ΤΑ ΡΙΨΟΚΙΝΔΥΝΑ ΧΑΡΤΖΙΛΙΚΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΜΑΣ ΧΡΟΝΩΝ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ .ΒΔΕΛΛΕΣ –ΚΟΚΟΛΟΙ-ΚΑΡΑΚΑΞΑΥΓΟΥΛΑ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

Μέχρι την εποχή του 1960 η κάθε οικογένεια του χωριού είχε τα διάφορα οικόσιτα ζώα της, το φούρνο της, το αλεύρι της, τα σύκα της,  το πηγάδι της, το λινό της, την τρίφτα της, τις αποθήκες της, το κήπο της ,το μπαξέ της, τα όσπρια της, το κρέας της, τις ελιές της, το κρασί της, το τουρσί της, το παστό της και όλα τα αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά της μάνας γης, χωρίς φυτοφάρμακα και ορμόνες. H αυτάρκεια ήταν πλήρης και η παραγωανάλωση (δικός μου όρος=παραγωγή και ανάλωση=παραγωανάλωση)   δεν επηρεαζόταν ούτε από το πληθωρισμό, ούτε από το χρήμα. Αργότερα όλα αυτά περιορίστηκαν, και το χωριό με την ύδρευση, το αυτοκίνητο, την τηλεόραση, άρχισε να αστικοποιείται. Ο μπαξές, ο κήπος, και τα οικόσιτα ζώα αντικαταστάθηκαν από τα σούπερ μάρκετ, η διατροφή μας έγινε χειρότερη, η κοινωνία είναι χωρίς επικοινωνία λόγο τηλεόρασης και κινητού, με συνέπεια να κυριαρχεί το εγώ από το εμείς.

Σταμάτησαν στις ρούγες και τα πηγάδια  τα κουτσομπολιά, που ήταν τόπος και χώρος επικοινωνίας-ψυχοθεραπείας, οι παρέες με το χορό και το τραγούδι σταμάτησαν οριστικά, τα αυθόρμητα ομαδικά παιχνίδια στην αλάνα, ανά  τας αγυιάς και ανά τας ρίμας αντικαταστάθηκαν από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και η συγγένεια πλέον με τα γλέντια και γιορτάσια σταμάτησαν. Οι   σεμπριές και οι δανεικαριές τώρα δεν υπάρχουν , κλείστηκε ο καθένας στον εαυτό του.  Με το φωτογραφικό υλικό θυμίζουμε τις παλιές καλές εποχές του χωριού μας προσπαθώντας να κάνουμε πιο ανθρώπινη τη σκέψη, πιο ζεστή τη φωνή και πιο ειλικρινή την καλημέρα μας. Τέλος να προσπαθήσουμε να γίνουμε του «είναι και του γίνεσθε» και όχι του «δήθεν και του φαίνεστε».

Με τον αστικό τρόπο ζωής καταργήθηκαν  και πολλά επαγγέλματα.  Από τα επαγγέλματα που «χάθηκαν» στις ημέρες μας ήταν και του καροποιού, γύφτου και σαμαρά ο οποίος έφτιαχνε τα σαμάρια για τα άλογα, τα γαϊδούρια και τα μουλάρια, που ήταν τα μεταφορικά μέσα της εποχής μαζί με τα κάρα .

Το μόνο πέτρινο πηγάδι του χωριού που το καλοκαίρι δεν στέρευε και προμηθευόταν νερό σχεδόν όλο το χωριό, πιάνοντας δουλειά από τα άγρια μεσάνυκτα, οι νοικοκυρές,  γιατί μετά υπήρχαν οι αγροτικές δουλειές, οι δουλειές του σπιτιού και η φροντίδα των ζώων ήταν του Λύρα. Είχε πέτρες από ακόνι για τρόχισμα των εργαλείων και γινόταν κάθε πρωί το έλα να δεις

To ποτάμι της Βαλύρας Μαυροζούμενα, ήταν πηγή ζωής, διατροφής, πλούτου, για το χωριό , γιατί κάθε σχεδόν λίμνη είχε την καλαμωτή της με την οποία έπιαναν ψάρια, χέλια, καβούρια, κινούσε τους 9 νερόμυλους (Στενύκλαρο 2 , Νεοχώρι 2, Ανθούσα 2  , Βαλύρα 3) που άλεθαν τα σιτηρά και με το αυλάκι, ποτίζαμε τους μπαξέδες και τα ρύζια του κάμπου. Καλάμι, βουτούμι, μαρίτσα, πικροδάφνη, βούρλα και ιτιές ήταν χρηστικά στο νοικοκυριό για διάφορες εργασίες.

Οι άνθρωποι δεν επιθυμούν απλώς να ζήσουν. Έχουν το δικαίωμα να ονειρεύονται και να πιστεύουν σε έναν καλλίτερο κόσμο. Θέλουν να απαλλαγούν από τα δεσμά του θανάτου και της φθοράς, από τα δεσμά της φύσης που τον περιορίζουν. Θέλουν να ζήσουν σε έναν καλλίτερο κόσμο, ή έστω διαφορετικό από εκείνον που τους έχει δοθεί. Να έχουν συνείδηση πως εκείνο που πιστεύουν και επιθυμούν δεν είναι λιγότερο αληθινό από αυτό που βιώνουν καθημερινά. Αυτό το δικαίωμα να οραματίζονται ή ακόμη να αναζητούν την αλήθεια με άλλους τρόπους, όπως μέσα από την πίστη και την έννοια της αγάπης, που υπερβαίνει τα όρια της λογικής τάξης, δεν μπορούμε να το αμφισβητήσουμε. Με την επιστήμη προσπαθούν  να αποκαλύψουν τα μυστικά της φύσης και να την υποτάξουν, ενώ με την τέχνη φτιάχνουν ένα κόσμο καλλίτερο και αλλιώτικο από εκείνον που συλλαμβάνουν οι αισθήσεις τους. Μέσα τους σιγοκαίει η σπίθα της αιωνιότητας, η αρχοντιά που τους ωθούν σε επιθυμίες και πράξεις πέρα από την πραγματικότητα, και καμιά φορά πέρα από τη λογική.

Οι άνθρωποι που ξέφυγαν από τις επίπεδες τροχιές του βίου τους αποτελούν τους φάρους που φωτίζουν τη ζωή μας, αλλά και τα κριτήρια που μας αξιολογούν.

Όλοι μας όταν μεγαλώνουμε, νοσταλγούμε τα παιδικά μας χρόνια, γιατί είναι η ηλικία της αθωότητας , χωρίς ευθύνες, και φρόντιζαν- νοιάζονταν, άλλοι για μας.

Η γνώση σήμερα πρέπει να διδάσκεται διεπιστημονικά και διαθεματικά. Η διεπιστημονική προσέγγιση είναι η από κοινού μελέτη εννοιών από διάφορους κλάδους επιστημών, ενώ η διαθεματική προσέγγιση είναι η πολύπλευρη μελέτη και διερεύνηση ενός θέματος, που άπτεται πολλών γνωστικών αντικειμένων.

Η Ιστορία είναι ο  θεματοφύλακας των  μεγάλων πράξεων, μάρτυρας του παρελθόντος, παράδειγμα και διδάσκαλος για το παρόν, και σύμβουλος για το μέλλον.

 Επιβάλλεται η διατήρηση της ιστορικής μνήμης γιατί έτσι συνδεόμαστε με τις ρίζες του παρελθόντος και γνωρίζουμε από πού ερχόμαστε και που πηγαίνουμε. Στη διάρκεια του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους μεσολάβησαν 4 εμφύλιοι (1824, 1848, 1862, 1946-49). Διείσδυσαν οι βασιλιάδες στην άλωση του Ελληνικού κράτους μετά την ‘Καμαρίλα’ οι μηχανορραφίες έδωσαν στον Ελληνικό λαό αρνητικά δείγματα γραφής, ώστε τον εξανάγκασαν να μεταναστεύσει ή να γίνει δημόσιος υπάλληλος εξαρτώμενος από τον πολιτικό που τον είχε ψηφοφόρο-πελάτη.
Πρόσωπα-Γεγονότα-Καταστάσεις στο χωριό μας Βαλύρα, στο πέρασμα του χρόνου , που ο πανδαμάτωρ χρόνος  αφήνει τα ίχνη του μέσα από το φωτογραφικό υλικό. Έχουμε ηθική υποχρέωση να το διαφυλάξουμε, θυμίζοντας τα ευχάριστα και δυσάρεστα, στο διάβα της ζωής των προγόνων μας, οι οποίοι μας βλέπουν από ψηλά και χαίρονται που τους μνημονεύουμε. Θα πρέπει να βρεθεί ο κατάλληλος χώρος για να κουρνιάσει όλο αυτό το φωτογραφικό υλικό, που να είναι επισκέψιμος θυμίζοντας το χρόνο, το χώρο ,τα φαινόμενα.

 Είμαστε όλοι εδώ, τόσο πολύ μακριά, τόσο πολύ κοντά.

Είμαστε του δήθεν και του φαίνεστε και όχι του είναι και του γίγνεσθαι .Καταναλώσαμε, καταναλωθήκαμε, και αφήσαμε να καταστραφούν από την αδιαφορία μας, σημαντικά έργα των προγόνων μας. Ούτε καν τα συντηρήσαμε, αλλά  υπάρχουν μέσα από τις φωτογραφίες.

ΟΤΑΝ Η ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΓΚΙΝΗΣΕΩΝ

ΑΓΓΙΖΩ, ΑΚΟΥΩ,   ΒΛΕΠΩ, ΓΕΥΟΜΑΙ, ΜΥΡΙΖΩ, ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ, ΑΝΤΙΔΡΩ, ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΙ , ΓΝΩΡΙΖΩ,  ΜΑΘΑΙΝΩ, ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ , ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΜΑΙ, ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΟΜΑΙ, ΧΑΙΡΟΜΑΙ, ΑΠΟΦΑΣΙΖΩ,  ΓΕΛΩ, ΑΓΑΠΩ, ΖΩ.

5. ΤΑ ΕΠΙΚΗΡΥΓΜΕΝΑ ΖΩΑ (αλεπού-κοράκι-καρακάξα)

Στο κυπαρίσσι στην κορφή Ένα ασπρόμαυρο πουλί

Μπαίνει μέσα στη φωλιά  Και κλωσάει τα αυγά .

Δεν το ξέρει η καημένη ότι είναι επικηρυγμένη

Και ποτέ από τα αυγά  Δε θα βγούνε τα παιδιά .

Η καρακάξα φτερουγάει Πάει γυρίζει και γυρνάει

Στη φωλιά  στο κυπαρίσσι Η αναρρίχηση έχει αρχίσει.

Ο Ντάλας και η δενδρογαλιά Ανεβαίνουν τα κλαδιά

Για να φτάσουν στη φωλιά Και να πάρουν τα αυγά.

Θέλει τόλμη και μαγκιά Την αρπάζει από την ουρά

Την πετάει μακριά κι’ ανεβαίνει χαλαρά.

Στη φωλιά πέντε αυγά Κατεβαίνει αργά-αργά

Η χαρά είναι μεγάλη Θα τα κονομήσει πάλι.

Πάει στο Στάθη να  τα πουλήσει Φίλους του θα συναντήσει

Με ποδήλατο και βόλτες Ανηφόρες κατηφόρες.

Το ποδήλατο  νοικιάζει Και μες την αλάνα πάει

Του σταθμού το γήπεδο Με πράσινο ποδήλατο .

Έδωσε και στ’ άλλα παιδιά έγινε η μοιρασιά

Πρέπει να επιστραφεί με την ώρα τη σωστή.

Το βράδυ σαν κοιμότανε Καθόταν και σκεφτότανε

Που θα υπάρχουνε φωλιές να πάει για  αποστολές.

Αυτά είχε τότε η ζωή και τώρα με την κριτική

γιατί  τα ζώα  τα καημένα να  ήτανε  επικηρυγμένα.

28. ΤΟ ΜΑΖΕΜΑ ΕΛΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΡΟΦΥΛΑΚΕΣ

Αγροφυλακή σε δράση Τα παιδιά θέλει να πιάσει

Που μαζεύανε ελιές Στα Κτήματα και στις Γανιές.

Για να πας Πέρα Μεριά Ήθελε τόλμη και μαγκιά

Το ποτάμι να περάσεις Το νερό να μη σε πάρει.

Η σιδερένια γέφυρα Της Βαλύρας πέρασμα

Στη κατοχή ήταν γραφτό Να καταστραφεί κι’ αυτό.

Τώρα η βάρκα  στο νερό Μέσο μεταφορικό

Με μαγεία και με τρέλα Άνθρωποι ζώα φορτωμένα.

Μέσο επικοινωνίας Και καλής συγκοινωνίας.

Στο  συρματόσχοινο δεμένη Τους πελάτες περιμένει.

Ήτανε η αμοιβή Το ποτάμι σαν διαβείς

Να κουπάκι με ελιές Όταν επιστρέφαμε.

Ο φόβος μας και η αγωνία Τις ελιές με μια λατρεία

Μαζεύαμε χάμου στο χώμα Δεν τελειώσαμε ακόμα.

Το καλάθι να γεμίσει Για να βγει το χαρτζιλίκι

Επιστρέφοντας πια πίσω Το καλάθι θα ζυγίσω.

Το παζάρι δίνει παίρνει Προσπαθεί να κοροϊδέψει

Αγοραστής ο πονηρός  Του μικρού παιδιού το βιός.

Το χαρτζιλίκι της ελιάς Μια ανάμνηση παλιά

Είχε αγωνία, δράση Μα και του Χριστού τα πάθη.

 

ΠΑΜΙΣΟΣ-ΒΔΕΛΛΕΣ-ΓΟΥΝΑΡΗΣ*

Ο Πάμισος με τα κρύα του νερά

Για μπάνιο και για ψάρεμα

Κολλάει η βδέλλα στο κορμί

Η πιο ευχάριστη στιγμή.

Η βδέλλα για να ξεκολλήσει

Πρέπει κατράμι να μυρίσει

Και θα μπει μες το μπουκάλι

Και στο Γούναρη θα πάει.

Είναι άριστος γιατρός

Και με διδακτορικό

Έχει φήμη ξακουστή

Σ’ όλη την περιοχή.

Ζουν μαζί με τα βατράχια

Μες τα γυάλινα τα βάζα

Θεραπείες με τις βδέλλες

Είναι πια δοκιμασμένες.

Η γυναίκα του Κλειώ

Καθημερινά φρουρός

Φροντίζει βδέλλες και βατράχια

Με αγάπη και συμπάθεια.

Οι μεγάλες δυο δραχμές

Μισή δραχμούλα οι μικρές

Με λουκούμια και  στραγάλια

Θα γεμίσουν τα στομάχια.

*Είναι ο γιατρός Γεώργιος Γεωργακόπουλος που είχε διδακτορικό το 1902 με άριστα και είχε εκλεγεί 6 φορές πρόεδρος της κοινότητας Βαλύρας.

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΑΘΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΠΟΔΗΛΑΤΑΔΙΚΟ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ ΚΑΙ ΜΑΣ ΑΓΟΡΑΖΕ ΤΑ ΚΑΡΑΚΑΞΑΥΓΟΥΛΑ,ΝΕΟΣΣΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΕΠΟΥΔΕΣ.

Η ΓΕΦΥΡΑ ΣΤΗ ΒΑΛΥΡΑ ΠΟΥ  ΤΗΝ ΒΡΗΚΑ ΚΑΡΤ-ΠΟΣΤΑΛ ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ

Η ΒΑΡΚΑ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΣΤΗ ΜΑΥΡΟΖΟΥΜΕΝΑ

ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗ-ΑΓΡΟΦΥΛΑΚΗ.ΤΟ ΜΑΤΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ο ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΣ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΦΕΙΔΑΣ ΠΟΥ ΜΕ ΕΙΧΕ ΠΕΡΑΣΕΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ  ΜΕ ΑΝΤΙΤΙΜΟ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΝΑ ΤΟΥ ΜΑΖΕΨΩ ΕΝΑ ΚΥΠΕΛΛΟ ΕΛΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΟΔΙΑ

ΟΙ ΒΔΕΛΛΕΣ ΠΟΥ ΧΡΙΣΗΜΟΠΟΙΟΥΣΕ Ο ΒΑΛΥΡΑΙΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ,ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ. ΚΑΤΩ ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΒΑΛΥΡΑΣ Ο ΓΙΑΤΡΟΣ  ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΜΕΣΟ ΠΟΥ ΓΥΡΝΟΥΣΕ ΤΑ ΓΕΙΤΟΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ

Η ΛΙΛΗ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΠΟΥ ΦΡΟΝΤΙΧΕ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

ΣΤΟΥΣ ΟΡΥΖΩΝΕΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ ΜΕ ΤΟ ΤΑΜΠΟΥΚΙ ΠΟΥ ΚΟΛΑΓΑΝ ΟΙ ΒΔΕΛΛΕΣ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑΤΟΥΣ .ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ, ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ  ΤΡΙΤΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ

 

ΤΙΝΑΓΜΑ ΕΛΙΩΝ

ΚΑΡΑΚΑΞΑ

ΚΟΤΣΥΦΑΣ

 Η ΚΑΡΑΚΑΞΑ ΚΑΙ Η ΣΚΟΤΩΜΕΝΗ ΑΛΕΠΟΥ