γιατί δεν καθόριζε  η κεντρική εξουσία το εισόδημα του φεουδάρχη και επομένως του έδινε την ευκαιρία να εξασφαλίσει το μεγαλύτερο δυνατό εισόδημα από την εκμετάλευση της γής του. Για τον λόγο αυτό προσπαθούσε να αυξήσει τον πληθυσμό που κατοικούσε στις γαίες τους.

Οι γαίες των μουλκίων παραχωρούνται για δύο κυρίως λόγους:

Να ανταμειφθούν τα μέλη της κυρίαρχης τάξης για υπηρεσίες που είχαν προσφέρει.

 Δίνονταν κίνητρα στους κατόχους μουλκίων για να εποικήσουν τις  εύφορες γαίες που είχαν ερημωθεί κατά τους πολέμους. Σε μερικές πηγές αναφέρεται ρητά ότι αυτός ήταν ο σκοπός για τον οποίο παραχωρούνταν τα μούλκια.

Βιβλιογραφία:

v   Αγροτικές σχέσεις στην Οθωμανική Αυτοκρατορία 15^ο-16^ο αιώνα. Βέρα Μουτατσίεβα - Τοντόροφ Εκδόσεις: Πορεία

v  Λεξικό: Αλβανικής (έργο της Αλβανικής Ακαδημίας και Αλβανικού Ινστιτούτου 1984.)