ΟΓΔΟΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΠΕΕΚΠΕ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ 11-13, 9, 2020

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ 

«Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με στόχο την Αειφορία στην εποχή της κλιματικής αλλαγής»

Η ΠΕΕΚΠΕ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ), έχει διοργανώσει συνέδριο με τον παραπάνω τίτλο και λόγο του κορωναιού δεν πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο του πανεπιστημίου Πατρών, τον περασμένο Μάρτη. Θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά στις 11-13, 9 2020.

Στο συνέδριο αυτό συμμετέχω και εγώ με τον παρακάτω τίτλο εισήγησης  αρχίζοντας με τους σχολικούς κήπους που βιώσαμε στο δημοτικό από το 1953 και κλείνοντας το 2020 με την έκθεση μαθητικής φωτογραφίας  του δημοτικού σχολείου Βαλύρας 1907-1987, που δεν πραγματοποιήθηκε λόγο κορωναιού.

Ας ελπίσουμε του χρόνου να είμαστε καλλίτερα μακριά από κορωναιούς και να υλοποιηθεί η έκθεση μαθητικής φωτογραφίας μιας και είναι έτοιμο το φωτογραφικό υλικό

.

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Σχολικά Προγράμματα  1953-2020

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: Εμπειρίες, Στόχοι, Σκοποί, Έρευνα  Διαπιστώσεις, Προτάσεις, Συμπεράσματα.

ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ - ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

(Δημοτικό- Γυμνάσιο –Λύκειο)
Η πορεία της εξέλιξης του καθενός μας εξαρτάται από τους παράγοντες γενετικό υλικό και περιβάλλον (φυσικό και ανθρωπογενές), τα οποία μας  διαμορφώνουν, προσδιορίζουν και καθορίζουν στο χαρακτήρα και προσωπικότητα.

Στο μικροκοσμό μας το χωριό, πολλά από τα παιδιά της γενιάς μου  ένιωσαν και βίωσαν έντονα την αδικία, κοροϊδία , καταπίεση, εκμετάλλευση και απόρριψη.  Δεν μπορούσαμε όμως να εξηγήσουμε το πώς και το γιατί. Έρχεται όμως ο πανδαμάτωρ χρόνος και μεγαλώνοντας δόθηκαν όλες οι απαντήσεις – εξηγήσεις, των παραπάνω 5 αρνητικών συναισθημάτων .

Μικρό παιδί μεταμορφωνόμουν ταυτόχρονα σε, μελισσάκι (πολλά τα άστεα και νόων έγνω, κατά τον Όμηρο), μερμηγκάκι(απόκτηση μνήμης γνώσης ,σκέψης) και  τζιτζικάκι ( απολάμβανα γνώριζα και γευόμουν το μεγαλείο της φύσης με τις 4 εποχές της, την αρμονία και ισορροπία της,  το μεγαλείο του Θεού, και, τα βράδια του καλοκαιριού τον έναστρο ουρανό) και σκουληκάκι (στο περίπτερο της Βαλύρας ρούφαγα τη γνώση) .

 Αργότερα «αγυιόπαις» και με την απόκτηση της γνώσης μέσα από τα διάφορα αρχεία δημόσια και ιδιωτικά, πήγα τον εαυτό μου παραπέρα. Ασχολήθηκα με την «Κληρονομιά μας». Κάστρα, Βυζαντινά Κτίσματα, Πέτρινα Γεφύρια, Τέμπλα Εκκλησιών, Αρχεία Κοινότητας, ΓΑΚ,  κ.λπ. Ένα ημερολόγιο έντεκα χρόνων 1947-57, του βαλυραίου Μ.Γ.,  μας δείχνει όλο το γίγνεσθαι στο χωριό Βαλύρα Μεσσηνίας, σε επίπεδο προσωπικό, οικογενειακό,  κοινωνικό, οικονομικό, μετεωρολογικό, αγροτικό, συναλλαγματικό, πολιτικό κ.λ.π. 

Eκτός από την οικογενειά μου  Πρώτος μέντοράς μου ήταν ο παππούς μου και όταν ρωτούσα τη μάννα μου, ποιος είναι αυτός; Μου απαντούσε. Αντε να πιάσεις καμιά  μενίδα και κανά τσιμπουργιάνο να φάμε, αυτά δεν είναι για σένα.Τελικά η περιέργεια με οδήγησε στο να μάθω  αργότερα ποιος ήταν. 
Δεύτερος μεντοράς μου στα δέκα μου χρόνια ήταν  η αθυρόστομη γιαγιά μου Αλεζαγού (Ελένη Μουρούσια-Παπαγεωργίου, μητέρα της μητέρας μου) που μου εξήγησε , αφού την παρακάλεσα πολλές φορές, τις δυο φράσεις που μου έλεγε συχνά. «Βρε ευλογημένο και συ(μ)φοριασμένο αθώο πλασματάκι του φτωχού το αρνί δε γίνεται κριάρι, και γεννηθήκαμε από φτωχά α@δια».

Τη σχολική χρονιά που πήγαινα στην τετάρτη δημοτικού  απόκτησα την τρίτη μεντορά μου  τη μαυροφόρα (φορούσε πάντα μαύρα) δασκάλα Ευτυχία Κυριακοπούλου. Πηγαίναμε σχολείο πρωί-απόγευμα καθημερινά και Κυριακή υποχρεωτικά εκκλησιασμός-κατηχητικό και με απουσίες με  κύρια δραστηριότητα τα μαθήματα, ωδική, γυμναστική, χειροτεχνία, καλλιγραφία και τη φροντίδα του σχολικού κήπου με διάφορες εποχιακές καλλιέργειες κηπευτικών, λαχανικών και λουλουδιών,  για τη γνώση των φυσιογνωστικών μαθημάτων, και πρακτική-εργαστηριακή  άσκηση, φυλάσσοντας και αποξηραίνοντας σε φύλλα εφημερίδας, άνθη, φύλλα, ρίζα, βλαστό, καρπό, σπόρο.Πέθανε  Δευτέρα 1-4-2013, σε ηλικία 99 ετών η δασκάλα μας Ευτυχία Κυριακοπούλου, η οποία είχε υπηρετήσει επί πολλά  χρόνια στο Δημοτικό σχολείο Βαλύρας, την περίοδο 1952-1967. Κατόπιν επιθυμίας της, τον επικήδειο εκφώνησα στο κοιμητήριο του Αμαρουσίου, εγώ  ο αγαπητός μαθητής της  Λύρας  Γιαννάκης, όπως με αποκαλούσε.

Ο τέταρτος   μέντοράς μου  ήταν ο θείος μου Βαγγέλης Βάκρινος από τους ορεινούς Χράνους που για χάρη του ερωτά του με τη θεία μου Γιαννούλα, (αδελφή της μάνας μου) εγκατέλειψε τη χωροφυλακή , και έγινε γυρολόγος-μικροπωλητής. Με έπαιρνε στα τοπικά πανηγύρια πουλώντας παστέλι με μέλι και κρύο νερό, αναψυκτικά, φιστίκια, διάφορα παιχνίδια. Εκεί πονήρεψα,  κοινωνικοποιήθηκα, έμαθα πολύ καλά  την πρακτική αριθμητική, και πως βγαίνει το μεροκάματο του πόνου και της αγωνίας.

Τα χρόνια περνούν, γυμνασιόπαις στο Μελιγαλά σε πλήρη ελευθεριότητα. Μέναμε 2-3 άτομα σε κάθε δωμάτιο, για να μοιραζόμαστε το νοίκι και τα απογεύματα αλάνα ,κυνήγι, ψάρεμα, αποδράσεις στη φύση.

Απαγορεύσεις σε θέατρο , κινηματογράφο, καφενείο, φλιμπεράκια ποδοσφαιράκια, τσου μπόξ, απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 7 μ. μ, κούρεμα με την ψιλή μηχανή, το καπέλο και η ποδιά σε καθημερινή βάση, αποβολές χωρίς λόγο, ο παιδονόμος έμπαινε αυθαίρετα στο κάθε δωμάτιο, και μια φορά παίζοντας κολιτσήνα, ρίξαμε τα τραπουλόχορτα στην κατσαρόλα που βράζαμε τις φακές, γιατί είχε παραβιαστεί το ωράριο, δικαιολογώντας ότι μαγειρεύαμε φακές να φάμε.
Ο πέμπτος και έκτος  μέντοράς μου ήταν ο Λεωνίδας Παπαδόπουλος, που είχε  ξυλουργικό  εργοστάσιο την παλιά αποθήκη του σπιτιού μας όταν την εγκατέλειψε  και ο Βασίλης Σταυριανόπουλος και μετανάστευσε οικογενειακά στην Αμερική. Πριν ήταν η επιχείρηση του Βασίλη Σταυριανόπουλου με ηλεκτροκίνητο αλευρόμυλο, λιοτρίβι, και μηχανή παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, για τον φωτισμό του χωριού μας. Εκεί μικρό παιδί μαγευόμουν από τις τροχαλίες ,τα λουριά, τον αλευρόμυλο, το λιοτρίβι με το βίρα-μάινα, τα παχνιά που έβαζαν τις ελιές, το λιμπί που έπεφτε το λάδι, τη μυρωδιά από το φρέσκο λιοκκόκι που ήταν τροφή για τα ζώα,  το φρέσκο λάδι χωρίς φυγόκεντρο, ο καραβοκύρης, οι τσαντίλες, τα κάρα, τον τελάλη που φώναζε τους παραγωγούς για να βγάλουν το λάδι, το φόρτωμα –ξυφόρτωμα των σακιών με τις ελιές ή το σιτάρι, τη στέρνα με το νερό, το πηγάδι, τα καρτερικά ζώα να περιμένουν, ήταν μια μαγεία και ένα πανηγύρι.

Ο έβδομος   μέντοράς μου ήταν ο θείος μου Παναγιώτης Παπαγεωργίου, αδελφός της μητέρας μου. Ήταν ιδεολόγος αριστερός, συμμετείχε στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και στο γάμο του ήμουν παρών πολύ μικρό παιδάκι.

Στο κτήμα στη Γανιά με τη μεγάλη Μελισσομουργιά και την καλύβα πάνω της ζήσαμε παιδικές αναμνήσεις δίπλα στο ποτάμι με το μπάνιο και το ψάρεμα, και αργότερα στο κτήμα με τις ξελότζες και τις 7 βρύσες, ήταν ο παραδεισός μας. Με συμβούλευε να προσέχω όπως και ο Λεωνίδας ο Παπαδόπουλος, όταν του έπαιρνα την εφημερίδα. 
Ο όγδοος και τελευταίος μέντοράς μου είναι Λάκης Μπακόπουλος ή Τσουρούχης  παιδικός  και  αχώριστος  φίλος μου μέχρι σήμερα, είχε πολλές αδυναμίες-αγάπες. Τον αθλητισμό, το μπάνιο στον Πάμισο, από τα ζώα κυρίως τα πρόβατα με το επάγγελμα του τσοπάνη, το παίξιμο της φλογέρας   που την έφτιαχνε μόνος του χωρίς γλωσσίδιο από τρίχρονο καλάμι, τη μελέτη της φύσης-ζώων-ανθρώπων, και τον οικολογικό τρόπο ζωής του.

Από τις γνώσεις, εμπειρίες και βιώματα που έμαθα μαζί του, αργότερα στο πανεπιστήμιο  τα μαθήματα βοτανικής .ζωολογίας, οικολογίας  κ.λ.π., ήταν για μένα παιχνιδάκι.

Επειδή οι μπαξέδες μας συνόρευαν, σμίγαμε σχεδόν κάθε μέρα, πιάναμε μενίδες, καβούρια, ψαρόχελα στο αυλάκι, ποτίζαμε τους μπαξέδες μας, τρώγαμε τα παραγόμενα προϊόντα του και τα φρούτα της εποχής, κάναμε μπάνιο στον Πάμισο και μας συμβούλευε να γυμναζόμαστε, να αγαπάμε τη φύση, τους ανθρώπους, τα ζώα και τη ζωή. Ήταν αθλητής στο 100στάρι, 200σάρι, 400σάρι, στην άρση βαρών που σήκωνε μέχρι 170 κιλά, και έκανε μονόζυγο με το ένα χέρι. Με το κοπάδι του, φιλοσοφούσε τη φύση, τα ζώα, και τους ανθρώπους .Τα πρωινά και βραδυνά έπαιζε τη φλογέρα του σκορπώντας τη μελωδία της σε όλο το χωριό. Γνώριζε τα πάντα για τη γέννα και τις ασθένειες των ζώων του σπιτιού, ήξερε περισσότερα από έναν κτηνίατρο και στα δύσκολα πάντα τον καλούσαν , για να βοηθήσει και τα κατάφερνε χωρίς δυσκολία.

Ορφανοπαίδι  δίδυμος πολύτεκνης 6μελούς οικογένειας με μάνα χήρα 32 χρόνων τράβηξα πολύ κουπί, ξεπέρασα φτώχεια, προβλήματα, στερήσεις, δυσκολίες. Χαίρομαι και ευχαριστώ το Θεό και Θεία Πρόνοια, που πήγα τον εαυτό μου παραπέρα, και τα  βιώματα,  ερεθίσματα, δραστηριότητες, γεγονότα, καταστάσεις, τα συνάντησα στην επιστήμη της ζωής που σπούδασα,  τη ΒΙΟΛΟΓΙΑ, στο πανεπιστήμιο της Πάτρας . Τα  εφάρμοσα,  δίδαξα και διδάσκω, εγκαταλείποντας τη ΔΕΗ, που είχα εισαχθεί με εξετάσεις με τα πολλά προνόμια, εργαζόμενος φοιτητής σε μαρμαράδικο στην Πάτρα  κάνοντας παράλληλα και ιδιαίτερα μαθήματα. Τα καλοκαίρια εργαζόμουν σε 3 εργοστάσια της Ελβετίας καλύπτοντας τα έξοδα των σπουδών μου.

Για όσους γεννηθήκανε και μοχθούμε σ΄ αυτό τον τόπο η «Κληρονομιά» αποτελεί Ουσιαστική Έκφραση του Εθνικού μας Προσώπου. Γι΄ αυτό η διάσωση και προβολή στο ιστορικό, κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι, είναι υπόθεση όλων μας, δένοντας  έτσι παρελθόν,  παρόν και  μέλλον.

Το Περιβάλλον (φυσικό-ανθρωπογενές) και η πορεία της ζωής μου, μου  πρόσφεραν απλόχερα εμπειρίες και βιώματα.  Πρώτα στην οικογένεια και στη συνέχεια στο δημοτικό σχολείο Βαλύρας με τα μαθητικά συσσίτια  από γάλα σκόνη και τυρί σαπουνέ,  (δεν μου άρεσαν καθόλου, γιατί της γίδας μας ήταν πιο γευστικά), και τους σχολικούς κήπους που διδάσκονταν  τα μαθήματα της φυσιογνωσίας στη θεωρία και πράξη.

 Το περιβάλλον μας Επηρεάζει–Προσδιορίζει-Καθορίζει. Γεννιόμαστε και Γινόμαστε από τους 2 παράγοντες Περιβάλλον-Γενετικό Υλικό, σύμφωνα με την επιστήμη της ζωής τη  Βιολογία.

Στους   σχολικούς μας κήπους βιώναμε έντονα συναισθήματα και αποκτούσαμε πολλές δεξιότητες (ΦΕΚ 309, 24-8-1929, νόμος 4397) . Γινόταν  η διδασκαλία των φυσιογνωστικών μαθημάτων (φυσική, χημεία, ζωολογία, ανθρωπολογία, υγιεινή, φυτολογία, γεωγραφία) και αποκτούσαμε προκαταρκτικές γνώσεις για  τα φυτά, τη χρήση τους,, τις ιδιοτητές τους, τον τρόπο μαγειρικής τους,  την καλλιέργεια της γης, και νιώθαμε μεγάλη χαρά από την καλλιέργεια και συγκομιδή των φυτών.

Αναλαμβάνοντας ευθύνες, δραστηριότητες και αποστολές, από  μικρή ηλικία  οι 5 αισθήσεις μας, δέχτηκαν πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα. Η αρχική περιέργεια και πληροφορία γινόταν  γνώση, μάθηση, σοφία, για να σεβόμαστε και   αγαπάμε τη φύση.

Ζούσαμε χωρίς χρήματα, έχοντας  οικόσιτα ζώα,  κήπο,  μπαξέ , τρώγαμε φυσικές ακατέργαστες υγιεινές τροφές την κάθε  εποχή, χωρίς βελτιωτικά και συντηρητικά,  φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα-παρασιτοκτόνα. Φυλάγαμε τους παραδοσιακούς σπόρους, μέσα σε κουτιά και σούμπες. Δεν ξεχνώ τα ομαδικά γιουρούσια που κάναμε  στους μπαξέδες στα Ποτιστικά, γεμάτα από  δένδρα με φρούτα όλων των εποχών, που δεν  ωρίμαζαν ποτέ

Στο γυμνάσιο-λύκειο Μελιγαλά ζήσαμε ως αγυιόπαιδες ανά τας αγυιάς και ανά τας ρύμας των χωριών, μελετώντας, γνωρίζοντας, μαθαίνοντας τη μαγεία της φύσης, τη χλωρίδα -  πανίδα της περιοχής, εξασφαλίζαμε τα προς το ζείν και το χαρτζιλίκι μας, βοτανίζοντας, ψαρεύοντας, κυνηγώντας. Είχαμε τον «τον πλούτο της φτώχειας» με μπαλωμένα  ρούχα και παπούτσια -αποφόρια άλλων, πολλές στερήσεις και  απαγορευτικά. Μένοντας στο ενοίκιο, 3 παιδιά στο κάθε δωμάτιο, ζούσαμε από το μεγαλύτερο σούπερ μάρκετ, τη ΦΥΣΗ, ψαρεύοντας, βοτανίζοντας, και κυνηγώντας. Πριν πάμε σχολείο στήναμε πλακοπαγίδες, δόκανα και αγκίστρια, πιάνοντας πουλιά εξασφαλίζοντας το φαγητό και  χαρτζιλίκι, αγοράζοντας τα σχολικά μας βιβλία και περιοδικά της εποχής . Τα απογεύματα πηγαίναμε στους κάμπους και μαζεύαμε μανούσια, αγριόχορτα, και στα ποτάμια ψαρεύαμε και κυνηγούσαμε,. Κυριακή υποχρεωτικά  εκκλησιασμός μετά κατηχητικό, στη συνέχεια αγροτικές δουλειές, οικόσιτα ζώα και μετά ομαδικά κινητικά παιχνίδια στις αλάνες.

Τελειώνοντας το λύκειο λόγο οικονομικής δυσπραγίας δεν έδωσα εξετάσεις στην Αθήνα, ακολουθεί ο στρατός στο πυροβολικό, με την ειδικότητα του κτυπτογράφου, εισάγομε με εξετάσεις  στο τεχνικό τμήμα της ΔΕΗ, με την ειδικότητα του συντηρητή –Επιτηρητή Σταθμών –Υποσταθμών ΣΤ ειδικότητας, και μετά από τα 5 χρόνια αποφοίτησης από το λύκειο, το 1970 εισάγομε στο βιολογικό τμήμα του πανεπιστημίου Πατρών εγκαταλείποντας τη ΔΕΗ.

Διορίζομε το 1976 στο Γυμνάσιο - Λύκειο Μελιγαλά  διδάσκοντας παράλληλα και στα γειτονικά σχολεία Μερόπης και Ανδρούσας πηγαινοερχόμενος  με ποδήλατο μερσιέ 18 ταχυτήτων, αγωνιστικό, βάρους 3,5 κιλών  και είχα κάνει το ατόπημα να κάνω με το ποδήλατο τη διαδρομή Πάτρα-Βαλύρα 3 φορές.

Το 1979 παίρνω μετάθεση στην Πάτρα, στο 3^ο Γυμνάσιο Πατρών, (διδάσκοντας παράλληλα βιολογία δέσμης στα λύκεια της Πάτρας) από το οποίο και συνταξιοδοτήθηκα το 2011

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (Σχολείο, Τοπική Κοινωνία, Συνέδρια, Μ.Μ.Ε)

34 χρόνια στην Μέση Εκπαίδευση.

Α. 1997-9. Πολιτιστικά Σάββατα-Εκπαιδευτική Τηλεόραση

Β. 1992-2011. 34 Περιβαλλοντικά Προγράμματα, 26 Έντυπα, 2 Συλλογικά Έντυπα στο ΚΠΕ Κλειτορίας (Νερό, Ενέργεια ), 2 εκδρομές  σε Ισπανία  και Ιρλανδία.

Θα περιγράψω την παρουσίαση 3 προγραμμάτων από τα 34 που υλοποιήσαμε: Τον Πολύκαρπο, το Νερό, και τα Μνημεία της Φύσης.

Το 1998 στο κατάμεστο θέατρο ΑΠΟΛΛΩΝ ΠΑΤΡΩΝ, έγινε η παρουσίαση και διανομή του εντύπου που χρηματοδότησε ο δήμος Πατρέων και έπαιξαν μουσική-σύνθεση  δική τους 6 τραγουδιών, έργα ζωγραφικής, φωτογραφίας , και αφίσας. Γονείς, μαθητές, καθηγητές (του Τρίτου Γυμνασίου Πατρών), τοπική κοινωνία, έφυγαν κατενθουσιασμένοι.

Το 2005 τα  Επιμελητήρια- Πανεπιστήμιο-Τρίτο Γυμνάσιο Πατρών συνδιοργάνωσαν ημερίδα με τίτλο: Σχεδιασμός πολιτικής για την αξιοποίηση υδάτινων πόρων του νομού Αχαΐας. Οι συμμετέχοντες μετά την παρουσίαση έφυγαν χαρούμενοι, και το ΤΕΕ το προγραμμά μας ανάρτησε στα τεχνικά χρονικά τεύχος Μάιος –Ιούνιος 2005 σε πρόγραμα PDF 47 σελίδων, ([PDF] 3o Patra-Water.indd - TEE, portal.tee.gr › docs › PAGE › BYMONTHLY_PUBLICATIONS › PARAL) ,και η ΔΕΥΑΠ Πάτρας χρηματοδότησε την εκδοσή του με περισσότερα στοιχεία.

Το  1992 στο 4^ο Λύκειο Πάτρας διάλεξα το χειρότερο τμήμα της Α Λυκείου με θέμα πάλι το νερό και οι περισσότεροι μαθητές  που συμμετείχαν, πέτυχαν σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα , γιατί με τη συμμετοχή τους απόκτησαν αυτοεκτίμηση, ξεθωρακίστηκαν και έβαλαν στόχους. Το 1994 συμμετείχα στο ΚΠΕ Κλειτορίας στην έκδοση του συλλογικού έργου πάλι με το Νερό και αργότερα για την Ενέργεια.

Το 2008 παρουσιάσαμε στο 8^ο μαθητικό συνέδριο  τα μνημεία της φύσης. Τα παιδιά που συμμετείχαν στις εκδρομές  Πλατανιώτισσα Αιγίου,  Εξωχώρα Ζακύνθου, Κλήμα Παυσανία,   Πλάτανο του Αγίου Φλώρου, και ελιάς στο Αγριλόβουνο  Μεσσηνίας αισθάνθηκαν δέος , γνώρισαν και έμαθαν πολλά, και συμμετείχαν στα 7 μαθητικά συνέδρια 2004-10  που διοργάνωσε η διεύθυνση Π.Ε. Αχαΐας.

Οι βιωματικές δράσεις,  η επαφή με τη φύση, η χειρωνακτική εργασία, τα καλλιτεχνικά μαθήματα, το θέατρο, δημιουργούν  το  σχολείο της επικοινωνίας, κίνησης, και κινήτρων, και οδηγεί όλους τους εμπλεκόμενους στην αγάπη και προστασία του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος, στο οποίο ζούμε. Σκεφτόμαστε παγκόσμια και δρούμε τοπικά .

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 

      Η Π.Ε.  για μένα είναι θεσμός και ιδέα. Έχει πολλά στοιχεία από τη βιωματική επικοινωνιακή διδασκαλία. Ομάδες, κίνηση, χορός, θέατρο, συναίσθημα, συνεργασία, φαντασία, μουσική, δημιουργία κλπ.  Οι  συμμετέχοντες στα προγράμματα  βιωματικής μάθησης, αποκτούν δεξιότητες στο στίχο,   μουσική,  τραγούδι,   ζωγραφική,   ακροστιχίδα,  θεατρικά  δρώμενα,  διήγημα,   μυθοπλασία,   κατασκευές,   συνεντεύξεις,  σύνταξη  εφημερίδας, βιντεοσκόπηση, φωτογράφιση, νέες τεχνολογίες, με μοναδικό ερέθισμα την αγάπη για τη φύση.

Αυτό ισχύει όταν ο κατάλληλος Δάσκαλος κατέχοντας το γνωστικό, παιδαγωγικό,  και διδακτικό αντικείμενο, με σωστή καθοδήγηση και διακριτικό έλεγχο, ξεκλειδώνει  δυνάμεις, ενθαρρύνει  σκέψεις,  προωθεί  ιδέες. Γίνεται μέντορας στις καρδιές και ψυχές των συμμετεχόντων στα προγράμματα Π.Ε.

Η Ελλάδα από εξαγωγική χώρα έγινε  εισαγωγή σε σταφίδα ,ζάχαρη, σιναπόσπορο, λεμόνια, και πολλά άλλα αγροτικά προϊόντα  στα οποία είχαμε επέρκεια και τα εξάγαμε σε διάφορες χώρες,  ο πρωτογενής τομέας συνεχώς  υποβαθμίζεται ,ο κάμπος και τα κτήματα λόγγωσαν, οι σχολικοί κήποι και τα γεωργικά σχολεία καταργήθηκαν, τα ακραία καιρικά φαινόμενα επαναλαμβάνονται με μεγαλύτερη συχνότητα, ο καρκίνος και κορωναιός θερίζουν κόσμο, το προσφυγικό-μεταναστευτικό διογκώνεται, η κακή διατροφή δημιουργεί πολλά αυτοάνοσα νοσήματα, η ελληνική χλωρίδα με  τα θεραπευτικά, φαρμακευτικά φυτά  απαξιώνεται, παρότι είμαστε δεύτερη παγκοσμίως μετά τη Μαγαδασκάρη, εξαφανίστηκαν πολλές  ποικιλίες φυτών –ζώων, απαξιώνεται το ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον π.χ. η αρχιτεκτονική κληρονομιά (κάστρα, μοναστήρια, νερόμυλοι, ανεμόμυλοι, σπίτια…). Τα ποτάμια Μαυροζούμενα-Πάμισος, το Αυλάκι, οι Νερόμυλοι,  ο Κάμπος, και τα Ποτιστικά , στα παιδικά μας χρόνια  ήταν οι παραδεισοί μας, πηγή ζωής, διατροφής, ψυχαγωγίας, πλούτου για το όλο χωριό,  τώρα είναι στα αζήτητα και είναι  αποδέκτες  απορριμμάτων. Η ιστορία που είναι ο θεματοφύλακας των μεγάλων πράξεων, μάρτυρας του παρελθόντος, παράδειγμα και διδάσκαλος για το παρών και σύμβουλος για το μέλλον, δεν διδάσκεται σωστά ,για να μάθουμε την αντικειμενική  αλήθεια των γεγονότων. «Ασκός Κλυδωνιζόμενος μηδέποτε βυθιζόμενος», ο διαχρονικός χρησμός της Πυθίας, για την Ελλάδα.

Η απόκτηση γνώσης είναι αναγκαία, προκειμένου να εναρμονιστεί η ζωή μας   με τις μεγάλες  δυνάμεις του φυσικού κόσμου. Ως άνθρωποι θέλουμε να γνωρίζουμε πως λειτουργεί η φύση, με τις εναλλαγές της καλές ή κακές  και όχι  να την ελέγχουμε και εξουσιάζουμε, αλλά για να ζούμε αρμονικά μαζί της.

Η γνώση  είναι το όχημα της περιήγησης, παρατήρησης και ανάλυσης του περιβάλλοντος κόσμου και Οδικός Χάρτης κατανόησης του επιστητού και του απείρου, μέρος των οποίων αποτελούμε. Την πολιτιστική μας κληρονομιά πρέπει να την κρατάμε ζωντανή με κάθε τρόπο.

Πρέπει να πιστεύουμε στους ανθρώπους, στην αγάπη, στις καλές πράξεις, με θετική ενέργεια και σκέψη. Δεν θα πρέπει να είμαστε αμέτοχοι  δήθεν πραγμάτων, δήθεν σπουδαίων που δεν μας αφορούν. Θα πρέπει να είμαστε μάχιμοι και μαχητές. Ανάσταση στο κορμί μας , στην ψυχή μας, στο σώμα μας , στις πράξεις και ιδέες μας. Η αγάπη, ευτυχία, αρμονία, και ισορροπία είναι μέσα μας. Δεν αγοράζονται ούτε πωλούνται.  Η κατακτησή τους γίνεται με ασκητισμό, μυστικισμό, διαλογισμό και προσευχή, και  στο κορμί μας να κυκλοφορούν πάντα οι ενδορφίνες που είναι οι ορμόνες αρμονίας, ισορροπίας, ευτυχίας και ηδονής.

Να γίνουμε μύστες  της Γνώσης,  Σοφίας, και αναζητητές της Αλήθειας.  Κάθε στιγμή,  εμπειρία, σκέψη, συναίσθημα προσθέτει ένα νέο συστατικό στο ποιοι είμαστε. Το σώμα μας συνεχώς αντικαθιστά παλιά κύτταρα με νέα. Άρα, κάθε στιγμή είμαστε ένας διαφορετικός άνθρωπος. Οι σκέψεις μας επηρεάζουν  συναισθήματα,  πράξεις,  καθημερινότητα, και κατ’ επέκταση την ζωή μας.

Παιδεία δεν είναι η συσσώρευση γνώσης, αλλά η μετατροπή της σε σοφία και συνείδηση. Είναι ένας ακόμα Ήλιος, από τον οποίο φωτιζόμαστε. Να συνεχίζουμε να προχωράμε και να απολαμβάνουμε  τη διαδρομή.  Και όσο της επιτρέπουμε να κατοικεί και να ποτίζει το μέσα μας, τόσο αυξάνεται το φως μας. Το Φως είναι  γνώση,  επίγνωση,  αντίληψη, το πόσο γνωρίζουμε και αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας με τα καλά και τα κακά. 

Το ΣΥΝΕΔΡΙΟ   μας δίνει μια μεγάλη ευκαιρία  να επικοινωνήσουμε,  δημιουργήσουμε,  φανταστούμε,  παίξουμε, χαρούμε, τραγουδήσουμε, χορέψουμε, και  γελάσουμε, προστατεύοντας τον πλανήτη γη, με τις προτάσεις μας.

Συνεχή ενημέρωση, πρόληψη, σωστή διατροφή, γνώση του περιβάλλοντος και των συνθηκών ζωής, δημιουργία του κήπου του Ιπποκράτη  (πατέρα της ιατρικής) σε όλα τα σχολεία και να μεταλαμπαδεύουμε τη διδασκαλία του. Να έχουμε αξίες, οράματα, ιδανικά, και ευχόμαστε σύντομα να υλοποιηθούν  οι 17 στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης. Γι’ αυτό είμαστε εδώ, και είμαι παρών προσφέροντας  γνώσεις-  εμπειρίες ,   τις αναρτώ  στην ιστοσελίδα μου η οποία έχει μεγάλη επισκεψιμότητα, αποκτώ συνεχώς νέους διαδικτυακούς φίλους,  και αυτή είναι η ηθική μου αμοιβή. Ο άνθρωπος που δεν σκέφτεται, δεν φιλοσοφεί...δεν είναι ελεύθερος. Χειραγωγείται, καθοδηγείται, δουλοποιείται! Πολλοί από εσάς, γονείς, παλιοί-νέοι συνάδελφοι, μαθητές-τριες μου,  είστε διαδικτυακοί  φίλοι,  στην ιστοσελίδα μου (http://lyrasi.blogspot.com).

"Μέσα στα κατώγια μου, οι πέντε μου ανυφάντρες δουλεύουν, υφαίνουν και ξυφαίνουν τον καιρό και τον τόπο, τη χαρά και τη θλίψη, την ύλη και το πνέμα. Όλα ρέουν τρογύρα μου σαν ποταμός, χορεύουν, στροβιλίζουνται, τα πρόσωπα κατρακυλούν σαν το νερό, το χάος μουγκρίζει. Μα εγώ, ο Νους, με υπομονή, με αντρεία, νηφάλιος μέσα στον ίλιγγο, ανηφορίζω, να βρω τη σχέση του ανθρώπου με το θεό, άνθρωπο , φύση.

Δεν υλοποιήθηκε φέτος η έκθεση  μαθητικής φωτογραφίας 1907-1987, 80 χρόνια, του δημοτικού σχολείου Βαλύρας, λόγο κορωναιού.

Οι φωτογραφίες ως μηχανές χρόνου σε ταξιδεύουν στο παρελθόν με τη μοναδική και ταυτόχρονα μαγική ικανότητα που έχουν, να «παγιδεύουν» το χρόνο, και σε γυρίζουν πίσω, προσπαθώντας να κάνουν πιο ανθρώπινη τη σκέψη, πιο ζεστή τη φωνή και πιο ειλικρινή την καλημέρα.

Σας ευχαριστώ για την  προσοχή και το ενδιαφέρον σας.

 ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥ

ΟΙ ΜΕΝΤΟΡΕΣ ΜΟΥ

 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΥΡΑΣ

 ΔΑΣΚΑΛΑ ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

 ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

 ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ ΑΛΕΚΑΙ ΘΕΙΟΣ ΜΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

 ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΑΚΡΙΝΟΣ

 ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

 ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ (ΤΣΟΥΡΟΥΧΗΣ)

ΠΕΡΕΙΠΤΕΡΟ ΒΑΛΥΡΑΣ. ΒΑΣΩ ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΟΥΛΑ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ 

Συνεδρία 12: Εργαστήρια και posters Εικονική Αίθουσα Δ
16.20-16.30	Δημιουργώντας το δικό μας 2030 Αειφόρο Σχολείο	Μαρίνα Παπαγεωργίου,  Δημήτριος Καλαϊτζίδης,  Ιωάννα Παπαϊωάννου,  Δημήτριος Γκότζος  Χριστίνα Νομικού
16.30-16.40	Ζητείται βοήθεια	Πηνελόπη Καζακώνη,  Μαρία Μάγκλαρη
16.40-16.50	Μια οικοσυστημική διδακτική προσέγγιση του αισθητικού δάσους της Στενής	Διονυσία Καρλατήρα
16.50-17.00	Γνωρίζω τον Τόπο μου: Πάρνηθα και Πεντέλη. Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας	Φανή Τριπολιτσιώτου, Χαρά Ντρίνια, Ασημίνα Αντωναράκου
17.00-17.10	Σχολικά Περιβαλλοντικά Προγράμματα 1953- 2020	Ιωάννης Λύρας
17:10-17:40	Διάλειμμα