Αφιερωμένο στους αγίους πατέρες , που υπηρέτησαν και υπηρετούν τον Κύριο, στον Ι.Ν. του Αγίου Αθανασίου της Βαλύρας
Θέση
πρώτη:
Πιστεύουμε στον ένα, Τριαδικό Θεό,
Πατέρα, Υιό και Άγιο Πνεύμα, που είναι τρεις υποστάσεις, αλλά μία θεότητα και
ένα βάπτισμα. Ο Θεός , που είναι ο Πατέρας όλων μας, δημιούργησε
το κόσμο, όπως αναφέρεται στη
Παλαιά Διαθήκη. Λέμε το Πιστεύω, ως Ορθόδοξοι
Χριστιανοί, όχι τυπικά, αλλά ουσιαστικά. Η πίστη μας κραδαίνει τον νου και
την καρδιά μας. Θέλουμε να ενωθούμε με τον
Θεό, κι όλο μας το είναι αναζητεί τον Νυμφίο της εκκλησίας μας.
Θέση
δεύτερη:
Κάθε
άνδρας ή γυναίκα, που προσκολλάται στον Κύριο ,είναι ένα πνεύμα μαζί του. Για
να συμβεί αυτό, πρέπει ο άνθρωπος να είναι άγιος στο σώμα και στο πνεύμα και να
ασχολείται πρωτίστως με θεάρεστα έργα,
ώστε να γίνει η πίστη του πράξη. Πολλές κοσμικές σχέσεις λερώνουν ηθικώς
την ψυχή. Για παράδειγμα, μία χήρα μπορεί να μην έχει επαφές με άντρα, να νηστεύει και να προσεύχεται τυπικά, αλλά να ασχολείται διαρκώς με τα
κτήματα και τα υπάρχοντά της. Η φροντίδα
της περιουσίας της είναι ο άντρας της, γιατί δεν ενδιαφέρεται πρωτίστως για το
έργο του Θεού, άρα ο Χριστός δεν είναι ο νυμφίος αυτής. Το έργο του Θεού
απαιτεί νοητική και ψυχική απαλλαγή από την κοσμική δέσμευση. Ο Κύριος είναι
ελεήμων. Πώς θα ενωθεί η χήρα με τον νυμφίο, όταν η περιουσία της είναι το
βασικό της μέλημα και όχι η ελεημοσύνη και φροντίδα των άλλων; Πως θα δυναμώσει
,χωρίς αγάπη και προσφορά προς τους
άλλους, η πίστη της; Ο Χριστός, πάνω στον σταυρό προσφέρει το σώμα και το αίμα
του για μας. Πώς η χήρα θα αγγίξει αυτό το ύψος;
Θέση
τρίτη:
Πολλά
από τα γνωρίσματα του Νυμφίου της εκκλησίας , χρειάζεται να διακρίνουν εκείνον ή εκείνη, που θέλει να ενωθεί μαζί
του. Το βασικό είναι να φωτιστεί η διάνοια με ύμνους και δοξολογίες, άρα
να πηγαίνουμε εμείς οι κοσμικοί τακτικά στην εκκλησία , να κοινωνούμε, να μελετάμε τις γραφές και
να υμνούμε στο σπίτι μας τον Κύριο. Ο νους μας να είναι καθαρός και η καρδιά
μας απονήρευτη, να είμαστε πράοι,
ήρεμοι, ανεξίκακοι, να αντέχουμε τα ραπίσματα της ζωής και να μην τα
ανταποδίδουμε, να είμαστε ελεήμονες και ευσπλαχνικοί, όπως ο Κύριος. Με αυτό
τον τρόπο θα βαστάξουμε τον σταυρό του Εσταυρωμένου. Εκείνος που υπομένει ,όταν βρίζεται , δεν
είναι ανόητος ούτε διακρίνεται από αφροσύνη. Είναι σοφός κατά τον Θεό. Χρειάζεται
πολύ μεγάλη μαεστρία για να αντιπαρέρχεται κάποιος την κακία και να μην την
ανταποδίδει, ενδίδοντας στις δόλιες επιβουλές του διαβόλου, που κατακλύζει
αρνητικά τη σκέψη μας και μας παροτρύνει
σε εκδίκηση,“οφθαλμόν αντί οφθαλμού”. Ο ίδιος ο διάβολος είναι φρόνιμος στη
κακία, αλλά πάσχει από εγωισμό και πολύ υπερηφάνεια, μας εξηγεί ο Μέγας Αθανάσιος.
Στο Ματ.10,16 Ευαγγέλιο , λέγει ο Κύριος ,να είμαστε “φρόνιμοι όπως οι όφεις
και άκακοι, όπως αι περιστεραί”.
Θέση
τέταρτη:
Εκείνος
που είναι ανόητος για τον κόσμο αυτό, είναι σοφός για τον Θεό.
Οι
άνθρωποι έξυπνους και φρόνιμους θεωρούν
εκείνους, που πολλαπλασιάζουν τα χρήματά τους, είναι ανταγωνιστικοί στο
εμπόριο και χτίζουν εταιρίες κολοσσούς. Ο Θεός όμως αυτούς τους θεωρεί ανόητους
και άφρονες. Για παράδειγμα, τον Θαλή τον Μιλήσιο, που ήταν ένας από τους
μεγαλύτερους σοφούς της εποχής του, τον θεωρούσαν ανόητο, γιατί, ενώ ήταν σοφός, παρέμενε φτωχός. Κάποτε, που είχαν
μεγάλη καρποφορία οι ελιές στη πόλη του, νοίκιασε πολλά ελαιοτριβεία και μάζεψε αρκετά χρήματα. Κάλεσε τους πάντες στην αγορά
και σκόρπισε τα κέρδη του, για να κατανοήσουν ότι τα χρήματα δεν του χρησίμευαν
σε κάτι, πέραν των βασικών του , περιορισμένων, καθημερινών αναγκών. Ο Θεός
θέλει να είμαστε φρόνιμοι στα
επουράνια πράγματα και όχι στα κοσμικά. Για να το καταφέρουμε,
πρέπει να κάνουμε το θέλημα του και να
τηρούμε τις εντολές του.
Θέση
πέμπτη:
Το
μεγαλύτερο φάρμακο για τη σωτηρία μας είναι η ταπεινοφροσύνη. Ο Σατανάς
δεν εξέπεσε από τον ουρανό λόγω πορνείας, μοιχείας, κλοπής, αλλά η υπερηφάνεια
του τον καταπόντισε στα κατώτερα μέρη της αβύσσου. Ήθελε να ανέβει στα ύψη και να
στήσει τον θρόνο του εμπρός στο Θεό και να γίνει όμοιος του. Δεν ήθελε να
υπηρετεί τον Θεό και να ενωθεί μαζί του. Γι αυτό και η κληρονομιά του είναι το
πυρ το αιώνιο και το σκότος το εξώτερον.
Στο Ματ. 20, 26-27 λέγει ο Κύριος ότι “όποιος θέλει να είναι μεγάλος ανάμεσά
σας, ας γίνει δούλος όλων”. Η συνεχής και ανιδιοτελής προσφορά και η
ταπεινότητα είναι θεάρεστα στον Θεό και οδηγούν στην αιώνιο ζωή.
Θέση
έκτη:
Η
αγάπη για τη νηστεία, σε συνδυασμό με
τη προσευχή και την ελεημοσύνη, σώζουν τον άνθρωπο από το θάνατο. Η νηστεία
αναφέρεται όχι μόνο στη τροφή, αλλά και στη νηστεία των παθών ,που αναλύει ο
Άγιος Αθανάσιος στη συνέχεια.
Μας
προτρέπει να μην στολίζουμε στο σώμα μας
με φθαρτά ενδύματα, αλλά με λιτά, με αυτά που αρέσουν στον Θεό. Η νηστεία
και η υπακοή οδηγούν στον παράδεισο. Ο Κύριος ζητάει από εμάς καθαρή καρδιά, σώμα ηθικά
αγνό και σκληραγωγημένο, από τη νηστεία
των τροφών. Προτείνει να μην πιστεύουμε σε αυτούς που λένε τρώγε,
γιατί θα αδυνατίσεις και θα αρρωστήσεις.
Αναφέρει, ως παράδειγμα, τους τρεις παίδες και τον Δανιήλ (Δαν. 1, 12)
που αιχμαλωτίστηκαν από τον Ναβουχοδονόσορα, τον βασιλέα της Βαβυλώνας. Ο
βασιλιάς πρόσταξε τον ευνούχο του να φροντίσει ώστε να τρέφονται οι αιχμάλωτοι
από τη τράπεζα του βασιλέως. Οι τρεις παίδες και ο Δανιήλ όμως παρακάλεσαν
,κρυφά ,τον ευνούχο να τρώγουν μόνο όσπρια και να πίνουν νερό. Του πρότειναν
να δώσει τροφή για δέκα μέρες στα άλλα
παιδιά , από τη τράπεζα του βασιλιά και
σε αυτούς αντίστοιχα , μόνο όσπρια και νερό. Μετά από δέκα μέρες ,τα πρόσωπα εκείνων
που έφαγαν όσπρια, ήταν πιο υγιή από των παιδιών που έλαβαν τροφή από το τραπέζι
του βασιλιά. Οι καρποί της γης είναι η πραγματική τροφή, σχεδιασμένη εξ
αρχής από τον Θεό, για να τρώγει και να θρέφεται ο άνθρωπος , όπως αναφέρεται στη Παλαιά Διαθήκη.
“Και
είπε ο Θεός: Ιδού, σας έδωσα όλα τα σπερματοφόρα φυτά, τα οποία βρίσκονται σε
ολόκληρη την επιφάνεια της γης και τα δέντρα, που παράγουν σπερματοφόρους
καρπούς. Όλα αυτά είναι δικά σας για διατροφή. Σε όλα τα άγρια θηρία της γης,
στα πετεινά του ουρανού και σε κάθε ερπετό ,που έρπει πάνω στη γη, το οποίο
έχει ψυχή ζωής, έδωσα κάθε χόρτο χλωρό για βρώση. Και έτσι έγινε”(Γεν.1,29-30).
Το γεγονός ότι η ανθρωπότητα οδηγήθηκε στη σαρκοφαγία ,σήμανε την πνευματική έκπτωση του ανθρώπου και την
απομάκρυνσή του από τον Θεό. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι εξελίχθηκε με
αυτόν τον τρόπο ο ανθρώπινος εγκέφαλος, γιατί ποτέ δεν είδαν τον Θεό ,που
κρατάει τα γκέμια του άλογου νου τους , άνω
της κεφαλής τους. Το δεσμωτήριον της ψυχής και του νου έγινε πιο βαρύ,
λόγω έλλειψης νηστείας. Σήμερα, οι “αναζητητές της αλήθειας”, επιμένουν ότι ο
Θεός, στη συνέχεια, αφού έφτιαξε τον άνθρωπο και είδε ότι κατέληξε κρεατοφάγος,
λυπήθηκε τους Ισραηλίτες ,που πεινούσαν
στην έρημο, και τους έριξε ορτύκια από τον ουρανό!Η ανθρωπότητα έχει παραμείνει
δέσμια ,όχι πλέον στα ορτύκια εξ ουρανού , αλλά στη βιομηχανία κρεάτων, πάσης
φύσεως, και τα φίδια όπως τους ίππους
και τους σκύλους καταβροχθίζουν, με συνταγές γκουρμέ, οι άλογοι άνθρωποι.
Θέση
έβδομη:
Η
νηστεία θεραπεύει ασθένειες, ξηραίνει ανίατες μάστιγες και εκδιώκει τους
δαίμονες., λέγει ο Άγιος Αθανάσιος. Η νηστεία είναι αγγελικό βίωμα
και εκείνος που νηστεύει, λαμπρύνει τον νου του, καθαρίζει τη καρδιά του, αγιάζει
το σώμα του και ζει σύμφωνα με την αγγελική τάξη. Οι δαίμονες φεύγουν με
προσευχές και νηστείες , είπε ο Κύριος ( Ματθ.17, 18-20).Η νηστεία λογαριάζεται
όχι σε
εκείνον που απέχει μόνο από τα φαγητά, αλλά κι από κάθε πονηρή πράξη ,ή σκέψη ,δηλαδή,
απέχει από τα πάθη του. Χρειάζεται να προσέχουμε το στόμα μας.
Ο πονηρός λόγος, η οξυθυμία, το ψεύδος, η
επιορκία και η καταλαλιά ,σε βάρος του πλησίον, αναιρούν τη νηστεία των φαγητών
και πάει ο κόπος μας χαμένος. Και η φιλαργυρία βλάπτει πολύ και είναι ενάντια
στη νηστεία, γιατί εκείνος που αγαπάει το χρήμα ,δεν μπορεί να αγαπά ταυτόχρονα
και το Χριστό.
Θέση
όγδοη:
Η ματαιοδοξία
και η αλαζονεία είναι ενάντια στην πρόοδο προς την αρετή. Ο διάβολος, ως
κακός λογισμός, μας κάνει ματαιόδοξους, λέγοντας μας ότι έχουμε πολύ
προοδεύσει, με στόχο να γίνουμε νωθροί, αμελείς και να σταματήσουμε να
ασκούμαστε στην αρετή. Να μην καταδεχόμαστε τέτοιους επαίνους. Να λέμε, όταν θα
εξέλθω από το σώμα αυτό, τότε θα δούμε τι πραγματικά είμαι.
Ούτε
να εξευτελίζουμε αυτούς που δεν
νηστεύουν. Υπάρχει όμως και μία άλλη μεθόδευση από τον διάβολο. Προτρέπει
πολλές φορές την υπερβολική νηστεία, με
απώτερο στόχο, να καταστήσει το σώμα ασθενικό και άχρηστο. Γι αυτό, η
νηστεία χρειάζεται ένα μέτρο. Οι
μοναχοί τρώνε μετά την ενάτη ώρα, δηλαδή στις τρεις το μεσημέρι, αφού έχουν
ζητήσει συγχώρηση για τα παραπτώματά τους και έχουν προσευχηθεί. Ο Άγιος
Αθανάσιος έτρωγε ψωμί με λάχανα και λάδι ,αφού πρωτίστως ευλογούσε τις τροφές του με τις προσευχές
του. Σωστά αναφέρει ,ότι όλες οι
άψυχες τροφές είναι καθαρές. Αυτό χρειάζεται να το λάβουμε σοβαρά υπόψη
μας, αν θέλουμε πραγματικά να θεραπευτούμε, άλλωστε ,ο ίδιος ο Θεός δεν θα
έλεγε να τρώμε εμείς οι άνθρωποι τους
καρπούς της γης, και τα ζώα το χορτάρι, αν ήξερε ότι είναι βρώμικα ,δεν τα είχε αγιάσει και προσφέρει απλόχερα στα δημιουργήματα
Του.
Θέση
ένατη:
Χρειάζεται
να ασκούμαστε κρυφά και να μην το διατυμπανίζουμε.
Ο
Ουράνιος Πατέρας, που βλέπει τα πάντα,με τη παραμικρότερη λεπτομέρεια, θα αποδώσει τον έπαινο στα φανερά. Γιατί, αν
φανερώνουμε τον τρόπο που ζούμε , ότι δηλαδή ασκούμαστε για να πλησιάσουμε τον
Κύριο, γινόμαστε ματαιόδοξοι και είναι σε βάρος μας. Αν όμως δούμε κάποιον
συνάνθρωπό μας ,που προσπαθεί πολύ για να οδεύσει προς την αρετή, μπορούμε να
τον βοηθήσουμε και να του αποκαλύψουμε ορισμένα πράγματα. Αυτό είναι μία προσπάθεια
εκ μέρους μας, για να σωθεί μία άλλη ανθρώπινη ψυχή. Όποιος θέλει πραγματικά να
ακούσει, του λέμε εκείνο, που ουσιαστικά
τον συμφέρει και θα τον βοηθήσει να πλησιάσει τον Χριστό. Ο Κύριος είπε
να μη ρίχνουμε στους χοίρους και στους κύνες (σκύλους), δηλαδή στους ανθρώπους που διάγουν βίο ανέντιμο, τα μαργαριτάρια,
τους θείους λόγους του Χριστού
(Ματ.7,6).Γιατί, άδικα θα χάσουμε το χρόνο μας και θα παρεξηγηθούμε. Μόνο οι
άξιοι πρέπει να λαμβάνουν τους “μαργαρίτας της θείας γνώσεως”.
Θέση
δέκατη:
Είναι
μακαρία η ψυχή, που άκουσε και πράττει
αυτούς του λόγους,Το όνομά της θα γραφεί στο Βιβλίο της Ζωής και θα
βρεθεί στο Τρίτο Τάγμα των Αγγέλων. Χρειάζεται να προσευχόμαστε, να
ψάλλουμε και να διαβάζουμε μόνοι μας, κρυφά. Αν υπάρχουν και άλλοι ,δυο τρεις
,που συνάδουν μαζί μας, μπορούμε να πορευόμαστε μαζί, με θάρρος και ανδρεία .
Οι γυναίκες που ευχαρίστησαν τον Θεό, θα λάβουν τάξη ανδρών στη Βασιλεία των
Ουρανών. Ελπίζουμε στο Θεό και παραμένουμε αφιερωμένοι νύχτα και
μέρα. Δηλαδή, φυσιολογικό είναι να μας
απασχολούν τα γήινα πράγματα, αλλά η σκέψη μας πρέπει να επανέρχεται
πάντα στο Θεό, να είναι ο νους και ο λογισμός μας “εαυτώ και Θεώ συστρεφόμενος”.
Ο άνθρωπος, που ζει βίο ακόλαστο, έχει
πεθάνει, αν και ακόμη ζει. Η χήρα όμως ,που είχε έναν άντρα, ήταν φιλόξενη,
ανέθρεψε παιδιά, ανακούφισε θλιμμένους και αφιερώθηκε σε κάθε έργο αγαθό ,
αξίζει και θα λάβει τη τιμή της “καλής χήρας”, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος (Α΄Τιμ. 5,3-13).
Θέση
ενδέκατη:
Σεβασμός προς το ανθρώπινο σώμα,
σημαίνει ότι δεν το εκθέτουμε γυμνό δημόσια, η ενδυμασία μας είναι
κόσμια, αλλά και η συμπεριφορά μας. Δεν προκαλούμε τους άλλους, με λόγια,
βλέμματα και πονηρά χαμόγελα, ούτε επιδεικνύουμε τα φθαρτά κάλλη μας. Δεν
προσευχόμαστε ξυπόλυτοι, αλλά με τα κατάλληλα υποδήματα, που καλύπτουν τα πόδια
μας. Αν μελετήσουμε τι πραγματικά σημαίνει ιεροπρεπής ενδυμασία, θα
διαπιστώσουμε, ότι οι προγιαγιάδες και παππούδες μας ήταν πολύ πιο σωστοί από
εμάς σήμερα, όσον αφορά τον σεβασμό του σώματός τους. Τους διέκρινε μία αρχοντιά. Εμείς , θύματα στο βωμό της διεθνούς μόδας ,έχουμε
χάση την αξία μας και ξευτελίζουμε καθημερινά το σώμα μας, και τον Κύριο,
σιωπηλά μας ανέχεται. Ακόμη και στην εκκλησία, η παρουσία μας καταμαρτυρεί πόσο
νωθρός και άλογος έχει καταστεί ο νους μας, αφού δεν έχουμε διάκριση, ώστε να
κοσμήσουμε θεάρεστα το ίδιο μας το σώμα,
πόσο μάλλον τον πνευματικό μας εαυτό, που παραμένει στα αγέννητα. Ο Άγιος
Αθανάσιος υποστηρίζει ότι το καθαρό νερό, και το σαπούνι χωρίς νίτρο, είναι τα
καλύτερα . Ιδίως οι μοναχές , όταν είναι ανάγκη και προσέρχονται σε δημόσια
λουτρά, να πλένουν με το ένα χέρι το πρόσωπό τους λίγο και τα πόδια τους, χωρίς
να εκθέτουν το σώμα τους, για να μη μολύνονται από τις κοσμικές, αρνητικές
ενέργειες. Αυτό ουσιαστικά ισχύει και για εμάς, τους κοσμικούς ανθρώπους.
Θέση
δωδέκατη:
Μας προτρέπει ο Άγιος Αθανάσιος να
ακολουθούμε καθημερινά τις ώρες της Σταυρώσεως του Κυρίου στον τρόπο της
ζωής μας και να αποφεύγουμε το πολυτελές μύρο και τα ακριβά αρώματα , για το
καλλωπισμό του σώματος. Να μην τα
χρησιμοποιούμε για να επιχρίσουμε, αλείψουμε το σώμα μας , ούτε να ραντίσουμε
τα ρούχα μας. Αν αρρωστήσουμε, μπορεί για ένα διάστημα να χρειαζόμαστε ειδική
αγωγή. Αυτή να την ακολουθήσουμε ,για να μην νομίσουν οι άλλοι ότι από τη πολλή άσκηση αδυνατίσαμε και ασθενήσαμε.
Χρειάζεται να αναπροσαρμόσουμε παροδικά
τη συμπεριφορά μας, λόγω της ιατρικής περίθαλψης και όταν αναρρώσουμε να
επανέλθουμε στο καθημερινό μας πρόγραμμα. Λέγει ο Άγιος Αθανάσιος, όταν
ανατέλλει ο ήλιος, καλό είναι να
βλέπει ότι διαβάζουμε τους
ψαλμούς του Δαβίδ. Στις 9:00πμ
στήθηκε το ξύλο του Σταυρού. Στις 12:00μμ ,
κρεμάστηκε ο Χριστός στο Σταυρό. Καλό είναι να προσευχόμαστε και
δεόμαστε με πολλή ειλικρίνεια , έστω και ολιγόλεπτα, εμείς οι κοσμικοί
.Κατά την ενάτη ώρα, δηλαδή στις 3:00μμ, σημαντικό είναι κατανοήσουμε τα παραπτώματά μας και παρακαλέσουμε τον Θεό να μας συγχωρήσει,
γιατί εκείνη την ώρα κρεμάστηκε ο Χριστός στο Σταυρό και παρέδωσε το
πνεύμα Του. Μετά από αυτή την ώρα ,μπορούμε να καθίσουμε στο τραπέζι , αφού
προσευχηθούμε , όπως ορίζει η εκκλησία μας,
και να φάμε. Η Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή είναι ημέρες νηστείας. Η
Δευτέρα είναι μέρα των Αγγέλων, η Τετάρτη της προδοσίας του Χριστού και η
Παρασκευή της Σταυρώσεως του Κυρίου. Σημαντικό είναι να ακολουθούμε το πρόγραμμα
νηστείας, που έχει ορίσει η εκκλησία μας .
Ο
Άγιος Αθανάσιος μας διδάσκει τον θείο τρόπο, πώς να προετοιμάζουμε τον εαυτό μας , πριν τη λήψη
της τροφής , λέγοντας την ακόλουθη ευχή:
Ευλογητός ο Θεός , ο ελεών και τρέφων ημάς εκ
νεότητος ημών, “ο διδούς τροφήν πάση σαρκί” πλήρωσον χαράς και ευφροσύνης τας
καρδίας ημών,ίνα πάντοτε πάσαν αυτάρκειαν έχοντες περισσεύσωμεν εις παν έργον
αγαθόν, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών, μεθ΄ου σοι πρέπει δόξα, κράτος, τιμή και
προσκύνησις συν αγίω Πνεύματι, εις τους αιώνας των αιώνων, αμήν.
Θέση
δέκατη τρίτη:
Ο άρτος και
η τροφή που λαμβάνουμε , ευλογείται με τις ακόλουθες ευχές:
Σταυρώνουμε
τρεις φορές τον άρτο , πριν καθίσουμε στο τραπέζι, και λέμε την ακόλουθη ευχή:
“Ευχαριστούμεν
σοι, Πάτερ ημών, υπέρ της Αγίας Αναστάσεως Σου, δια γαρ Ιησού του Παιδός σου
εγνώρισας ημίν αυτήν, και καθώς ο άρτος ούτος διεσκορπισμένος υπήρχεν ο επάνω
ταύτης της τραπέζης, και συναχθείς εγένετο έν, ούτως επισυναχθήτω σου η
Εκκλησία από των περάτων της γης εις την βασιλείαν σου, ότι σου εστίν η δύναμις
και η δόξα εις τους αιώνας των αιώνων, αμήν”.
Μόλις
απλώσουμε τον άρτο και καθίσουμε στο τραπέζι, λέμε ολόκληρο το “Πάτερ
ημών”.¨Οταν τελειώσει το πρωινό φαγητό λέμε
την ευχή: “Ευλογητός ο Θεός”,
όπως αναφέρεται στο τέλος της προηγούμενης, δωδέκατης θέσης. Με τις ευχές
μας το φαγητό και το ποτό είναι
ευλογημένα, αγιάζονται από τα λόγια που βγαίνουν από το
ίδιο μας το στόμα. Προτείνει να αποφεύγουμε άθεους, υπερήφανους ανθρώπους,
που δεν διακρίνονται από θεοσέβεια ,για να μην εξομοιωθούμε μαζί τους. Ο Θεός
είναι των πτωχών και των περιφρονημένων και η επίγεια δόξα των ανθρώπων δεν
είναι το ζητούμενο.
Θέση
δέκατη τέταρτη:
Κατά τον Άγιο Αθανάσιο,είναι ευλογημένη η
ψυχή που φυλάσσει αυτούς τους λόγους. Το πλοίο ,όταν δεν έχει καπετάνιο είναι
έρμαιο στα κύματα,μπορεί να σπάσουν οι βραχίονες των πηδαλίων του, να προσκρούσει πάνω σε
σκόπελο και να χαθεί. Έχουμε έναν
θεάρεστο κανόνα στη ζωή μας, βάσει του
οποίου μπορούν να διαμορφωθούν οι ηθικές αξίες και απόψεις μας για τη ζωή και αντίστοιχα
η συμπεριφορά μας . Με καπετάνιο τον
Χριστό, είναι ένας καλός τρόπος για να βαδίσουμε με ασφάλεια ,έως το
πέρας του βίου μας, παράλληλα να καθοδηγήσουμε σωστά αυτούς, για τους
οποίους φέρουμε ευθύνη σε αυτή τη ζωή. Ο Θεός μας παρακολουθεί και εκτιμά την
πρόοδό μας. Χωρίς εμείς να το αντιλαμβανόμαστε, μας καθαρίζει ως κηπουρός από τα ζιζάνια, ώστε να
προχωρήσουμε στη σωστή οδό και να αποδώσουμε θείο καρπό. Ο Άγιος Αθανάσιος ,εδώ
μας δίνει την αντίστοιχη δοξολογία
και ευχή, που είναι καλό να λέμε, όταν τελειώσει το γεύμα μας, στις 3:00μμ.
“Ελεήμων
και φιλεύσπλαχνος είναι ο Κύριος, έδωσε τροφήν εις εκείνους, που φοβούνται
Αυτόν.
Δόξα
Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι, και νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων
των αιώνων .Αμήν” (τρις).
Μετά
από αυτή τη δοξολογία ,λέμε την ακόλουθη ευχή:
“Ο
Θεός ο παντοκράτωρ και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, το όνομα το υπέρ παν
όνομα, ευχαριστούμεν και δοξολογούμεν σε, διότι ήξίωσας ημάς να γευθώμεν τα
αγαθά σου, τας τροφάς που τρέφουν το σώμα. Σε ικετεύομεν και σε παρακαλούμεν,
Κύριε, να δωρήσεις εις ημάς και τας επουρανίους τροφάς. Και δώσε εις ημάς να
τρέμωμεν και να φοβούμεθα το φρικτόν και τίμιον όνομά σου, και να μη
παραβαίνωμεν τας εντολάς σου. Τον νόμον σου και τα δικαιώματά σου εγκατέστησον
εις τας καρδίας ημών, αγίασε δε το πνεύμα, και την ψυχήν, και το σώμα ημών, δια
του ηγαπημένου Παιδός σου Ιησού Χριστού, του Κυρίου ημών, μετά του οποίου
πρέπει εις σε δόξα, κράτος, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των
αιώνων.Αμήν”.
Θέση
δέκατη πέμπτη:
Εκείνοι που δεν δοξάζουν τον Θεό στη
τράπεζα είναι εχθροί του Σταυρού του Κυρίου, λέγει ο Άγιος Αθανάσιος. Ο Θεός
είναι η κοιλιά τους , τρώγουν σαν τα άλογα ζώα, και τα καυχήματα τους προκαλούν
ντροπή. Είναι εξελικτικά χειρότεροι από
τα κτήνη και τα θηρία, γιατί κι αυτά γνωρίζουν τον Θεό που τα δημιούργησε ,και
τον ευλογούν. Το Άγιο Πνεύμα τα προστάζει να ευλογούν τον Κύριον(Δαν.Υμν. τριών
παιδ. 58). Οι άνθρωποι ,που πλάστηκαν από τα χέρια του Θεού και φορούν την
εικόνα του ,δεν τον γνωρίζουν ή με το
στόμα τους τον ομολογούν και με τα έργα τους τον αρνούνται. Η πίστη άνευ
έργων είναι νεκρή (Ιακ.2,19-20).
Ο
Κύριος στο Ευαγγέλιο (Ματθ. 7, 21) μαρτύρησε ότι “δεν θα εισέλθει στη Βασιλεία
των Ουρανών καθένας που λέγει Κύριε, αλλά εκείνος που εκτελεί το θέλημα του
Πατρός του στους ουρανούς” επίσης αναφέρει ότι το όνομα το Κυρίου να μην το
επικαλούμεθα για ασήμαντο λόγο.
Θέση
δέκατη έκτη:
Ας
μη λείπει ο ύμνος του Θεού ποτέ από τα χείλη μας, ιδιαίτερα κατά τον Εσπερινό. Στις 18:00μμ, είναι η
δωδέκατη ώρα, που κατέβηκε ο Κύριος στον Άδη και τον κατάργησε. Ο Κύριος
συνέτριψε τις χάλκινες πύλες του Άδη και έσπασε του αδαμάντινους μοχλούς αυτών.
Προσευχόμαστε κατά τον Εσπερινό, βλέπουμε το Ιλαρόν Φως της Θείας Δόξης και
Υμνούμε την Τριαδική Θεότητα, εκ βάθους καρδίας.
Θέση
δέκατη έβδομη:
Οι μεγάλες ανομίες με τα δάκρυα της μετάνοιας
μας εξαλείφονται.Πένθος δακρύων δίνεται, λέγει ο Άγιος Αθανάσιος, σε εκείνους που νέκρωσαν τα μέλη τους, τα επί
της γης, δηλαδή όσοι δεν φροντίζουν να ικανοποιήσουν τις σαρκικές τους
επιθυμίες. Γιατί έχουν τον νου καθαρό και οξύ το βλέμμα της διανοίας,
αντιλαμβάνονται τις τιμωρίες στον Άδη, τα αιώνια βάσανα, το πυρ το αιώνιο, το
σκότος το εξώτερο, τον κλαυθμό και τρυγμό των οδόντων. Βλέπουν τα επουράνια
χαρίσματα που χάρισε ο Θεός στους αγίους, τα βασιλικά ενδύματα, τα φωτισμένα
δωμάτια, τις πνευματικές απολαύσεις και τη ζωή την αιώνιο. Ορούν με τον καθαρό νου και τους εσωτερικούς
τους οφθαλμούς τον Θεό και με δάκρυα τον παρακαλούν να απαλλαγούν από τα δεινά
της κολάσεως, και να αξιωθούν των επουρανίων αγαθών. Όπως ο Πέτρος, έκλαψε
πικρά ,που απαρνήθηκε το Χριστό και αγίασε(Ματ.26.75) έτσι και κάθε ψυχή, που
μετανοεί και αναζητεί ειλικρινά, μετά δακρύων τον Κύριο θα αγιάσει.
Θέση
δέκατη όγδοη:
Οι
άγιοι, γνωρίζοντας τις επουράνιες απολαβές, απαρνήθηκαν τον πρόσκαιρο τούτο
κόσμο και εργάστηκαν με θλίψη και στενοχώρια για να κερδίσουν την ουράνιο
βασιλεία. Η οδός της σωτηρίας είναι η στενή οδός ,είναι ο δρόμος της ηθικής και της εγκράτειας
σε αυτή τη ζωή και όχι των ανέντιμων
απολαύσεων και ανέσεων. Καλλιέργησαν τον πνευματικό τους εαυτό και
έφθασαν στην αγιότητα οι δίκαιοι αυτής της γης.
Βλέπουμε ανθρώπους που κυκλοφορούν γύρω μας , αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι
πραγματικά είναι ζωντανοί. Για να είναι ζωντανοί ,πρέπει πρωτίστως να φωτιστεί
η διάνοια τους και να αποκτήσουν έλλογο νου κατά τον Θεό. Να έχουν θεία διάκριση και να αντιληφθούν τι
ουσιαστικά συμβαίνει στον πρόσκαιρο τούτο κόσμο. Υπάρχουν δύο δρόμοι λέγει ο
Άγιος Αθανάσιος, της ζωής και του θανάτου. Ο ανέντιμος κοσμικός δρόμος είναι
του θανάτου και της δικαιοσύνης είναι ο δρόμος της αιώνας ζωής. Η Αγία γραφή
λέγει ότι όπου κι αν στραφεί ο ασεβής αφανίζεται(Παρ. 12,7).Γιατί και σε αυτή
τη ζωή βασανίζεται και στην αιώνιο. Αντίθετα, οι άγιοι εξέρχονται από τον
κοπιαστικό τούτο βίο και εισέρχονται στα αγαθά , που έχουν ετοιμαστεί γι
αυτούς.
Θέση
δέκατη ένατη:
Ο
κοσμικός άνθρωπος δεν κοπιάζει σε αυτή τη ζωή με τον ίδιο τρόπο που κοπιάζει
ένας δίκαιος κατά τον Θεό. Οι κοσμικοί άνθρωποι εξαρτώνται από τα χρήματα, την
αύξηση αυτών , τα περιουσιακά τους στοιχεία , τις υποχρεώσεις της οικογένειας
τους, τις επιθυμίες τους και τις πρόσκαιρες απολαύσεις τους. Ο αναζητητής
του Θεού δεν ενδιαφέρεται τόσο για το τι θα φορέσει, αρκεί να είναι
κόσμιος, ούτε για το τι θα φάει. Αγρυπνά και προετοιμάζεται για να δεχτεί τον
Κύριο. Εμείς οι κοσμικοί, πολλές φορές κλαίμε από απελπισία, γιατί δεν
έχουμε ούτε 10 λεπτά την ημέρα στη διάθεσή μας , ούτε το κουράγιο, από τα
βάσανα που μας κατακλύζουν, για να ανοίξουμε ένα βιβλίο και να διαβάσουμε μία
προσευχή για το καλό μας. Γυρίζουμε στο σπίτι μας κατάκοποι και διαλυμένοι από
την κούραση, τρώμε βιαστικά σαν ζώα
και στη συνέχεια, οι απαιτήσεις
της οικογένειας μας βομβαρδίζουν
ακατάπαυστα. Είμαστε γονείς και οι
ευθύνες τόσο της εργασίας μας, όσο και απέναντι στα παιδιά μας μάς απομυζούν.
Μερικές φορές αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε σε ένα τέλμα, σε αδιέξοδο. Επειδή με αυτόν τον τρόπο, δεν
θα γλιτώσουμε από τα βάσανα ,που μας περιμένουν προσεχώς, γιατί δεν δουλέψαμε
με τον εαυτό μας, σε αυτή τη μαθητεία της ζωής και δεν θα αναπαυτεί περνώντας
από κρίση η ψυχή μας, καλό είναι θέσουμε
τον Χριστό ως καπετάνιο στη ζωή μας.
Δικαιούμαστε ώρες εργασίας με
τον εαυτό μας , σε καθημερινή βάση, και αυτό πρέπει να ισχύει σταθερά και αμετάκλητα. Είναι πολύ κρίμα, ωραίοι άνθρωποι
της προσφοράς προς τους άλλους ,να φεύγουν αφώτιστοι από αυτή τη ζωή , μακριά
από τη παρουσία του Θεού, στον καθημερινό τους βίο, σαν τσακισμένα καράβια,στα
σκοτεινά νερά.
Θέση
εικοστή:
Κατά
το μεσονύκτιο υμνούμε τον Κύριο, γιατί τότε
αναστήθηκε. Ο Θεός είναι η αγάπη και πέθανε υπέρ ημών για να μας
ελευθερώσει από κάθε ανομία, μας
επιβεβαιώνει ο Άγιος Αθανάσιος. Οι μοναχοί θυσιάζουν τη ζωή τους υπέρ
αλλήλων, υμνώντας τον Κύριο. Εμείς δεν αντιλαμβανόμαστε, πόσο οι προσευχές τους μας ωφελούν και φωτίζουν τη
ζωή μας . Λέμε τα ακόλουθα, κατά τον Άγιο Αθανάσιο, όταν θέλουμε να
προσευχηθούμε κατά το μεσονύκτιο:
“ Εγείρομαι κατά το μεσονύκτιον για να σε
ευχαριστήσω δια τα δίκαιας κρίσεις σου”. Στη συνέχεια διαβάζουμε ολόκληρο
τον 50ο ψαλμό από τα ψαλτήριο. Καλό είναι
να έχουμε, οι χριστιανοί στο σπίτι μας
,το βιβλίο με τους 150 ψαλμούς του Δαβίδ ,με την αντίστοιχη ερμηνεία τους. Κάθε
ψαλμός αφορά και διαφορετικό πρόβλημα του πρόσκαιρου βίου μας , όπως , για
παράδειγμα , αναφερόταν στους ψαλμούς ο
Άγιος Αρσένιος . Χρειάζεται να εντρυφήσουμε σε αυτή τη γνώση και εμείς, να χρησιμοποιούμε τους ψαλμούς, όταν θέλουμε
να ζητήσουμε κάτι συγκεκριμένο από τον
Θεό ,για τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Τα άγια λόγια ,που βγαίνουν από το
στόμα μας ,μάς αγιάζουν και καθαρίζουν
το περιβάλλον γύρω μας και τη οικογένεια μας. Αφού διαβάσουμε τον 50ο ψαλμό,
γονατίζουμε και ζητάμε συγχώρηση για συγκεκριμένα πράγματα που μας
αφορούν. Μπορούμε να διαβάσουμε και
περισσότερους ψαλμούς, όσους μπορούμε. Στο τέλος κάθε ψαλμού λέμε το αλληλούϊα.
Κατά
τον Όρθρο λέμε τα εξής:
Διαβάζουμε τον 62ο ψαλμό, ιδιαίτερα το 62,
2 που λέγει “ο Θεός ο Θεός μου, προς σε ορθρίζω. Εδίψησε σε η ψυχή
μου”.Συνεχίζουμε με το διάψαλμα Ευλογείτε πάντα τα έργα του Κυρίου τον
Κύριον(Δαν.Υμν.τριών παίδ.34) και το Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη,
εν ανθρώποις ευδοκία (Λουκ. 2,14).
Θέση
εικοστή πρώτη:
Όλος
ο νόμος και οι προφήτες συγκεφαλαιώνονται στις δύο εντολές του Κυρίου κατά τον
Ευαγγέλιο( Ματθ. 22, 37-40) που λέγει: “ Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ
όλης της καρδίας σου, και εξ όλης της ισχύος σου, και εξ όλης της ψυχής σου, και τον πλησίον σου ως
εαυτόν”. Λέγει ο Άγιος Αθανάσιος, ο Θεός είναι η αγάπη, κι αυτός που έχει
την αγάπη έχει τον Θεό. Είπε ο Κύριος ότι από αυτό θα γνωρίσουν όλοι ότι είστε
μαθητές μου, αν έχετε αγάπη μεταξύ σας (Ιω. 13,35).Την αγάπη προς τον
πλησίον μας πρέπει να τη δείξουμε όχι μόνο με λόγια ,αλλά και με έργα. Να
μην κρατάμε κακία και συνεχίζουμε να
παροργιζόμαστε μετά τη δύση του ηλίου. Πρέπει να είμαστε άκακοι σαν τα
μικρά παιδιά, που την άλλη ώρα ξεχνούν τα πάντα και συμφιλιώνονται μεταξύ τους,
γιατί έχουν μέσα τους την αγάπη του Χριστού.
Είπε
ο Κύριος, “ Εάν μη στραφήτε και γένησθε ως τα παιδία, ου μη εισέλθητε εις την
βασιλείαν των ουρανών”(Ματθ. 18,3).
Θέση
εικοστή δεύτερη:
Να μη
λυπάστε για υλικές ζημιές , απώλεια
αγαθών και ύβρεις στον κόσμο τούτο, γιατί η λύπη για πρόσκαιρα αγαθά προκαλεί
πνευματικό θάνατο, υποστηρίζει ο
Απόστολος Παύλος (Β΄Κορ. 7,10).Να μην υψώνουμε τη φωνή μας, ούτε να
κακολογούμε τους άλλους, όταν είμαστε οργισμένοι, να μη δίνουμε μάχες γι αυτό,
αλλά να λυπόμαστε μόνο για τις αμαρτίες μας. Να διατηρούμε το στόμα μας
αγιασμένο με ύμνους και δοξολογίες, λέγει ο Άγιος Αθανάσιος .Να είμαστε
φιλόξενοι και να υποκλινόμαστε στους δίκαιους και αγίους της εκκλησίας μας
, γιατί τον ίδιο το Θεό προσκυνάμε στην παρουσία εκείνων.
Να
ελεούμε τους άλλους. Όταν είμαστε καλεσμένοι σε κοσμικό τραπέζι να μην
παρασυρόμαστε, μπορούμε όμως να συμπορευθούμε με τους άλλους σε έναν πολύ μικρό
βαθμό,στο όνομα της φιλίας μας, όπως να δοκιμάσουμε λίγο κρασί στην υγεία τους.
Αν μας προτρέπουν να φάμε και να πιούμε να μην ενδώσουμε, παρά μόνο σε αυτά που
είναι συμβατά με τη διατροφή μας. Μπορούμε να το αποφεύγουμε με χαμόγελο, για
να μην αισθάνονται οι άλλοι ότι τους απορρίπτουμε.
Θέση
εικοστή τρίτη:
Στη
εκκλησία να είμαστε σιωπηλοί, να μη λέμε τίποτα και να προσέχουμε στην ανάγνωση των κειμένων και
στις ψαλμωδίες. Όταν ψάλλουμε και προσευχόμαστε να μην αφήνουμε άλλους λογισμούς να απασχολούν τη σκέψη μας , με αποτέλεσμα να μας
αποπροσανατολίζουν και ο διάβολος να εγκαθίσταται στο νου μας .Έχουν πολλή
μεγάλη σημασία και αντίκτυπο αυτά τα
γραφόμενα και πρέπει να κατανοήσουμε το βαθύτερο νόημα τους, λέγει ο Άγιος
Αθανάσιος. Η τήρηση αυτών των εντολών βοηθά
τον νου να εισέλθει στον βασιλικό νυμφώνα του Κυρίου. Αν φυλάξουμε όλες
αυτές τις εντολές ,που μας προτείνει ο Άγιος Αθανάσιος με προθυμία, θα βρούμε
σύμμαχο στη ζωή μας τον Θεό.
Επειδή
δεν γνωρίζουμε πότε ο νυμφίος θα κτυπήσει τη πόρτα μας, αν θα είναι κατά την
ώρα του πρώτου ύπνου ή το πρωί, καλό είναι να έχουμε έλαιον στη λαμπάδα μας κι
αυτό επιτυγχάνεται με τα καλά έργα μας , ιδιαίτερα με την αγάπη και προσφορά
προς τον πλησίον.
Θέση
εικοστή τέταρτη:
Η
άσκηση είναι δύσκολο έργο και η εγκράτεια δυσβάστακτος, αλλά τίποτα δεν είναι
γλυκύτερο από τον επουράνιο Νυμφίο. Η εγκράτεια είναι πολύ μεγάλη αρετή και
η αγνεία αποτελεί μέγα καύχημα, και
τα εγκώμια της παρθενίας, της
καθαρότητας του νου και της ψυχής είναι πολύ μεγάλα.
Καλό
είναι να εργαζόμαστε για την πνευματική μας άνοδο , όσο μπορούμε, έστω κι αν
ζούμε μέσα στον κόσμο. Ο Απ. Παύλος λέγει ότι “τα παθήματα του παρόντος βίου
ουδεμίαν αξίαν έχουν συγκρινόμενα με την μέλλουσαν δόξαν, που θα αποκαλυφθεί
εις ημάς”, (Ρωμ. 8,18).
Ο
πάναγνος νους του Αγίου Αθανασίου και η
θεία καρδία του, πλήρης αγάπης Χριστού, υμνούν την παρθενία και την εγκράτεια,
ίσως με έναν από τους πιο ωραίους τρόπους που ποτέ έχουν γραφεί, από τους
αγίους πατέρες της εκκλησίας μας.
Ώ
παρθενία, πλούτος ακατάληπτος!
Ώ
παρθενία, στέφανος αμαράντινος!
Ώ παρθενία,
ναός του Θεού, και κατοικητήριον του αγίου Πνεύματος!
Ά
παρθενία, πολύτιμε μαργαρίτη, που είσαι αφανής δια τους πολλούς και
μόνον
ολίγοι σε ευρίσκουν!
Ώ
εγκράτεια, φίλη του Θεού, η οποία εγκωμιάζεσαι από πολλούς!
Ώ
εγκράτεια, που μισείσαι από πολλούς, και που μόνον οι άξιοί σου σε γνωρίζουν!
Ώ
εγκράτεια , που είσαι αθάνατος, αποφεύγεις τον άδην, και έχεις κτήμα σου την
αθανασίαν!
Ώ
εγκράτεια, η χαρά των προφητών, και των αποστόλων το καύχημα!
Ώ
εγκράτεια, των αγγέλων ζωή, και των αγίων ανθρώπων στέφανος.
Ευτυχής
είναι εκείνος που σε έχει κάνει κτήμα του.
Ευτυχής
εκείνος που επιμένει να σε κατέχη με υπομονήν,
διότι αφού θα κοπιάση ολίγον, πολύ θα χαρή
μαζί σου.
Ευτυχής
εκείνος που ενήστευσεν όλον τούτον τον χρόνον,
διότι
θα κατοικήσει εις την άνω Ιερουσαλήμ
θα
χορεύση με τους αγγέλους,
και
θα αναπαυθή με τους αγίους προφήτας και τους αποστόλους.
Θέση
εικοστή πέμπτη:
Ο Άγιος Αθανάσιος μας προτρέπει να μην
παρεκκλίνουμε από αυτούς τους λόγους για την ωφέλεια της ψυχής μας. Να τους κάνουμε κτήμα μας και ο Θεός να μας
δώσει δύναμη για να τους φυλάσσουμε και
να τους συμβουλευόμαστε ,με φωτισμένη διάνοια, νου καθαρό και φωτισμένους τους
οφθαλμούς της ψυχής μας. Ο Θεός ετοίμασε τον αμαράντινο στέφανο γι αυτούς που
αγαπούν τον κύριο ημών και Σωτήρα Ιησού Χριστό, στον οποίο ανήκει η δόξα εις
τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Πηγή:
Βιβλιοθήκη Ελλήνων Πατέρων και Εκκλησιαστικών Συγγραφέων (ΒΕΠΕΣ).Άπαντα Αγίου
Αθανασίου, τόμος 9. Αθήναι: Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Ο Θεός μαζί σας!
Με διάπυρη
κατά Χριστόν αγάπη,
Ευθυμία
Η. Κοντοπούλου
Μάϊος,
2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου