ΓΙΑΝΝΗΣ Δ.ΛΥΡΑΣ: ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2021

ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

TOY ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

«Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 ΚΑΙ ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΗΣ»

ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΦΙΛΟΙ-ΦΙΛΕΣ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΑΥΤΗ
ΓΙΑ ΝΑ ΤΙΜΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΜΑΣ, ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑΜΑΣΤΕ ΜΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ.
ΚΑΙ ΘΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΟΥΜΕ ΠΩΣ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΦΥΛΑΚΙΣΤΗΚΑΝ ,ΘΕΩΡΗΘΗΚΑΝ
ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΘΑΝΑΤΟ , ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΑΓΝΟΩΝΤΑΣ ΕΤΣΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΑΣ
Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΝΑ ΣΥΝΔΕΣΟΥΜΕ ΤΑ ΚΟΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΜΑΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΣΟΥΜΕ ΤΟ ΧΡΟΝΟΧΩΡΟ. ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΤΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΝΟΥΝ ΥΠΟΣΤΑΣΗ. ΕΤΣΙ ΙΣΤΟΡΕΙΤΑΙ Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΜΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΑΜΦΙΘΥΜΑ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ

1.23 ΦΑΚΕΛΛΟΙ ΑΡΙΣΤΕΙΩΝ ΤΩΝ ΒΑΛΥΡΑΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ 307

2.Φ127.ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ 69 ΒΑΛΥΡΑΙΟΥΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΤΟΥ ΔΥΡΡΑΧΙΤΗ ΟΠΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ

3.ΑΡΙΣΤΟΥΧΟΙ 36

4.ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΣΤΕΙΩΝ 58

5.ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ ΤΟΥ ΖΕΥΓΟΛΑΤΑΙΟΥ ΑΛΕΞΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ 8

6.ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ

ΤΟΜΟΣ 15Γ. ΣΕΛΙΔΕΣ 27, 90, 183, 200. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΤΟ 1822

ΤΟΜΟΣ 20. 38 ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ ΠΛΗΡΕΞΙΟΥΣΟΙ ΕΚΛΕΚΤΟΡΕΣ , ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΖΗΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗ ΓΙΑ 7 ΧΡΟΝΙΑ ΙΩΑΝΝΗΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

7.ΜΑΧΗ ΒΕΡΓΑΣ ΑΛΜΥΡΟΥ 4 ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ

8.ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ 8 ΒΑΛΥΡΑΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ

9.Ο ΓΕΡΟΣ ΤΟΥ ΜΩΡΙΑ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ

10.ΜΟΝΗ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ

11.ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΕΥΧΟΣ 58, ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ 8 ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ.

12.ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ

13.ΕΠΑΡΧΙΑ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ 1829.ΑΝΑΚΗΡΥΞΑΝ ΓΝΗΣΙΟ ΠΟΛΙΤΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΟ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ 18 ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ.

14. ΔΗΜΟΙ ΔΕΡΡΩΝ-ΟΙΧΑΛΙΑΣ

15.ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΔΙΟΡΙΣΜΟ Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ-ΑΝΔΡΟΥΣΗΣ

1. ΓΑΚ.ΦΑΚΕΛΟΙ ΑΡΙΣΤΕΙΩΝ ΒΑΛΥΡΑΣ.

Επί βασιλείας του Όθωνα αποφασίστηκε να απονεμηθούν τα αριστεία στους αγωνιστές του 1821. Το βασιλικό διάταγμα που εκδόθηκε στις 20-5-1834 ΦΕΚ 20\3-4-1834 περιείχε 8 άρθρα. Τα αριστεία άρχισαν να μοιράζονται με πολύ αργό ρυθμό και χωρίς να λείπουν οι εύνοιες. Έτσι φούντωσαν οι διαμαρτυρίες και οι δυσαρεστημένοι ζητούσαν το αριστείο , που θα τους έδινε μια ηθική ικανοποίηση για τους αγώνες που έκαναν το 1821. Κατόρθωσαν μάλιστα ορισμένοι ,με πλάγια μέσα, να φανούν αριστούχοι ,που δεν είχαν φανεί καν στον αγώνα και ορισμένοι μάλιστα δεν είχαν γεννηθεί.

Η ανάρτηση με τίτλο: Οι αγωνιστές του 1821 από τα Άνω Χωριά της Μεσσηνίας, έχει τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα

Για την κοινότητα ΒΑΛΥΡΑ στα ΓΑΚ υπάρχουν οι παρακάτω φάκελοι με τα αντίστοιχα έγγραφα σε κάθε φάκελο.

Α\Α	ΦΑΚΕΛΟΣ		ΕΓΓΡΑΦΟ
1	32		139-148
2	43		202,3,7,212,22,23,28,229-250,262-4,277-8
3	52		46,7,8,59-60,116,140,141,142,159,165,180,188,215,217,321
4	96		106,298,312
5	105		67,76,77,81
6	109		93-100,104,106-109199,200
7	113		22,24,30,55-6,61,63,95,528
8	115		29,31-36,40,42,44,63,76,79,86,92,94,96,98
9	127		101-104
10	131		367-8
11	135		108,110,167,169,173,182,470,472,487,
12	144		16-19
13	169		184
14	170		128
15	175		17
16	207		7,9,10,12,25
17	218		7,28,29,194,194^α,196^α,196β
18	220		6,12,21,26,28,28^α,52^α,55,72,73^α,73β,95,99,99^α,119,119^α
19	227		111-3,115-7
20	232		77-80,83,95,135,
21	239		1-75,81-85,115,128,130,130a,128a
22	258		28,34,66,78,82,82^Α,
23	277		201
24	281		159,183
25		283		171,223,240

Φ 127*

Υπουργείο πολέμου 30-31\8 \1825

Φύλλα 101-104

101.Ονομαστικός κατάλογος στρατιωτών του στρατηγού ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ α\α 1-127

102. Ονομαστικός κατάλογος στρατιωτών (όνομα, επίθετο, πατρίς, μισθός και διάρκεια της δηλώσεως)

103.Δεύτερος ονομαστικός κατάλογος στρατευμένων υπό την οδηγιών του στρατηγού ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ (όνομα, επίθετο, πατρίς, εποχή ) α\α 1-101. Από το χωριό ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ Α\Α 24-38. Ο ΛΥΡΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ (παππούς μου) έχει α\α 29 και συμμετείχε από τις 10 Σεπτεμβρίου

Φ283

171.Ονομαστικός κατάλογος Αριστούχων (α\α 1-389, ειδος αριστείου, όνομα, επώνυμο, χωριό, δήμος, επαρχία).

α\α. 107-133 ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ

α\α .144-145 ΛΟΥΜΙ

α\α. 148-149 ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΙ

α\α. 165-167 ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ

α\α. 323-325 ΘΟΥΡΙΑ
Ονομαστικός κατάλογος Αριστούχων από ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ ΟΙΧΑΛΙΑΣ*.

107. ΑΝΕΣΤΗΣ ΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

108. ΠΑΥΛΟΣ ΝΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

109. ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΡΥΔΗΣ

110. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΠΑΝΟΣ

111. ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΩΤΗΡΑΚΗΣ

112. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ

113. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΘΡΟΥΜΠΗΣ

114. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

115. ΦΩΤΗΣ ΜΠΕΛΑΣ

116. ΓΑΛΑΝΗΣ ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ

117. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΛΙΑΣ

118. ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΟΛΙΟΓΑΜΠΡΟΣ

119. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗΣ

120. ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΓΟΥΡΟΣ

121. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ

122. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΕΛΙΟΣ

123. ΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ

124. ΣΤΑΥΡΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ

125. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ

126. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗΣ

127. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΩΤΕΙΝΟΣ

128. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

129. ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΡΑΜΑΚΟΣ

130. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΣ

131. ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ Κ. ΚΑΡΥΔΗΣ

132. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΡΥΔΗΣ

133. ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΠΗΛΙΑΔΗΣ

165ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΕΛΑΣ

166. ΓΕΩΡ.Δ. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ

167. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ

Το αριστείο στα νούμερα 107-133 ηταν σιδηρούν και στα νούμερα 165-167 ήταν χαλκούν.

* Η αρίθμηση είναι όπως στο πρωτότυπο.

Φ240.α\α. ειδος αριστείου,ονομα,επώνυμο,χωριό, δήμος, επαρχία)

Α\Α. 349-353 ΓΛΙΑΤΑ ΑΝΔΑΝΙΑΣ

Α\Α. 354-359 ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ ΟΙΧΑΛΙΑΣ

Α\Α. 367-380 ΓΛΙΑΤΑ ΑΝΔΑΝΙΑΣ

Α\Α. 408-411 ΚΛΙΜΑ ΙΘΩΜΗΣ

Ονομαστικός κατάλογος με χαλκούν Αριστείον από τα χωριά ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ , ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΙ ,ΣΙΜΙΖΑ και ΛΟΥΜΙ , α\α 354-436

Από το χωριό ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ

354. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΟΒΗΣ

355. ΠΑΝΑΓ.ΔΟΥΡΑΜΑΚΟΣ

356. ΠΑΝ.ΜΠΟΥΡΙΚΑΣ

357. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΟΥΡΙΚΑΣ

358. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ

359. ΑΓΓΕΛΟΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗΣ

ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟ 1844 από το χωριό ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ [Βαλύρα] ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

Α\Α ΦΥΛΛΟ ΑΡΙΣΤΕΙΟΝ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

1 066 χαλκούν Πανάγος Τσαγκάρης

2 078 …….. Δημητράκης Καρτερολιώτης

3 .. ……. Γεώργιος Κοντοπανάγος

4 028 …….. Χρίστος Τσαγκάρης

5 .. …….. Ανάργυρος Καρτερολιώτης

6 .. …….. Παναγιώτης Παπασαραντόπουλος

7 .. ……. Αναγνώστης Γεωργόπουλος

8 .. ……… Ιωάννης Λινάρδος

9 .. ………. Ζαχαρίας ιερεύς Κανελλόπουλος

10 .. …….. Ιωάννης ιερεύς Μπακόπουλος

11 082^α Σιδηρούν Γιαννάκης Καρύδης

12 034^α …… Ιωάννης Μ πουζαλάς

13 .. ……. Γεώργιος Μπόβης

14 .. …… Γιαννάκης Μπόβης

15 .. ……. Σταυριανός Καρύδης

16 .. …… Παναγιώτης Ντουραμάκος

17 .. …… Πέτρος Τσιλιβίτης

18 .. …… Δημήτριος Τσιλιβίτης

19 082 …… Παναγιώτης Ντουραμάκος

20 .. ….. Παναγιώτης Μπακόπουλος

21 .. ….. Αναστάση Κατσιλιέρη

22 .. ….. Αγγελής Μπουρολιάς

23 .. …… Πανάγος Μπουρίκας

24 Νικόλαος Μυλωνάς

25 Γεώργιος Λύκος *

26 Δημήτριος Μυλωνάς

27 Παναγιώτης Τσιμπουκλής

28 Γιαννάκης Χριστάκης

29 Αθανάσιος Χαλικούρας

30 Θεόδωρος Χαλικούρας

31 Γεώργιος Χριστάκης

32 Αγγελος Λεοντάρης(Λιοντήρης)

33 .. …….. Αναγνώστης Μπουρολιάς

34 Αναστάσιος Σπυρόπουλος

35 Γεώργιος Σαραντόπουλος

36 Κωνσταντης Καρύδης

37 Χριστος Βασιλόπουλος

38 Γεώργιος Μυλωνάς

39 Δημήτριος Βασιλόπουλος

40 Γιάννος Μπάλας

41 Νικόλαος Σταθόπουλος

42 Καλόγερος Γκομέσης

43 Αντώνιος Γκομέσης

55 Θεόδωρος Κ.Τσαγκάρης

56 Σταυριανός Μπουρίκας

57 Φ32 Χαλκούν Βασίλης Λινάρδος

58 Φ144 Σιδηρούν Αθανάσιος Λύκος.

2. Οι βαλυραίοι στρατιώτες του δυρραχίτη οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα.

Η Βαλύρα με την ενεργή συμμετοχή της στο μεγάλο ξεσηκωμό του 1821,δίνει γενναίο παρόν στην υπόθεση της πολυπόθητης λευτεριάς. Αναφέρεται σε κατάσταση των στρατιωτών του Παν. Κεφάλα, που υπεβλήθη στο Υπουργείο Πολέμου 30 Αυγουστου 1825 ως δικαιολογητικό για την πληρωμή των εξόδων τροφοδοσίας κ.λ.π. που είχε καταβάλει ο Στρατηγός Κεφάλας. Στις 2 αυτές καταστάσεις σημειώνεται και τόπος καταγωγής των αγωνιστών, και άλλοτε όχι, έχουν δε κατ’ αλφαβητική σειρά οι αναφερόμενοι αγωνισταί ως εξής: Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους(ΓΑΚ),είναι καταχωρημένα με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1825,όλα τα στοιχεία που αφορούν τη συμμετοχή της Βαλύρας στον αγώνα του 1821.Επίσης εκεί υπάρχουν και πολλά άλλα ενδιαφέροντα που αφορούν την μετέπειτα ιστορία της Βαλύρας. Οι Βαλυραίοι αγωνιστές, τα ονόματα των οποίων αναφέρονται παρακάτω, ανήκαν στο σώμα του οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα από το Δυρράχι της Μεγαλόπολης. Έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες του Εθνικού ξεσηκωμού και ιδιαίτερα, στην πολιορκία για την απελευθέρωση της Τριπολιτσιάς, στις μάχες του Βαλτετσίου, των Δερβενακίων και της Κορίνθου. Στα 1824 συμμετείχαν στις αμυντικές προσπάθειες στα παράλια της Μεσσηνίας για πιθανή απόκρουση επιδρομής των Αράβων, οι οποίοι βοηθούσαν τότε την καταρρέουσα Οθωμανική αυτοκρατορία.

Στρατιώτες του οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα από τη Βαλύρα και τα γειτονικά χωριά.
Ο Παν. Κεφάλας, γνωστός και σημαντικός οπλαρχηγός, που έπεσε μαζί με τον Παπαφλέσσα ηρωϊκά στο Μανιάκι πολεμώντας κατά των Αράβων, καταγόταν από το Δυρράχι, που σήμερα υπάγεται στην επ. Μεγαλοπόλεως της Αρκαδίας. Στην Τουρκοκρατία όμως και κατά την επανάστασι το Δυρράχι διοικητικώς ηπήγετο στην επαρ. Εμπλακίων, που όλα σχεδόν τα χωριά της πλην 6 ανήκαν στο Μεσσηνιακό χώρο. Έτσι ο Κεφάλας, θεωρούμενος οπλαρχηγός της επαρ. Εμπλακίων, ήτο υποχρεωμένος να στρατολογή από την επαρχ. Εμπλακίων στην οποία υπήγοντο τα χωριά Κουρτζαούρι (Σπερχογεία), Ντελίμεμι (Αιθαία), Βείζαγα (Ανθεία), Γαϊδουροχώρι (Αριοχώρι), Ναζήρι (Εύα), Αλποχώρι, Βρωμόβρυσι (Αμφιθέα), Κούρταλι, Λυκότραφος, Καρτερόλι, Γαϊδουροχώρι (Παμίσου), Πεντιά (Τρίκορφο), Ξεροκάσι, Ράδου, Κουτούφαρι, Σκάλα, Σολάκι, Κατσαρού, Σιάμου, Μούστα (συν. Μερόπης), Μαγούλα, Ζευγολατιό, Διαβολίτσι, Κούρταγα, Δεσύλλα, Τρύφα, Πουλίτσι, Κλίμα, Πήδημα, Σαμπάκαλφα, Χάρμα. Μερικά από τα χωριά αυτά σήμερα δεν ακούγονται παρά ως τοπωνύμια. Στην επαρχία Εμπλακίων κατά τον Π. Παπατσώνη υπήγοντο από την επ. Μεγαλοπόλεως σύμερα τα χωριά Τζαφέραγα, Δυρράχι (Δορράχι), Λεφτίνι, Μαρμαριά, Ραψομάτες, Τραγάνα. Γνωστοί όμως και σημαίνοντες πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες του Δυρραχίου ήταν οι Π. Κεφάλας και Ν. Λαδάς (Παπατσώνη Παν.: Απομν. σελ. 111 και αλλαχού).
Αφού όμως ο Παν. Κεφάλας στρατολογούσε από τα χωριά της Μεσσηνίας οι πιο πάνω αναφερόμενοι αγωνισταί, έστω και αν δεν αναφέρεται ο τόπος καταγωγής τους, είναι Μεσσήνιοι και κατάγονται από το χωριά τα οποία εσημειώσαμεν ως υπαγόμενα στην επαρ. Εμπλακίων. Εκρίναμε σκόπιμο να παραθέσωμε εδώ τον κατάλογο των αγωνιστών αυτών γιατί το έγγραφο στο οποίο περιέχονται ως δικαιολογητικό του Π. Κεφάλα, Αρκαδός οπλαρχηγού, δεν έχει θέσι στ «Μεσσηνιακά», και έτσι θα παρέμεναν άγνωστοι, αν δεν εδημοσιεύαμε τον κατάλογο.

Οι απόγονοι των βαλυραίων αγωνιστών εύκολα θα διαπιστώσουν ποιοι είναι οι δικοί τους πρόγονοι .

Ιωάννης Γεωργακόπουλος, Αναγνώστης Γιαουρδάς, Δημήτριος Βασιλόπουλος, Χρήστος Βασιλόπουλος, Καλόγερος Γκομέσης, Αντώνιος Γκομέσης, Αναγνώστης Γεωργόπουλος, Ζαχαρίας Κανελλόπουλος(Ιερέας), Αναστάσιος Κατσιλιέρης, Ανάργυρος Καρτερολιώτης, Παναγιώτης Καρτερολιώτης, Δημήτριος Καρτερολιώτης, Κωνσταντής Καρύδης, Ανδρέας Καρύδης, Δημήτριος Καρύδης, Σταυριανός Καρύδης, Γιαννάκης Καρύδης, Δημήτριος Κουρόπουλος, Άγγελος Λεοντήρης(ή Λιοντήρης), Βασίλειος Λεοναρδόπουλος,(Βασίλειος Λινάρδος), Ιωάννης Λινάρδος, Γεώργιος Λύκος, Αθανάσιος Λύκος,Αθανάσιος Λύρας, Νικόλαος Μαυροειδής , Αναγνώστης Μπότσικας, Αναστάσιος Μπότσικας, Γεώργιος Μυλωνόπουλος, Ιωάννης Μπακόπουλος(Ιερέας), Παναγιώτης Μπακόπουλος, Γιάννης Μπάλας, Γιαννάκης Μπόβης, Γεώργιος Μπόβης, Παναγιώτης Μπόβης, (πάρεδρος του δήμου Οιχαλίας) Γεώργιος Μυλωνάς, Δημήτρης Μυλωνάς, Νικόλαος Μυλωνάς, Αναγνώστης Μπουρολιάς, Αγγελής Μπουρολιάς, Πανάγος Μπουρίκας, Σταυριανός Μπουρίκας, Ιωάννης Μπουζαλάς, Παναγιώτης Ντουραμάκος, Παναγιώτης Ξυδόπουλος, Παναγιώτης Σερφετόπουλος, Παναγιώτης Παπασαραντόπουλος, Γεώργιος Σαραντόπουλος, Σπυρίδων Σαραντόπουλος, Σωτήριος Σαραντόπουλος, Αναστάσιος Σπυρόπουλος, Νικόλαος Σταθόπουλος, Θεόδωρος Τσαγκάρης, Πανάγος Τσαγκάρης, Χρήστος Τσαγκάρης, Γεώργιος Κοντοπανάγος, Δημήτρης Τσιλιβίτης, Πέτρος Τσιλιβίτης, Παναγιώτης Τσιμπουκλής, Αθανάσιος Χαλικούρας, Θεόδωρος Χαλικούρας, Γιαννάκης Χριστάκης, Γεώργιος Χριστάκης.

3. ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ *

Αποκαλείται στα έγγραφα του αγώνα ΖΕΥΓΟΛΑΤΑΙΟΣ. Ηταν πρόκριτος της περιοχής ,με προεπαναστατική δράση και εμπειρία πολεμική. Μόλις εξερράγη η επανάσταση εξελέγη καπετάνιος των χωρίων της Οιχαλίας. Επικεφαλής μεγάλης ομάδας απο 100 περίπου αγωνιστές των χωρίων: Ζευγολατιού,Σκάλας,,Σολακίου,Σιάμου, Βαλύρας,, Δεσσύλα, Διαβολιτσίου, Χάρμα κ.λ.π. Πολέμησαν στην πολιορκία Τρίπολης ,Δερβενακίων, Βαλτέτσιου, Αργους ,Τρικόρφου,Δραμπάλας , Μεσσηνιακών φρουρίων και άλλαχού. Το 1822 προήχθη σε 100νταρχο,το 1823 σε ταξίαρχο και το 1825 έπροτάθη σε υποχιλίαρχο.Το 1822 οι επαρχιακοί έφοροι ΕΜΠΛΑΚΙΩΝ τον διόρισαν έκατόνταρχο με δικαίωμα στρατολογίας. 25νταρχοι ηταν οι ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ από ΣΚΑΛΑ και ΣΕΜΠΡΑΚΟΣ από ΚΕΝΤΡΙΚΟ.
Ο αριθμός των στρατιωτών από τα αντίστοιχα χωριά ήταν: από ΣΚΑΛΑ 23, ΚΑΚΟΥΡΑ 20,ΣΙΑΜΟΥ 5, ΣΟΛΑΚΙ καιΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ 8, ΖΕΥΓΟΛΑΤΙΟ 9 , ΜΠΑΛΑ 4, ΜΑΓΟΥΛΑ 5 , ΚΟΥΡΤΑΓΑ 6, ΔΕΣΣΥΛΑ 8, ΣΤΡΕΦΙ 7 ,ΔΙΑΒΟΛΙΤΣΙ 12, ΧΑΡΜΑ 5. ΣΥΝΟΛΟ 112.
Το 1830 ως δημογέρων κι’ εκλέκτωρ έλαβε μέρος στην επαρχιακή συνέλευση στον ΑΓΙΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟ στη θέση ΚΑΜΑΡΙ κοντα στο χωριό ΣΚΑΛΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ για την εκλογή δικαστικών συμβούλων που θα εχρησιμοποιούντο για την έπάνδρωση των πρώτων δικαστηρίων.[ Μ.ΦΕΡΕΤΟΣ τόμος Α σελ.427-9 ]
Δίδομεν το πιστοποιητικόν κατ’ αιτησή του να το χρησιμοποιήσει οπου δεί.

Εν Μελιγαλά τη 3-5-46
Θ. Πουλόπουλος ,πρόεδρος Π. Δεληγιάννης ,πρωτοκολλιστής.
Τα μέλη: Ηλίας Μπότσικας ,Γιάννης Καπόμπασης
Επικυρούται , ΜΕΛΙΓΑΛΑ 5-5-1846 Ο Δήμαρχος Οιχαλίας Αναγ. Σταθουλόπουλος.
*Στο φάκελο 52 στις σελίδες 141-142 υπάρχουν τα στοιχεία καθώς και τα φωτοαντίγραφα από τα πρωτότυπα των ΓΑΚ με τα στοιχεία, Αναστασόπουλος Α λέξης, δήμος Στενυκλήρου ,Ζευγολατιό.

4. Η ΜΑΧΗ ΒΕΡΓΑΣ-ΑΛΜΥΡΟΥ (22-24\6 -1826 )
Στην ιστορική μάχη της Βέργας* ,ο ΙΜΠΡΑΗΜ ο οποίος ήθελε να καταλάβει τη Μάνη, συνάντησε εκτός του πέτρινου τείχους (ξερολιθιά) μήκους 900 μέτρων
(σήμερα σώζονται 170 μέτρα) και ανθρώπινο τείχος ,από 5 χιλιάδες πολεμιστές εκ των οποίων πολλοί ήταν Μεσσήνιοι.Οι πολεμιστές των χωριών απο τους δήμους ΟΙΧΑΛΙΑΣ-ΑΝΔΑΝΙΑΣ ηταν:
ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
ΛΥΡΑΣ , ΦΕΙΔΑΣ,ΞΥΔΗΣ ή ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ *και ΦΕΡΜΑΝΗΣ από ΒΑΛΥΡΑ
ΧΟΝΔΡΟΣ ,ΤΣΙΛΙΚΑΣ, ΚΑΒΟΥΡΑΣ και ΛΑΤΖΟΥΝΗΣ από ΣΚΑΛΑ

5. Βιογραφικό σημείωμα των Βαλυραίων αγωνιστών του ΄21.
1. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΤΕΡΟΥΛΙΩΤΗΣ επώνυμο του το οποίο διατηρείται και σήμερα στη Βαλύρα σε έξι οικογένειες.
Ήταν πρόκριτος στο Τζεφερεμίνι και είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία, αμέσως με την έκρηξη της επανάστασης μπαίνει στη πρώτη γραμμή σαν αρχηγός σώματος στη Πολιορκία της Τριπολιτσιάς μέχρι την απελευθέρωσή της. Πολέμησε επίσης στα Δερβενάκια, Άργος Κόρινθος και στα διάφορα κάστρα της Μεσσηνίας κ.α.
Το 1823 συνυπογράφει σαν πρόκριτος και εκλέκτορας, αναφορά προς το Υπουργείο Εσωτερικών κατά του «μη νομίμως εκλεγέντος» βουλευτή Νησιού (Μεσσήνης) και τάχθηκε υπέρ της εκλογής του Γ. Δαρειώτη (ΓΑΚ) Το. Εσωτ. 23-7-1823 φάκελος 19) Από το παρακάτω έγγραφο φαίνεται ότι βοήθησε και οικονομικά τον αγώνα.
Κατά μήνα Αύγουστον 1822 εμέτρησεν εις το Κοινόν Ταμείον της Πελοποννήσου ο κύριος Πανάγος Καρτερουλιώτης εκ Νησί, γρόσια εξακόσια δύο, παράδες 30, αριθ. 60230 δια χειρός Ιωάννη Μαυρομιχάλη και Π. Ζάρκου, ως σταλείσα παρ΄ αυτών εις το Ταμείον καταγραφή, εν υποσχέσει ν΄ αποδοθώσιν αυτώ εκ μέρους της Πατρίδος, μετά την αποκατάστασιν του ελληνικού έθνους.
Τριπολιτσιά τη 29 Ιανουαρίου 1823.
Ο Κορίνθου Κύριλλος αντιπρόεδρος Ασημάκης Φωτήλας.
Παπαγιαννόπουλος, Δημ. Καραμάνος, Ιωαν. Γ. Οικονομίδης, Σπύρος Φραγκίσκος.
Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι (σημ. Βαλύρα). Πιθανότατα η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν το Καρτερώλι από το οποίο πιθανό προέρχεται και το
Ίσον απαράλλακτον του προτότυπου
Εν Νησίω την 17 Μαρτίου 1847
Ο Δήμαρχος Παμίσου
(Τ.Σ.) Παν. Δαρειώτης
Ο Παν. Καρτερουλιώτης κατατάχθηκε στην τάξη των αξιωματικών της φάλαγγας (ΑΑΕΒ, Μητρ. Αξιωμ. αυξ. αριθ. 2842). Έπεσε πολεμώντας κατά των Αράβων επιδρομέων
2. ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι (Βαλύρα) και ήταν υπαξιωματικός Β΄ επικεφαλής ομάδας Βαλυραίων. Τούτο το διαβεβαιώνουν στα 1865 οι αξιωματικοί του αγώνα Κων. Μπούρας δημαστυνόμος της Ανδανείας που η προτομή του υπάρχει στην πλατεία της Πολίχνης, δίπλα στο δημοτικό σχολείο και Αντ. Κων. Μπούρας. Η ομάδα αυτή του Μαυροειδή πήρε μέρος στις μάχες Καρύταινας Βαλτετσίου Τριπολιτσιάς (Πολιορκία απελευθέρωση) Κορίνθου, Δερβενακίων, Τρικόρφων, καθώς και στις μάχες κατά των Αράβων. Στη διάρκεια του αγώνα προήχθηκε σε πεντηκόνταρχο και μετά την απελευθέρωση του αναγνωρίσθηκε ο βαθμός του υπαξιωματικού Β΄ ύστερα από πολλές διαμαρτυρίες του.[ΓΑΚ Βλαχ. Φακ.220.].
3. ΜΠΟΒΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι (Βαλύρα). Σ΄ όλη τη διάρκεια του αγώνα ήταν στρατευμένος στις τάξεις των αγωνιστών το έτος 1842 υπηρετούσε σαν ειδικός δημαρχιακός πάρεδρος της Βαλύρας στο Δήμο Οιχαλίας. Επειδή όμως ήτανε αγράμματος υπόγραφε αντί γι΄ αυτόν άλλος (Γενικά αρχεία Κράτους, φακελ. Μοναστηριακών Σεπτεμβ. 1842). Ο καρυοφιλιάς του Παν. Μπόβη έχει 18 χαρακιές που σημαίνει ότι σκότωσε 18 Τούρκους. Διατηρείται σε κακή κατάσταση γιατί στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής το 40-44 ήταν χωμένη στα φουσκιά γιατί οι Γερμανοί μάζευαν τα όπλα. Την έχει ο τρισέγγονός του Κώστας Μπόβης που ο παππούς του ήταν πρόεδρος της κοινότητας Βαλύρας. Ο Παναγιώτης Μπόβης θείος του Κώστα έχει γιο του συμμαθητή μου Δημήτρη ο οποίος εργάζεται στον ΟΤΕ είναι παντρεμένος ,έχει δύο παιδιά και είναι συνταξιούχος.
4. ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Γεννήθηκε στο Λέζι (Λάμπαινα) είναι πρόγονος της γνωστής οικογένειας Παπαγεωργίου που υπάρχει και στη Βαλύρα (παππούς της μάννας μου).
Ο Θ. Παπαγεωργίου ύστερα από ένορκη βεβαίωση του οπλαρχηγού Εμ. Δαρειώτη πολέμησε επικεφαλής Λαμπεναίων και υπό τον Μητροπέτροβα στην Καρύταινα Βαλτέτσι, Τρίπολι, Άργος, Δερβενάκια, Τρίκορφα, Δραμπάλα. Την εξαίρετη δράση του στον αγώνα του 1821 υπογράφουν οι συγχωριανοί και συμπολεμιστές του. Παν. Καλογερόπουλος, Παν. Κοσμάς, Αναγ. Σταματόπουλος, Γιαν. Θεοφιλόπουλος, Ιωαν. Πουλημενάκος, Χρ. Αργυρόπουλος, Παν. Σταθόπουλος, Ιωαν. Χρονόπουλος.
Στην τελευταία του αίτηση στις 5 Ιούνη 1865 ο Θ. Παπαγεωργίου έγραψε ότι είχε απομείνει «ο πλέον αδικημένος οικογενειάρχης αγωνιστής και τόνιζε ... «Βλέπω σήμερον πολλούς άλλους αγωνιστάς τους οποίους είχα υπό την αδηγίαν μου και λαμβάνουν συντάξεις και βαθμούς, ενώ εγώ έμεινα ο πλέον αδικημένος ... Η μάννα μου είναι το γένος Παπαγεωργίου.
5. ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ (και Ξύδης) ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Από την Βαλύρα (Τζεφερεμίνι). Καταταγείς στο σώμα του οπλαρχηγού της Επαρ. Εμπλακίων Παν. Κεφάλα επολέμησε στην Τρίπολι, Βαλτέτσι, Δερβενάκια. Στα 1825 αναφέρεται και πάλιν υπηρετών στο σώμα του Παν. Κεφάλα (ΓΑΚ, Υπ. Πολ., 30 Αυγ. 1825, κα «Μεσσηνιακά 1868», σελ. 420).
• Ο Γιώργης Ξυδόπουλος είχε παιδιά:
-Τον Αλέξη (που είχε αδελφή τη γιαγιά του Γιωργη Μπαρακάρη ) που απόχτησε το γιό Παναγιώτη και αυτός με τη σειρά του απόχτησε τα παιδιά Γιώργη και Γλυκερία. Ο Γιώργης απόχτησε την Κατερίνη που παντρεύτηκε το Γιώργο Τσιλίκα και έχουν μια κόρη.
-Τον Αντρέα που είχε παιδιά τη Σταθούλα που παντρεύτηκε ο Πουλόγιαννης τη Βγενικούλα που παντρευτηκε ο Ηλίας Μακρής και το Γιώργη (αναγνώστη) ο οποίος απόχτησε τα παιδιά Γιάννη ,Αντρέα και Ντίνα που παντρεύτηκε το γιάννη Φειδά και απόχτησαν τα παιδιά Κώστα και Ελένη.
Το Νικόλαο που είχε τα παιδιά Θανάση, Ελένη και Δημήτρη Παπαξύδη ο οποίος απόχτησε το γιο Νίκο ο οποίος έχει 3 κόρες.
-Τον Δημήτρη που έφυγε οικογενειακά στη Μάνη ,επειδή σκότωσε έναν τούρκο και αλλαξε το οναμά του σε Ξυδέας.
Ο πολεμιστής Γιώργης Ξυδόπουλος είχε αδελφό τον επισης πολεμιστη του 1821 Παναγιώτη.
6. ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Από τη Βαλύρα (Τζεφερεμίνι). Επολέμησε υπό την αρχηγία του Παπαφλέσσα στην Τρίπολι, Βαλτέτσι, Δερβενάκια, Κόρινθο, Άργος, Ναύπλιο ως πεντηκόνταρχος. Αίτηση για τις υπηρεσίες του πατέρα της υπέβαλε η κόρη του Μαρία Σαραντοπούλου μαζί με ένορκο βεβαίωση των Ι. Καρακίτσου και Μήτρου Κοράτση από την Ανθούσα (Ζέζα). Παρά ταύτα ουδεμίας ηθικής ή υλικής αμοιβής έτυχε.
7. ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΑΡΥΔΗ
Μετά την απόφασιη της κήρύξης της Επανάστάσης, κανείς Έλληνας δεν έμεινε αδιάφορος. Ανδρες και γυναίκες παιδιά και γέροι εξεσηκώθηκαν και ο καθένας με τον τρόπο του, πολεμούσε με ανθρωποθυσία, το βάρβαρο καταχτητή. Ενθαρυθέντες δε και οι υπερασπιστές του Τζεφερεμινίου ανέλαβαν ανεργόν δράση εναντίον ολοκλήρου της Τουρκικής φρουράς.
Ημέρα και νύχτα παρενοχλούσαν τους Τούρκους και ουδέποτε διέκοψαν τις εφόδους τους. Σκοπός τους ήταν ή διά παντός τρόπου εξόντωση των Τούρκων και η κατάληψη του χωριού (οχυρόν Μπιζάνι) γιατί θα εξησφαλίζετο ή παρατέρα αναδιοργάνωση των δυνάμεων και των γύρω χωριών, αλλά και το συνεχές κυνήγημα των Τούρκων.
Ο Αγώνας ήτο άνισος από απόψεως δυνάμεων ,μέσων και εφοδίων λόγω όμως της σοβαρότητος έσπευσαν και απο άλλα μέρη, ήτοι απο Μεγαλόπολη – Άνω Κούρταγα – Σούλι, Δερβένι της Αρκαδίας αλλά και εκ Μεσσηνιακής Μάνης, άνθρωποι γενναίοι γνήσιοι Έλληνες θαρραλέοι και εξαίρετοι πολεμιστές – φέροντες πλήρη οπλισμό και τροφή και ενωθέντες μετά των πολεμιστών του Τζεφερεμηνίου οι οποίοι επί επτά μήνες πολιρκούσαν τους Τούρκους.
Οι Τούρκοι απο τη πεισματική αντίσταση των Ελλήνων αναγκάσθησαν να εγκαταλείψουν τη θέση των Μπιζάνι και να τραπούν σε φυγή ακολουθώντας την βορεία έξοδο του χωριού καταφυγόντες στα χωριά Αλητούργη – Μίλα και Κάστρο ενωθέντες εκεί με τους Τούρκους του τρομερού εις αγριότητα Δευτέρ Αγά. Αλλά και ο Δευτέρ Αγάς αυτήν την τύχην είχεν.
Η πορεία των Ελλήνων υπήρξε ακάθεκτη, το κίνημα αστραπιέα διεδίδετο και οι Τουρκικές φρουρές η μία μετά την άλλη έπεφταν στα χέρια των Ελλήνων. Μεταξύ των οπλαρχηγών ήταν και οι αδελφοί Κων/νος και Σταυριανός Καρύδης που ελευθέρωσαν τη Βαλύρα από τον Τζεφέρ Αγά και τα άλλα πέντε αδέλφια Ιωάννης, Θόδωρος ή καπετάν Πόρτας, Σπύρος, Βασίλειος και Αναστάσιος πολέμησαν σε πολλές μάχες στο Μωριά
Aπό την πρώτη ημέρα επαναστάτησαν οι κάτοικοι του χωριού και οι αδελφοί Σταυριανός και Κωνσταντής Καρύδης. Η προέλευσης τους όμως κατά τον στρατηγόν Καρύδη Ιωάννη φέρεται το χωριό Σάλεση της επαρχίας Μεγαλουπόλεως. Εκτός των ανωτέρω δύο αδελφών υπήρχον και άλλοι πέντε αδελφοί: ο Ιωάννης που έδρασε στην περιοχήν Σπάρτης, ο Θεόδωρος ή Καπετάν Πόρτας ο οποίος έδρασε στην Τρίπολη και Βαλτέτσι ο Σπυρίδων που έδρασε στην Ζακύνθο και οι Βασίλειος και Αναστάσιος δράσαντες στην Λευκάδα και Πρέβεζα.
Έτσι απελευθερώθηκε το Τσεφερεμίνι και απο αυτηή την προόδο προέκυψε το θέμα τηςαξιοποιήσης πλέον της περιοχής αλλά και εγκατάσταση ανθρώπων, που θα πραγματοποιούσαν την αξιοποίηση αυτής με την εργασία και καλλιέργεια της γης.
Την πρώτη βέβαια εγκατάσταση πραγματοποίησαν οι αδελφοί Σταυριανός και Κωνσταντής Καρύδης οι οποίοι υπήρξαν στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες του τόπου.
8. Ο ΡΑΜΜΟΓΙΑΝΝΗΣ
Από τα Μεσσηνιακά 1969-1970 σελ. 410 του Ιστοριοδίφη – Ερευνητή Μίμη Φερέτου αντιγράφουμε τα εξής, τα οποία αναφέρονται στη Βαλύρα.
«Την 28 Αυγούστου 1843 δια του ακαμάτου ζήλου του αξιότιμου δημάρχου Παμίσου κ. Παν. Δαρειώτη συνελήφθη ο αδελφός του περιβόητου ληστού Γ. Ράμμου, εκ Τζεφερεμίνης φυγάς προ οκτώ εκτών εκ των φυάκών της Πύλου και εδιευθύνθη εις την Εισαγγελίαν Καλαμών. Ο τοιούτος Δήμαρχος είναι άξιος της Βασιλικής ευμενείας (Εφ. Αθηνών «Η Ταχύπτερος Φήμη» αριθ. φύλλου 338.7 Σβρ. 1843 σελ. 4α)».
Ο Γιάννης Ράμμος είχε αναγκαστεί να «βγει στο κλαρί» όχι ως κακοποιός. αλλά ως δυναμικός αντίπαλος του καθεστώτος και είχε χαρακτηριστεί ως «ληστής», όπως έκανε για όλους τους ανεπιθύμητους σ΄ αυτό το βαυαρικό καθεστώς. Η λαϊκή μούσα όμως τιμώντας την πατριωτική δράση του και τους υπέρ του λαού αγώνες του, αφιέρωσε στο Ραμμόγιαννη – όπως έμεινε γνωστός – Δημοτικό τραγούδι που τραγουδιέται ακόμη στη Μεσσηνία.
Ερευνώντας, το τραγούδι αυτό το βρήκαμε στη σελ. 258 του βιβλίου του Παν. Β. Παπαδόπουλου, Ταξίαρχου Π.Δ., «Φράγκοι, Ενετοί και Τούρκοι στην Πελοπόννησο 1204-1821».
Ο Ραμμόγιαννης
Εδώ, παιδιά, που σμίξαμε τα τρία καπετανάτα
πρέπει και να χωρίσουμε, μπουλούκια να γενούμε.
Άλλοι να πάνε στα νησιά κι άλλοι στη Μέσα Μάνη,
όσο να φύγ΄ η Παγανιά και η βαρειά κατάρα.
Ο Γιάννης πάει στης Αιμυαλούς κι ο Γιώργος πάει στην Πιάνα
κι ο Γιάννης ο Ραμμόγιαννης στα Ρικωτά πηγαίνει.
Βάνει δυο βίγλες και τηράν, δυο βίγλες κι αγναντεύουν.
Η πάνω βίγλα μίλησε και η κάτω απενοήθη:
- Γιάννη, δύο Τούρκοι έρχονται κι οι δυό Καβαλαραίοι!!
Τρεις ντουφεκιές του ρίξανε ...
Από το τραγούδι βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο Ραμμόγιαννης υπήρξε και προεπαναστατικός κλέφτης με δική του ομάδα, όπως ο Γιάννης Κολοκοτρώνης (Ζορμπάς), αδελφός του Θόδωρου Κολοκοτρώνη και ο Γιώργος Μπέλκος από τον Αετό Τριφυλίας.

6. Ο ΓΕΡΟΣ ΤΟΥ ΜΩΡΙΑ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΤΑΤΡΕΓΜΟΣ ΤΗΣ ΚΛΕΦΤΟΥΡΙΑΣ
Το 1805 φεύγοντας ο Κολοκοτρώνης από τη Μάνη πέρασε τον Άγιο Φλώρο και έφθασε στη Σκάλα. Είχε μαζί του γύρω στους 70-80 αρματωμένους και προσπαθούσε να διαφύγει προς τον Αετό από τα Κοντοβούνια, κάτω από την πίεση, σχεδόν όλου του κόσμου του Μωρηά, ύστερα από την κοινοποίηση της περιβόητης «πανταχούσας» του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε, μέσω του Παλαιών Πατρών Γερμανού. Ο κλήρος, στην πλειοψηφία του, μαζί με τους Τουρκολάτρες Κοτζαμπάσηδες, κήρυξαν την εξόντωση της Μωραΐτικης Κλεφτουριάς και σχεδόν κατάφεραν να την ξεκληρίσουν σ΄ όλο το Μωρηά.
Ο Κολοκοτρώνης πολύ γρήγορα κατάλαβε πως πρέπει να αποσυρθεί προς την Γαράτζα και από εκεί να προσπαθήσει να φύγει με τους δικούς του, όσοι ήθελαν, στη Ζάκυνθο.
Οι Τούρκοι, εκείνο τον καιρό είχαν σουβλίσει στη «Ράχη» της Σκάλας το φίλο του Κολοκοτρώνη Καρακίτσο από το χωριό Κατσαρού της Άνω Μεσσηνίας. Από τότε η ράχη πήρε το προσωνύμιο «Παλουκοράχη», που υπάρχει μέχρι σήμερα. Έτσι αναγκάστηκε και πήγε στο μικρό τότε χωριουδάκι, που ήταν στην πλαγιά της «Τσούκας», Τζεφερεμίνι, σημερινή Βαλύρα, με σκοπό να περάσει στα δυτικά Κοντοβούνια και από εκεί στον ΑΕΤΟ Τριφυλίας, για να ξεφύγει την καταδίωξη των Τούρκων και των Τουρκολατρών, προσκυνημένων. Η Ανδρούσα τότε ήταν Διοικητικό κέντρο και έδρα της Επισκοπής Μεσσηνίας, με Μητροπολίτη τον Ιωσήφ και αποτελούσε Τουρκική βάση Στρατού.
Μόλις πάτησε στο Τζεφερεμίνι ο Κολοκοτρώνης με το Ασκέρι του, κάποιοι προδότες, που δεν λείπουν ποτέ, ειδοποίησαν τους Τούρκους στην Ανδρούσα και το Δεσπότη, και κάμποσους επικουρικούς δικούς μας, με εντολή να εξοντώσουν τον φημισμένο Κλέφτη του Μωρηά μαζί με τα παλικάρια του.
Ο Κολοκοτρώνης πήρε τα μέτρα του όταν ειδοποιήθηκε ότι έρχονται Τούρκοι και προσκυνημένοι. Στη θέση που είναι τώρα η Γέφυρα του ποταμού «Μουροζούμενα» που τότε δεν υπήρχε, και στην περιοχή που είναι τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Βλάση, ο Κολοκοτρώνης έστησε την ενέδρα του με αποτέλεσμα να εξοντώσει τους περισσότερους τούρκους, μερικοί από τους οποίους πνίγηκαν στο ποτάμι, ενώ οι υπόλοιποι, ελάχιστοι άλλωστε τόβαλαν στα πόδια μαζί με τους επικουρικούς τους. Ο Κολοκοτρώνης τους κυνήγησε μέχρι το χωριό ΛΕΖΙ, σημερινή Λάμπαινα, και προχώρησε.
Περνώντας από τις πλαγιές του βουνού «Άγιος Βασίλειος» Ιθώμης, έφτασε στο χωριό ΣΙΜΙΖΑ, σημερινή Αρσινόη, πέρασε από το Μαυρομμάτι και την Αρχαία Αρκαδική Πύλη και βγήκε στην περιοχή της τότε Αρκαδιάς (Κυπαρισσίας), διαφεύγοντας ένα τρομερό κίνδυνο, όταν Θεοί και δαίμονες, προύχοντες και Δεσποτάδες, είχανε υποταχθεί στο Σουλτάνο και ορκίστηκαν να εξαφανίσουν την Κλεφτουριά από το πρόσωπο της Γής.
Αυτό το πέρασμα του Κολοκοτρώνη από το ασήμαντο χωριουδάκι, το Τζεφερεμίνι, αναφέρεται στα Απομνημονεύματα που συνέγραψε ο Γραμματικός του Κασομούλης, όταν ο Μωρηάς είχε ηρεμίσει και απελευθερωθεί από τη φοβερή σκλαβιά αιώνων, της Τούρκικης Τυραννίας.
Ο Κολοκοτρώνης πέρασε άλλες δύο φορές κατά τον Αγώνα της Μεσσηνίας από το Τζεφερεμίνι, καταδιωκόμενος από τα Τούρκικα Ασκέρια. Μία φορά ήταν στις 23 Μαρτίου του 1821 όταν μετά τη δοξολογία στην Καλαμάτα, βγήκε στον Άγιο Φλώρο στη Σκάλα και από εκεί στο Τζεφερεμίνι. Τότε ο οικισμός είχε επεκταθεί μέχρι τη σημερινή πλατεία του χωριού μας.
Στο κέντρο φέρανε μια μεγάλη πέτρα (κοτρόνα) όπου κάθισε να ξεκουραστεί ο Γέρος του Μωρηά και η οποία υπήρχε μέχρι το 1958 περίπου. Χάθηκε μετά την διαμόρφωση της σημερινής πλατείας. Διασώζεται σ΄ έναν κήπο κοντά στην πλατεία, στο δρόμο προς Πλατύ.
Από το χωριό πέρασε και ο Παπαφλέσσας, πηγαίνοντας για το Μανιάκι.
Ήταν Γενάρης προς Φλεβάρη του 1806.
Την ίδια εποχή κι ενώ διαρκούσε ακόμα ο χειμώνας, ξανάφτασε ένα βράδυ στο Τζεφερεμίνι ο Γέρος του Μωρηά με τα παλικάρια του προερχόμενοι από το Πήδημα. Στο μεταξύ κατέφθασε στη Σκάλα ο Κεχαγιάμπεης με 2.000 Τούρκους με τα παλούκια. Έτσι οι Κολοκοτρωναίοι φεύγουν και πηγαίνουν πιο ψηλά στο Αλητούρι όπου τους περίμενε νέα περιπέτεια.
* Η λαϊκή παράδοση λέει ότι ο Κολοκοτρώνης κατά το πέρασμά του από την Βαλύρα φιλοξενήθηκε στο τριώροφο του Πουλόπουλου και στου Λινάρδου.
Μια άλλη άποψη όπως ακούγεται από την ίδια την πηγή, είναι ότι ο γέρος του Μωρηά έμεινε στο Γεωργοπουλαίικο σπίτι στον Αι- Δημήτρη κοντά.

7. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΙΕΡΗ ΜΟΝΗ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ

Η Συμβολή της ιερής μονήεςΒουλκάνου στον αγώνα του 1821
Αμέσως με την έκρηξη της επανάστασης του ΄21 το μοναστήρι του Βουλκάνου ζει έντονα τον παλμό του αγώνα, και προσφέρει τις υπηρεσίες προκειμένου να γίνει πραγματικότητα το όραμα της εθνικής παλιγγενεσίας.
Σε ξεχωριστό φάκελο του αρχείου των αγωνιστών, καταγράφονται με κάθε λεπτομέρεια όλα τα χρηματικά ποσά καθώς και οι διάφορες άλλες πολύτιμες υπηρεσίες που προσέφερε το μοναστήρι για την διατροφή και ενίσχυση των επαναστατικών στρατευμάτων που περνούσαν απ΄ εκεί.
Το 1822 οι μοναχοί έδωσαν στην ερανική επιτροπή αγώνα την οποία αποτελούσαν ο Γ. Δαρειώτης και ο μοναχός άνθιμος Βουλκανιώτης σκεύη αξίας 3.600 γροσίων.
Το 1823 εδόθηκαν στον έπαρχον Μεσσήνης Πάγκαλο διάφορα είδη αξίας 2.250 γροσίων. Στις 26 Μαΐου του ίδιου έτους η Μονή του Βουλκάνου εχορήγησε στην Πελοποννησιακή Γερουσία χρεωστική ομολογία 8.000 γροσίων για την κάλυψη αναγκών του πολέμου η οποία όμως ποτέ δεν εξοφλήθηκε.
Πέρα από την υλική συνδρομή, το μοναστήρι του Βουλκάνου εβοήθησε και ενεργά τον απελευθερωτικό αγώνα. Βουλκανιώτης ιερομόναχος Ιωσήφ πολέμησε γενναία με το καριοφίλι του τους Τούρκους παίρνοντας μέρος σε πολλές μάχες.
Επέζησε του αγώνα και μετά την απελευθέρωση ξαναγύρισε στο μοναστήρι όπου πέθανε το 1861 σε ηλικία 90 χρονών. Επίσης ο Αγάπιος Σπηλιωτόπουλος ο οποίος διετέλεσε και διάκος του Παλαιού Πατρών Γερμανού, πήρε ενεργό μέρος στον αγώνα και πρόσφερε πολύτιμες υπηρεσίες στην υπόθεση της Λευτεριάς.
Στα 1825 το καταστροφικό πέρασμα του Ιμπραήμ από τη Μεσσηνία ήταν ιδιαίτερα εφιαλτικό και για το Βουλκάνο εξ αιτίας της συμμετοχής του στον αγώνα του ΄21.
Η λαϊκή μούσα απέδωσε όσο πιο ζωντανά μπορούσε το θλιβερό πέρασμα του Ιμπραήμ πασά από την Μεσσηνία και το θρήνο της καταστροφής των δέντρων με τους παρακάτω στίχους:
Τι έχεις καημένε Πλάτανε και στέκεις μαραμένος
Μέρα και νύχτα με νερό και πάλι μαραμένος
- Παιδιά σαν με ρωτήσετε να σας το μολογήσω
Μπαήμ πασάς επέρασε με δεκαοχτώ χιλιάδες,
κι όλοι στον ίσκιο μου έκατσαν, κι όλοι στην αποσκιάδα
κι΄ όλοι σημάδι μ΄ έβαλαν κι΄ οι δεκαοχτώ χιλιάδες
Αχ, μα εκείνος που με μάρανε, ήτανε ο Ιμπραήμης.
Οι μοναχοί προκειμένου να γλυτώσουν από την καταστροφική μανία των Τουρκοαιγυπτίων αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το μοναστήρι παίρνοντας κοντά τους ότι μπορούσαν για να το διαφυλάξουν. Άλλοι κατέφυγαν στη Μάνη ενώ άλλοι έφθασαν μέχρι την Ζάκυνθο όπου υπήρχε ασφάλεια.
Στον κώδικα του μοναστηριού σώζεται σχετικό ημερολόγιο το οποίο δίνει μια χαρακτηριστική εικόνα για τις καταστροφές που έπαθε η μονή από τις ορδές του Ιμπραήμ.
Μερικές απ΄ αυτές είναι «1828 Μαρτίου 1: αρχίσαμε και ανακαινίσαμε τα εργαστήρια τα ευρισκόμενα εις Καλαμάτα τα οποία τα είχεν ο Ιμπραήμης καϊμένα. Εις τα 16 εργαστήρια οπού εφτιάσθησαν εξοδεύθησαν εις αυτά γρόσια 8.000». «1829: εφέραμε την αγίαν τράπεζαν από του Σημίζα και εις εγκαινιασμόν της εκκλησίας γρόσια 100».
«1829 Οκτωβρίου 1: εφτιάσαμε τον μύλον και το γεφύρι της μαυροζούμενας ονομάζεται κεραμίδια, ξυλική, λιθάρια, βαγένα, νεροτρίβι και οπού ήτον όλλα καϊμένα από τον Ιμπαήμη γρόσια 1500».
«1829 Απριλίου 25: εφτιάσαμαι εν αργασήριον εις το Νησί το οποίον το είχε καϊμένον ο Ιμπραϊμης και εξοδεύτηκαν γρόσια 1200».
«1827 Δεκεμβρίου 10: Απόθανεν ο προηγούμενος Ανθιμος εις την Ζάκυνθον οπού ήταν πηγεμένος με την αγίαν εικόνα από την φυγήν του Ιμπραϊμ. Εις το ίδιος αίτιος Απριλίου 23β απέθανεν ο προηγούμενος Ιωακείμ εις την μονήν εις το χωρίον προστίο».
«1828 Δεκεμβρίου1: Ήλθαμε από την Μάνην και εκατοικήσαμεν εις γαρδίκι την αυτήν χρονίαν απέθανεν ο προηγούμενος παρθένιος».
«1828 Ιουλίου 20: Ήλθαμε και οι λοιποί ευρεθέντες πατέρες εις το μοναστήριον βουρκάνου, ο προηγούμενος Δανιήλ, σκευοφύλαξ Χρύσανθος προηγούμενος Γρηγόριος Παππά Γαβριήλ, Παππά Ιγνάτιος, Παπά Ιωσήφ, Παππά Ιάκωβος εις ιεροδιάκων Γαλακτίων και δύο ιδιώται, ότε παΐσιος και γερμανός αναγνώσται δύο μας ενέμεναν τα ζώα, μουλάρια, δύο άλογον ένας βόας 2».
Στις παρατηρήσεις καταλόγου στον οποίο είναι γραμμένα «τα ακίνητα κτήματα της ιερής μονής του Βουλκάνου των ιδιοκτητών και εθνοϊδιοκτήτων και ηγορασμένων και ετέρων πληροφοριών» αναφέρονται τα εξής:»τα ελαιόδενδρα αλλά με εισί κεκαυμένα, αλλά δε κεκομιμένα εκ της εποχής του Ιμπραήμ ωσαύτως και τα συκόδενδρα ομοίως και τα μορεόδενδρα».
Με τις συνεχείς προσπάθειες των μοναχών και την συμπαράσταση των πιστών, το μοναστήρι του Βουλκάνου δεν άργησε να ορθοποδήσει και να αποκτήσει σιγά – σιγά την γνώριμη μεγαλοπρεπή του όψη προκειμένου να συνεχίσει να γράφει την ιστορία του στους αιώνες των αιώνων.

8. ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ (ΑΕΠ).ΤΟΜΟΣ 15 ΜΕΡΟΣ Γ

ΛΥΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΕΤΟΥΣ 1822

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΟΠΩΝ 403 ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ

ΤΟΜΟΣ 15Γ*** σελίδες 27, 90, 183, 200

377 Ιμπλακίων Ανδρούσης Κουτζούκ Μάνης

***Τα πρωτότυπα είναι παρακάτω

Σελίδα 27. Όσα εδώσαμε προς τον Πετρόμπεην.

Τη 14 Μαρτίου από Τζεφερεμίνι με ανθρώπους μας 2339 γρόσια

Σελίδα 90. Λογαριασμός Δημοπρασίας Κιουτσούκ Μάνης και Ιμπλακίων.

Ιουνίου 8. Το χορίον Ντζιαφέρ Εμίνη ό και ή ομολογία της ασ.3600 ελάβομεν το πεσινάτη ασ .1000

Τον ιδίων Ντιαφέρ Εμινέον ένα μύλο 140. Το πεσινάτη του μύλου θα δοθεί το Σεπτέμβριο.

Σελίδα 183. Δια μίαν ομολογίαν όπου στείλαμε σήμερον του κυρ. Σπίρου Φρανζεσκόπουλου με το Γιωργάκη Μανιάτη του μύλου Τζαφερεμίνη 140

Σελίδα 200. Επί του νώτου. Καταγραφή των όσων έμειναν ασύνακτα από δημοπρασία Ανδρούσης και Εμπλακίων επιστατούντος Θ. Καρδαρόπουλου και λοιπών.

189βρίου <1>822 εδώθη εις το ταμείο αριθμός 2.

Επαρχία Κουτζιούκ Μάνης

Χορίων Καλάμη γρόσια 600

Καμάρι « 1812,20

Τζιαφέρ Εμίνη « 2600

Κωνσταντίνους « 2730

Αί ζαγα « 1733,14

ΣΥΝΟΛΟ 9475,34

Τη 129βρίου 1822 Νησί.

Ασύναχτα είναι ο Τζεφμινέικος μύλος δια γρόσια 140

Από Κάμερ μένουν 100

Από Κωνσταντίνους σε 6 χωρία 270

Η ομολογία εις Α Κοκολόπουλο 760

Γρόσια 7510

Τα συναχθέντα εκατέρω 9475,34

Το πρώτο κέστι 16985,34

8.304

25290,00

σελίδα 126 Έρανος Νησί Α/Α γρόσια

Πανάγος Καρτερολιώτης 119 602,30

Αναστάσης Πουλόπουλος 122 250

ΤΟΜΟΣ 15 ΜΕΡΟΣ Α-Β ΤΟΜΟΣ 7

Σελίδα 32. Είσπραξη εισοδημάτων επαρχίας Ανδρούσης. «Σημειώνω τα όσα χωρία εδώσαμεν εις Ιλτιζάμια το υποεφόρων και λοιπών.»

ΧΩΡΙΑ ΓΡΟΣΙΑ

Μαγγανιακό 406

Σιμίζα 600

Ζέζα 500

Μπουρνάζι 650

Σάμαρι 425

Λέζι 800

Ζερμπίσια 200

Τζεφαλινού 450

ΤΟΜΟΣ 16 (ΤΟΜΟΣ 9)

Από Θεοδώση Καρδαρόπουλο δια τον μύλο Λέζι

Αγαπητοί Βαλυραίοι-Βαλυραίισες, να περνάτε καλά με αισιοδοξία και χαμόγελο, απανταχού όπου και αν βρίσκεστε. Από τα αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας , (του τόμου 20, σελίδες 1-8), υπάρχουν τα πρακτικά εκλογής των ονομάτων που ήταν Πληρεξούσιοι , στη Γ Εθνική Εθνοσυνέλευση, το 1825-6. Μπορείτε με αφορμή το Γενεαλογικό Δένδρο του Βασιλείου Λινάρδου, να γνωρίσετε τις ρίζες σας, με τα αναγραφόμενα ονόματα Βαλυραίων, όπου σήμερα πολλά επίθετα δεν υπάρχουν.

Υπάρχουν τα ονόματα των Δημογερόντων της επαρχίας Μικρομάνης, καθώς και τα ονόματα από τα χωριά της Μικρομάνης : Καμάρη, Καλάμη, Αιζαγα, Τζεφερεμίνη, Σπανοχώρι, Σαντάνι, και Κωνσταντίνοι

Είναι 8 σελίδες πρωτότυπα φωτοαντίγραφα και υπάρχουν τα ονόματα όλων των πληρεξούσιων, των χωριών, της επαρχία Μικρομάνης , για τη Γ Εθνική Εθνοσυνέλευση, το 1825-6.

AΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ

ΤΟΜΟΣ 20

Λυτά έγγραφα, πρακτικά εκλογής πληρεξουσίων Γ Εθνικής Εθνοσυνέλευσης 1825-6- ΤΡΙΤΟΣ(των λυτών εγγράφων Β και Γ Βουλευτικής Περιόδου.

Έτος Έκδοσης 2001, σελίδες 195, έγγραφα 1-73. Πίνακες χειρογράφων 1-138

Ιδιαίτερες ευχαριστίες, στην υπάλληλο της βιβλιοθήκης της Βουλής. Ελένη Μουζουράκη η οποία πάντα με το χαμόγελο με ενημερώνει-πληροφορεί και εξυπηρετεί.

Γενική Εφημερίς της Ελλάδος, πρώτη σελίδα του πρώτου τεύχους, 7 Οκτωβρίου 1825

Η Γενική Εφημερίς της Ελλάδος ήταν το επίσημο έντυπο της Διοίκησης. Κυκλοφόρησε από τις 7 Οκτωβρίου του 1825 μέχρι τις 23 Μαρτίουτου 1832. Επί επτά συνεχόμενα έτη κάλυπτε τις ανάγκες της Κυβέρνησης και είναι προδρομικό έντυπο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Οι τόποι έκδοσής του θα είναι διαδοχικά το Ναύπλιο, η Αίγινα, ο Πόρος. Εκδότες του διετέλεσαν οι Θεόκλητος Φαρμακίδης (1825-1827), Γεώργιος Χρυσίδης (1827-1831), Ιωάννης Γαλιάτσας (1831-1832).

Ως επίσημο όργανο δημοσίευε επίσημα έγγραφα και αποφάσεις, κυβερνητικές ανακοινώσεις, τα Πρακτικά του Βουλευτικού. Η ύλη της όμως δεν περιοριζόταν σε αυτή τη θεματολογία. Αποβλέποντας στην ενημέρωση και διαπαιδαγώγηση του αναγνωστικού κοινού, αντλούσε τη θεματολογία της και από έντυπα του εξωτερικού.

Οι στόχοι του εντύπου διαγράφονται από τον πρώτο του εκδότη, στην Προκήρυξιν που δημοσιεύει στις 30 Σεπτεμβρίου 1830: απηχώντας τις ιδέες του Διαφωτισμού, προβάλει, με γλώσσα απλή, τις αρχές της ελευθεροτυπίας και το αγαθό της παιδείας. Κατά τη διάρκεια της διευθύνσεως του Φαρμακίδη, η εφημερίδα θα δημοσιεύσει και άρθρα στηλιτευτικά της κυβερνητικής πολιτικής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα έξι μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του να απομακρυνθεί από το ΄΄Βουλευτικόν΄΄.^[1]

Τον Ιούνιο του 1827 η Αντικυβερνητική Επιτροπή διόρισε τον Γεώργιο Χρυσίδη. Στις 18 Ιουνίου 1827 θα δημοσιεύσει κι αυτός ένα κείμενο ΄΄αρχών΄΄ για το πως αντιλαμβανόταν τον ρόλο της εφημερίδας. Κινούμενος στον αντίποδα του προκατόχου του, συμμορφώνεται με την κυβερνητική αντίληψη ΄περί τύπου: περιορισμός της ελεύθερης γνώμης, έλεγχος της κοινής γνώμης.^[2] O Χρυσίδης θα παραμείνει στην διεύθυνση του εντύπου μέχρι τον Δεκέμβριο του 1831 αφού θα τον αντικαταστήσει ο Ιωάννης Γαλιάτσας στενός φίλος του Προέδρου της Ελληνικής Κυβερνήσεως Αυγουστίνου Καποδίστρια. Για πρώτη φορά θα καταβάλλεται στον εκδότη και μισθός, «φοίνικαι 200 κατά μήνα».^[3]

Με ύλη πολύ φτωχή και «διαποτισμένη από το καποδιστριακό πνεύμα»,^[4] μετά την πτώση του Αυγουστίνου Καποδίστρια και την επικράτηση των Συνταγματικών , τον Μάρτιο του 1832 θα κλείσει οριστικά για να τη διαδεχθεί η Εθνική Εφημερίς ως επίσημο φύλλο των ελληνικών κυβερνήσεων

ΦΥΛΛΟ 58, 1-8-1831.

Ψήφισμα πολιτών της επαρχίας Μικρομάνης στις 19-7-1831 .

Από τη Βαλύρα υπογράφουν οι :

Παπασαράντος Μ. ιερεύς, Οικονόμος, Παπαγιάννης, Θαν. Μπόβης, Β.Λιναρδόπουλος (Λινάρδος), Σ. Σαραντόπουλος, Α.Ράγκος, Ν.Μαυροειδής και Π.Σπηλιωτόπουλος. Από τη Μικρόμάνη υπογράφει ο Α. Τζεφερεμινέος . Ακολουθούν υπογραφές από άλλα 6 χωριά.

^1.^{ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ}

^{Η
πρώτη τουρκική κατάκτηση της Πελοποννήσου έγινε μετά την άλωση της
Κωνσταντινούπολης το 1460 γιατί το Δεσποτάτο του Μωρέως είχε τη τύχη της
πρωτεύουσας. Το 1685 ο Ενετός Μοροζίνης κατέλαβε τη Μεσσηνία και η
ενετική κατοχή κράτησε μέχρι το 1715. Ο Francesco Grimmani ήταν
προνοητής δηλαδή πολιτικός και στρατιωτικός κυβερνήτης και έκανε
καταγραφή των κατοίκων. Οι περιοχές με τους κατοίκους ήταν αντίστοιχοι
το 1700.}

^{Κυπαρισία 9057}
^{Ολυμπία 5458}
^{Καλαμάτα 4385}
^{Λεοντάρι 4925}
^{Καρύταινα 11813}
^{Ναυαρίνο 1797}
^{Μεθώνη 2689}
^{Η
περιοχή Ανδρούσας είχε 69 χωριά και 3 μοναστήρια. Είχε 1427 οικογένειες
και 5573 κατοίκους από τους οποίους οι 2969 ήταν άνδρες και 2613
γυναίκες. Για το χωριό Τζεφερεμίνη (Βαλύρα) ο αριθμός των ηλικιών ανδρών
γυναικών αναλυτικά είναι}
^{Οικογένειες 55}
^{Αριθμός κατοίκων 234}
^{Άνδρες 97}
^{Γυναίκες 137}
^{Ηλικία Άνδρες Γυναίκες}
^{1-16 40      69}
^{16-30 13 32}
^{30-40 23 18}
^{40-50 11    12}
^{50-60 11    6}
^{60¨και ανω 5 -}

^{Παρατηρούμε
τη λεπτομέρεια και σχολαστικότητα του προνοητή Grimmani με την οποία
είχαν οργανώσει οι Ενετοί την υποδουλωμένη Ελλάδα για να εισπράττουν
τους φόρους. Το φορολογικό σύστημα ήταν δυσβάσταχτο και οι φόροι ήταν
πάρα πολλοί. Φόρος σφαζομένων ζώων, φόρος παραγωγής σιταριού, λαδιού,
κρασιού, ρυζιού, φόρος βοσκής, επιτηδεύματος, ψαρέματος, ενοικιάσεως
“ντιβαριών” (ιχθυοτροφείων) και αμμοληψίας. Όλοι οι φόροι βγαίνανε σε
δημοπρασία και όποιος έδινε τα περισσότερα ενοικίαζε την είσπραξη φόρου
για ένα χρόνο. Οι Βενετικές εκφράσεις στις δημοπρασίες ήταν με τον
κήρυκα “αλά ούνα”, “αλά ντούε”, “αλά τρε”.}

^{Η
δεύτερη Βενετοκρατία κράτησε 27 χρόνια (1687-1714) ενώ η πρώτη κράτησε
από το 1209-1540. Έφεραν μαζί τους ειδικούς που πίεζαν το λαό να
“ξελογγώνει” τον τόπο, να κάνουν φυτουργίες σε μεγάλη κλίμακα από
λεμονοπορτόκαλα, αμπέλια, ελιές, καπνό, να φτειάχνουν αλυκές,
“ντιβάρια”(ιχθυοτροφεία) εργοστάσια ρακής, καλλιέργειες ρυζιού και
βαμβακιού με την οδηγία του γεωπόνου Γραδενίνο. Διόρθωσαν τα προχώματα
του Παμίσου, το αρδευτικό και αποχετευτικό σύστημα με χαντάκια,
οργάνωσαν ιπποκίνητα λειτουρβιά, νερόμυλους, μεταξουργία, ανέπτυξαν το
εμπόριο με τη “Μπαρμπαριά” (Αφρικάνικα λιμάνια), δημιούργησαν υπηρεσία
αγροφυλακής (Μεϊντάνι), χωροφυλακής (λογχοφόρων), ταχυδρομική υπηρεσία
που διεύθυνε ο βενετός συνταγματάρχης Ροτάλης, οργάνωσαν δικαστήρια,
διώρισαν δικαστές και δικηγόρους και καθιέρωσαν τα εμποροπανήγυρα που
διατηρούνται μέχρι σήμερα.}
^{Για
την οργάνωση του τόπου εκαυχιόταν και έλεγαν. Παραλάβαμε το Μωρηά δίχως
δρόμους, δίχως γεφύρια, δίχως να έχουν ιδέα τι θα πει τροχοφόρο με
σπιτάκια ξύλινα και πρόχειρα. Παραλάβαμε τον Μωρηά από τους Τούρκους
ερείπιο που μέσα τον βόσκησε η φωτιά και τον φτιάξαμε τώρα μια πλούσια
χώρα.}
^{Έφεραν
τοπογραφικά συνεργεία που τα διεύθυνε ο Βαν Ντυκ. Κατέγραψαν όλα τα
κτήματα, χέρσα, λόγγους, εισπράττοντας από τους καλλιεργητές 3 σολδία το
στρέμμα για αμοιβή καταμέτρησης. Αφού συνταχτηκε το κτηματολόγιο, με
απόφαση του συμβουλίου των δέκα, καταργείται η ατομική ιδιοκτησία, τα
χτήματα περιέχονται στο Βενετικό δημόσιο και στέλνεται στο Μωριά
οικονομική υπηρεσία με τη διεύθυνση του καταστικατόρου Γρίττη για να
νοικιάζει τα χτήματα στη δημοπρασία για 1-5 χρόνια με κατώτερη προσφορά
ετησίου ενοικίου το 10% της αξίας της παραγωγής της προηγούμενης
χρονιάς.}
^{Οι
φόροι που κατέβαλλε η Βενετία τη περίοδο αυτή ήταν 10% επί της
ακαθαρίστου γεωργικής προσόδου. Τους φόρους τους έβγαζαν σε δημοπρασία
και Βενετοί επιχειρηματίες οι πρόκριτοι Μεσσήνιοι χτυπούσαν τη
δημοπρασία και}
^{αναλάμβαναν
την είσπραξη. Ο “Προβεδούρος” Έμμος σε μια αναφορά του γράφει πως τόσο
πολύ ο λαός στενοχωριότανε όταν έβλεπε τα συνεργεία των φορατζήδων ώστε
“η παρηγοριά της συγκομιδής γινότανε απελπισία”, ο λαός άρχισε ν’
αρνείται παλικαρίσια να μην πληρώνει φόρους και να προκαλούν τους
ενοικιαστές φοροεισπράκτορες. Οι φόροι που εισέπρατταν οι Βενετοί από το
Μωρηά έφτανε τα 500.000 ριάλια το χρόνο, ενώ οι Τούρκοι κατά τον
Γκριμάνη δεν ξεπερνούσαν τα 250.000. Oι Μωραΐτες έφερναν σε δύσκολη θέση
τους αρμοστές της Βενετίας και σε μια αναφορά του Γκριμάνη η ευθύνη για
όλες τις καθυστερήσεις ανάπτυξης ήταν οι ραγιάδες. Ο Βενετός παπάς Φρα
Παύλος Σάπρι κάνοντας προτάσεις στη Βενετία γράφει. Οι Έλληνες είναι
άπιστοι και θα περάσουνε πάλι κάτω από το ζυγό των τούρκων, που τελικά
δεν βγήκε ψεύτης. Να τους μεταχειριστείτε σαν άγρια θηρία. Ξεριζώστε
νύχια, δόντια, ξεφτιλίστε τους και πάρτε τους κάθε φονικό όργανο.}
^{Στην
απογραφή του 1690 οι επαρχίες Καλαμάτας, Νησιού, Ανδρούσας, Ναυαρίνου,
Μεθώνης και Κορώνης είχαν 225 κατοικημένα χωριά (69 είχε η Ανδρούσα), 10
μοναστήρια, κατεστραμμένα χωριά 23, κάτοικοι Μεσσηνίας 22765 και 5401
οικογένειες. Όλη η Πελοπόννησος είχε 86464 κατοίκους δηλαδή πυκνότητα
3,9 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.}
^{Ο
κάμπος της Μεσσηνίας ήταν γονιμότατος και εύφορος. Παρήγαγε κάθε είδους
δημητριακά. Στης εκβολές του Παμίσου είχε πολύ ψάρεμα και νοικιαζόταν
για ιχθυοτροφείο. Η αρχαία Μεσσήνη με το κάστρο της που είχε κύκλο 6
μίλλια που ο περιηγητής Αββάς Φρουμέντιος είδε 72 πύργους όρθιους με
αρκετό δρόμο πλάτος πάνω στα τείχη. Τους διέλυσαν οι κάτοικοι της
περιοχής παίρνοντας άκοπα την πέτρα για να χτίσουν τα σπίτια τους. Η
περιοχή παρήγαγε μαλλιά, τυρί, μέλι, σιτάρι, μετάξι, σύκα, σταφίδα,
καπνά, βαμβάκι, ρύζια, έχει δε και πολλά κοπάδια ζώα, που βόσκουν στο
σπουδαίο κάμπο. Οι κάτοικοι είναι αγρότες δίχως πολιτισμό.}
^{Την
εποχή της δεύτερης τουρκοκρατίας 1715-1770 άλλαξαν τη διοικητική
διαίρεση της Μεσσηνίας. Την χώρισαν σε 9 βιλαέτια που διατηρήθηκαν μέχρι
το 1821. Ένα από τα 9 βιλαέτια ήταν το βιλαέτι Ιμπλακίων ή Εμπλακίων
και Μικρομάνης που ήταν μια λωρίδα κλείνοντας την Τζεφεριμίνη και
Μελιγαλά και εισχωρούσε μέχρι των δήμων Ιθώμης και Αριστομένη.}
^{Κατά την απογραφή του ενετού Γκριμάνι το 1689 τα χωριά του δήμου Ιθώμης είχαν πληθυσμό που φαίνεται από το παρακάτω πίνακα.}

^{Ο
παραπάνω πίνακας μας δείχνει την απογραφή του Ενετού Γκριμάνι το 1689
των χωριών του δήμου ΙΘΩΜΗΣ.Η αρίθμηση των χωριών είναι όπως στο
πρωτότυπο. Τότε η περιοχή Ανδρούσας είχε 69 χωριά και 3 μοναστήρια Η
δεύτερη απογραφή έγινε από το στρατηγό Μαιζώνα το 1830 από τη Γαλλική
αποστολή και η πρώτη επίσημη απογραφή από το Ελληνικό κράτος έγινε το
1844}

^{Από
τα αρχεία της Βενετίας και αρχείο ΝΑΝΙ υπάρχουν στην εθνική βιβλιοθήκη
μας σχετικά έγγραφα με τη φορολογία και τους φοροεισπράκτορες που
εισέπρατταν τη δεκάτη για λογαριασμό της Βενετίας}

^{Ενετική απογραφή εκκλησιαστικής περιουσίας 1697-1700 των Κ .ΝΤΟΚΟΥ και}

^{Βyz Neyg jahr bucher}

^{*To Λούμι ανήκε στη περιοχή Μεθώνης κατά την Β΄Ενετοκρατία ΔΙΕΕ τόμος Β σελίδα 715}

^{Η
δεύτερη απογραφή έγινε από το στρατηγό Μαιζώνα το 1830 από τη Γαλλική
αποστολή και η πρώτη επίσημη απογραφή έγινε από το ελληνικό κράτος το
1844. Με το στρατό του Μαιζώνα ήρθαν και τρεις επιστημονικές αποστολές.}

^{Μιας τοπογραφίας, γεωλογίας, βοτανικής και εντομολογίας.}

^{Μιας αρχαιολογίας και ιστορίας.}

^{3 Μιας καλών τεχνών}
^{Τα
αρχεία Βενετικά με τη φορολογία που επέβαλαν την ίδια εποχή οι
Βενετσιάνοι. Πρόκειται για φοροεισπράκτορες που εισέπρατταν τη δεκάτη
για λογαριασμό των ενετών. Αναφέρονται ονοματεπώνυμα φορολογουμένων και
τα χρηματικά ποσά που κατέβαλαν σε ρεάλια (από το Ισπανικό real =
Βασιλικός = προϊόν είσπραξης φόρων)}

^{Ο
Μαιζώνας “κατέλαβε” το Μωρηά δίχως να πέσει μια ντουφεκιά και ο λαός
του έκανε μεγάλη υποδοχή με δάφνες σε όλες τις Μεσσηνιακές πόλεις και
χωριά απ’ όπου περνούσε. Συναντήθηκε προσωπικά με τον Ιμπραήμ και του
εγγυήθηκε ότι ο ελληνικός στόλος δεν θα πείραζε τα οπλιταγωγά του, όταν
έφευγαν για την Αίγυπτο. Ο Μπραίμης αποχώρησε στις 4/9/1828 μαζί με τα
όπλα, λάφυρα παίρνοντας και αρκετούς αιχμαλώτους νέους και νέες μωραΐτες
και μωραΐτισες. Όταν αργότερα η Ελληνική κυβέρνηση ήρθε σε
διαπραγματεύσεις για την επιστροφή τους με καταβολή λύτρων, ξαναγύρισαν
τμηματικά περίπου 800 σε κακά χάλια που τα ονόματά τους αναφέρονται στη
“Γενική Εφημερίδα” της ίδιας εποχής. Απ’ αυτούς ένα μεγάλο ποσοστό ήταν
Μεσσήνιοι.}

^{ΠΕΡΙΟΧΗ}		^{ΑΝΔΡΟΥΣΑΣ}	ΑΝΔΡΕΣ						Γ Υ Ν Α Ι Κ Ε Σ
						ΗΛΙ	ΚΙ	ΕΣ		ΗΛΙ	ΚΙ	ΕΣ
ΧΩΡΙΑ	ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ		1-16	16-30	30-40	40-50	50-60	>60	1-16	16-30	30-40	40-50	>50	^ΣΥΝΟΛΟ
2 ΧΑΣΑΜΠΑΣΑ	22		22	8	6	8	5	3	13	8	4	6	3	86
4 ΜΑΥΡΟΜΑΤΙ	37		22	16	14	5	4	4	18	21	8	3	2	117
7 ΛΕΖΙ	08		3	3	4	1	-	-	7	5	1	1	-	26
12 ΒΟΥΡΝΑΖΙ	07		3	3	2	1	2	2	6	1	1	1	1	23
18 ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ	55		40	13	23	11	5	5	69	³²	18	12	6	234
45 ΖΕΡΜΠΙΣΙΑ	21		11	6	7	4	7	7	11	11	4	4	5	70
48 ΣΙΜΙΖΑ	19		13	8	3	2	4	4	11	12	1	2	3	60
54ΚΕΦΑΛΗΝΟΥ	34		18	15	6	5	2	2	26	16	4	6	-	106
^{3 ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ}			12	14	7	8	4	8	-	-	-	-	-	55
^ΛΟΥΜΙ*														313

2.ΕΠΑΡΧΙΑ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ 1715- 1828
Κατά την περίοδο της Β΄ Τουρκοκρατίας στην Πελοπόννησο (1715-1821) συστάθηκε από τους Τούρκους με δική τους επιλογή ο καζάς (επαρχία) της Κιουτζιουκ Μάνης (Μικρής Μάνης),για να διακρίνεται ως; Τοπωνύμιο από τη Μεγάλη Μάνη του Ζυγού ή Πενταδάκτυλου (Ταΰγετος). Διατηρήθηκε η Επαρχία κατά την επανάσταση και μετά την απελευθέρωση ώς το 1835 που συνεστήθησαν οι δήμοι, αλλά και μέχρι το 1843-44 ως εκλογική περιφέρεια. Στην Επαρχία Μικρομάνης υπάγονταν τα και τα εννέα επόμενα χώρια και οικισμοί

ΧΩΡΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ

1. Μικρομάνη (έδρα), 90

2. Καμάρι (συνοικισμός, σημερινή Θουρία) 25

3. Καλάμι 15

4. Αΐζαγα ή (Αζήζαγα 18

5. Αντικάλαμος,

6. Κωνσταντίνοι, 30

7. Βαλύρα (Τζεφερεμίνι), 100

8. Στενύκλαρος (Αλητούργι),

9. Ανδανία (Σανδάνι), 15

10. Φίλια 12

11. Σπανοχώρι το) (ο ένας οικισμός Μερόπης), ο άλλος οικισμός Μούστα 15

12. Κεραστάρι 15
μέχρι και το 1828.

Η Μικρομάνη δεν είχε κάποιον αγά για κάτοχό της, ήταν ανεξάρτητη και είχε μόνον οικονομική εξάρτηση από τον πασά των Πατρών ("Μικρομάνη", σελ. 24). Δεν είχε αγά, όπως το χωριοό Ασλάγας > ασλάν = λιοντάρι) ή κάποιον τούρκο στρατιωτικό όπως ο Κουρττσαούσης, Κουρτ= λύκος και τσαούσης = λοχίας),σήμ. Σπερχογεία (η) .Μονον το 1815 βρίσκουμε στην Κιουτζιούκ Μάνη έναν ζαπτιέ (ζαπίτη )τον Μπεΐκ αγα. (¨Μικρομάνη" σελ. 25.) ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΠΑΡΧΙΑ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣΗ Επαρχία Μικρομάνης συσταθείσα κατά την Τουρκοκρατία ως διοικητικό τμήμα (Καζάς), διατηρήθη κατά την επανάσταση και μετά την απελευθέρωση ως το 1835 που συνεστήθηκαν οι δήμοι, αλλά και μέχρι το 1843-4 ως εκλογική περιφέρεια. Στην επαρχία Μικρομάνης υπήγοντο τα χωριά Μικρομάνη (έδρα), Καμάρι (συνοικισμός, σημερινή Θουρία) Καλάμι (Αϊζάγα) Αντικάλαμος (Αζήζαγα) Κωνσταντίνοι, Βαλύρα (Τζεφερεμίνι), Στενύκλαρος (Σανδάνι), Φίλια και Σπανοχώρι.

Στις 20 Απριλίου 1829 ανακήρυξαν «γνήσιο πολίτη» της επαρχίας τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια με ψήφισμα οι υπογράφοντες κάτοικοι από τη Βαλύρα ήταν:
Νικ. Παπαβασιλόπουλος
Ηλ. Μπότσικας
Σπύρος της Αναγνωστούς
Παν. Δουραμάκος
Νικ. Σταματόπουλος
Αγγ. Λιοντήρης
Αναγν. Ράμμος
Παν. Μπόβης
Παν. Σπηλιώτης
Παπασαράντος
Παπαμιχάλης
Αναγ. Γεωργόπουλος
Σωτ. Σαραντόπουλος
Θεοδ. Μπόβης
Δημητ. Καρύδης
Βασίλης Λινάρδος*
Νίκος Μαυροειδής
Οι δημοπρόκριτοι της επαρχίας Μικρομάνης ανακηρύσσουν γνήσιο πολίτη της επαρχίας των Ιων. Καπιδίστρια το 1829.
Εν Μικρομάνη τη 27/4/1929

^{3.ΔΗΜΟΣ ΔΕΡΡΩΝ.}

^{Τον αποτελούσαν τα}^{χωριά Σκάλα-Βαλύρα}

^{*ΦΕΚ. Αριθ. Φυλ.25,5\8\1850 σελ.93-94}

^{Οι
δήμοι που καταργήθηκαν το 1840 και εντάχθηκαν σε άλλους δήμους είναι:
ΤΡΙΚΚΗΣ, ΤΙΜΑΘΕΙΑΣ, ΤΟΜΕΩΣ, ΣΚΑΡΜΙΓΚΑΣ, ΠΡΟΑΣΤΕΙΟΥ, ΘΟΥΡΙΑΣ, ΒΙΑΝΤΟΣ,
ΑΜΦΕΙΑΣ, ΑΙΠΕΙΑΣ, ΠΟΛΙΧΝΗΣ, ΒΕΛΥΡΑΣ, ΥΑΜΕΙΑΣ, ΣΤΕΝΥΚΛΗΡΟΥ και ΔΕΡΡΩΝ.
Πριν το 1840 0 αριθμός των}

^{δήμων στη Μεσσηνία ήταν 36.}

^{5.ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ}

^{Με την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους , το 1833 με το νόμο « περί συστάσεως δήμων » το κράτος διαιρέθηκε σε 10 νομούς .}

^{Οι νομοί διαιρέθηκαν σε 42 επαρχίες και αυτές με τη σειρά τους σε δήμους.}

^{Με το ΒΔ της 17 Αυγούστου 1840 ο Δήμος Δερών καταργήθηκε και τα δύο χωριά υπήχθησαν στο Δήμο Οιχαλίας.}

^{Η
Σκάλα ορίσθηκε σαν έδρα του Δήμου Οιχαλίας αλλά αργότερα με παρέμβαση
των αδελφών Γιάννη και Περικλή Μπούτου ,παππούδες του Γιάννη Μπούτου
,έδρα ορίστηκε ο Μελιγαλάς.}

Στις 22-10-1830 ο διοικητής των επαρχιών ΑΝΔΡΟΥΣΗΣ-ΕΜΠΛΑΚΙΩΝ –ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ Γαλάνης Κουμουνδουράκης , πατέρας του μετέπειτα πρωθυπουργού Αλ. Κουμουνδούρου, πρότεινε ως κατάλληλους να διοριστούν στο συστηθέν τον Αύγουστο του 1830 πρωτόλκητο δικαστήριο(σημερινό πρωτοδικείο) Μικρομάνης –Ανδρούσης τους αξιωματούχους του αγώνα που κατάγονται από την επαρχία Μικρομάνης.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ,ΠΑΝ. ΚΟΥΤΣΑΒΙΤΗΣ, ΑΝΑΓ. ΑΡΝΑΟΥΤΟΣ, ΒΕΡΓΗΣ ΝΤΕΝΤΟΡΑΚΗΣ, ΑΝΑΣ. ΠΟΛΥΔΟΥΡΗΣ και ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ ΑΠΟ Μικρομάνη.
ΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ,ΠΟΥΛΟΣ ΖΑΜΠΟΥΡΟΣ, και ΙΩΑΝ ΜΑΝΔΗΛΑΡΗΣ από Καμάρι (συνοικισμός Θουρίας)
ΔΗΜ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ και ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΑΘΑΣ από Αντικάλαμο (ΑΪΖΑΓΑ)
ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ ή ΛΙΝΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ από ΒΑΛΥΡΑ (ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ)
ΔΗΜ. ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ από ΣΠΑΝΟΧΩΡΙ (συνοικία Μερόπης)
ΠΑΝ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ από ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΣ.
Τα χωριά αυτά ανήκαν στην επαρχία Μικρομάνης ως το 1834-35 που άλλαξε το διοικητικό σύστημα.