ΟΙ 4 ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΜΕ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ .ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ-ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΟΒΗΣ-ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

Με αφορμή ένα έγγραφο της Λαικής τράπεζας Βαλύρας στο οποίο υπογράφουν οι: Χρίστος Παπαγεωργίου, Κώστας Μπόβης , και Σπύρος Καρτερολιώτης ,συνδέουμε το παρελθόν τους  απο διάφορα  αρχεία, έγγραφα, φωτογραφικό υλικό, για να μην ξεχαστουν πρόσωπα γεγονότα και καταστάσεις της ιστορίας του χωριού μας.

Το χωριό μας Βαλύρα (τότε λεγόταν Τζεφερεμίνι) είχε:

1.            ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ

2.            ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ

3.            ΛΑΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ και  

4.            ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΛΑΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 

Από το προσωπικό αρχείο του εξαδέλφου μου Κώστα Παπαγεωργίου, υπάρχουν έγγραφα του παππούλη μας Χρίστου Παπαγεωργίου, πατέρα των γονιών μας , που αποδεικνύουν την πληρωμή στην λαϊκή τράπεζα Βαλύρας  και τον τότε πρόεδρο Βαλύρας Σπύρο Καρτερολιώτη, παππούλη του παιδικού μου φίλου συνονώματου  Σπύρου Καρτερολιώτη και ταμία τον Κώστα Μπόβη ,που ήταν και αυτός εκλεγμένος πρόεδρος της Βαλύρας το 1930.

Δημοσιεύουμε   τα πρωτότυπα φωτοανατίγραφα που δείχνουν  πρόσωπα ,γεγονότα και καταστάσεις του χωριού μας, θυμίζοντας το πλούσιο παρελθόν της.

 

ΛΑΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΒΑΛΥΡΑΣ.  ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ ΜΠΟΒΗΣ

ΟΙ 4 ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΠΡΩΗΝ ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΠΟ ΛΑΜΠΑΙΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΜΟΥΡΟΥΣΙΑ ΑΠΟ  ΑΝΘΟΥΣΑ ΜΕ ΤΑ 5 ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ.ΠΝΑΓΙΩΤΗ ,ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ,ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΑΙ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ. ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΟΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΙΤΛΟ:

ΤΑ 138 ΤΑΜΕΙΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΣΤΑ 83 ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΜΕΣΣΗΝΗΣ ΚΑΙ 4 ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ, ΤΟ 1927 ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΣΟ

Ο ΠΑΝΑΓΟΣ ΜΠΟΒΗΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΒΑΛΥΡΑΙΟΥΣ ΠΛΗΡΕΞΙΟΥΣΟΥΣ ΣΤΗΝ Γ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ 1825-6

Η ΚΗΔΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΑΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗ ΤΟ 1970.ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΔΙΠΛΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΤΣΩΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΑΓΙΑΣΚΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΒΗΣ

ΑΓΟΡΑ ΛΙΟΤΡΙΒΙΟΥ.ΜΑΚΡΗΣ, ΜΠΟΒΗΣ, ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΝΕΡΟΜΥΛΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔ.,ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΒΗΣ

ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΡΕΜΠΟΥΠΛΑ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΒΗΣ

Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΥΡΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΟΥ ΕΝΟΡΙΑΚΟΥ ΝΑΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ

ΕΠΙΘΕΤΑ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗ ,ΛΙΟΝΤΗΡΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟ 1912 ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΥ

ΟΙ ΑΔΕΛΦΕΣ ΛΥΡΑ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΤΟ ΠΡΟΙΚΟΣΥΜΦΩΝΟ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΡΟΗΣ ΛΥΡΑ ΠΟΥ ΠΑΝΤΡΕΥΤΗΚΕ ΤΟ ΝΙΚΟ ΜΠΟΒΗ.ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΤΑ 5 ΑΓΟΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΓΑΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΗΣ ΜΑΝΝΑΣ ΜΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΤΟΚΗ ΚΟΡΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΜΠΟΒΗ ΣΤΗ ΓΦΥΡΑ ΒΑΛΥΡΑΣ ΠΡΙΝ ΑΝΑΤΙΝΑΧΤΕΙ , ΚΑΙ ΚΑΤΩ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΟΒΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΟΠΑΡΕΑ ΤΟΥ

ΤΟ ΖΕΥΓΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ ΜΠΟΒΗ,ΜΑΡΘΑΣ ΤΣΑΜΗ

ΠΑΤΕΡΑΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΙ ΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΠΟΒΗΣ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ,ΜΠΟΒΗΣ, ΜΠΟΥΖΑΛΑΣ

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΟΒΗ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΤΣΑΜΗ

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ  ΠΑΝΑΓΟΥ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821

ΣΠΗΛΙΩΤΗΣ ΚΑΤΣΙΡΗΣ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ

ΦΑΚΕΛΛΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΥΛΛΟ 58 ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ ΤΟΥ ΜΙΜΗ ΦΕΡΕΤΟΥ

 Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΒΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΛΥΡΑΣ  ΚΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΥΡΑΣ ,ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ

Φοροεισπράκτορες-Πάρεδροι-Πρόεδροι- από την Βαλύρα Ιθώμης Μεσσηνίας

1. ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
ΦΟΡΟΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ 1841 ΠΑΝ. ΜΠΟΒΗΣ

 ΕΤΟΣ Α

2. ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΥ ΟΙΧΑΛΙΑΣ ΕΤΟΥΣ 1847,  Α Α  1- 793

Δ. Δ. ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΗ  261- 372

ΦΙΛΙΑ,  ΔΟΓΑΝΤΖΗΔΕΣ,  ΛΟΥΤΡΟ,  ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ, ΤΟΣΚΕΣΙ, ΣΠΑΝΟΧΩΡΙ,  ΜΕΛΙΓΑΛΑ, ΤΣΑΟΥΣΙ, ΤΣΕΦΕΡΕΜΙΝΗ,

ΖΕΥΓΟΛΑΤΙΟ,  ΣΙΑΜΟΥ,  ΚΑΤΣΑΡΟΥ,  ΑΛΗΤΣΕΛΕΠΗ, ΜΠΑΛΑ,  ΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙ,  ΣΚΑΛΑ, ΣΟΛΑΚΙ,  ΖΕΖΑ,  ΣΙΑΜΟΥ,  ΜΠΟΥΓΑ

 

Εν Μελιγαλά την 22 Μαίου 1844

Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΣΤΑΘΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

Οι Πάρεδροι

Γ. Νικολακοπουλος

Πανάγος Μπόβης

Δ. Δελιγιάννης

Γ. Κυριακόπουλος

Αθ. Θεοδοσόπουλος

Αθ.  Τζορης

Οι Ιερείς

Παναγιώτης Ζερβόπουλος

Ιωάννης

Νικόλαος Ανδρικόπουλος

Νικόλαος Αξιώτης

Νικόλαος Πρωτοπαπάς

 

ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

4.Ιωάννης Μπόβης 1915

11.Ιωάννης Μπόβης 1921

18.Σπύρ. Καρτερολιώτης 1928

20.Κων/νος Μπόβης 1930

26.Σταύρος Μπόβης 1936

41.Νικόλαος Μπόβης  Σεπτ. 1955-1956

Μικρό-ιστορικό των οικογενειών Λύρα-Μπόβη-Τσάμη

Η ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΠΑΝΤΡΕΥΤΗΚΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟ ΜΠΟΒΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ 1865 (ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΕΣ 8) ΚΑΙ ΑΠΟΧΤΗΣΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ 1889 (ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΕΣ 18), ΣΤΑΥΡΟ 1892 (16 ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΕΣ), ΛΥΣΑΝΔΡΟ 1895 (22 ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΕΣ) , ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ  Ο ΟΠΟΙΟΣ ΑΠΟΧΤΗΣΕ ΤΟ ΜΟΝΑΧΟΠΑΙΔΙ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ.ΟΙ ΛΥΣΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ.

Όταν πέθανε η Καλλιρόη ο Νίκος Μπόβης  ξαναπαντρεύτηκε  την Μαγδαληνή Τσιάμη και απόχτησε τα παιδιά Γιάννη και Άγγελο. Υπάρχει μια οικογενειακή φωτογραφία στη σιδερένια γέφυρα της Βαλύρας. Ο Σταύρος ήταν  πρόεδρος στη κοινότητα της Βαλύρας το 1935.

 

ΑΠΟ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ  ΑΠΟΧΤΗΣΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΓΓΕΛΟ 17-5-1906  ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΗ 1904 (19).

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΟΒΗΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΡΟΗΣ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 6-2-1892, ΠΑΝΤΡΕΥΤΗΚΕ ΤΗ ΜΑΡΘΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΣΑΜΗ Η ΟΠΟΙΑ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ  ΣΤΙΣ 20-9-1902 ΚΑΙ ΑΠΟΧΤΗΣΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΦΩΤΕΙΝΗ, 20-9-1925, ΝΙΚΟΛΑΟ 21-10-1925 ΑΣΤΥΝΟΜΟ, ΤΟ ΓΕΩΡΓΙΟ  ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΑ 20-1934, ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΡΟΗ 27-3-1938.

Η ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΕΘΑΝΕ ΝΕΑ ΚΑΙ ΑΝΥΠΑΝΤΡΗ.

 

Η Καλιρρόη Λύρα μια από τις 4 αδελφές (στην οικογένεια ήταν συνολικά τα 7 αδέλφια (4 κορίτσια και 3 αγόρια) παντρεύτηκε το Νίκο Μπόβη και απόκτησαν τα παιδιά Λύσανδρο, Σταύρο, Μήτσο, και Κώστα.

 Ο Μήτσος είχε κόρη την Κατίνα, η οποία είναι πεθερά του Νίκου Γεωργόπουλου που ήταν γραμματέας της κοινοτητάς μας.

Ο Κώστας απόχτησε τα παιδιά Νίκο, Σωτήρη και Μήτσο που έχει το γιο Κώστα, ουρολόγο γιατρό στο Τζάνειο νοσοκομείο στον Πειραιά.

Όταν πέθανε η Καλλιρόη, ο Νίκος ξαναπαντρεύτηκε την Μαγδαληνή Τσάμη και απόχτησε τα παιδιά Γιάννη και Άγγελο.

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ  ήταν λοχίας πυροβολητής και πολέμησε στη μάχη της Κρήτης. Οι κρητικοί τους φιλοξενούσαν και στις μάχες με τους Γερμανούς ,όσοι Γερμανοί ήταν τραυματισμένοι  πολεμούσαν σαν λυσσασμένοι. Οι Έλληνες  στρατιώτες  που πήγαν με κρητικές γυναίκες σκοτώθηκαν όλοι, και μια βραδιά είδε μια σκιά. Την πλησίασε και του είπε να πας στο χωριό γιατί ο πατέρας σου είναι ετοιμοθάνατος. Βρήκε ένα παπά ο οποίος πλήρωσε τον ιδιοκτήτη της βενζινάκατου με σιτάρι, και μαζί με  άλλον ένα φτάσανε στη Μπούκα της Μεσσήνης . Από εκεί με τα πόδια στη Βαλύρα και στο λινό του  Μαρίνου Γεωργακόπουλου (Νταρντούνη ) λιποθύμησε. Όταν συνήλθε πήγε σπίτι του και βρήκε τον ετοιμοθάνατο πατέρα του. Επέζησε μέχρι τα βαθιά γεράματα.  Παντρεύτηκε τη Δήμητρα Μπλέκου  αδελφή των  Κώστα, Γεωργίου, Τάκη και Λεωνίδα Μπλέκου και απόκτησαν τα παιδιά Μάρθα που μας έφυγε νωρίς ,τον Σπύρο και το Δημήτρη. Με το γιό του Σπύρο είμαστε παιδικοί  φίλοι μέχρι σήμερα,  βιώνοντας τη φύση και το μεγαλείο του Θεού στους μπαξέδες μας ψαρεύοντας ,βοτανίζοντας και κυνηγώντας που ήταν αντικρυστά στη Βαλύρα και ποτίζονταν από το αυλάκι που το αχρηστεύσαμε μαζί με τους 2 νερόμυλους.

Φ 127*

Υπουργείο πολέμου 30-31\8 \1825

Φύλλα 101-104

 

101.Ονομαστικός κατάλογος στρατιωτών του στρατηγού ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΕΦΑΛΑ α\α 1-127

102. Ονομαστικός κατάλογος στρατιωτών (όνομα, επίθετο, πατρίς, μισθός και διάρκεια της δηλώσεως)

Φ240.α\α. είδος αριστείου, όνομα ,επώνυμο, χωριό, δήμος, επαρχία)

 Α\Α. 349-353 ΓΛΙΑΤΑ ΑΝΔΑΝΙΑΣ

Α\Α. 354-359 ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ ΟΙΧΑΛΙΑΣ

Α\Α. 367-380 ΓΛΙΑΤΑ ΑΝΔΑΝΙΑΣ

Α\Α.  408-411 ΚΛΙΜΑ ΙΘΩΜΗΣ

 

Ονομαστικός κατάλογος  με χαλκούν Αριστείον  από τα χωριά ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ , ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΙ ,ΣΙΜΙΖΑ και ΛΟΥΜΙ , α\α 354-436  

 

Από το χωριό ΤΖΑΦΕΡΕΜΙΝΙ

354. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΟΒΗΣ

355. ΠΑΝΑΓ.ΔΟΥΡΑΜΑΚΟΣ

356. ΠΑΝ.ΜΠΟΥΡΙΚΑΣ

357. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΟΥΡΙΚΑΣ

358. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΚΑΤΣΙΛΙΕΡΗΣ

359. ΑΓΓΕΛΟΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗΣ

 

ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ  ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟ 1844 από το χωριό ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ [Βαλύρα]  ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

 

Α\Α     ΦΥΛΛΟ           ΑΡΙΣΤΕΙΟΝ                ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

12            034^α                     ……                        Ιωάννης Μπουζαλάς

13             ..                          …….                       Γεώργιος Μπόβης

14             ..                           ……                       Γιαννάκης Μπόβης

Βιογραφικό σημείωμα των Βαλυραίων αγωνιστών του ΄21.

1. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΤΕΡΟΥΛΙΩΤΗΣ επώνυμο του το οποίο διατηρείται και σήμερα στη Βαλύρα σε έξι οικογένειες.
Ήταν πρόκριτος στο Τζεφερεμίνι και είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία, αμέσως με την έκρηξη της επανάστασης μπαίνει στη πρώτη γραμμή σαν αρχηγός σώματος στη Πολιορκία της Τριπολιτσιάς μέχρι την απελευθέρωσή της. Πολέμησε επίσης στα Δερβενάκια, Άργος Κόρινθος και στα διάφορα κάστρα της Μεσσηνίας κ.α.
Το 1823 συνυπογράφει σαν πρόκριτος και εκλέτωρας, αναφορά προς το Υπουργείο Εσωτερικών κατά του «μη νομίμως εκλεγέντος» βουλευτή Νησιού (Μεσσήνης) και τάχθηκε υπέρ της εκλογής του Γ. Δαρειώτη (ΓΑΚ) Το. Εσωτ. 23-7-1823 φάκελος 19) Από το παρακάτω έγγραφο φαίνεται ότι βοήθησε και οικονομικά τον αγώνα.
Κατά μήνα Αύγουστον 1822 εμέτρησεν εις το Κοινόν Ταμείον της Πελοποννήσου ο κύριος Πανάγος Καρτερουλιώτης εκ Νησί, γρόσια εξακόσια δύο, παράδες 30, αριθ. 60230 δια χειρός Ιωάννη Μαυρομιχάλη και Π. Ζάρκου, ως σταλείσα παρ΄ αυτών εις το Ταμείον καταγραφή, εν υποσχέσει ν΄ αποδοθώσιν αυτώ εκ μέρους της Πατρίδος, μετά την αποκατάστασιν του ελληνικού έθνους.
Τριπολιτσιά τη 29 Ιανουαρίου 1823.
Ο Κορίνθου Κύριλλος αντιπρόεδρος Ασημάκης Φωτήλας.
Παπαγιαννόπουλος, Δημ. Καραμάνος, Ιωαν. Γ. Οικονομίδης, Σπύρος Φραγκίσκος.
Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι (σημ. Βαλύρα). Πιθανότατα η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν το Καρτερώλι από το οποίο πιθανό προέρχεται και το
Ίσον απαράλλακτον του προτότυπου
Εν Νησίω την 17 Μαρτίου 1847
Ο Δήμαρχος Παμίσου
(Τ.Σ.) Παν. Δαρειώτης
Ο Παν. Καρτερουλιώτης κατατάχθηκε στην τάξη των αξιωματικών της φάλαγγας (ΑΑΕΒ, Μητρ. Αξιωμ. αυξ. αριθ. 2842). Έπεσε πολεμώντας κατά των Αράβων επιδρομέων
2. ΜΠΟΒΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ.

Γεννήθηκε στο Τζεφερεμίνι (Βαλύρα). Σ΄ όλη τη διάρκεια του αγώνα ήταν στρατευμένος στις τάξεις των αγωνιστών το έτος 1842 υπηρετούσε σαν ειδικός δημαρχιακός πάρεδρος της Βαλύρας στο Δήμο Οιχαλίας. Επειδή όμως ήτανε αγράμματος υπόγραφε αντί γι΄ αυτόν άλλος (Γενικά αρχεία Κράτους, φακελ. Μοναστηριακών Σεπτεμβ. 1842). Ο καρυοφιλιάς του Παν. Μπόβη έχει 18 χαρακιές που σημαίνει ότι σκότωσε 18 Τούρκους. Διατηρείται σε κακή κατάσταση γιατί στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής το 40-44 ήταν χωμένη στα φουσκιά γιατί οι Γερμανοί μάζευαν τα όπλα. Την έχει ο τρισέγγονός του Κώστας Μπόβης που ο παππούς του ήταν πρόεδρος της κοινότητας Βαλύρας. Ο Παναγιώτης Μπόβης θείος του Κώστα έχει γιο του συμμαθητή μου Δημήτρη ο οποίος εργάζεται στον ΟΤΕ είναι παντρεμένος ,έχει δύο παιδιά και είναι συνταξιούχος.

4. ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ.

Γεννήθηκε στο Λέζι (Λάμπαινα) είναι πρόγονος της γνωστής οικογένειας Παπαγεωργίου που υπάρχει και στη Βαλύρα (παππούς της μάννας μου).
Ο Θ. Παπαγεωργίου ύστερα από ένορκη βεβαίωση του οπλαρχηγού Εμ. Δαρειώτη πολέμησε επικεφαλής Λαμπεναίων και υπό τον Μητροπέτροβα στην Καρύταινα Βαλτέτσι, Τρίπολι, Άργος, Δερβενάκια, Τρίκορφα, Δραμπάλα. Την εξαίρετη δράση του στον αγώνα του 1821 υπογράφουν οι συγχωριανοί και συμπολεμιστές του. Παν. Καλογερόπουλος, Παν. Κοσμάς, Αναγ. Σταματόπουλος, Γιαν. Θεοφιλόπουλος, Ιωαν. Πουλημενάκος, Χρ. Αργυρόπουλος, Παν. Σταθόπουλος, Ιωαν. Χρονόπουλος.
Στην τελευταία του αίτηση στις 5 Ιούνη 1865 ο Θ. Παπαγεωργίου έγραψε ότι είχε απομείνει «ο πλέον αδικημένος οικογενειάρχης αγωνιστής και τόνιζε ...

«Βλέπω σήμερον πολλούς άλλους αγωνιστάς τους οποίους είχα υπό την οδηγίαν μου και λαμβάνουν συντάξεις και βαθμούς, ενώ εγώ έμεινα ο πλέον αδικημένος ...

 Η μάννα του Γιάννη Λύρα είναι το γένος Παπαγεωργίου.

Οι βαλυραίοι στρατιώτες του δυρραχίτη οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα.

Η Βαλύρα με την ενεργή συμμετοχή της στο μεγάλο ξεσηκωμό του 1821,δίνει γενναίο παρόν στην υπόθεση της πολυπόθητης λευτεριάς. Αναφέρεται σε  κατάσταση των στρατιωτών του Παν. Κεφάλα, που υπεβλήθη στο Υπουργείο Πολέμου 30 Αυγουστου 1825 ως δικαιολογητικό για την πληρωμή των εξόδων τροφοδοσίας κ.λ.π. που είχε καταβάλει ο Στρατηγός Κεφάλας. Στις 2 αυτές καταστάσεις σημειώνεται και τόπος καταγωγής των αγωνιστών, και άλλοτε όχι, έχουν δε κατ’ αλφαβητική σειρά οι αναφερόμενοι αγωνισταί ως εξής: Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους(ΓΑΚ),είναι καταχωρημένα με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1825,όλα τα στοιχεία που αφορούν τη συμμετοχή της Βαλύρας στον αγώνα του 1821.Επίσης εκεί υπάρχουν και πολλά άλλα ενδιαφέροντα που αφορούν την μετέπειτα ιστορία της Βαλύρας. Οι Βαλυραίοι αγωνιστές, τα ονόματα των οποίων αναφέρονται παρακάτω, ανήκαν στο σώμα του οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα από το Δυρράχι της Μεγαλόπολης. Έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες του Εθνικού ξεσηκωμού και ιδιαίτερα, στην πολιορκία για την απελευθέρωση της Τριπολιτσιάς, στις μάχες του Βαλτετσίου, των Δερβενακίων και της Κορίνθου. Στα 1824 συμμετείχαν στις αμυντικές προσπάθειες στα παράλια της Μεσσηνίας για πιθανή απόκρουση επιδρομής των Αράβων, οι ο Στρατιώτες του οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα από τη Βαλύρα και τα γειτονικά χωριά.
Ο Παν. Κεφάλας, γνωστός και σημαντικός οπλαρχηγός, που έπεσε μαζί με τον Παπαφλέσσα ηρωϊκά στο Μανιάκι πολεμώντας κατά των Αράβων, καταγόταν από το Δυρράχι, που σήμερα υπάγεται στην επ. Μεγαλοπόλεως της Αρκαδίας. Στην Τουρκοκρατία όμως και κατά την επανάσταση το Δυρράχι διοικητικώς ηπήγετο στην επαρ. Εμπλακίων, που όλα σχεδόν τα χωριά της πλην 6 ανήκαν στο Μεσσηνιακό χώρο. Έτσι ο Κεφάλας, θεωρούμενος οπλαρχηγός της επαρ. Εμπλακίων, ήτο υποχρεωμένος να στρατολογή από την επαρχ. Εμπλακίων στην οποία υπήγοντο τα χωριά Κουρτζαούρι (Σπερχογεία), Ντελίμεμι (Αιθαία), Βείζαγα (Ανθεία), Γαϊδουροχώρι (Αριοχώρι), Ναζήρι (Εύα), Αλποχώρι, Βρωμόβρυσι (Αμφιθέα), Κούρταλι, Λυκότραφος, Καρτερόλι, Γαϊδουροχώρι (Παμίσου), Πεντιά (Τρίκορφο), Ξεροκάσι, Ράδου, Κουτούφαρι, Σκάλα, Σολάκι, Κατσαρού, Σιάμου, Μούστα (συν. Μερόπης), Μαγούλα, Ζευγολατιό, Διαβολίτσι, Κούρταγα, Δεσύλλα, Τρύφα, Πουλίτσι, Κλίμα, Πήδημα, Σαμπάκαλφα, Χάρμα. Μερικά από τα χωριά αυτά σήμερα δεν ακούγονται παρά ως τοπωνύμια. Στην επαρχία Εμπλακίων κατά τον Π. Παπατσώνη υπήγοντο από την επ. Μεγαλοπόλεως σύμερα τα χωριά Τζαφέραγα, Δυρράχι (Δορράχι), Λεφτίνι, Μαρμαριά, Ραψομάτες, Τραγάνα. Γνωστοί όμως και σημαίνοντες πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες του Δυρραχίου ήταν οι Π. Κεφάλας και Ν. Λαδάς (Παπατσώνη Παν.: Απομν. σελ. 111 και αλλαχού).
Αφού όμως ο Παν. Κεφάλας στρατολογούσε από τα χωριά της Μεσσηνίας οι πιο πάνω αναφερόμενοι αγωνισταί, έστω και αν δεν αναφέρεται ο τόπος καταγωγής τους, είναι Μεσσήνιοι και κατάγονται από το χωριά τα οποία εσημειώσαμεν ως υπαγόμενα στην επαρ. Εμπλακίων. Εκρίναμε σκόπιμο να παραθέσωμε εδώ τον κατάλογο των αγωνιστών αυτών γιατί το έγγραφο στο οποίο περιέχονται ως δικαιολογητικό του Π. Κεφάλα, Αρκαδός οπλαρχηγού, δεν έχει θέσι στα «Μεσσηνιακά», και έτσι θα παρέμεναν άγνωστοι, αν δεν δημοσιεύαμε τον κατάλογο.
Οι απόγονοι των βαλυραίων αγωνιστών εύκολα θα διαπιστώσουν ποιοι είναι οι δικοί τους πρόγονοι .

Ιωάννης Γεωργακόπουλος, Αναγνώστης Γιαουρδάς, Δημήτριος Βασιλόπουλος, Χρήστος Βασιλόπουλος, Καλόγερος Γκομέσης, Αντώνιος Γκομέσης, Αναγνώστης Γεωργόπουλος, Ζαχαρίας Κανελλόπουλος(Ιερέας), Αναστάσιος Κατσιλιέρης, Ανάργυρος Καρτερολιώτης, Παναγιώτης Καρτερολιώτης, Δημήτριος Καρτερολιώτης, Κωνσταντής Καρύδης, Ανδρέας Καρύδης, Δημήτριος Καρύδης, Σταυριανός Καρύδης, Γιαννάκης Καρύδης, Γεώργιος Κοντοπανάγος ,Δημήτριος Κουρόπουλος, Άγγελος Λεοντήρης(ή Λιοντήρης), Βασίλειος Λεοναρδόπουλος,(Βασίλειος Λινάρδος), Ιωάννης Λινάρδος, Γεώργιος Λύκος, Αθανάσιος Λύκος,Αθανάσιος Λύρας, Νικόλαος Μαυροειδής , Αναγνώστης Μπότσικας, Αναστάσιος Μπότσικας, Γεώργιος Μυλωνόπουλος, Ιωάννης Μπακόπουλος(Ιερέας), Παναγιώτης Μπακόπουλος, Γιάννης Μπάλας, Γιαννάκης Μπόβης, Γεώργιος Μπόβης, Παναγιώτης Μπόβης, (πάρεδρος του δήμου Οιχαλίας) Γεώργιος Μυλωνάς, Δημήτρης Μυλωνάς, Νικόλαος Μυλωνάς,  Αναγνώστης Μπουρολιάς, Αγγελής Μπουρολιάς, Πανάγος Μπουρίκας, Σταυριανός Μπουρίκας, Ιωάννης Μπουζαλάς, Παναγιώτης Ντουραμάκος, Παναγιώτης Ξυδόπουλος, Παναγιώτης Σερφετόπουλος, Παναγιώτης Παπασαραντόπουλος, Γεώργιος Σαραντόπουλος, Σπυρίδων Σαραντόπουλος, Σωτήριος Σαραντόπουλος, Αναστάσιος Σπυρόπουλος, Νικόλαος Σταθόπουλος, Θεόδωρος Τσαγκάρης, Πανάγος Τσαγκάρης, Χρήστος Τσαγκάρης, , Δημήτρης Τσιλιβίτης, Πέτρος Τσιλιβίτης, Παναγιώτης Τσιμπουκλής, Αθανάσιος Χαλικούρας, Θεόδωρος Χαλικούρας, Γιαννάκης Χριστάκης, Γεώργιος Χριστάκης.

 

Από τα γενικά αρχεία του κράτους βρήκαμε 2 έγγραφα όπου στο ένα ανακηρύσσουν τον Ιωάννη Καποδίστρια  γνήσιο πολίτη. Στις 20 Απριλίου 1829 ανακήρυξαν «γνήσιο πολίτη» της επαρχίας Μικρομάνης τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια με ψήφισμα οι υπογράφοντες κάτοικοι από τη Βαλύρα και στο άλλο κατιδικάζουν τη δολοφονία του.

Το δεύτερο έγγραφο είναι από τη Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος, φύλλο 58, 1-8-1831 και το τρίτο από τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας (ΤΟΜΟΣ 22 σελίδες 108-110).

      1.    ΠΡΩΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

Αρχείο πολέμου αγωνιστών.  25 Αύγουστου 1825

ΕΠΑΡΧΙΑ  ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ

Η Επαρχία Μικρομάνης συσταθείσα κατά την Τουρκοκρατία ως διοικητικό τμήμα (Καζάς), διατηρήθη κατά την επανάσταση και μετά την απελευθέρωση ως το 1835 που συνεστήθηκαν οι δήμοι, αλλά και μέχρι το 1843-4 ως εκλογική περιφέρεια. Στην επαρχία Μικρομάνης υπήγοντο τα χωριά Μικρομάνη (έδρα), Καμάρι (συνοικισμός, σημερινή Θουρία) Καλάμι (Αϊζάγα) Αντικάλαμος (Αζήζαγα) Κωνσταντίνοι, Βαλύρα (Τζεφερεμίνι), Στενύκλαρος (Σανδάνι), Φίλια και Σπανοχώρι.

 

           Στις 20 Απριλίου 1829 ανακήρυξαν «γνήσιο πολίτη» της επαρχίας τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια με ψήφισμα οι υπογράφοντες κάτοικοι από τη Βαλύρα ήταν:

Νικ. Παπαβασιλόπουλος

Ηλ. Μπότσικας

Σπύρος της Αναγνωστούς

Παν. Δουραμάκος

Νικ. Σταματόπουλος

Αγγ. Λιοντήρης

Αναγν. Ράμμος

Παν. Μπόβης

Παν. Σπηλιώτης

Παπασαράντος, Σαράντος (-Παπάς) Ιερέας

Παπαμιχάλης , Μιχάλης (-Παπάς) Ιερέας

Αναγ. Γεωργόπουλος

Σωτ. Σαραντόπουλος

Θεοδ. Μπόβης

Δημητ. Καρύδης

Βασίλης Λινάρδος*

Νίκος Μαυροειδής

 

Οι δημοπρόκριτοι της επαρχίας Μικρομάνης ανακηρύσσουν γνήσιο πολίτη της επαρχίας των Ιων. Καπιδίστρια το 1829.

                                                Εν Μικρομάνη τη 27/4/1929

 

Η σφραγίδα έχει την υπογραφή Δημογεροντειον επαρχίας Μικρομάνης (ΓΑΚ Βλαχογιάννη  Α. φακελλος  220). Στο έντυπο αυτό  υπογράφουν και οι δημοπρόκριτοι των χωριών Μικρομάνης, Αντικάλαμου (Αίζαγα), Καλάμι, Καλαμίου, Κωνσταντίνων, Βαλύρας  Ανδανείας (Σανδάνι), Σπανοχωρίου(Μερόπης), Φίλια  Κερασταρίου.

Μίμη Φερέτου  Μεσσηνιακά 1969-70 ,σελίδες 398-404 με τις πρωτότυπες υπογραφές τους

 

                *Την κόρη του εγγονού του, Βασίλη Λινάρδου  Λευκή ή Λευκοθέα, είχε παντρευτεί ο Ξενοφώντας Καρτερολιώτης και διασώζεται η φουστανέλα με όλα τα εξαρτήματά του Βασιλείου Λινάρδου, πολεμιστή του 1821 και δημάρχου του Δήμου Δερρών.

Στο Τζεφερεμίνι κατά την Τουρκοκρατία, τη περίοδο του αγώνα και μετά την απελευθέρωση υπηρετούσε εφημέριος ο Σαράντης Σαραντόπουλος και κατόπιν έμεινε γνωστός με το όνομα Παπασαραντόπουλος. Ο Παπα-Σαράντης στις 20/4/1829 συνυπογράφει ως Σαραντόπουλος το ψήφισμα της επαρχίας Μικρομάνης (εκεί υπαγόταν τότε το Τζεφερεμίνι) με το οποίο ο Ιωάννης Καποδίστριας αντικηρυχθη "γνήσιος Πολίτης" της επαρχίας μικρομάνης. Μαζί με αυτόν συνυπογράφουν και  ο γιος του Μιχάλης που είναι και αυτός ιερέας και οι παραπάνω πρόκριτοαγωνιστές του χωριού Τζεφερεμίνι, με το σημερινό όνομα Βαλύρα. 

2.  ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΓΓΡΑΦΟ 
 ΓΕΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΦΥΛΛΟ 58,    1-8-1831.Ψήφισμα πολιτών της επαρχίας Μικρομάνης στις 19-7-1831  .Από τη Βαλύρα υπογράφουν οι :

Παπασαράντος Μ. ιερεύς

Οικονόμος

Παπαγιάννης

Θαν. Μπόβης

Β.Λιναρδόπουλος (Λινάρδος)

Σ. Σαραντόπουλος

Α.Ράγκος

Ν.Μαυροειδής και

Π.Σπηλιοτώπουλος

Από τη Μικρόμάνη υπογράφει  ο Α. Τζεφερεμινέος .Ακολουθούν υπογραφές από άλλα 6 χωριά.

3.  ΤΡΙΤΟ  ΕΓΓΡΑΦΟ                                             

Από τα αρχεία της Ελληνικής παλιγγενεσίας, υπάρχει έγγραφο στο οποίο υπογράφουν  οι κάτοικοι Μικρομάνης, (ΤΟΜΟΣ 22 σελίδες 108-110), και εκφράζουν την οδύνη τους για τη δολοφονία του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Μεταξύ των υπογραφών είναι και ονόματα Βαλυραίων.