Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

“Καλαμάτα” Όλη η αλήθεια….. Την λάτρεψαν ως Παναγιά «Καλομάτα», την πόλη των Φαρών

 ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ.
Αυτές τις ημέρες έχει την τιμητική της η Καλαμάτα, μιας και στις 2 Φεβρουαρίου, είναι η εορτή της Υπαπαντής του Σωτήρος. Βρήκαμε από το διαδίκτυο τρεις διαφορετικές αναρτήσεις τις οποίες δημοσιεύουμε, για να πληροφορηθεί ο κάθε αναγνώστης το ιστορικό παρελθόν της περιοχής μας.
 ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΑΒΟΥΛΑΡΕΑ
Κατά το 1500 π.Χ. Γεννήσεως πάνω στο βράχο, Ακρόπολη, του σημερινού κάστρου της Καλαμάτας το βασιλόπουλο Φάρις από το αρχαίο Άργος ίδρυσε το βασίλειό του και την πόλη που ονομάστηκε Φαραί από το όνομά του (λεγόταν Φάρις).
kastro_teixos_pefkaΚατά το 1300-1250 π.Χ. στην Ακρόπολη των Φαρών βασίλευε ο Διοκλής που είχε δύο αγόρια δίδυμα, τον Κρίθωνα και τον Ορσίλοχο, και μία κόρη την Αντίκλεια, την οποία είχε παντρέψει με τον γιο του θεοποιημένου γιατρού Ασκληπιού Μαχάωνα. Τα παιδιά του Διοκλέους και ο γαμπρός του Μαχάων, γιατρός, σκοτώθηκαν στην Τροία.
Μετά τον Τρωικόν πόλεμο, την εποχή της Οδύσσειας, ο γιος του Οδυσσέα Τηλέμαχος, διανυκτέρευσε στα ανάκτορα του Διοκλέους δύο βραδιές. Την μια όταν μετέβαινε για την Σπάρτη, συνοδευόμενος από το γιο του Νέστορα, Πεισίστρατο, που τον μετέφερε με το άρμα του για τη Σπάρτη, και την άλλη βραδιά, κατά την επιστροφήν από τη Σπάρτη.
Στην ακρόπολη των Φαρών βασίλευσαν και τα εγγόνια του Διοκλέους που ήταν παιδιά της κόρης του Αντίκλειας και του Μαχάωνα, Νικόμαχος και Γόργασος, που ήταν και αυτοί γιατροί. Όπως μας πληροφορεί ο περιηγητής Παυσανίας, είχαν ασκληπιείο στις Φαρές.

Κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα πάνω στα αρχαία ερείπια των ανακτόρων της πόλεως των Φαρών οι Χριστιανοί έκτισαν μια εκκλησία που καθώς ελέγετο, αφιέρωσαν μια εικόνα της Παναγίας που είχε μαύρα ωραία, «καλά» μάτια. Την λάτρεψαν ως Παναγιά «Καλομάτα», που αργότερα η πόλη των Φαρών πήρε το όνομά της «Καλομάτα» από τα καλά μάτια της.
«ΚΑΛΟΜΑΤΑ» αναφέρεται και στο χρονικό του Μορέως στο βιβλίο της Κουγκέστας αργότερα όμως έγινε, κατά το ευκολότερο στην προφορά, «Καλαμάτα», όπως λέγεται και σήμερα, γιατί κατά την εποχή των καθαρευουσιάνων του βασιλέως Όθωνα και την Καλαμάτα την έκαναν «ΚΑΛΑΜΑΙ» και χρειάστηκαν δημοσιογραφικοί αγώνες για να ξαναβρεί το σωστό όνομά της «Καλαμάτα» όπως παγκόσμια είναι γνωστή.
Όταν το 1205 η Καλαμάτα και το κάστρο της υποδουλώνονται από τους Φράγκους κατακτητές, τον βράχον της Ακρόπολης των αρχαίων Φαρών τον οχυρώνουν με χοντρά τειχιά και γίνεται Κάστρο οχυρό και κυρίως στο μέρος της Εκκλησίας το χρησιμοποιούσαν για καλούπι, ρίχνουν γύρω του τείχη χοντρά πάχους 2,5 μέτρων και υψώνουν έναν πύργο με πολλούς ορόφους.kastro_skales
Πάνω από τους θόλους της εκκλησίας ήταν ο πρώτος όροφος του πύργου των Φράγκων.
Το 1218 πάνω στο Φράγκικο κάστρο της Καλαμάτας γεννήθηκε ο Γουλιέλμος Βιλεαρδουϊνος, ο προσονομαζόμενος «Καλαμάτας» γιατί γεννήθηκε στην Καλαμάτα και μιλούσε Ελληνικά, που σαν καλός Διοικητής άπλωσε τον καλύτερο πολιτισμό σε όλο το πριγκιπάτο. Και σαν πέθανε ο Γουλιέλμος Βιλεαρδουίνος το πριγκιπάτο παρακμάζει και περιέρχεται διαδοχικά σε διάφορους κυρίαρχους.
Το 1292 εξακόσιοι Σλάβοι της Γιάννιτσας κατεβαίνουν μια νυχτιά και με σκάλες που είχαν μαζί τους, ανέβηκαν τα τείχη του κάστρου και το κατέλαβαν, αλλά κατόπιν προδοσίας από τον Πρωτοστάτωρα του Βυζαντινού Δεσποτάτου του Μυστρά, οι Σλάβοι το παρέδωσαν ξανά στους Φράγκους.
Έρχεται κατόπιν ο Νικόλαος Ατζαϊόλης και γίνεται κύριος της Καλαμάτας και του κάστρου ως τα 1430 οπότε περιέρχεται στα χέρια του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου για να πέσει αργότερα ο τόπος στα χέρια των Τούρκων.
Οι Φράγκοι βασίλευσαν στην Καλαμάτα 255 χρόνια. Ήρθαν το 1205 και τους έδιωξαν οι Τούρκοι το 1460.
Απ’ το 1460 ο τόπος της Ελλάδας εστέναζε στο ζυγό της Τουρκίας, εκτός από τη Μάνη που ήταν ελεύθερη.
Το 1659 οι Βενετοί προσπαθούν να κυριεύσουν το Κάστρο και την Καλαμάτα αλλά δεν το κατορθώνουν.
kastro_thea
Το 1685 ο Μοροζίνης με Βενετούς και Μανιάτες ξανάρχεται πάλι με στόλο, αράζουν στο ανατολικό μέρος της θάλασσας στην παραλία της Καλαμάτας και κάνουν απόβαση κατά τη θέση Μπαργιάμαγα, τα στρατεύματα των βενετών ανεβαίνουν κατά τη σημερινή τοποθεσία της Ζωοδόχου πηγής, εκεί φτάνουν και 1500 Μανιάτες καλώς εξοπλισμένοι, ενώνονται με τα στρατεύματα των Βενετών του Αρχιστράτηγου Ντέγγελφεντ. 14 Σεπτεμβρίου έδωσαν τη μάχη με τους Τούρκους και τους κατενίκησαν. Οι Τούρκοι ηττηθέντες και μη μπορώντας να κρατήσουν την πόλη της Καλαμάτας και το κάστρο της, γιατί οι Βενετοί και οι Μανιάτες είχαν ένα κανόνι στις Στούρλες ανεβάσει και το βομβάρδιζαν, τότε οι Τούρκοι το ανατίναξαν και έφυγαν για την Ανδρούσα και την Κορώνη.
kastro_thea_small
Τότε ανέβηκε ο στρατός του Μοροζίνη και οι Μανιάτες στο κάστρο της Καλαμάτας, το κατέλαβαν και ότι είχε απομείνει αχάλαστο το εχάλασαν αυτοί για να μην ξαναταμπουρωθούν εκεί οι Τούρκοι. Κύριοι του Φράγκικου κάστρου τώρα, παραμένουν οι Βενετοί , το οχυρώνουν και κτίζουν και το δεύτερο διάζωμα, και στην πύλη του βάνουν το λιοντάρι, σήμα της γαληνοτάτης Δημοκρατίας των Βενετών.
Οι Βενετοί παραμένουν σαν κύριοι έως το 1715, οπότε το ξανακυριεύουν οι Τούρκοι με τον Δαλμάτ Αλή.
1821. Ευλογημένη εαρινή μέρα. 23 Μαρτίου σήμανε για τους Έλληνες της Καλαμάτας η μέρα της λευτεριάς.
Οι Τούρκοι μπροστά στο επαναστατικό κύμα που βράζει γύρω από το κάστρο αποφασίζουν να παραδοθούν.
Ο τρομερός ως τότε Βοεβόδας της Καλαμάτας Σουλεϊμάν Αρναούτογλου πιάνεται αιχμάλωτος μαζί με 150 αρματωμένους Τούρκους.
Έτσι για μια ακόμα φορά πάτησε το Ελληνικό ποδάρι λεύτερο πλέον στα χώματα του κάστρου.
Το 1905 ανέβηκε στο κάστρο της Καλαμάτας ο τότε Γάλλος δημοσιογράφος Κλεμανσώ ο μετέπειτα πρωθυπουργός της Γαλλίας, ο λεγόμενος Τίγρης, του πρώτου παγκοσμίου πολέμου.
Ο Κλεμανσώ όταν είδε την Καλαμάτα από το ύψος του βράχου της ακρόπολης της Καλαμάτας αναφώνησε: Τι ωραία πόλις η Καλαμάτα, φυσικά εδώ θα κατοικούσαν θεοί των αρχαίων Ελλήνων. Και όταν έδειξε το βλέμμα του κατά τον κάμπο της Μεσσήνης, τον αποκάλεσε το χρυσό χαλί της Μεσσηνίας.
Το 1941-1944, το κάστρο ήταν στην αρχή και διοίκηση των Ιταλών που το είχαν σα δικό τους.
Οι Ιταλοί είχαν κάνει μερικά έργα στο Κάστρο, είχαν στήσει αντιαεροπορικά πυροβόλα και μυδράλια.
Για καλή ορατότητα της πόλεως είχαν κόψει τις κορφές των πεύκων και είχαν καθαρίσει τις βατουργιωτώνες από τη λεγόμενη εκκλησία της Παναγίας «Καλομάτας» που την είχαν μεταβάλει σε αποθήκη.
Όταν αποσύρθηκαν οι Ιταλοί, το κάστρο το παρέδωσαν οι Γερμανοί για να οχυρωθούν οι Ταγματασφαλίτες, αλλά με την επίθεση των Ελασιτών η άμυνα ταγματασφαλιτών δεν κράτησε περισσότερο από δύο ώρες.
Το κάστρο σήμερα
Σήμερα, το κάστρο αποτελεί μία τοποθεσία όπου μπορεί κανείς να απολαύσει την ηρεμία που προσφέρει το πευκόφυτο τοπίο του, και η υπέροχη πανοραμική θέα του ιστορικού κέντρου της Καλαμάτας. Λόγω επικινδυνότητας, η πόρτα που οδηγεί στο κέντρο του κάστρου είναι κλειδωμένη, και ο επισκέπτης μπορεί να κινηθεί μόνο περιμετρικά εντός του κάστρου.
Επίσης, στο κάστρο υπάρχει τσιμεντένιο αμφιθέατρο που το καλοκαίρι γίνονται εκπολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου Καλαμάτας, με φόντο το φωτισμένο ιστορικό κέντρο.
kastro_theatro_big
Πηγή: Παλιά Καλαμάτα, Γιάννη Π. Ταβουλαρέα

Δεν υπάρχουν σχόλια: