ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΡΔΕΥΣΗΣ.ΠΟΤΑΜΙ ΜΑΥΡΟΖΟΥΜΕΝΑ-ΠΑΜΙΣΟΣ ΑΥΛΑΚΙ, ΔΕΣΗ, ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ ΚΑΜΠΟΣ, ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

 ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ 

Αν κάποιος μελετήσει τα πρακτικά της κοινότητας Βαλύρας, το αγροτικό συμβούλιο Βαλύρας, τα έγγραφα του συνεταιρισμού Βαλύρας, το προσωπικό ημερολόγιο του Μ.Γ., διάφορα έγγραφα που βρέθηκαν πεταμένα,τον ΣΧΟΟΑΠ του τέως δήμου Ιθώμης (που θα είναι η επόμενη ανάρτηση)  και όταν ολοκληρωθεί η έρευνα μελέτη καταγραφή για τους νερόμυλους της Βαλύρας, θα διαπιστώσουμε ότι το αυλάκι, η Δέση και οι νερόμυλοι ήταν πλούτος της περιοχής μας για πολλά χρόνια. Υπήρχε κανονισμός άρδευσης με 16 άρθρα, διορισμός υδρονομέων με πληρωμή προϊόντων ή χρημάτων, κανονισμός λειτουργίας νερομύλων και υποχρεώσεις του συνεταιρισμού όταν άρδευαν την καλλιέργεια ρυζιού στον κάμπο της Βαλύρας από το αυλάκι,το οποίο είχε σημαία υποψήφιος δήμαρχος, και έμεινε στα λόγια.

 Για την άρδευση κτημάτων-κήπων των παιδικών μου χρόνων  σε μεγαλύτερη κλίμακα ήταν κυρίως το αυλάκι που ερχόταν από τη Δέση της Μαυροζούμενας και τροφοδοτούσε με νερό τα παρακείμενα πηγάδια, μαγγανοπήγαδα γούβες, στέρνες. Στη συνέχεια   τη σκυτάλη της άρδευσης έπαιρναν η λάτζα, το μαγγανάκι, η τρόμπα, οι  μηχανές πετρελαίου (που ήταν ελάχιστες στη Βαλύρα), και το μαγγανοπήγαδο Νόρια άρδευαν τα κτήματα και τους μπαξέδες. Για να λειτουργήσει το μαγγανοπήγαδο Νόρια χρειαζόταν κάποιο ζώο άλογο γαϊδούρι ή μουλάρι, το οποίο έκανε περιστροφική κίνηση γύρω από το πηγάδι, και ήταν συνδεδεμένο με ιμάντες για να γίνεται στη συνέχεια η άντληση του νερού. Έχουμε φωτογραφίες από τα μαγγανοπήγαδα του Σιάγκρη ,στη Βαλύρα.

Αυτά τώρα έχουν ξεχαστεί γιατί υπάρχουν νέα και διαφορετικά συστήματα γύρω από την άρδευση, όλα αυτόματα με τη χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας, χρονοδιακόπτες, ρύθμιση παροχής νερού, κομπιούτερ κ.λ.π.. Τα γράφουμε για να μην ξεχαστούν.

Με την υδραντλική πετρελαιομηχανή του Τσιλίκα άδειασαν τα νερά όταν κατασκευαζόταν η γέφυρα της Βαλύρας το 1953 και αδειάσαμε με τη μηχανή του Τσαγκάρη τη λίμνη στο κατάστημα και πιάσαμε όλα τα ψαρόχελα.

Τέλος ένας βαλυραίος επειδή το κτήμα του είχε μεγάλη υψομετρική διαφορά χρησιμοποιούσε 2 μηχανές. Η πρώτη παίρνοντας το νερό από το αυλάκι το άδειαζε στο καζάνι και η δεύτερη έπαιρνε το νερό από το καζάνι και το άδειαζε στο κτήμα. Αυτή ήταν έξυπνη  πατέντα αλλά είχε  διπλάσιο κόστος. Όσοι κήποι και κτήματα είχαν μεγαλύτερη υψομετρική διαφορά από το αυλάκι χρησιμοποιούσαν το πηγάδι ή τη γούβα τα οποία γέμιζαν νερό με εσωτερικό κανάλι  από το αυλάκι και στη συνέχεια πότιζαν το κτήμα με τη λάτζα, το μαγγανοπήγαδο, η το μαγγανάκι. Σώζονται εκτός από τη λάτζα, όλα τα άλλα είτε σε παλιό φωτογραφικό υλικό , είτε υπάρχουν και τα φωτογραφίσαμε.
Ένα περιστατικό με τη γούβα του Λινάρδου, δίπλα στο μπαξέ μας. ο οποίος ποτιζόταν και από 2 διαφορετικά κανάλια του αυλακιού, το οποίο θα περιγράψουμε αναλυτικά σε μελλοντική ανάρτηση.
Στου Λινάρδου τη γούβα μπαίνοντας το νερό από το αυλάκι έμπαιναν μέσα ψάρια, χάλια, φίδια ,καβούρια και ότι άλλο είχε το αυλάκι. Μια μέρα ψαρεύοντας με τη δίδυμη αδελφή μου με πεταχτό μαζί με το Σπύρο Σταυριανόπουλο, κατά λάθος ο Σπύρος την ΄έσπρωξε, έπεσε στη γούβα δεν έχασε την ψυχραιμία της, πιανόταν από το καλάμι του πεταχτού, βάλαμε τις φωνές και ήλθε και την έβγαλε ο γείτονας Ανδρέας Μπαρακάρης

ΤΑ ΡΥΖΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΟ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΠΟΥ ΠΕΡΝΟΥΣΕ ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ.ΤΩΡΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ

Ο ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟΣ ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

ΤΟ ΤΑΜΠΟΥΚΙ ΠΟΥ ΤΡΟΦΟΔΟΤΟΥΣΕ ΝΕΡΟ ΣΤΑ ΡΥΖΙΑ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ 

Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΥΛΩΝΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ

ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΟ ΝΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΩΖΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟ Ν ΤΑΣΟ ΣΙΑΓΚΡΗ 

ΤΟ ΑΛΟΓΟ ΣΕ ΔΡΑΣΗ

ΟΙ ΤΡΟΜΠΕΣ ΣΤΟ ΔΙΠΛΑΝΟ ΧΩΡΙΟ ΛΑΜΠΑΙΝΑ 

ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΟ ΣΙΑΓΚΡΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΥΒΑΔΕΣ  ΤΟΥ

Η ΔΕΣΗ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΜΑΥΡΟΖΟΥΜΕΝΑ 

ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ ΣΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΛΙΝΑΔΡΟΥ,ΠΡΙΝ ΓΙΝΕΙ ΔΡΟΜΟΣ

ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΠΟΥ ΣΤΕΓΑΖΟΤΑΝ Ο  ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΤΟ 1920

ΒΑΛΥΡΑΙΟΙ ΣΤΑ ΡΥΖΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ

ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ ΠΟΥ ΣΩΖΕΤΑΙ  ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΛΑΤΥ

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΤΟ 1953. Η ΑΝΤΛΙΑ ΤΣΙΛΙΚΑ ΑΔΕΙΑΖΕΙ ΤΟ ΝΕΡΟ,ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΔΙ.

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ) ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΥΔΡΟΝΟΜΕΑΣ, ΜΕ ΤΟΝ ΕΞΑΔΕΛΦΟ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟ

ΣΤΑ ΡΥΖΙΑ ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΟ ΤΑΜΠΟΥΚΙ

ΛΙΑΣΙΜΟ ΡΥΖΙΟΥ 

                              ΕΡΓΑΤΡΙΕΣ ΣΤΑ ΡΥΖΙΑ

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΣΤΑ ΡΥΖΙΑ ΚΑΙ ΠΙΣΩ ΤΑ ΕΞΑΔΕΛΔΙΑ ΜΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗ ΒΑΚΡΙΝΟΥ 

ΤΟ ΤΡΑΚΤΕΡ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΦΟΡΤΩΜΑ ΤΟΥ ΡΥΖΙΟΥ

ΤΟ ΤΡΑΚΤΕΡ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ 

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ  ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΚΑΙ ΝΕΟ ΤΡΑΚΤΕΡ ΣΤΗ ΒΑΑΛΥΡΑ

Ο ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΣ ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΣΕ ΓΚΡΑΒΟΥΡΑ

ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟ ΑΥΛΑΚΙ ΠΟΥ ΑΡΔΕΥΕ ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΜΕ ΛΑΤΖΑ

Η ΣΤΕΡΝΑ ΛΙΝΑΡΔΟΥ 

Η ΣΤΕΡΝΑ ΛΙΝΑΡΔΟΥ.

ΜΑΣ ΘΥΜΙΖΕΙ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΑΥΛΑΚΙ Η ΤΡΥΠΑ ΠΟΥ ΓΕΜΙΖΕ ΝΕΡΟ ΤΗ ΣΤΕΡΝΑ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΛΙΝΑΡΔΟΥ ΟΠΩΣ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΟΥ ΑΡΔΕΥΕ ΜΕ ΤΗ ΛΑΤΖΑ ΛΟΓΟ ΥΨΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ 

Ο ΜΠΑΞΕΣ ΜΑΣ ΠΟΥ ΚΑΠΟΤΕ ΗΤΑΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ 

ΤΟ ΠΑΡΟΠΛΙΣΜΕΝΟ ΠΗΓΑΔΙ ΣΕ ΑΧΡΗΣΤΙΑ

ΤΑ ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ ΣΕ ΟΜΟΡΦΙΑ, ΤΑΞΗ ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΠΟΥ ΠΕΡΝΟΥΣΕ ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ 

ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΟ ΝΟΡΙΑ  ΜΠΟΥΖΑΛΑ 

ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΑΚΙ 

ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ 

Η ΓΟΥΒΑ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΚΟΜΕΣΗ, ΣΤΟ ΒΛΑΧΟΠΟΡΟ

ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΑΚΙ

Η ΛΑΤΖΑ

Η ΛΑΤΖΑ ΣΟΥ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ

ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΑ ΝΟΡΙΑ ΛΙΟΝΤΗΡΗ-ΜΠΟΥΖΑΛΑ

ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΟ ΝΟΡΙΑ 

ΥΔΡΟΝΟΜΕΙΣ  ΛΥΡΑΣ, ΜΠΑΤΑΛΙΑΣ ,ΜΑΝΙΑΤΗΣ , ΚΟΝΤΟΔΗΜΟΣ.