Σε μία σχετική ανάρτηση του, με θέμα Τα Αιωνόβια Δέντρα στη Βαλύρα (Λύρας, 2016), αναφέρει τα ακόλουθα:
“Η ελιά στη περιοχή Βλαχόπορο Βαλύρας, έχει διάμετρο μεγαλύτερη από την ελιά της Καλαμάτας, που είναι διατηρητέο μνημείο της φύσης. Πρέπει να έχει τη μεγαλύτερη διάμετρο στη περιοχή και να είναι δεύτερη, μετά την ελιά που βρίσκεται στο κτήμα Κάκαλου, στο Αγριλόβουνο. Υπάρχουν και πολλές άλλες ελιές στη Πέρα Μεριά, καθώς και στα όρια Βαλύρας-Λάμπαινας, στη θέση Κουβέλια. Θα πρέπει όλη αυτή η περιοχή να χαρακτηριστεί διατηρητέα, να δοθούν κίνητρα στους παραγωγούς και να αναπτυχθεί ο οικολογικός τουρισμός”.
Η ευλογημένη και εύφορη πεδιάδα της Μεσσηνίας ουδέποτε έσκυψε το κεφάλι της στον κατακτητή, γιατί οι ελιές της ,τις οποίες φύτεψε απλόχερα ο Θεός, κράτησαν τα κορμιά τους όρθια και έθρεψαν γενιές και γενιές. Η Παναγιά Βουλκανιώτισσα τις σκεπάζει με την εσθήτα της και ο ήλιος ουδέποτε τις κατέκαψε. Προσηλωμένες στο έργο τους, προσφέρουν τον πολύτιμο καρπό τους. Η μάνα -ελιά της Καλαμάτας έχει πολλές θυγατέρες στον Μεσσηνιακό κάμπο. Παράγει χοντρολιές σαν αμύγδαλο ή σαν ρώγα σταφυλιού , που το λέμε “αετονύχι” στη Μεσσηνία.
Το ίδιο όμως , παράγουν μεγάλο ωοειδή και επιμήκη καρπό οι αιωνόβιες ελιές στη Βαλύρα.
Και τι δεν είδαν οι γιαγιάδες-ελιές μας στη Τζεφερεμίνη (Βαλύρα).
Χαιρέτισαν και προφύλαξαν τον Θόδωρο Κολοκοτρώνη , εμποδίζοντας τα άλογα και τις ορδές των Τούρκων πολεμιστών ,που κατέφθασαν από τη Μονάδα του Τουρκικού Στρατού της Ανδρούσας ,το 1805 , και δεν μπόρεσαν να πλησιάσουν με υπεροχή στη γέφυρα της Βαλύρας, για να τον συλλάβουν, μαζί με τα πρωτοπαλίκαρα , τους αρματολούς και τους κλέφτες του καπετανάτου του.
Οι ελιές , προέβαλαν με τις ρίζες τους αντίσταση αρκετές φορές , για να μην υποχωρήσει το χώμα, εμπρός στα ορμητικά νερά της Μαυροζούμενας , όταν πλημμύρισε το ποτάμι, όπως τη Κυριακή 26 Οκτωβρίου , 1947, όπου παρέσυρε ανθρώπους, έπνιξε τον μυλωνά , τη γυναίκα του και το δωδεκάχρονο παιδί τους , χάθηκαν ζώα , σπίτια και και καταστράφηκε ένας από τους δύο νερόμυλους στη Βαλύρα. Κι όπως η ελαία εμφανίστηκε στην Ακρόπολη των Αθηνών, ( Πρόκλος, Ύμνος προς τη Θεά Αθηνά) ,όταν σταμάτησαν τα ορμητικά ύδατα , τα οποία παρέσυραν μεγάλες πέτρες από την Εύβοια μέχρι την Αθήνα, γιατί είχε ανοίξει το ρήγμα του Βορείου Αιγαίου, έτσι και οι ελιές στη Βαλύρα, ατρόμητες μπροστά στη θεομηνία και φυσική καταστροφή, έδωσαν πολλές φορές ελπιδοφόρο υπόσχεση στους ταλαιπωρημένους και φοβισμένους αγρότες ότι η ζωή τους θα επιστρέψει στην κανονικότητα, και το έπραξαν με τη μεγάλη τους καρποφορία. Κι αν αυτές δεν κοινωνούν των Αχράντων Μυστηρίων τις Κυριακές, γιατί κρατούν τη θέση τους στον αγρό, όμως ανάβουν τα καντήλια της Παναγιάς, του Χριστού και των Αγίων με το καθαρό λαδάκι τους και λαδώνουν τα νεοφώτιστα , τα οποία αναδύονται από την ιερή κολυμβήθρα του Αγίου Αθανασίου, από το 1850, όταν ολοκληρώθηκε ο ναός.
Παλιά, μία αιωνόβια ελιά στη Βαλύρα δεν έβγαζε καρπό, από τότε που το αφεντικό της την έδωσε προίκα στη κόρη του. Όλοι έριχναν το βάρος στον γαμπρό, ότι δεν είχε καλό χέρι. Η ελιά άρχισε να ζωντανεύει, όταν την αγκάλιασε το τετράχρονο κοριτσάκι τους, και επικοινώνησε με αγνότητα το παιδί με τη γιαγιά-δέντρο:
-Γιαγιά, πάχυνες πολύ , είπε στην ελιά, και δεν φθάνουν τα χέρια μου να σε αγκαλιάσω. Να ψηλώσεις, να κάνεις κλαδιά και ελιές και να μην παχαίνεις. Και η γιαγιά ελιά το άκουσε! Ζει και στις μέρες μας, και είδε από τη μικρή κόρη δισέγγονα.
Οι παππούδες μας, του Αγίου Τρύφωνος , στις 2 Φεβρουαρίου, καλούσαν τον ιερέα του χωριού και ευλογούσε τα δέντρα στα κτήματα. Σήμερα, μόνο τις οδηγίες του Γεωπόνου ακολουθούμε κυνικά. Αλλά, για να είμαι δίκαιη, έχω δει ορισμένους γεωπόνους , οι οποίοι καλούν ιερείς στα δικά τους κτήματα και όπως λέγουν σωστά, η επιστήμη είναι επιστήμη, αλλά εμείς , ως άνθρωποι, “συν τω Θεώ” πορευόμαστε.
Παρατηρώντας προσεκτικά τις αιωνόβιες ελιές της Βαλύρας, στις φωτογραφίες του καθ. Ιωάννη Λύρα, διακρίνουμε ασυνήθιστα σχήματα, τα οποία είναι εμφανή στον κορμό τους. Άλλες θυμίζουν πρόσωπο , ενώ άλλες περίτεχνα σκαλίσματα. Είναι η ψυχή του δέντρου, σε επικοινωνία με τον Θεό που το μεταμορφώνει, το συντηρεί και το αναπτύσσει. Οι ελιές, την 21η Ιουνίου, στο Θερινό ηλιοστάσιο ,στρίβουν τα φύλλα τους και χαιρετούν τον ήλιο. Κι αφού Ήλιος, ως δημιούργημα του Θεού, γνωρίζει την ώρα και το σημείο της δύσεως αυτού, ( Ψαλμ. 103, 19) , τις ευλογεί, με Φως Ιλαρόν. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός προσευχήθηκε στον Πατέρα και Θεό του στο Όρος των Ελαιών, αλλά και στην αρχαιότητα ,το ανώτερο στεφάνι ήταν ο κότινος από κλάδο ελαίας, σύμβολο της περιτομής του νου και της φώτισης , όχι μόνον της καλλιέργειας όσον αφορούσε την άθληση του σώματος, αλλά κυρίως του πνεύματος , με σκοπό την αποχή από τη γήινη προσκόλληση ,εξάρτηση από τη χονδροειδή ύλη και τα ανθρώπινα πάθη.
Το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας, με ευαισθησία για τα αιωνόβια δέντρα στο νομό Μεσσηνίας, επρόκειτο να πραγματοποιήσει μία εκδήλωση, η οποία αναβλήθηκε λόγω των πρόσφατων πυρκαγιών. Ο Νικόλαος Πολίτης, το 1900 , κατέγραψε την ακόλουθη ιστορία που διέσωσε η λαϊκή παράδοση στη Σπάρτη ( Πολίτης, 1965, σελ. 179 ).
“Κοντά στον Μυστρά, σε μία ψηλή θέση που έχει αποκάτω όλο τον κάμπο της Σπάρτης, ήταν ένα μεγάλο κυπαρίσσι, το μεγαλύτερο κυπαρίσσι του κόσμου. Τώρα δεν υπάρχει πλέον, είναι λίγα χρόνια, κάποιος παλιάνθρωπος είχε ανάψει φωτιά εκεί κοντά, δεν πρόσεξε και άναψε το κυπαρίσσι και κάηκε. Αυτό το κυπαρίσσι είχε την ιστορία του. Επί Τουρκοκρατίας ,ένας πασάς πήγε σε αυτή τη θέση για να διασκεδάσει. Έβαλε και του έψησαν ένα σφαχτό, και κάθισε και έφαγε. Είχε μαζί του και ένα βοσκό, ένα νέο παλικάρι χριστιανόπουλο και τον υπηρετούσε. Για μια στιγμή το παιδί, που έριξε τη ματιά του και παρατήρησε εκείνο το ωραίο θέαμα, τον κάμπο με τις πρασινάδες και τα άφθονα νερά, και τα βουνά γύρω, τον έπιασε το παράπονο κι αναστέναξε. Το είδε ο πασάς και τον ρωτά:
-Μπρε Ρωμιέ, τι έχεις κι αναστενάζεις;
-Τι να έχω πασά μου, του λέει, συλλογίζομαι πως όλα αυτά τα μέρη ήταν δικά μας μια φορά και μας τα πήρατε, μα το λένε τα χαρτιά μας και έχω την ελπίδα μου στον Θεό, πως με καιρό πάλι δικά μας θα γίνουν.
Ο πασάς θύμωσε.
-Μωρέ τι τσαμπουνάς αυτού; του λέγει, και αρπάζει τη ξύλινη σούβλα που είχαν ψήσει το αρνί, και τη καρφώνει από τη μύτη στη γη.
-Να ,το βλέπεις αυτό ; λέγει. Αν αυτό το ξερό παλούκι βγάλει κλαριά, τότες να έχετε ελπίδα πως θα ξαναπάρετε πίσω αυτά τα μέρη.
Η σούβλα ρίζωσε στη γη και ξαναβλάστησε και φούντωσε και θέριεψε, κι έγινε το περήφανο κυπαρίσσι που γνωρίζαμε. Και επειδή ο πασάς έχωσε τη σούβλα στη γη από τη μύτη, δηλαδή από την κορυφή, έβγαλε το κυπαρίσσι τα κλαδιά του γερμένα προς τα κάτω, έγινε θηλυκό κυπαρίσσι.
Η Βαλύρα πάντως, γέννησε και ανέθρεψε ένα αρσενικό κυπαρίσσι για να φυλάει το ποίμνιο ψηλά στον Μυστρά, χαμηλά στον ωραίο κάμπο της Σπάρτης και στην όμορφη Μονεμβασιά. Γαλούχησε η Παναγιά μας τον σεβασμιώτατο πατέρα Ευστάθιο, που τον βλέπει η γη χαίρεται ,και καρποφορεί τέκνα του ουρανού.
Χρειάζεται να προστατεύσουμε τους θησαυρούς της γης μας από τις ολέθριες καταστροφές, γιατί είναι αναπόσπαστο μέρος της Εθνικής κληρονομιάς μας. Σημαντικό είναι να αναδείξουμε τις αιωνόβιες και υπεραιωνόβιες ελιές της Βαλύρας,να κηρυχθούν διατηρητέα μνημεία της φύσης και να οργανωθούν παράλληλα πολιτιστικές ,και εκπαιδευτικές εκδηλώσεις τόσο στο Δημοτικό Σχολείο ,όσο και σε συνεργασία με το Δημοτικό Συμβούλιο και τους Συλλόγους του χωριού. Επίσης, κάθε ιδιοκτήτης χρειάζεται να ενημερωθεί για τη μοναδικότητα των αιωνόβιων δέντρων στον ελαιώνα του και να ληφθούν συλλογικά μέτρα προστασίας και ανάδειξης τους. Και γιατί όχι; Ας βαπτίσουμε τις ελιές μας. Ας τους δώσουμε ,για παράδειγμα, το αγαπημένο και αλησμόνητο παρανόμι των γιαγιάδων μας, ή ό,τι άλλο μας αρέσει και δηλώνει καλαισθησία και αγάπη προς τη φύση! Ας αποκτήσουν μία ζωντανή θέση ανάμεσα μας. Αν προστατεύσουμε και αναδείξουμε κατάλληλα την όμορφη γη της Βαλύρας , εκείνη σίγουρα θα μας γεμίσει με υγεία ,χαρά και θα μας ανταμείψει απλόχερα.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
17/8/2021
ΑΙΩΝΟΒΙΕΣ ΕΛΙΕΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΡΑ ΜΕΡΙΑ, ΣΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ, ΣΠΗΛΙΕΣ,ΠΑΛΙΑΜΠΕΛΑ, ΧΟΥΝΕΣ, ΞΙΦΑΡΕΣ
ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ 17-11-2016, 43η επέτειο του πολυτεχνείου.
1. ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΗΛΙΕΣ
2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΛΙΑΜΠΕΛΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου