Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει έντονη φημολογία άλλα και δημοσιεύσεις για λυματολάσπες που πάνε κατ ευθείαν σε χωράφια ή πάνε πρώτα σε δημιουργία κομποστ και μετά σε χωράφια. Οι λυματολάσπες είναι, σύμφωνα με έρευνα που παρατίθεται παρακάτω, επιβαρυμένες με πολλά χημικά και ως εκ τούτου οι συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία μπορεί να είναι τραγικές.
Λυματολάσπη και Κομποστ
Την 01/09/2017 εστάλη ηλεκτρονικά μια επιστολή με τίτλο Κομποστ, ένα αθώο εδαφοβελτιωτικό ή μια ωρολογιακή βόμβα στο πιάτο μας; σε ειδικευμένα εργαστήρια σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
Στην επιστολή αυτή ζητείτο η συνδρομή ειδικών ώστε να πέσει φως στο θέμα της ιλύος ή λυματολάσπης, το υπόλειμμα του βιολογικού καθαρισμού, κατά πόσο είναι ασφαλές για χρήση στα καλλιεργούμενα εδάφη.
Δέκα μήνες μετά δεν έχει απαντήσει κανείς.
Η έρευνα μέσω διαδικτύου φτάνει σε ένα ορισμένο σημείο και σταματάει.
Δεν είναι εύκολο να βρεθούν αναλύσεις και δεδομένα και συχνά δεν είναι εύκολο να εντοπιστεί ένα εργαστήριο που ασχολείται με το συγκεκριμένο θέμα.
Εντελώς τυχαία στις 29/01/2018 η καθημερινή δημοσίευσε ένα άρθρο σχετικό με τα φάρμακα που καταλήγουν στα αστικά λύματα της Αθήνας και από εκεί στην Ψυτάλλεια. Λέει σε γενικές γραμμές:
Από το 2010, το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ παρακολουθεί τα αστικά λύματα της Αθήνας που καταλήγουν στην Ψυττάλεια. Τα δείγματα λαμβάνονται 7-10 ημέρες ετησίως, συνήθως Μάρτιο ή Απρίλιο, σε μια «ουδέτερη» εβδομάδα χωρίς γιορτές ή διακοπές προκειμένου να είναι όσο πιο αντιπροσωπευτική του έτους. Οι επιστήμονες παρακολουθούν χιλιάδες ουσίες ταυτόχρονα, εκ των οποίων στοχευόμενα 181 φάρμακα, και νόμιμες και παράνομες ψυχοδραστικές ουσίες, μέσα από τις οποίες αποκαλύπτονται οι συνήθειές μας: από τη χρήση φαρμάκων και ναρκωτικών, έως καθημερινών προϊόντων.
Τι ποσοστό από τις φαρμακευτικές, ναρκωτικές και χημικές ουσίες που «καταναλώνουμε» απομακρύνεται κατά την επεξεργασία των λυμάτων από τους βιολογικούς καθαρισμούς και τι καταλήγει τελικά στη θάλασσα (στο περιβάλλον, στην τροφική αλυσίδα); «Από τις 181 ουσίες που παρακολουθούμε συστηματικά, οι 108 δεν απομακρύνονται επαρκώς. Υπάρχουν ουσίες που περνούν ανέπαφες στο περιβάλλον, όπως η σουκραλόζη και η ακεσουλφάμη που είναι γλυκαντικές ουσίες, κάποια αντιεπιληπτικά, αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη κ.ά. …. καθημερινά καταλήγουν στην Ψυττάλεια εκατοντάδες κιλά επιφανειοδραστικών ουσιών (λ.χ. απορρυπαντικά), πάρα πολλά χημικά βιομηχανίας (λ.χ. αντιδιαβρωτικά), βιοκτόνα και φυτοφάρμακα, και εκατοντάδες χημικά από τα προϊόντα καθημερινής χρήσης (λ.χ. από καλλυντικά), τα οποία δεν απομακρύνονται αποτελεσματικά και καταλήγουν στη θάλασσα», αναφέρει ο επικεφαλής του Εργαστηρίου Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ Νικόλαος Θωμαΐδης.
«Μέσα από τις διαδικασίες καθαρισμού στα κέντρα επεξεργασίας λυμάτων, κάποιες ουσίες μειώνονται κατά 99%, πολλές όμως μετασχηματίζονται σε κάτι διαφορετικό, άρα ουσιαστικά δεν απομακρύνεται η δραστική ουσία: αλλάζει μορφή. Αυτό είναι ένα πολύ ανερχόμενο, σε ερευνητικό επίπεδο, θέμα: προσπαθούμε να ανακαλύψουμε ποιες καινούργιες ουσίες καταλήγουν στο περιβάλλον και τι επιδράσεις έχουν».
«Οι ουσίες που παρακολουθούνται σύμφωνα με τη νομοθεσία είναι ένα πολύ μικρό μέρος της πραγματικής ρύπανσης», αναφέρει ο κ. Θωμαΐδης. «Υπάρχουν χιλιάδες ουσίες που δεν έχουν μελετηθεί, ούτε καν ταυτοποιηθεί.
(Μειώνουμε τα ηρεμιστικά, εθισμένοι στα αντιβιοτικά, 29.01.2018, Καθημερινή
(http://www.kathimerini.gr/945530/article/epikairothta/ellada/meiwnoyme-ta-hremistika-e8ismenoi-sta-antiviotika)
Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει έντονη φημολογία άλλα και δημοσιεύσεις για λυματολάσπες που πάνε κατ ευθείαν σε καλλιεργούμενα χωράφια ή πάνε πρώτα σε δημιουργία κομποστ και μετά σε καλλιεργούμενα χωράφια.
Σύμφωνα με την δημοσίευση του Εργαστηρίου Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ και του διευθυντή του, οι φαρμακευτικές και χημικές ουσίες που καταλήγουν στους βιολογικούς καθαρισμούς είναι προφανώς εκατοντάδες ή και χιλιάδες και ένα μεγάλο μέρος από αυτές πηγαίνει αυτούσιο στην λυματολάσπη, σε αυτό δηλαδή που μένει μετά τον βιολογικό καθαρισμό.
Παθογόνα μικρόβια, αντιβιοτικά, αντικαρκινικές ουσίες, φαρμακευτικές και παραφαρμακευτικές ουσίες, φυτοφάρμακα, περίεργες χημικές ουσίες, ενδεχομένως ραδιενεργές ουσίες, βαρέα μέταλλα, φορμαλδεΰδη και χιλιάδες χημικές ουσίες που διοχετεύονται στο περιβάλλον όπως τα επιφανειοδραστικά (κοινώς απορρυπαντικά). Και τι άλλο;;; και πόσα από αυτά περνούν στην λυματολάσπη;;;
Και αν κάποιος συλλέξει την λυματολάσπη και την αποθέσει απ ευθείας σε καλλιεργούμενα χωράφια ή την εναποθέσει πρώτα σε σωρούς κομποστοποίησης και μετά από την διαδικασία της κομποστοποίησης εναποθέσει το προκύπτον υλικό σε χωράφια, τι ακριβώς προστίθεται στα χωράφια από χημικά, βαρέα μέταλλα, φαρμακευτικές ουσίες και κάθε είδους ρυπαντές;
Και τα φυτά τι απορροφούν από όλα αυτά;;;
Έχουν διενεργηθεί μελέτες και έρευνες;;;
Και στο πιάτο μας τι φτάνει τελικά;;;
Και στο περιβάλλον;;;
Η ζημιά που δύναται να προκαλέσουν όλα τα παραπάνω χημικά στο περιβάλλον και τους ανθρώπους είναι αντιληπτό πως μπορεί να είναι έως εξαιρετικά σοβαρή και επικίνδυνη. Έως του να απειλείται ευθέως η ίδια η ζωή.
Και βεβαίως η επικινδυνότητα δεν περιορίζεται στην υγεία και μόνο. Αν οι υπηρεσίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε οποιαδήποτε χώρα ανά τον κόσμο ανιχνεύσουν κάτι επικίνδυνο τότε το μέλλον διαγράφεται μελανό για μια συγκεκριμένη καλλιέργεια ή περιοχή.
Από την μέχρι σήμερα ερεύνα μου αντιλαμβάνομαι ότι η πολιτεία δεν έχει θεσμοθέτηση συγκεκριμένη πολιτική απέναντι στο φαινόμενο. Γι αυτό και θα πρότεινα:
- Η πολιτεία θα πρέπει να πραγματοποιεί τακτικές δειγματοληψίες στους τόπους παράγωγης λυματολάσπης και να στέλνει τα δείγματα στο Γενικό Χημείο του κράτους και τον Δημόκριτο (αλλά και κάθε κατάλληλα εξοπλισμένο εργαστήριο) ώστε να γίνονται αναλύσεις για όλες τις παραπάνω επικίνδυνες χημικές ουσίες και τα ραδιενεργά.
- Κάθε βιολογικός καθαρισμός στην Ελλάδα με την ολοκλήρωση της επεξεργασίας μιας παρτίδας αστικών λυμάτων να στέλνει δείγματα για αναλύσεις σε ενδεδειγμένα εργαστήρια.
- Κάθε βιολογικός καθαρισμός στην Ελλάδα να παρέχει αναλυτικά στοιχεία για το τι κάνει την λυματολάσπη που απομένει μετά την επεξεργασία των υγρών αστικών αποβλήτων.
- Η πολιτεία θα πρέπει να πραγματοποιεί τακτικές δειγματοληψίες στους τόπους παράγωγης κομποστ και να στέλνει τα δείγματα στο Γενικό Χημείο του κράτους και τον Δημόκριτο ώστε να γίνονται αναλύσεις για όλες τις παραπάνω επικίνδυνες χημικές ουσίες.
- Κάθε μονάδα παραγωγής κομποστ στην Ελλάδα να στέλνει δείγματα για αναλύσεις για κάθε νέα παρτίδα κομποστ που ρίχνει στην αγορά.
- Οι παραγωγοί φρούτων και λαχανικών θα πρέπει να ζητούν από τους βιολογικούς καθαρισμούς κα τους παρασκευαστές κομποστ πλήρη ανάλυση από εγκεκριμένο εργαστήριο όπου να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα βαρέα μέταλλα εφόσον πρόκειται να χρησιμοποιήσουν την λυματολάσπη του βιολογικού καθαρισμού ή το κομποστ ενός παραγώγου κομποστ.
Σαν Επίλογος
Η λυματολάσπη μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κατασκευές που ελάχιστο κίνδυνο εγκυμονούν για την ανθρώπινη υγεία όπως δομικά υλικά, δρόμοι κλπ.
Από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα φαίνεται ότι η χρήση της στα καλλιεργούμενα εδώδιμα φυτά θα είχε μάλλον σοβαρές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία.
Τα κομποστ, τόσο σε στερεή όσο και υγρή μορφή, θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά για το περιεχόμενο τους σε διαπιστευμένα εργαστήρια.
Με εκτίμηση
Δρ Φάνης Α. Τσαπικούνης
Πτυχιούχος Τμήματος Γεωπονίας ΑΠΘ
Διδάκτωρ Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστήμιου Πατρών
Αγίου Νικόλαου 48, 270 52, Βάρδα
τηλ 697 33 86615
agrognosi14@gmail.com
-----------------------------------------------------------------------
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ
Υπουργείο Γεωργίας
Τμήμα λιπασμάτων κ εδαφολογίας, Πατησιών 207 κ Σκαλιστήρι 19, τκ 11253
Υπουργείο Υγείας
Διεύθυνση δημόσιας Υγείας
Αριστοτέλους 17, Τ.Κ. 10187, Αθήνα
ΕΦΕΤ
Λεωφ. Κηφισίας 124 k Ιατρίδου 2, Αθήνα 115 26
Τμήμα Υγιεινής, Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας
Μανωλοπούλου 31, Διοικητήριο, Πύργος Ηλείας, 27131, ΗΛΕΙΑΣ
ΚΕΠΠΥΕΛ ΠΥΡΓΟΥ
Μανωλοπούλου 31 (Διοικητήριο) πύργος
Γεωτεε
Ελ. Βενιζέλου 64, 546 31 Θεσσαλονίκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου