Αφιερωμένο στους συνανθρώπους μας, οι οποίοι χρειάζονται βοήθεια ,λόγω των πρόσφατων πυρκαγιών στη Μεσσηνία
Ήταν μεγάλη και σημαντική η εορτή του Αγίου Φανουρίου, ιδιαίτερα για τις νέες νοικοκυρές και τις ανύπαντρες γυναίκες της Βαλύρας, εκτός από τις γιαγιάδες , οι οποίες παραδοσιακά εόρταζαν τον Άγιο, ως αναπόσπαστο μέρος της Χριστιανικής μας παράδοσης.
Κάθε σπίτι ετοίμαζε τη Φανουρόπιτά του με εννέα υλικά, όσο και τα τάγματα των αγγέλων, άλλοι πάλι με επτά , όσα τα μυστήρια της εκκλησίας και οι ημέρες της Δημιουργίας του Κόσμου.
Θυμάμαι, ήμουν δέκα ετών και η γιαγιά μου Κωνσταντινιά με έστειλε στο μπακάλικο της πλατείας, ενωρίς το πρωί της 26ης Αυγούστου ,για να αγοράσω τριμμένη κανέλα , ξανθή σταφίδα και σουσάμι.
Θα ετοίμαζαν δύο φανουρόπιτες με τη μητέρα μου και θα τις έψηναν στον ξυλόφουρνο στην αυλή στο σπίτι της γιαγιάς μου, που ήταν χαμηλά στη Δημοσιά, προς τη γέφυρα της Βαλύρας.
Καθώς ψώνιζα στο μπακάλικο του Μακρή, πέρασε ο παπά Δημήτριος Ξυδόπουλος, του φίλησα το χέρι και τον ρώτησα:
-Παππούλη, η μητέρα μου Ευγενία δεν θέλει να βάλει μόνο εννέα υλικά στη Φανουρόπιτα. Θέλει να προσθέσει κι άλλα, που μας κάνουν όλα μαζί δεκατρία!
-Δηλαδή ,τι θέλει να προσθέσει; με ρώτησε ο μακαριστός ιερέας.
-Θέλει να βάλει τριμμένο γαρίφαλο, και μαύρες σταφίδες, όχι μόνο σουλτανίνα και αμύγδαλο για στολισμό . Είναι σωστό; Γιατί τα τάγματα των αγγέλων είναι εννέα.
-Τα θυμάσαι εσύ ποια είναι; με ρώτησε ο άγιος πατέρας έκπληκτος.
Είχα μάθει να τα λέω μετρώντας με τα δάκτυλα τους Θρόνους, Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες και Αρχές και προσέθετα δύο εμπρός, τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ και δύο πίσω ,τους Αρχαγγέλους και τους Αγγέλους.
-Τα μετράω στα δάκτυλα μου παππούλη είπα, αλλά σήμερα μου φαίνεται ότι δεν τα θυμάμαι καλά.
- Δεν πειράζει, πες αυτά που θυμάσαι, με παρότρυνε , ενώ ο Αριστείδης μας κοιτούσε και χαμογελούσε.
Τελικά τα θυμήθηκα και τα είπα όλα, αλλά προσέθεσα αναλυτικά και ασυναίσθητα και άλλα τρία, τα Πολυόμματα, τα Μετάρσια και τα Πτερωτά, που το είχα ακούσει πρόσφατα στον Επινίκιο Ύμνο στην εκκλησία και με εντυπωσίασαν, αλλά δεν γνώριζα τι ακριβώς ήταν.
-Ιδού λοιπόν, η μητέρα σου θα προσθέσει κατ΄ εξαίρεση τρία επιπλέον υλικά για ευλογίες από τα Πολυόμματα, τα Μετάρσια και τα Πτερωτά, είπε χαμογελώντας ο σοφός ιερέας και μου εξήγησε:
Χερουβείμ και Σεραφείμ είναι τα άγια που άκουσες, είναι και άλλα μαζί, τα εξαπτέρυγα.
-Πότε το άκουσες; όταν ο ψάλτης είπε Άγιος Άγιος Άγιος Κύριος Σαβαώθ; ρώτησε ο παπά Δημήτρης.
-Όταν είπε Άξιον και δίκαιον απάντησα, αλλά δεν θυμόμουν να συνεχίσω πιο κάτω.
Ο Αριστείδης ρώτησε τι πίτα πρέπει να κάνουν οι γυναίκες όταν πέφτει η εορτή του Αγίου Φανουρίου σε μέρα νηστείας, δηλαδή Τετάρτη ή Παρασκευή.
-Αυτή είναι πολύ καλή ερώτηση, είπε ο πατήρ Δημήτριος. Κανονικά, θα πρέπει να ψήσουν μία αλάδωτη πίτα και να την προσφέρουν, γιατί όχι μόνο αυτές θα αρτύσουν ,αλλά και οι άλλοι θα παρασυρθούν εξ αυτών.
Η αλάδωτη πίτα εντυπώθηκε στη μνήμη μου, γι αυτό φρόντισα να ρωτήσω τη γιαγιά μου με την πρώτη ευκαιρία .Μου είπε ότι είναι ακριβώς όπως ο άρτος της εκκλησίας,που μας μοίραζαν στην εορτή του Αγίου Αθανασίου στην εκκλησία, παρασκευασμένος χωρίς λάδι και όπως η πίτα που θα έψηνε, χωρίς λάδι και λεμόνι.
Πολύ χάρηκε η γιαγιά και η μητέρα μου , γιατί ήθελαν μία μικρή ελευθερία στη παρασκευή της Φανουρόπιτας και είχαν ενοχοποιηθεί.
Αφού άναψαν ένα κερί και θύμιασαν μπροστά στην εικόνα του Αγίου, κάναμε τον σταυρό μας και μου έδωσαν να διαβάσω δυνατά το απολυτίκιο του Αγίου Φανουρίου. Στη συνέχεια τις βοήθησα με την προεργασία για τις πίτες. Ανακάτεψα και πέρασα από το κόσκινο το αλεύρι μαζί με το μπέικιν πάουντερ (Baking powder) για τη πίτα της μητέρας μου ,έστυψα τα πορτοκάλια και προετοίμασα το ξύσμα. Η γιαγιά ετοίμασε τον φούρνο και η μητέρα μου κοπάνισε στο μπρούτζινο γουδί τα καρύδια και πέρασε από ζεστό νερό τις σταφίδες για να μαλακώσουν , ύστερα τις άφησε να στραγγίσουν λίγο στο σουρωτήρι.
Η γιαγιά έφτιαξε μία δική της πίτα, σαν ψωμί ,και την άφησε για 2 ώρες να φουσκώσει. Όσο φούσκωνε η πίτα της ,φούρνισε ζυμωτό ψωμί με προζύμι και έψησε ένα μεγάλο ταψί με γεμιστά. Γύρω στο μεσημέρι είχε τελειώσει με τον φούρνο και πήγε κατευθείαν να πλυθεί και να δροσιστεί, γιατί έτρεχε ο ιδρώτας ποτάμι στο μέτωπο, κάτω από το τίμιο μαύρο τσεμπέρι της.
Ενώ ψήνονταν οι πίτες, είχα καθίσει στο τραπέζι στην αυλή ,και έγραφα σε ένα μπλε σχολικό τετράδιο ευχές για τα απωλεσθένα αντικείμενα, ό,τι θυμόνταν και ήθελαν να ζητήσουν από τον Άγιο , μια μου έλεγε η μητέρα μου και μια η γιαγιά μου.
Γράφε, γράφε είπαν, ο Άγιος Φανούριος να μας βοηθήσει για να βρεθούν τα εξής:
2.Ποιος άρπαξε το πριόνι του Λια στο κτήμα.
3. Από τι αρρώστια πάσχει η προβατίνα, η Γαλάνω.
4.Πού έπεσε ο σταυρός της Πότας.
5.Που είναι το μικρό σταυροκατσάβιδο του Λια και δεν το βρίσκει.
6.Πού είναι το αδράχτι της γιαγιάς Κωνσταντίνας.
7. Πού άφησε τη καλή μαγκούρα του ο παππούς Γιώργος.
8.Πού είναι κρυμμένη η παλιά ξύλινη εικόνα του σπιτιού που είχε κρεμασμένη η προγιαγιά στο κατώι.
9.Ποια από τις τρεις κόρες της γιαγιάς θα έχει τη καλύτερη τύχη
10.Αν θα βρει το σκουλαρίκι της η Λουκία, που πίστευε ότι της έπεσε στα Αγρίλια, μέσα στου Βίγκου το πηγάδι.
11.Που έπεσε η χρυσή βέρα του Βασίλη.
12.Ρώτησα αν μπορούσα να ζητήσω κι εγώ κάτι και μου είπαν ναι. Ζήτησα να μου φανερώσει ο Άγιος που είναι το δέντρο που τραγουδάει επάνω ένας σπίνος και αν καθίσεις από κάτω θα σου αποκαλύψει ο Θεός όλους τους θησαυρούς.
Η μητέρα και η γιαγιά μου ,έκπληκτες , με ρώτησαν ποιος μου το είπε αυτό.
-Ο παπά Γρηγοράκος το είπε, στο Μοναστήρι του Βουλκάνου, και μας ρώτησε αν έχουμε ακούσει πώς υμνεί τον Θεό αυτό το πουλάκι.
Στη συνέχεια, στον Συναξαριστή και σε ένα παλιό φυλλάδιο, που είχε μέσα στο βιβλίο η γιαγιά μου για τον Άγιο Φανούριο , διάβασα για τον βίο του Αγίου.
“ Έσκαβαν σε ερείπια παλαιού ναού έξω από τα τείχη της πόλης στη Ρόδο και βρήκαν πολλές εικόνες. Μία από αυτές ήταν σε καλή κατάσταση και ο Μητροπολίτης Ρόδου Νείλος (1355-1369) διάβασε την επιγραφή “Άγιος Φανώ”. Η εικόνα παρίστανε ένα νέο ντυμένο με στρατιωτική ενδυμασία, ο οποίος κρατούσε σταυρό και κερί και ήταν πλαισιωμένος από 12 σκηνές του μαρτυρίου του. Ο Μητροπολίτης καθιέρωσε ημερομηνία εορτής του Αγίου Φανουρίου την ημέρα εύρεσης της εικόνας του στις 27 Αυγούστου και συνέθεσε το απολυτίκιο και τον κανόνα της εορτής του Αγίου. Από τη Ρόδο η λατρεία του εξαπλώθηκε στα κοντινά νησιά και κυρίως στην Κρήτη, και στη συνέχεια σε όλη την Ελλάδα”.
Είχα όμως απορίες, γιατί μου είχε πει η γιαγιά ότι η μάνα του Αγίου Φανουρίου δεν ήταν ελεήμων, δεν προσέφερε τίποτα στους άλλους ανθρώπους και γι αυτό φτιάχναμε τη πίτα. Την μοιράζαμε και λέγαμε ,όταν ανταλλάσαμε κομμάτια με τις άλλες γυναίκες, “να συγχωρήσει ο Θεός τη μάνα του Αγίου Φανουρίου”.
-Γιαγιά, πώς ήταν η μάνα του Αγίου Φανουρίου; ρώτησα με περιέργεια για μάθηση.
-Τι να σου πω παιδάκι μου, δεν έχω συναντήσει κακιά γυναίκα, εδώ στο χωριό , όλες καλές είναι και δίνουν ό,τι έχουν και ό,τι μπορούν οι καημένες.
-Μήπως υπάρχει σε κανένα άλλο χωριό καμιά κακιά;
-Δεν πιστεύω παιδάκι μου. Όλες οι γυναίκες είναι καλές, προσφέρουν ό,τι μπορούν.
-Και πώς έτυχε στον Άγιο Φανούριο τέτοια μάνα;
-Αυτό το έκανε ο διάβολος και πήρε της γυναίκας τα μυαλά και δεν έδινε ούτε στον γάιδαρο της νερό.
-Είχε και γάιδαρο γιαγιά;
-Όχι βρε, που λέει ο λόγος! Δεν ενδιαφερόταν για τους άλλους ανθρώπους, δεν ήταν σπλαχνική.
-Και μετά, που είδε ότι ο γιος της είναι με τον Θεό, άλλαξε γνώμη ;
- Δεν άλλαξε, γιατί είχε μάθει η ψυχή της να ζει με τη κακία.
-Και πήρε τη ψυχή της ο διάβολος;
-Όχι, ο γιος της, ο Άγιος Φανούριος ,τη προστατεύει με τα δάκρυα και με τις ικεσίες του στον Θεό!
Διάβασα στη συνέχεια στο φυλλάδιο της γιαγιάς το ακόλουθο:
Η Μητέρα του Αγίου Φανουρίου ήταν αμαρτωλή. Δεν ενδιαφερόταν για τους συνανθρώπους της και δεν ελεούσε τους φτωχούς. Δεν είχε πίστη και δεν αγαπούσε τον Θεό και τον πλησίον. Για τον αμετανόητο χαρακτήρα της , την υπερηφάνεια, ματαιοδοξία και κενοδοξία της πήγε στη κόλαση.
Προσπάθησε να τη σώσει ο Άγιος Φανούριος, που την αγαπούσε ως γιος της, αλλά η αμαρτίες της τον εμπόδισαν. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, μαζί με τον Άγιο Φανούριο την τράβηξαν με την βοήθεια ενός κρεμμυδόφυλου ,που κάποτε είχε δώσει χωρίς τη θέλησή της σε ένα ζητιάνο. Όταν πιάστηκαν τρεις γυναίκες μαζί της, αυτή με αδιαφορία τις έριξε μέσα στη κόλαση. Έτσι είπε ο Αρχάγγελος στον Άγιο Φανούριο ή μητέρα σου διέπραξε μεγάλη αμαρτία. Είναι αδύνατον να βοηθηθεί. Ο Άγιος Φανούριος παρακάλεσε με δάκρυα τον Κύριο να μην φτιάχνουν τίποτα γι’ αυτόν, αλλά μόνο για την ψυχή της μητέρας του. Ο Τριαδικός Θεός εισάκουσε τη προσευχή του.
-Γιαγιά, είπα έκπληκτη , μόνο ένα κρεμμυδόφυλλο, με δυσκολία, είχε δώσει σε έναν ζητιάνο!
-Είδες; είπε η γιαγιά, γι αυτό δεν πρόκοψε η ψυχή της!
Στις έξι το απόγευμα, στον Εσπερινό της 26ης Αυγούστου ,ο ιερός ναός του Αγίου Αθανασίου της Βαλύρας ήταν γεμάτος από τραπέζια με φανουρόπιτες και αναμμένα κεράκια. Δεν υπήρχε γυναίκα στο χωριό που να μην είχε φτιάξει τη πίτα της, εκτός και ήταν πολύ άρρωστη ή υπερήλικας, αλλά και σε αυτή την περίπτωση κάποια συγγενής της είχε φροντίσει γι΄ αυτήν. Ο πατήρ Δημήτριος Ξυδόπουλος διάβασε την ευχή και όλες μαζί οι γυναίκες , ακολουθώντας τον ψάλτη ,είπαμε το απολυτίκιο του Αγίου Φανουρίου.
Ευχή Αγίου Φανουρίου:
“Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Ουράνιος Άρτος, ο της βρώσεως της μενούσης εις τον αιώνα πλουσιοπάροχος χορηγός, ο δοτήρ των αγαθών, ο δε Ηλιού τροφήν αγεώργητον πηγάσας, η ελπίς των απηλπισμένων, η βοήθεια των αβοηθήτων και σωτηρία των ψυχών ημών.
Ευλόγησον τα δώρα ταύτα και τους ταύτα σοι προσκομίσαντας, εις δόξαν σην και τιμήν του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Φανουρίου. Παράσχου δε, αγαθέ, τοις ευπρεπίσασι τους πλακούντας τούτους, πάντα τα εγκόσμια και υπερκόσμια αγαθά σου.
Εύφρανον αυτούς εν χαρά μετά του προσώπου σου, δείξον αυτοίς οδούς προς σωτηρίαν. Τα αιτήματα των καρδιών αυτών και πάσαν την βουλήν αυτών ταχέως πλήρωσον, οδηγών αυτούς προς εργασίαν των εντολών σου, ίνα δια παντός εν ευφροσύνη και αγαλλιάσει υμνώσι και δοξάσωσι το πάντιμον και μεγαλοπρεπές όνομά σου, πρεσβείαις της Υπερευλογημένης Θεοτόκου, του αγίου ,ένδοξου Νεομάρτυρος Φανουρίου, του Θαυματουργού, και πάντων σου των Αγίων. Αμήν”.
Τό Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου Φανουρίου, Ἦχος δ΄
Οὐράνιον ἐφύμνιον ἐν γῆ τελεῖται λαμπρῶς, ἐπίγειον πανήγυριν νῦν ἑορτάζει φαιδρῶς, Ἀγγέλων πολίτευμα, ἄνωθεν ὑμνωδίαις, εὐφημούσι τούς ἄθλους,κάτωθεν Ἐκκλησία, οὐράνιον δόξαν ἤν εὖρες πόνοις καί ἄθλοις τοῖς σοῖς, Φανούριε ἔνδοξε.
Στον αυλόγυρο του Αγίου Αθανασίου, περίμεναν πολλά παιδιά του χωριού με χαρτοσακούλες από το μπακάλικο. Οι νοικοκυρές, αφού τεμάχισαν τις πίτες τους σε 40 κομμάτια, τούς μοίραζαν φανουρόπιτα, επίσης αντάλλαξαν μεταξύ τους, γιατί υπήρχε πάντα ένας ενδόμυχος ανταγωνισμός και περιέργεια , για το ποια τελικά έφτιαξε την καλύτερη πίτα της χρονιάς! Όχι ότι ζήλευαν, απλά ζητούσαν την συνταγή για να τα καταφέρουν καλύτερα το επόμενο έτος. Οι γιαγιάδες πάντα έβγαιναν πρώτες και καθοδηγούσαν τις νεώτερες. Ο παπά Δημήτρης όφειλε να δεχτεί εθιμοτυπικά ένα κομμάτι από την καθεμία γυναίκα του χωριού και να δώσει προσωπικά τις ευλογίες του και σίγουρα θα κατέληγε στο σπίτι του με 200 κομμάτια, συν την πίτα της παπαδιάς, αν δεν φρόντιζε να στείλει σακούλες με πίτα σε ορισμένα φτωχά σπίτια του χωριού ,με τον νεωκόρο. Οι αγρότισσες ,οι οποίες λόγω εργασίας στα κτήματα και στη βοσκή των ζώων δεν είχαν έτοιμη την πίτα τους κατά τον εσπερινό της 26ης, την πήγαιναν την επόμενη ημέρα το πρωί, για να διαβαστεί. Πάντως ,οι περισσότερες γυναίκες ήθελαν αποβραδίς να βάλουν ένα κομμάτι κάτω από το μαξιλάρι τους για να τους φανερώσει ο Άγιος τα απωλεσθέντα αντικείμενα, και αυτά που επιθυμούσαν, όπως αν θα βρουν γαμπρό οι ανύπαντρες.
Σχετικά με τη λίστα της γιαγιάς και της μητέρας μου, το πριόνι του Μπαρμπαλιά μπορεί να μην βρέθηκε, αλλά το μικρό σταυροκατσάβιδο φανερώθηκε. Η μητέρα μου πρόφθασε και έβαλε ένα κομμάτι φανουρόπιτα κάτω από το μαξιλάρι του πατέρα μου. Εκείνος εκνευρίστηκε και το πέταξε ασυναίσθητα στον ύπνο του, κάτω στο πάτωμα. Το πρωί που σηκώθηκε, πλύθηκε, ντύθηκε, φόρεσε ένα στρατιωτικό κοντομάνικο πουκάμισο και καθώς ετοιμαζόταν να πάει στη δουλειά, είδε μυρμήγκια που είχαν μαζευτεί στο κομμάτι της πίτας που έπεσε τη νύχτα από το μαξιλάρι του . Καθώς έσκυψε να τα μαζέψει , φανερώθηκε το μικρό σταυροκατσάβιδο, που ήταν μέσα στην αριστερή τσέπη στο πουκάμισο του. Η εικόνα στο υπόγειο βρέθηκε, ήταν μέσα σε ένα μπαούλο, τυλιγμένη σε ένα λευκό σεντόνι.
Σχετικά με τον σπίνο, ο Άγιος Φανούριος μου είπε στον ύπνο μου ότι είχε κτίσει φωλιά πάνω στο κεφάλι της συμμαθήτριας μου Τίτας, η οποία ήταν ένα άγιο πλάσμα, με νοητική καθυστέρηση και ζούσε στο χωριό μας. Την αγαπούσε πολύ ο Κύριος, γι αυτό δεν την άφησε να αμαρτήσει σε αυτή τη πρόσκαιρη ζωή.
Η Λουκία, η αδελφή του Μπαρμπαλιά, αρραβωνιάστηκε στο Μεσολόγγι και έλαβε πολλά χρυσαφικά, ώστε το χαμένο σκουλαρίκι της δεν την ενδιέφερε πλέον. Η Μαριγούλα στη Βοστόνη δεν παντρεύτηκε,αλλά είχε τύχη αγαθή και χριστιανά τέλη. Η Πότα, η αδελφή της μητέρας μου, καλοπαντρεύτηκε στην Ελβετία και ο γαμπρός της χάρισε έναν πολύ ωραίο χρυσό σταυρό, για να αναπληρώσει τον χαμένο της. Και οι τρεις κόρες της γιαγιάς Κωνσταντινιάς είχαν καλή τύχη. Όσο για τον θείο Βασίλη,ξάδελφο της μητέρας μου, ομολόγησε ότι μόνος του έκρυψε τη βέρα του και την ξαναφόρεσε, όταν τον αγριοκοίταξε η θεία Θεοδώρα.
Η μαγκούρα του παππού Γιώργου φανερώθηκε κρεμασμένη σε μία ελιά, στο κτήμα του στα Αγρίλια, και το αδράχτι βρέθηκε μέσα σε ένα σακί ,με ξασμένα μαλλιά προβάτων, στην αποθήκη της γιαγιάς . Η προβατίνα, η Γαλάνω ,ανέκαμψε μέσα σε δύο μέρες . Όμως, απορούσαμε γιατί δεν λάβαμε κάποια ολονύχτια πληροφορία για το πριόνι του Μπαρμπαλιά, ώσπου η γιαγιά Κωνσταντίνα έδωσε την εξής εμπνευσμένη απάντηση:
-Κάποιος άνθρωπος, που το χρειαζόταν πολύ και δεν είχε δυνατότητα να αγοράσει δικό του πριόνι, το βρήκε και το πήρε. Ο Λιας έχει άλλο, πολύ καλύτερο. Γι αυτό, αν και είναι κλεψιά, λόγω θείας οικονομίας ,δεν το φανέρωσε ο Άγιος!
Αποδεχτήκαμε την άποψη της γιαγιάς και δεν ασχοληθήκαμε ξανά με το χαμένο εργαλείο.
Σκεπτόμενη τις απανθρακωμένες περιουσίες και το ψυχικό κόστος των πληγέντων από τις φωτιές συνανθρώπων μας, εύχομαι ο Άγιος να τους φανερώσει διεξόδους που θα τους βοηθήσουν να ανακάμψουν και να επανέλθουν σταδιακά στην κανονικότητα.
Με το καλό να εορτάσει όλη η ταλαιπωρημένη από τις φωτιές Μεσσηνία μας την εορτή του Αγίου Φανουρίου και ο Άγιος να βοηθήσει να είναι πολλά τα χέρια , “συν Θεώ” ,που θα προσφέρουν βοήθεια στους πληγέντες συνανθρώπους μας, μαζί με ένα κομμάτι ευλογημένη Φανουρόπιτα.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
20/8/2021
Υποσημείωση:
Παραθέτουμε τις συνταγές της θείας Ευγενίας και γιαγιάς Κωνσταντίνας για τους ανύπαντρους της Βαλύρας και όχι μόνο!
Φανουρόπιτα θείας Ευγενίας
Υλικά:
1ποτ. ελαιόλαδο, 1ποτ. ζάχαρη, 1 ποτ. χυμό πορτοκαλιού, ξύσμα από 2 πορτοκάλια, 1/4 ποτ. κονιάκ ή 1 κούπα τσαγιού λευκό -ξηρό κρασί, 2 κ.γ. μπέικιν πάουντερ, χυμό από 1 λεμόνι, 1 κ.γ. σόδα, 1 κ.γ. κανέλλα, 1/2 κ.γ. γαρίφαλο, 1/2 ποτήρι κοπανισμένα καρύδια, μία κούπα τσαγιού μικτές σταφίδες, αλεύρι (για όλες τις χρήσεις) 500 γρ ή όσο πάρει και για τον στολισμό αμύγδαλα άσπρα, άχνη ζάχαρη, 2κ.σ. νερό, 1κ.γ. λιωμένο φυτικό βούτυρο.
Εκτέλεση:
Χτυπάμε το λάδι με τη ζάχαρη, προσθέτουμε τον χυμό λεμονιού, το κονιάκ ή το κρασί, τα κανελλογαρίφαλα, τη σόδα διαλυμένη στο χυμό πορτοκαλιού, το ξύσμα, τα καρύδια, τις σταφίδες μουλιασμένες και στραγγισμένες καλά και το αλεύρι σταδιακά, αφού το κοσκινίσουμε μαζί με το μπέικιν. Φτιάχνουμε έναν πηχτό χυλό για κέικ. Προσθέτουμε νερό ή αλεύρι αν χρειαστεί. Αλείφουμε ένα στρογγυλό ταψί μεσαίου μεγέθους με λάδι και πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι. Περιχύνουμε τον χυλό του κέικ και ψήνουμε στους 180 βαθμούς, στη μεσαία σχάρα, σε προθερμασμένο φούρνο για 10 λεπτά, κατεβάζουμε τη θερμοκρασία στους 170 βαθμούς. Σε μία περίπου ώρα είναι έτοιμο. Μπήγουμε το ξυλάκι ή το μαχαίρι για να βεβαιωθούμε ότι έχει ψηθεί σωστά η πίτα. Αφαιρούμε από τον φούρνο, σκεπάζουμε για 5 λεπτά με μία πετσέτα και όταν κρυώσει αρκετά ετοιμάζουμε το ζαχαρόνερο με την άχνη, λίγο νερό και 1κ.γ. λιωμένο βούτυρο και φτιάχνουμε μία παχύρρευστη κόλλα για να κολλήσουμε τα αμύγδαλα ,σε σχήμα σταυρού ,πάνω στη πίτα. Πασπαλίζουμε με άχνη την επιφάνεια της Φανουρόπιτας.Τοποθετούμε, αν θέλουμε, λαδόκολλα με κομμένο σχέδιο και πασπαλίζουμε με κανέλλα.Α φαιρούμε τη λαδόκολλα προσεκτικά, ώστε να αναδειχτεί κατάλληλα το σχέδιο στην επιφάνεια.
Φανουρόπιτα γιαγιάς Κωνσταντίνας
Υλικά:
1 ,1/2 φακελάκι ξηρή μαγιά, 1 ποτ. χλιαρό (προς κρύο) νερό, 1 κ.γ. αλάτι, 3/4 ποτήρι λάδι, χυμό από 1 λεμόνι, 1 ποτήρι ζάχαρη, 1 ποτήρι χυμό πορτοκαλιού, ξύσμα από 2 πορτοκάλια, 1 κούπα τσαγιού χοντροκοπανισμένο καρύδι, 1/2 κούπα τσαγιού σουλτανίνα, 1κ.γ. κανέλλα, 1/2 κ.γ. γαρίφαλο,
αλεύρι όσο πάρει, με αναλογία 2 κούπες σκληρό και μία μαλακό, κοσκινισμένα μαζί. Για τον στολισμό της πίτας χρειαζόμαστε άσπρα αμύγδαλα, σουσάμι , λίγο λιωμένο φυτικό βούτυρο , ζάχαρη άχνη και κανέλα.
Εκτέλεση:
Ανακατεύουμε τη μαγιά με το χλιαρό νερό και το αλάτι για 5 λεπτά , ώστε να ενεργοποιηθεί. Προσθέτουμε το λάδι που έχουμε κτυπήσει με τη ζάχαρη και τον χυμό λεμονιού, το πορτοκάλι, το ξύσμα, τα κανελλογαρίφαλα, το καρύδι και τις ξανθές σταφίδες. Ανοίγουμε μία λακκούβα σε τρεις κούπες κοσκινισμένο αλεύρι, και αναμειγνύουμε τα υλικά. Προσθέτουμε όσο αλεύρι χρειαστεί, μέχρι να φτιάξουμε μία ζύμη όπως του ψωμιού, που δεν κολλάει στα χέρια. Σκεπάζουμε και τυλίγουμε σε κουβέρτα. Αφήνουμε για 2 ώρες να φουσκώσει. Ξαναζυμώνουμε για 30 δευτερόλεπτα και τοποθετούμε σε λαδωμένο ταψί και πασπαλισμένο με σουσάμι. Αλείφουμε την επιφάνεια με φυτικό βούτυρο λιωμένο και πασπαλίζουμε με σουσάμι. Στο κέντρο μπήγουμε αμύγδαλα άσπρα, σε σχήμα σταυρού και βουτυρώνουμε από πάνω. Αφήνουμε σκεπασμένη τη ζύμη για μία ώρα και ψήνουμε σε μέτριο ,(170-180 βαθμούς) προθερμασμένο φούρνο, όπως τα ψωμιά, στη κάτω σχάρα.
Αφαιρούμε από τον φούρνο και όταν κρυώσει αρκετά, πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη ανακατεμένη με ελάχιστη κανέλλα.
Αλάδωτη πίτα, όταν η εορτή του Αγίου Φανουρίου είναι σε ημέρα νηστείας
Υλικά:
4 φλ. τσαγιού αλεύρι σκληρό, 2 φλ. τσαγιού αλεύρι μαλακό, 1,1/2 φακελάκια ξηρή μαγιά, 1,1/2 φλ.νερό χλιαρό προς κρύο, 1 κ.γ. αλάτι, 1/2 φλ. τσαγιού ζάχαρη, 1 φλ. χυμό πορτοκαλιού, ξύσμα από 2 πορτοκάλια, σταφίδα σουλτανίνα, 1κ.γ. κανέλλα, 1/2 κ.γ. γαρίφαλο.
Ακολουθούμε ακριβώς τις οδηγίες ,όπως στη πίτα της γιαγιάς Κωνσταντίνας, αφαιρώντας το λάδι και τον χυμό του λεμονιού.
Καλή επιτυχία και τύχη αγαθή!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου