ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ.
Η ΕΛΙΑ ΤΟ
ΑΓΙΟ ΔΕΝΔΡΟ ΜΕ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΛΥΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΕ 3 ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ
Στα παιδικά μου χρόνια η τεχνολογία-τεχνογνωσία για το λιομάζωμα ήταν δύσκολη, κουραστική, κακή ποιότητα λαδιού και για να βγάλεις λάδι έπρεπε να σου βγει το λάδι.
Δανεικαριά. Σε πρόσωπα, ελαιόπανα, τσαντίλια, ζώα, εργαλεία
Μεταφορικά μέσα. Άλογα, γαϊδούρια, μουλάρια, κάρα, βάρκα και τραίνο.
Αγροτικά εργαλεία. Τσεκούρι , πριόνι, κλαδευτήρι, φτυάρι για το λίχνισμα..
Ραβδιστικά. Τέμπλες ,καλάμι, ματσούκια ,μαγκούρες.
Πηγάδι. Άντληση νερού για το νοικοκυριό και πότισμα ζώων, ακόνισμα τσεκουριών
Επαγγέλματα. Αγροφυλακή, χωροφυλακή, 2 γύφτικα καμίνια για ακόνισμα και κατασκευή αγροτικών εργαλείων, χασάπικα, ταβέρνες, μπακάλικα, το καφενείο του σταθμού γεμάτο από ταξιδευτές και οι αποθήκες του σταθμού με τα βαγόνια γεμέτα τενεκέδες λάδι.
Φαγητό. Κυρίως ζυμωτό ψωμί με ελιές, τυρί ,ρέγγες, φασολάδα, παστό, φρούτα εποχής.
Ελαιόπανα.2χ3 μέτρα και φτυάρι για το λίχνισμα.
Φόρτωμα, ξεφόρτωμα, λίχνισμα, έφευγε η μέρα με ελάχιστη συγκομιδή
Εργοστάσιο. Παχνιά για αποθήκευση ελιών, τσαντήλια, πιεστικό ,λιθάρια διαχωρισμός του λαδιού από τον λιόσμο με την άνωση. Ο καραβοκύρης μετρούσε με τη μπότσα το λάδι, και ο ντελάλης φώναζε να έλθει ο επόμενος πελάτης στο λιοτρίβι φέρνοντας και ξύλα για να τα κάψει, ζεσταίνοντας το καζάνι με το νερό που έριχναν στα τσαντίλια. Πολλές φορές το στάμα έγερνε και φτου και από την αρχή. Παίρναμε το λιοκκόκι και τα κλαριά για τα ζώα, τα ξύλα για τη φωτιά ,το τζάκι και το παραγώνι, και η λίπανση γινόταν από τις κοπριές των ζώων.
Δυό χρονιές έγινε δανεικαριά από τις 3 οικογένειες Παπαγεωργίου ,Μπουρολιά και Λύρα με τιναχτή εμένα. Πηγαίνοντας στα μοναστηριακά στα Δανηλαίκα, το γαιδούρι κόλλησε στη λάσπη , χύθηκε η φασολάδα,γέμισαν λάσπες τα πανιά, φάγαμε μόνο ψωμί και πορτοκάλια, μαζέψαμε όλη μέρα 5 σακκιά ελιές και περίμενα το κάρο του Παρασκευά Φειδά να πάρει τις ελιές,οπότε νυκτώνοντας φτάσαμε στο λιοτρίβι των αδελφών Μακρή.
Παλιά η Βαλύρα είχε 7 λιοτρίβια.Κατσένη, Βίγκου, Μπόβη, Μπάκα, Μακρή,Παπασαραντόπουλου και Σταυριανόπουλου.Τώρα λειτουργούν 2. Από τα 7 προηγούμενα συνεχίζει του Μπάκα και των αδελφών Χαραλαμπόπουλου με καταγωγή από Αρσινόη, που ο ιερέας πατέρας τους είχε παντρευτεί την αδαλφή του βαλυραίου Βασίλη Καρτερολιώτη.Υπάρχει φωτογραφικό υλικό για τα 4 από τα 7.
Το 2010 όταν ζούσε ο Καπετάν Βασίλης με το Διονύση Παπαδάτο κάναμε καταγραφή της Βιομηχανικής κληρονομιάς ,λιτρουβιών, νερομύλων, ανεμομύλων και με το επιμελητήριο Καλαμάτας, σε συνεργασία με το βαλυραίο διευθυντή Σταύρο Μακρή, την Ασπασία Λούβη διευθύντρια της ΕΤΒΑ κάναμε καταγραφή των λιτρουβιών της Μεσσηνίας, για να γίνει το ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΛΙΑΣ, πράγμα το οποίο κατάφερε ο νομός Λακωνίας.
Τώρα η συγκομιδή της ελιάς έχει ξεκινήσει για τα καλά στα μέρη μας και όπου να βρεθείς ακούς τους θορύβους από τρακτέρ, αυτοκίνητα, βενζινοπρίονα και ραβδιστικά μηχανήματα ,γιατί η συγκομιδή έχει εκβιομηχανιστεί.
Αυθημερόν βγάζεις το λάδι σου ,είναι καλής ποιότητας και δεν μένουν οι ελιές στα παχνιά να σαπίζουν για μέρες, γιατί τα λιοτρίβια είναι 2 φάσεων, και έχουν μεγάλη παραγωγικότητα.
Φέτος υπάρχει πρόβλημα με εργάτες γης, και έχει καλή τιμή για τον παραγωγό.
Το φωτογραφικό υλικό μας δείχνει το τότε και το τώρα, καθώς και την εξέλιξη της τεχνολογίας –τεχνογνωσίας επαγγελμάτων .
ΛΙΤΡΟΥΒΙΟ ΑΔΕΛΦΩΝ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΤΡΑΚΤΕΡ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ
Ο ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ
ΤΑ ΚΑΡΑ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΔΡΟΜΟΥ ΓΕΦΥΡΑΣ -ΜΟΝΗΣ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ ΜΕ 260 ΒΑΛΥΡΑΙΟΥΣ ΚΑΙ 11 ΚΑΡΑΓΩΓΕΙΣ
ΤΟ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟ ΜΕΣΟ ΤΟ ΚΑΡΟ
ΤΟ ΠΛΕΞΙΜΟ ΤΩΝ ΤΣΑΝΤΙΛΙΩΝ
3 ΕΙΔΗ ΤΣΑΝΤΙΛΙΑ,ΤΡΟΜΠΑ, ΧΩΝΙ,ΛΑΔΟΥΣΑ
ΦΩΤΙΣΤΙΣΤΙΚΑ ΜΠΟΤΣΕΣ
ΜΗΧΑΝΗ, ΛΥΧΝΑΡΙ
ΤΡΟΧΑΛΙΑ
ΕΡΓΑΣΤΑΣΙΟ ΛΙΝΑΡΔΑΚΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑ,ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΧΟΡΟΥ
ΠΑΛΙΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΛΙΟΤΡΙΒΙΑ ΣΕ ΖΑΚΥΝΘΟ ΚΑΙ ΑΘΗΝΑ ΣΤΗΝ ΠΛΑΚΑ
ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΘΟΥΡΙΑ
ΠΙΕΣΤΙΚΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΑΠΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΞΥΛΙΝΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ
ΠΕΤΡΙΝΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ
ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΗ ΜΑΝΗ
ΛΙΘΑΡΙΑ ΛΙΟΤΡΙΒΙΟΥ ΣΤΟ ΚΟΚΧΥΛΙ ΣΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑ
ΛΙΤΡΙΒΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΦΩΣ
ΔΙΔΥΜΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΟ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟ
ΠΑΛΙΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΟΝ ΑΓΡΙΛΟ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
ΛΙΟΤΡΙΒΙΑ ΦΩΤΟ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΛΛΑΤΟΥ
ΠΕΤΡΙΝΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΕΦΡΑΙΜ ΣΤΗ ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ
ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΗΝ ΤΡΥΦΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΦΙΛΙΑ ΔΕΣΥΛΛΑ
ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΜΑ ΛΙΤΡΟΥΒΙΟΥ
ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΗΝ ΤΡΥΦΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΦΙΛΙΑ ΔΕΣΥΛΛΑ
Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΥΕ ΝΕΡΟ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΜΥΛΟΥ-ΛΙΟΤΡΙΒΙΟΥ
ΤΑ ΛΙΟΤΡΙΒΙΑ ΣΤΟΝ ΠΑΛΙΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΑΘΑΝΑΣΙΟ ΣΤΟ ΣΤΕΝΥΚΛΑΡΟ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
ΛΙΟΤΙΒΙ ΣΩΚΡΑΤΗ ΜΠΑΚΑ
ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΠΑΠΑΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ
ΤΑ ΠΑΧΝΙΑ ΣΤΟ ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΜΑΚΡΗ
ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΣΤΗΝ ΑΡΣΙΝΟΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΠΟΥ ΣΤΕΓΑΖΕ ΛΙΟΤΡΙΒΙ, ΑΛΕΥΡΟΜΥΛΟ, ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
ΛΙΟΜΑΖΩΜΑ ΑΠΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΛΙΧΝΙΣΜΑ ΕΛΙΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ.ΑΡΧΕΙΟ ΚΩΣΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
ΛΙΟΤΡΙΒΙ ΠΑΠΑΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΥΡΟΛΙΑΣ
ΤΑ ΕΞΑΔΕΛΦΙΑ ΣΤΙΣ ΓΑΝΙΕΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΥΡΑΣ
Η ΔΑΝΕΙΚΑΡΙΑ ΕΠΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΚΑΙ Ο ΤΙΝΑΧΤΗΣ
Δεν τήρησε τη συμφωνία 1970
Από τη Ξάνθη στη Βαλύρα
Με το φύλλο υπηρεσίας
Να τινάξει τις ελιές
Πολύκαρπες και ζουμερές.
Μεροκάματα 30, έγιναν 25
Αφαιρέθηκαν τα πέντε
Γιατί έφταιγε η βροχή
Που εφύγαμε νωρίς.
Μεροκάματο 50 και το έκανε 30
Αδικία και λαχτάρα
Δεν σε πήρα τιναχτή
Ήσουνα εργάτης γης.
Έρχεται ο λογαριασμός
Και μου βγαίνει ο μισός
Δεν τήρησε τη συμφωνία
Είναι μεγάλη αδικία.
Και το δίκιο δεν θα βρεις
Όπου πας κι’ όπου σταθείς
Απογοήτευση μεγάλη
Και η ζάλη στο κεφάλι.
Στενοχωρήθηκε πολύ
Ήτανε χήρας το παιδί
υπηρετούσε φανταράκι
στην ωραία πόλη Ξάνθη.
Βίωσε κι άλλες αδικίες
Και περίπλοκες ιστορίες
Η ανάγκη υπομένει
Και η φτώχεια καταρρέει.
Του χωριού η κοινωνία
Μού δώσε την ευκαιρία
Να γνωρίσω τους ανθρώπους
Τους καλούς κακούς και ντόμπρους.
Μελέτησε δούλεψε σκληρά
Και με χέρια καθαρά
Είχε οράματα αξίες
Ξεπέρασε τις δυσκολίες.
Είχε κοφτερό μυαλό
Και του βγήκε σε καλό
Πραγμάτωσε τα ονειρά του
Ξεπέρασε τα όριά του.
Η ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗ ΚΑΙ ΑΓΡΟΦΥΛΑΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ
ΤΟ ΟΡΓΩΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΓΙΩΡΓΟ ΛΙΟΝΤΗΡΗ
Ο ΤΙΝΑΧΤΗΣ ΝΤΙΝΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ
ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ
Η ΒΑΛΥΡΑ ΤΩΡΑ ΧΩΡΙΣ ΚΑΦΕΝΕΙΟ,ΤΡΑΙΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου