ΓΙΑΝΝΗΣ Δ.ΛΥΡΑΣ: ΠΕΝΙΑ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΖΕΤΑΙ

Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου 2024

ΠΕΝΙΑ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΤΕΡΓΑΖΕΤΑΙ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ.

Κάθε εποχή έχει τα δικά της μέσα ψυχαγωγίας και διασκέδασης. Στην εποχή του ’60-΄70 ήταν τα ποδοσφαιράκια, φλιμπεράκια, και τσουκ μποξ με δισκάκια 33 στροφών και τραγούδια εποχής, τα οποία ήταν απαγορευμένα για τη μαθητιώσα νεολαία, το θέατρο, ο κινηματογράφος, η κυκλοφορία μετά τις 7 μ.μ. και το πηλίκιο με την κουκουβάγια στο κεφάλι και κουρεμένοι με την ψιλή.

Στη Βαλύρα ο ιδιοκτήτης του καφενείου και κινηματογράφου Βασίλης Μανιάτης είχε φλιμπεράκια και ποδοσφαιράκια, και οι ιδιοκτήτες της ταβέρνας χρυσόψαρο Κώστας Νανόπουλος και Άγγελος Μπάκας τσούκ μποξ. Όλα λειτουργούσαν με κέρμα της δραχμής.

Το θέμα ήταν όταν δεν υπήρχαν δραχμές και θέλαμε να παίξουμε. Η προσεκτική παρατήρηση στις σφραγίδες των φορτηγών τραίνων από μολύβι, είχαν περίπου το μέγεθος της δραχμής . Με σφυρί, ψαλίδι και λίμα το διαμορφώναμε ακριβώς στο σχήμα της δραχμής και το χρησιμοποιούσαμε πλέον για την ψυχαγωγία μας,που ήταν απαγορευμένα. Όταν δεν βρίσκαμε μολύβι λιώναμε τις καβούλες μας με τις οποίες πιάναμε τα χέλια στον Πάμισο και τη Μαυροζούμενα.Πολλοί προχωρήσαμε και το πήγαμε πάρα πέρα. Παίρναμε γλήνα (άργιλο) ,είχαμε πείρα από τα καμίνια, τη ζυμώναμε για να είναι εύπλαστη, πιέζαμε με τη δραχμή στη γλήνα γινόταν το καλούπι, και λιώνοντας το μολύβι το αδειάζομε στο καλούπι, αποφεύγοντας άλλες εργασίες .Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη μας πήρανε χαμπάρι, γινόταν έλεγχος στα κέρματα που ρίχναμε, αλλά όταν έλειπαν συνεχίζαμε κρυφά.Ευτυχώς που το μολύβι ήταν δυσεύρετο ,και το τζάμπα ήταν ευκαιριακό. Όταν είμαστε Μελιγαλά ή Καλαμάτα παίζαμε χωρίς φόβο, γιατί δεν μας γνώριζαν.Ευτυχώς που η δραστηριότητητα αυτή,δεν έγινε συνήθεια και κράτησε για λίγο χρονικό διάστημα.

Πολλές φορές για να μπούμε τζαμπατζήδες στον κινηματογράφο σβήναμε τη μηχανή, και ώσπου να την επαναφέρει μπαίναμε στην αίθουσα παρακολουθώντας μέρος του έργου. Άργότερα ασφάλισε τη μηχανή σε μη προσπελάσιμο χώρο, οπότε σταμάτησε και το τσάμπα.

Ταξιδεύοντας με το τραίνο τζαμπατζήδες ,κρυβόμαστε στις τουαλέτες των βαγονιών, οι πιο ριψοκίνδυνοι έξω από τις πόρτες και οι πιο ευρηματικοί ταπώναμε το απόκομμα του εισιτηρίου στο ακυρωμένο και το ξαναχρησιμοποιούσαμε. Πολλές φορές μας έπαιρναν χαμπάρι και μας έκαναν παρατηρήσεις, και ορισμένοι δεν μας ακύρωναν το εισιτήριο γνωρίζοντας την οικονομική μας κατάσταση.

Αυτά ήταν τα έργα και οι ημέρες των αγυιοπαίδων της Βαλύρας με τα τότε μέσα ψυχαγωγίας και διασκέδασης ,και με τη μεταφορά του τραίνου από Βαλύρα σε Μελιγαλά και Καλαμάτα .

Ήμουν 6 χρονών παιδί και με μεγαλύτερα παιδια του χωριού τον Οκτώβρη μήνα πήγαμε με τα πόδια στα Διπόταμα ,εκεί που συναντιώνται τα ποτάμια Μαυροζούμενα Πάμισος Νοτιοδυτικά του γειτονικού χωριού Πλατύ, να μαζέψουμε γλυκόριζα με τα σκαλιστήρα στα χέρια. Αφού μαζέψαμε ρίζες ,τις πλύναμε στο ποτάμι,και επιστρέψαμε στο χωριό. Η μάννα μου τα αδέλφια μου και η γιαγιά μου Αλεζαγού είχαν ανησυχήσει από την απουσία μου και όταν με είδαν με τη γλυκοριζα αγκαλιά η μάννα μου μου είπε: Ρε αθώο πλασματάκι άλλη φορά να μας λες που θα πας και με ποιούς, για να ξέρουμε που βρίσκεσαι, και γλύτωσες το ξύλο, γιατί βρίσκεται εδώ η γιαγιά σου, η οποία σου έχει μεγάλη αδυναμία.Κόβαμε τις ρίζες σε μικρά τεμάχια και τα κάναμε ματσάκια των 10 τεμαχίων.Στο εσωτερικό πολλές φορές βάζαμε ένα με δύο τεμάχια απο κληματοβέργες και πωλούσαμε τα ματσάκια στα καφενεία και τραίνα του σταθμού της Βαλύρας.Ήταν και αυτή μια δραστηριότητα,εξασφαλίζοντας το χαρτζηλίκι μας κάνοντας αθώα πταίσματα. Η γλυκόριζα είναι ένα θεραπευτικό φαρμακευτικό φυτό όπως και πολλά άλλα φυτά ,είναι σην Ελλάδα στα αζήτητα, ενώ οι Ιταλοί έχουν εργοστάσια και τα αξιοποιούν.

Όταν κάναμε γιουρούσια στα Ποτιστικά που είχαν όλα τα φρούτα της εποχής, και ήταν ένας από τους παραδείσους μας, για να μην μας πάρουν χαμπάρι δεν πηγαίναμε όλοι μαζί, αλλά πήγαινε ένας έκοβε τα φρούτα και τα έριχνε στο αυλάκι. Το νερό τα μετέφερε και στο σημείο που είχαμε συμφωνήσει τα μαζεύαμε, και απολαμβάναμε πολλές φορές την άγουρη γεύση τους κάτω από τη σκιά των δένδρων στη λίμνη του Μύλου, που εκεί όλα τα παιδια της γενιάς μου, με αδαμιαία περιβολή μάθαμε μπάνιο .

Είναι 4 απο τις πολλές ιστορίες των παιδικών μας χρόνων που το μυαλό μας δούλευε σύμφωνα με την αρχαία παροιμία "ξέρεις να κλέβεις, αλλά πρέπει να ξέρεις και να κρυφτείς,πενία τέχνες κατεργάζεται",γνωρίζοντας στο κάθε κτήμα τι δένδρα υπήρχαν,και τι φρούτα υπήρχαν την κάθε εποχή.

Το αυλάκι λειτουργούσε όλο το χρόνο με ορισμένες διακοπές για τον καθαρισμό του με προσωπική εργασία, και τροφοδοτούσε από τη Δέση της Μαυροζούμενας νερό για τη λειτουργία του χειμερινού και καλοκαιρινού νερόμυλου, που δυστυχώς από την αδιαφορία μας καταστράφηκαν,και είχαν προσφέρει χρήματα στον απελευθερωτικό αγώνα το 1821.

Η ΔΡΑΧΜΗ ΤΟΥ 1967

ΦΛΙΜΠΕΡΑΚΙΑ

ΤΣΟΥΚ ΜΠΟΞ

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΑΚΙΑ.

ΟΙ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΨΑΡΟΥ ΜΠΑΚΑΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΙ ΚΩΣΤΑΣ ΝΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΤΡΙΤΟΣ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΛΙΟΝΤΗΡΗ,ΜΠΟΥΝΤΟ, ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗ.