Γνώμων Σωτηρίας: Ο Κατηχητικός Λόγος του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου που Ψάλλεται στην Αναστάσιμο Ακολουθία

  Αφιερωμένο στον Ραφαήλ, που γιόρταζε 10 Απριλίου

        Την εσπέρα του Μ.Σαββάτου και  Κυριακή του Πάσχα, αφού φθάσει προς το τέλος της η Αναστάσιμος Ακολουθία και λίγο πριν προσέλθουμε να μεταλάβουμε του Σώματος και του Αίματος του Χριστού , ο ιερέας διαβάζει τον Κατηχητικό Λόγο του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου. Ορισμένοι πιστοί, δεν  δίνουν την  ανάλογη προσοχή, ή  βρίσκονται  σε κατάσταση κατανύξεως, ακούνε μεν, αλλά αδυνατούν να ερμηνεύσουν τα λεγόμενα. Υπάρχουν και άλλοι, σχεδόν οι περισσότεροι , που έχουν ήδη αποχωρήσει από την εκκλησία με το πρώτο Χριστός Ανέστη. Κι όμως, είναι τόσο σημαντικό να  εντρυφήσουμε στον συγκεκριμένο Κατηχητικό Λόγο, που δύναται να αλλάξει τις Πασχαλινές μας συνήθειες!

      Μία από τις ωραιότερες ερμηνείες, αναγνωρισμένη από την Εκκλησία της Ελλάδος, είναι αυτή που παραθέτει στο Βιβλίο του “Η Μεγάλη Εβδομάς”, ο μακαριστός αρχιμανδρίτης, Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος. Το συγκεκριμένο βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 1967 και επανεκδίδεται συνεχώς . Ακολουθεί η ερμηνεία του κατηχητικού λόγου ,( 1969, σελ.606-613).

      “Όποιος είναι ευσεβής και αγαπά τον Θεόν, ας απολαύση την ωραίαν και λαμπράν αυτήν εορτήν του Πάσχα. Όποιος δούλος έχει αγαθάς διαθέσεις, ας εισέλθη γεμάτος από χαράν εις την ευφροσύνην του Θείου Δείπνου, που χαρίζει ο αναστάς Κύριος του. Όποιος κατεπονήθη με την νηστείαν, ας απολαύση τώρα την αμοιβήν του, που είναι το παρατιθέμενον ουράνιον Δείπνον.

      Όποιος από την “έκτην πρωινήν ώραν”, δηλαδή από την αρχή της ζωής του, υπηρέτησε τον Κύριον, ως πιστός δούλος Του, ας δέχεται σήμερον την αμοιβήν, που δικαίως του ανήκει.

      Όποιος προσήλθεν εις την πίστιν μετά την ενάτην πρωινήν, δηλαδή κατά την νεανικήν του ηλικίαν, ας συμμετάσχη και αυτός με προθυμίαν εις την κοσμοσωτήριον εορτήν της Αναστάσεως.

      Όποιος προσήλθεν εις την πίστιν μετά την δωδεκάτην μεσημβρινήν ώρα, κατά την ώριμον δηλαδή ηλικίαν, ας μην έχη ουδεμίαν αμφιβολίαν, αν θα τον δεχθή ο Χριστός, διότι ουδόλως πρόκειται να τιμωρηθή.

        Όποιος καθυστέρησε και προσήλθεν εις την πίστιν κατά την τρίτην απογευματινήν ώραν, κατά τα γηρατειά του δηλαδή, ας πλησιάση τον Κύριον χωρίς κανένα δισταγμόν και φόβον.

       Όποιος προσήλθεν εις την πίστιν κατά την πέμπτην απογευματινήν ώραν, κατά τας τελευταίας δηλαδή ημέρας της ζωής του,ας μη φοβηθή μήπως δεν τον δεχθή ο Θεός, επειδή εβράδυνε.

        Ο Κύριος είναι πλουσιοπάροχος εις τας δωρεάς Του, και δια τούτο δέχεται τον τελευταίον με την αυτήν προθυμίαν που εδέχθη και τον πρώτον. Παρέχει ανάπαυσιν και ειρήνην εις εκείνον που προσήλθεν εις τα τέλη του βίου του,όπως και εις εκείνον που υπηρέτησε τον Κύριον από την αρχήν της ζωής του, και εκείνον, που προσήλθε τελευταίος, ελεεί, και εκείνον, που προσήλθε πρώτος, περιποιείται, και εις εκείνον δίδει και εις αυτόν προσφέρει τας δωρεάς Του, και τα έργα της αρετής δέχεται, αλλά και την απλήν διάθεσιν αναγνωρίζει, και την πράξιν την αγαθήν τιμά, αλλά και την απλήν πρόθεσιν δια καλά έργα επαινεί.

       Επομένως, όλοι εισέλθετε εις την χαράν που χαρίζει ο Κύριος σας, και όσοι προσήλθετε πρώτοι, δηλαδή νέοι, και όσοι προσήλθετε δεύτεροι, δηλαδή γέροντες, λάβετε τον μισθόν σας, και όσοι είσθε πλούσιοι (πνευματικά) και όσοι είσθε πτωχοί, πανηγυρίσατε μεταξύ σας. Και όσοι εκυριαρχήσατε εις τα πάθη σας, αλλά και όσοι εδείξατε αμέλειαν δια την αρετήν, τιμήσατε την σημερινήν ημέραν. Και όσοι ετηρήσατε την νηστείαν και όσοι δεν την ετηρήσατε, ευφρανθήτε σήμερον. Η Τράπεζα είναι γεμάτη από τα Τίμια Δώρα, απολαύσατέ τα όλοι.

Ο Μόσχος που εθυσιάσθη δια τας αμαρτίας μας, ο Κύριος δηλαδή, είναι άφθονος και ανεξάντλητος, ουδείς λοιπόν επιτρέπεται να φύγη από τον ιερόν Ναόν πεινασμένος, χωρίς να χορτασθή με το Σώμα και το Αίμα Του. Όλοι απολαύσατε το πνευματικόν Συμπόσιον, που γίνεται δια τους πιστεύοντας, όλοι απολαύσατε τα πλούσια Δώρα, που προσφέρει η αγαθότης του Θεού μας. Ουδείς να θρηνή δια την πτωχείαν του, διότι παρουσιάσθη ήδη εμφανώς δια τής Αναστάσεως του Χριστού η βασιλεία του Θεού, που ανήκει εις όλους εξ ίσου. Ουδείς να οδύρεται δια τα πταίσματά του, διότι ο εκ τάφου αναστάς Χριστός είναι η συγχώρησις των αμαρτιών μας. Ουδείς να αισθάνεται πλέον φόβον ενώπιον του θανάτου, διότι ο θάνατος του Σωτήρος μας ηλευθέρωσεν από τον θάνατον και την φθοράν και μας έδωσε ζωήν αιώνιον και μακαρίαν.Αν και εκρατήθη ο Σωτήρ από τον θάνατον, εν τούτοις τον ενίκησε και τον εξηφάνισεν.Ο Κύριος μας, ου κατήλθεν εις τον άδην, ενίκησε και ελαφυραγώγησε τον άδην. Επίκρανεν ο Κύριος τον άδην, όταν ο άδης εγεύθη την Σάρκα Του. Και αυτό το γεγονός είχε προϊδει ο προφήτης Ησαϊας και εκραύγασε προς τον Χριστόν:Ο άδης επικράνθη, όταν Σε συνήντησε, Χριστέ, κάτω εις τα σκοτεινά βασίλειά του.Επικράνθη! Ευλόγως, διότι κατηργήθη.Επικράνθη! Ευλόγως, διότι κατέστη περίγελως.Επικράνθη! Ευλόγως, διότι εθανατώθη.Επικράνθη! Ευλόγως, διότι έχασε την εξουσίαν του.Επικράνθη! Ευλόγως, διότι έγινεν ο ίδιος δεσμώτης.Έλαβε σώμα θνητόν, το Σώμα του Χριστού και ευρέθη ενώπιον Θεού, διότι ο Χριστός δεν είναι άνθρωπος απλούς, αλλά Θεός ενανθρωπήσας.Έλαβε χώμα, δηλαδή γήϊνον Σώμα και συνήντησε τον εξ ουρανού Θεόν.Έλαβεν αυτό που έβλεπε το γήϊνον σώμα και κατέπεσε νικημένος εξ αιτίας εκείνου, της θεότητος δηλαδή, που τον έβλεπε.Πού είναι λοιπόν, θάνατε, το δηλητηριώδες κεντρίον σου; Πού είναι άδη η νίκη σου;Ανέστη ο Χριστός και εσύ έχεις κατανικηθεί! Ανέστη ο Χριστός και οι δαίμονες, που ενόμισαν ότι εθριάμβευσαν με την αποστασίαν των πρωτοπλάστων έχουν κατακρημνισθή! Ανέστη ο Χριστός και οι Άγγελοι χαίρουν, δια την σωτηρίαν των ανθρώπων!Ανέστη ο Χριστός και η ζωή κυριαρχεί! Ανέστη ο Χριστός και νεκρός δεν θα παραμείνη πλέον ουδείς εις το μνήμα, αφού όλοι θα αναστηθούν!Διότι ο Χριστός, εγερθείς εκ των νεκρών, έγινεν η αρχή της αναστάσεως εκείνων που έχουν κοιμηθή τον ύπνον του θανάτου. Εις Αυτόν ανήκει η δόξα και η εξουσία εις τους απέραντους αιώνας.Αμήν.

      Ο Κατηχητικός Λόγος του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, αναφέρεται στην ουσία της εορτής της Αναστάσεως του Κυρίου μας. Καθίσταται κατανοητό ,ότι είναι παράλογο να εγκαταλείψουμε στην αρχή ή στη μέση την Αναστάσιμο Ακολουθία ,δηλαδή  το θείο Δείπνο για το οποίο έχουμε λάβει επίσημη πρόσκληση από τον Κύριο μας, και να τρέξουμε στα σπίτια μας, για να προλάβουμε ζεστή τη μαγειρίτσα,  χωρίς να έχουμε πρωτίστως μεταλάβει του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου. Εργαστήκαμε σκληρά, για σαράντα μέρες ,και όταν ήρθε η ώρα να λάβουμε την πληρωμή μας , δεν ήμασταν εκεί και την χάσαμε ανεπιστρεπτί, για το συγκεκριμένο Πάσχα. Μας ενημέρωσαν ότι έστω κι αν δεν νηστέψαμε, αν  έχουμε πίστη αληθή , επίσης αγαθή πρόθεση και βρεθούμε στον χώρο πληρωμής την κατάλληλη ώρα, θα λάβουμε καλό  επίδομα και παραμελήσαμε να είμαστε παρόντες, ενώ έχουμε μεγάλη ανάγκη. Διανύουμε περίοδο πολύ μεγάλης φτώχειας , ψυχοπνευματικά, και δεν ενδείκνυται να χάνουμε τέτοιων ευκαιριών.  Επιστρέφουμε στα σπίτια μας, χωρίς την πλούσια δωρεά του Χριστού, αντικαταστήσαμε τη χαρά της θείας Κοινωνίας με γυαλιστερά τσουρέκια, με  πολλή μιζέρια, ματαιοδοξία, κατάθλιψη και αβεβαιότητα. Ας συνειδητοποιήσουμε ότι  χρειαζόμαστε ταπείνωση, υπομονή και διάκριση, ώστε να μην παρασυρόμαστε από τους   δαίμονες , όπως της γαστριμαργίας και τα πάθη μας, που οδηγούν στον Άδη . Οφείλουμε να δώσουμε στον εαυτό μας μία ευκαιρία για αλλαγή. Ποιος λογικός άνθρωπος θα προτιμούσε ένα τσουρέκι αντί τη θεία Κοινωνία; Εκτός και βρισκόμαστε ,εξελικτικά ,σε άλογη κατάσταση του νου. Χρειάζεται να ξεφύγουμε από τις  λάθος συνήθειες, που έχουν παγιωθεί μέσα μας και να τις ξεριζώσουμε αποτελεσματικά. Παράλληλα, φέρουμε ευθύνη απέναντι στη νέα γενιά. Δεν έχουμε περιθώριο, παρά να είμαστε πρότυπο για μίμηση και να οδηγήσουμε τα παιδιά και εγγόνια μας σε ένα υγιές και θεάρεστο μονοπάτι. Ο Κατηχητικός Λόγος του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου είναι Γνώμων της σωτηρίας μας.