Απο το 508π.χ-2010
Έρευνα-μελέτη-καταγραφή του Γιάννη Δ. Λύρα καθηγητή βιολογίας
Ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης εφαρμόσθηκε στην Αθήνα από την Κλεισθένη το 508 π.Χ. Στη Ρωμαϊκή περίοδο και στο Βυζάντιο περιήλθε σε παρακμή. Στην Τουρκοκρατία σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές με σκοπό την είσπραξη φόρων κυρίως από την περιφέρεια.
Με την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους το 1833 ΄΄περί συστάσεων δήμων’’
το Ελληνικό κράτος διαιρέθηκε σε 10 νομούς που με τη σειρά τους διαιρέθηκαν σε 42 επαρχίες, οι οποίες στη συνέχεια διαιρέθηκαν σε δήμους.
Το 1912 ο υπουργός εσωτερικών Εμμανουής Ρεπούλης στην κυβέρνηση Βενιζέλου προώθησε προς ψήφιση στη Βουλή που καθιέρωσε τη διάκριση του ΟΤΑ σε δήμους και κοινότητες λαμβάνοντας υπ΄όψιν τις ιστορικές και αναπτυξιακές ανάγκες της κάθε περιοχής. Το νομοσχέδιο αυτό υπήρξε σταθμός στην εξέλιξη της τοπικής αυτοδιοίκησης της πατρίδας μας απελευθερώνοντας την περιφέρεια από τον φεουδαρχικής έμπνευσης θσμό του πατριαρχικού δημάρχου που καταδυνάστευσε την ύπαιθρο.
Το Σύνταγμα του 1927 με το άρθρο 107 αναγνώρισε για πρώτη φορά συνταγματικά την τπική αυτοδιοίκηση και η λήξη των περιφερειακών αυτών έγινε με την ψήφιση του Συντάγματος το 1952.
Το 1994 καθιερώθηκε ο θεσμός του αιρετού νομάρχη (2ος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης) με ταυτόχρονη δημιουργία του περιφερειάρχη (3ος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης), ο οποίος είναι κυβερνητικό πρόσωπο.
Επειδή σήμερα η τοπική αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα το Δεκέμβριο του 1997 ψηφίστηκε το πρόγραμμα Ιωάννης Καποδίστριας με σκοπό την κατάργηση και συνένωση κοινοτήτων δημιουργώντας τους νέους 900 δήμους και 133 κοινότητες.
ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ
Ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης εφαρμόσθηκε στην Αθήνα από την Κλεισθένη το 508 π.Χ. Στη Ρωμαϊκή περίοδο και στο Βυζάντιο περιήλθε σε παρακμή. Στην Τουρκοκρατία σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές με σκοπό την είσπραξη φόρων κυρίως από την περιφέρεια.
Με την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους το 1833 ΄΄περί συστάσεων δήμων’’
το Ελληνικό κράτος διαιρέθηκε σε 10 νομούς που με τη σειρά τους διαιρέθηκαν σε 42 επαρχίες, οι οποίες στη συνέχεια διαιρέθηκαν σε δήμους.
Το 1912 ο υπουργός εσωτερικών Εμμανουής Ρεπούλης στην κυβέρνηση Βενιζέλου προώθησε προς ψήφιση στη Βουλή που καθιέρωσε τη διάκριση του ΟΤΑ σε δήμους και κοινότητες λαμβάνοντας υπ΄όψιν τις ιστορικές και αναπτυξιακές ανάγκες της κάθε περιοχής. Το νομοσχέδιο αυτό υπήρξε σταθμός στην εξέλιξη της τοπικής αυτοδιοίκησης της πατρίδας μας απελευθερώνοντας την περιφέρεια από τον φεουδαρχικής έμπνευσης θσμό του πατριαρχικού δημάρχου που καταδυνάστευσε την ύπαιθρο.
Το Σύνταγμα του 1927 με το άρθρο 107 αναγνώρισε για πρώτη φορά συνταγματικά την τπική αυτοδιοίκηση και η λήξη των περιφερειακών αυτών έγινε με την ψήφιση του Συντάγματος το 1952.
Το 1994 καθιερώθηκε ο θεσμός του αιρετού νομάρχη (2ος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης) με ταυτόχρονη δημιουργία του περιφερειάρχη (3ος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης), ο οποίος είναι κυβερνητικό πρόσωπο.
Επειδή σήμερα η τοπική αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα το Δεκέμβριο του 1997 ψηφίστηκε το πρόγραμμα Ιωάννης Καποδίστριας με σκοπό την κατάργηση και συνένωση κοινοτήτων δημιουργώντας τους νέους 900 δήμους και 133 κοινότητες.
ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ
Ο νέος δήμος Ιθώμης με έδρα τη Βαλύρα προήλθε από τις συνενώσεις των κοινοτήτων:
Αριστοδήμειου, Αρσινόνης, Βαλύρας , Ζαρμπίσιων, Κεφαλήνου, Λαμπαίνας, Μαυρομματείου και Ρευματιάς.
Οι υπάρχοντες δήμοι στη Ελλάδα ήταν 434 και οι κοινότητες 5343 και 12.548 οικισμούς.Οι τοπικοί άρχοντες ήταν συνολικά 53715. Αναλυτικά υπήρχαν 54 νομάρχες, 1414 νομαρχιακοί σύμβουλοι434 δήμαρχοι, 6783 δημοτικοί σύμβουλοι,,5405 κοιντάρχες, 38232 κοινοτικοί σύμβουλοι,1079 πάρεδροι και 315 διαμερισματικοί σύμβουλοι
Ο νομός Μεσσηνίας είχε 8 δήμους, 272 κοινότητες και 496 οικισμούς. Διαιρείται σε 4 επαρχίες ( Μεσσήνης, Καλαμάτας, Πυλίας, Κυπαρισσίας) και με το νομό Καποδίστριας γίνονται 29 δήμοι και κοινότητες. Διοικητικά η Βαλύρα ανήκει στην επαρχία Μεσσήνης.
Διοικητικές μεταβολές του χωριού μου Βαλύρα και του νομού Μεσσηνίας
1833. Δήμος Δερρών. Τον αποτελούσαν τα χωριά Σκάλα και Βαλύρα
1840. Τον κατήργησαν και ενσωματώθηκε στο δήμο Οιχαλίας μέχρι το 1911
1912-97. Κοινότητα Βαλύρας
1998-2010.Έδρα του δήμου Ιθώμης με 8 χωριά. Με το νόμο Καποδίστρια έγιναν 3 εκλογές το 1998,2002,2006.
2010.Δήμος Μεσσήνης. Προήλθε από τη συννένωση 7 δήμων και 1 κοινότητας. Στις 7,14\11\2010 θα εκλεγούν συνολικά 33 δημοτικοί σύμβουλοι.Αναλυτικά καθέ προηγούμενος δήμος εκλέγει.Μεσσήνη δεκατρείς (13),Αριστομένη-Πεταλίδι τέσσερις (4) Αίπεια-Ανδρούσα-Ιθώμη τρείς (3),Βουφράδος δύο (2) και κοινότητα Τρικόρφου έναν (1). Ο υπουργός εσωτερικών Ι. Ραγκούσης με υπουργική απόφαση καθόρισε τις δαπάνες υποψηφίων από 1500-3500 ευρώ ανάλογα με τον πληθυσμό της κάθε εκλογικής περιφέρειας. Μέχρι 30000 κατοίκους 1500,μέχρι 60000,2000, μέχρι 100000, 2500, μέχρι 150000 , 3000 και μέχρι 200000 3500 ευρώ.
Στο νομό Μεσσηνίας οι προυπάρχοντες 29 δήμοι και 2 κοινότητες με τον Καποδίστρια,τώρα με τον Καλλικράτη γίνονται 6. Καλαμάτας (4),Μεσσήνης (8), Πύλου-Τριφυλλίας (6)Οιχαλίας (5), Μάνης (2),
ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ=ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ+ΘΟΥΡΙΑΣ+ΑΡΙΟΣ+ΑΡΦΑΡΩΝ
ΜΑΝΗΣ=ΑΒΙΑΣ+ΛΕΥΚΤΡΟΥ
ΟΙΧΑΛΙΑΣ=ΜΕΛΙΓΑΛΑ+ΟΙΧΑΛΙΑΣ+ΑΝΔΑΝΙΑΣ+ΔΩΡΙΟΥ+ΕΙΡΑΣ
ΜΕΣΣΗΝΗΣ=ΜΕΣΣΗΝΗΣ+ΑΙΠΕΙΑΣ+ΠΕΤΑΛΙΔΙΟΥ+ΒΟΥΦΡΑΔΟΣ+ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ+ΑΝΔΡΟΥΣΑ+ΤΡΙΚΟΡΦΟ+ΙΘΩΜΗ
ΤΡΙΦΥΛΛΙΑΣ=ΑΥΛΩΝΟΣ+ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ+ΑΕΤΟΥ+ΤΡΙΠΥΛΑ+ΦΙΛΙΑΤΡΩΝ+ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΩΝ
ΠΥΛΟΥ=ΠΥΛΟΥ+ΜΕΘΩΝΗ+ΚΟΡΩΝΗ+ΧΙΛΙΟΧΩΡΙΩΝ+ΝΕΣΤΟΡΟΣ+ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ
Στον πολιτικό τομέα αποκέντρωση(4η μεγάλη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους 1833,1912, 1997,2010) σημαίνει ελευθερία, που οδηγεί τους ανθρώπους στην ωριμότητα,το σωστό, δίκαιο, λογικό κααι πρακτικό. Αποκέντρωση σημαίνει να γίνουν όσο το δυνατόν αυτοδύναμες οι ευρύτερες περιφέρειες ακόμη και οι προυπάρχοντες δήμοι και κοινότητες.Για να γίνει αυτό χρειάζεται ένα ιδανικό που να μην έχει σχέση με το στομάχι,αλλά να έχει σχέση με την καρδιά και τη φαντασία που να γεννά αξίες, οράματα κααι ιδανικά που να ξυπνούν τη λανθάνουσα επιθυμία μας ,για το ανώτερο και το ωραίο που στοχεύουν στις πολιτιστικές-πολιτισμικές αξίες της ζωής. Να καταβάλουμε τις δυνάμεις του κακού και να χτίσουμε εναν καινούργιο κόσμο που θα βασιλεύει η ανθρωπιά, ισότητα, δικαιοσύνη και ελευθερία.Το ολοκληρωμένο κοινωνικό πνεύμα που εκδηλωνόταν από παλιά στις συνάξεις των αγροτικών-ποιμενικών χωρικών,στα κοινοτικά έργα με την προσωπική εργασία,στους λαικούς χορούς και τραγούδια,στη δανεικαριά και σε όλες τις δράσεις-δραστηριότητες του κοινωνικού βίου. Αυτή τη φυσιολογική και υγιής σχέση με τι διάφορες πτυχές της πρέπει να ενισχυθεί και βοηθηθεί για το καλό της τοπικής και κατά συνέπεια ολόκληρη της κοινωνίας.Να αντιστεκόμαστε στις κάθε είδους πιέσεις και καταναγκασμούς, γιατί έτσι είμαστε δούλοι και όχι ελεύθεροι άνθρωποι. Με την αυτοάμυνα αποκλείουμε όλες τις πράξεις καταναγκασμού,καταπίεσης,καταδίωξης και εκδίκησης. Πρέπει να αποκρουστούν και ανατραπούν τα οποιαδήποτε επιβαλλόμενα σχέδια. Οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να εξαπατηθούν από ανθρώπους που επιδιώκουν τα μεγαλεία, τις υποσχέσεις και την εξουσία. Γιατί έχουν σαν περιτύλιγμα την καλοσύνη και ανθρωπιστική συμπεριφορά και όχι το περιεχόμενο. Να αφήσουν στον κάθε άνθρωπο την ελεύθερη επιλογή και πίστη στην ελευθερία και όχι να κυριαρχεί η καταστολή και τρομοκρατία.Μόνο η ελευθερία ανοίγει το δρόμο που στην κοινωνία η ευημερία και χαρά θα είναι προνόμια όλων. Έτσι όλοι οι άνθρωποι θά έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργηθούν και αναπτυχθούν κάτω από την προστασία της ελευθερίας, ισότητας, δικαιοσύνης και θα κατακτήσουν όλοι την υλική και κοινωνική ευημερία, τις ανώτερες πνευματικές και ηθικές αξίες, φτάνοντας στα ανώτερα νοητικά επίπεδα της ζωής. Θα εξασφαλιστεί η οικονομική, πολιτική, κοινωνική ισότητα και κατά συνέπεια η λύση του προβλήματος παραγωγής και διανομής αγαθών. Θα υπάρχει ενθουσιασμός,επιθυμία, ελπίδα,πρωτοβουλία, ενεργητικότητα,συμπάθεια, κατανόηση και θα κυριαρχεί το δίκαιο και το σωστό και όχι η αδικία και ανισότητα. Έτσι καταργείται η κερδοσκοπία, δωροδοκία , απάτη και δεν θα μπορεί να σφετεριστεί ο κάθε <σωτήρας> την οποιαδήποτε κυβερνητική θέση στην οποία βρίσκεται και τη διαχειρίζεται με την <καμαρίλα> του και τα προσωπικά του συμφέροντα. Ήλθε ο καιρός που οι υγιείς δυνάμεις του νέου δήμου Μεσσήνης πρέπει να αποφασίσουν πια νέα δημοτική αρχή πρέπει να δρομολογήσουν, ψηφίσουν και να δημιουργήσει ρήξεις-τομές-ανατροπές, για το κοινό συμφέρον όλων μας.
Δήμαρχοι-Φοροεισπράκτορες-Πάρεδροι-Πρόεδροι-Δήμαρχοι,από ΒΑΛΥΡΑ
Από το 1833-2002
ΔΗΜΟΣ ΔΕΡΡΩΝ
ΔΗΜΑΡΧΟΣ 1839 ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ
ΦΟΡΟΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ ΠΑΝ.ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ
ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
ΦΟΡΟΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ 1841 ΠΑΝ. ΜΠΟΒΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΛΥΡΑΣ 1914-1998
1.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλος 1914 2 μήνες,1919,1920,1934,39-42,1953
2.Πανάγ. Δ. Δουραμάκος 1914 4 μήνες
3.Αναστάσ. Καρύδης 1914 6 μήνες,1916,1918,1923-4-5
4.Ιωάννης Μπόβης 1915
5.Αναστάσ. Καρύδης 1916
6.Στασινος Βασιλόπουλος 1916
7.Γεωργ. Γεωργακόπουλος 1917
8.Αναστάσ Καρύδης 1918
9.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλος 1919
10.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλο 1920
11.Ιωάννης Μπόβης 1921
12.Δημήτριος Σταυριανόπουλο 1922
13.Αναστάσιος Καρύδης 1923
14.Αναστάσ. Καρύδης 1924
15.Αναστάσ. Καρύδης 1925
16.Ιωάννης Σιάγκρης 1926
17.Ηράκλ. Σπυρόπουλος 1927
18.Σπύρ. Καρτερολιώτης 1928
19.Κων/νος Μάκρης 1929,1933
20.Κων/νος Μπόβης 1930
21.Αντώνιος Παπαδόπουλος 1931
22.Μιχ. Πουλόπουλος 1932
23.Κων/νος Μάκρης 1933
24.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλος 1934
25.Κων/νος Κολιόπουλος 1935
26.Σταύρος Μπόβης 1936
27.Δημήτριος Τσιάμης 1937 - 1938
28.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλο 1939 -1942 Απρίλιος
29.Αθανας. Μυλωνάς Απρ. 1942 - Δεκ. 1942,1945
30.Γεώργιος Ματσούκας 1943
31.Αθανασιος Μυλωνάς 1945 - Ιουλ. 1946
32.Λεωνίδας Μπακόπουλος 1946-Δεκ.1946
33.Γεώργιος Φωτεινός 1947
34.Δημήτριος Ι. Γεωργακόπουλος 1948
35.Ελευθ. Βίγκος 1949-50
36.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλος 1951
37.Παντελής Τσάμης 1952
38.Γεώργιος Στρατής 1953-4 ,55-6,57-61
39.Αναστάσιος Κ. Μακρής 1955 μέχρι Ιούλιο
40Γεώργιος Στρατής Ιουλ - Σεπτ. 1955
41.Νικόλαος Μπόβης* Σεπτ. 1955-1956
42.Γεώργιος Στρατής 1957-1961
43.Σωτήριος Καρτερολιώτης 1962-Ιουλ 1964
44.Περικλής Καρύδης Αυγ. 1964- Μάϊο 1968
45.Αριστείδης Μακρής Ιουν 1968. - Ιουλ. 1974
46Χρήστος Δ. Γεωργακόπουλος Ιουλ. 1974 - Μάιο 1975
47Παναγιώτης Λιοντήρης Ιουν. 1975 - 1982
48Αθανάσιος Δημόπουλος 1983 - 1990
49Αριστείδης Λιοντήρης 1991 - 1994
50.Αριστείδης Διαμαντόπουλος 1995 - 1998
Δήμος (Ιθώμη) - Εδρα Βαλύρα -Νόμος Καποδίστρια 1998
51.Γιαννακόπουλος Κων-νος 1998 – 2001.Απεβίωσε στις 25-6-2001
52.Αρις. Διαμαντόπουλος 2001-2002
53.Αρις. Διαμαντόπουλος 2003-6
54 Κωσταντινος Γεωργακόπουλος 2006-10
Μικρό βιογραφικό οικογένειας Λύρα-Μπόβη
* Η Καλιρρόη Λύρα μια από τις 4 αδελφές (στην οικογένεια ηταν συνολικά τα 7 αδέλφια (4 κορίτσια και 3 αγόρια) παντρεύτηκε το Νίκο Μπόβη και απόκτησαν τα παιδιά Λύσσανδρο,Σταύρο Μήτσο και Κώστα. Ο Μήτσος είχε κόρη την Κατίνα η οποία είναι πεθερά του Νίκου Γεωργόπουλου που ηταν γραμματέας της κοινοτητάς μας. Ο Κώστας απόχτησε τα παιδιά Νίκο,Σωτήρη και Μήτσο που εχει το γυιό Κώστα, ουρολόγο γιατρό στο Τζάνειο νοσοκομείο στον Πειραιά.Όταν πέθανε η Καλλιρόη ο Νίκος ξαναπαντρεύτηκε την Μαγδαληνή Τσάμη και απόχτησε τα παιδιά Γιάννη και Αγγελο.Υπάρχει μια οικογενειακή φωτογραφία στη σιδερένια γέφυρα της Βαλύρας. Ο θείος του Νίκου ,Σταύρος ,ηταν και αυτός πρόεδρος της κοινότητας Βαλύρας.
Από το παραπάνω πίνακα προέδρων βλέπουμε ότι εχουν εκλεγεί από 6 φορές οι Γεωργακόπουλος και Καρύδης ,3 φορές ο Γεώργιος Στρατής και από 2 φορές οι: Ι. Μπόβης,Κ.Μακρής, Αθ.Μυλωνάς,Παν.Λιοντήρης και Αθ.Δημόπουλος.
Από το παραπάνω πίνακα εχουν εκλεγει πατέρας και γυιός των επιθέτων Καρύδη, Τσάμη,Γεωργακόπουλου και Μακρή.
Η οικογένεια Μπόβη έχει τους περισσότερους προέδρους {4}Γιάννη, Κώστα, Σταύρο και Νίκο.
Ο Αρις Διαμαντόπουλος ηταν ο τελευταίος πρόεδρος της κοινότητας Βαλύρας και ο δεύτερος δήμαρχος μετά τον απροσδόκητο θάνατο του πρώτου εκλεγμένου δημάρχου με το νόμο Καποδίστρια Κων-νου Γιαννακοπουλου από το Σιμίζα.
Εχουμε φωτογραφικό υλικό των προέδρων -δημάρχων εκτός από 8 ,το οποίο πιστεύουμε να βρεθεί για να γίνει το αλμπουμ.
Γραμματείς της κοινότητας με τη σειρά ηταν : Καρακίτσος,Ξυδόπουλος ,Γεωργόπουλος και Ελένη Μακρή .Με τη συννένωση των κοινοτήτων γραμματείς του δήμου Ιθώμης είναι: Ελένη Μακρή από Βαλύρα ,Δήμητρα Καλλιμάνη από Λάμπαινα,Βασιλεία Καλογεροπούλου από Αρσινόη,Νίκος Γεωργακόπουλος από Μαυρομμάτι και Πολυξένη Κορμά από Ζερμπίσια.Διοικητικός είναι η Ειρήνη Τούντα και μηχανικός η Ευθυμία Μουργή.Οδηγός είναι ο Δημήτρης Κατσικάρης και υδρονομέας ο Κωστας Αθανασακόπουλος, από Μαυρομμάτι.
ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΓΙΝΕ ΤΟ 1836
1.ΠΡΩΤΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΔΙΟΡΙΣΤΗΚΕ Ο ΠΡΟΚΡΙΤΟΣ ΓΕΩΡ.Δ.ΜΠΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ Ο Γ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ.ΦΕΚ 50,28-12-1836
ΕΠΑΝΕΞΕΛΕΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΤΟ 1846
2.ΤΟ 1840 ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΜΗΤΡΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΕΓΡΑΦΕ ΜΕ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΔΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΝΟΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΤΑΝ Ο Γ. ΜΠΙΛΑΛΗΣ
3.ΤΟ 1848 ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΑΝΑΣ. ΜΠΟΥΖΑΣ .
4. ΤΟ 1853 ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΣ ΤΖΩΡΤΖΗΣ.ΤΟ 1853 ΣΥΝΕΣΤΗΘΗ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΙΣΘΟ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΘΑ ΠΛΗΡΩΝΕ Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ,
5. Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ,ΚΩΣΤΑΣ ΑΠΌ ΧΑΣΑΜΠΑΣΑ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΤΟ ΣΤΕΡΝΟΠΟΥΛΙ ΤΟΥ ΕΚΛΕΓΟΤΑΝ ΕΠΙ 30 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΕΙΝΕ ΤΟ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙ “ΓΕΡΟΣ ΙΘΩΜΑΤΑΣ”
6.Ο ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΛΥΜΠΕΡΗΣ ,ΔΙΑΔΕΧΤΗΚΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟ ,ΔΗΜΑΡΧΟ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟ 1870.ΕΠΑΝΕΞΕΛΕΓΗ ΤΟ 1874.
7. ΤΟ 1879 ΕΞΕΛΕΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ Ο ΠΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ , ΑΠΌ ΚΕΦΑΛΙΝΟΥ.
8.ΤΟ 1866 ΚΑΙ 1887 ΕΞΕΛΕΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ Ο ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ,ΑΠΌ ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΕΙΟ,ΚΑΙ ΣΥΝΕΔΕΣΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΜΕ ΠΟΛΛΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ ΕΡΓΑ.
9. ΤΟ 1907 ΕΞΕΛΕΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ Ο ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ , ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟΥ.ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΜΑΓΓΑΝΙΟΥ ΠΥΡΟΛΟΥΣΙΤΗ ΣΤΑ ΖΕΡΜΠΙΣΙΑ,ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ-ΣΚΑΛΙΣΤΗΡΗ.ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΑΛΛΑ ,ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΙΑΣΩΘΗΚΑΝ ΕΛΑΧΙΣΤΑ.
10.ΤΟ 1911 Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ Δ.ΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ ΗΤΑΝ Ο Γ. ΠΑΡΙΣΗΣ.
ΔΕΡΡΕΣ ή ΔΕΙΡΑΣ ή ΔΕΙΡΡΑΣ ή ΔΕΡΑΣ ή ΔΕΡΡΑΣ
[ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ,ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ] .
1.ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ- ΗΛΙΑΚΑ
Το τοπωνύμιο Δειράς ή Δεράς σημαίνει ράχη ή λαιμό ανάμεσα σε βουνά και είναι πολύ συνηθισμένο. Για τη Μεσσηνία υπάρχει επιγραφική μαρτυρία «κοίλα Δέρα». Η θέση αναζητείται βορειότερα της Ιθώμης παρά τα Αρκαδικά σύνορα.
(σελ. 6 6) ΙV Κεφ. 15 (4,7)
2.ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
Κάτω του υψηλού λόφου της ΤΣΟΥΚΑΣ είναι η λοφοσειρά των λεγομένων αρχαίων ΔΕΡΩΝ ή ΔΕΙΡΩΝ, 3 χιλιόμετρα ανατολικά, κάτω του Διασέλου της ΕΥΑΣ –ΙΘΩΜΗΣ και μονής ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ.
Κατά τον Σπ. Τασιόπουλο (Η αρχαία Μεσσηνία σελ. 69) πρέπει να ευρίσκετο στους γηλόφους ανάμεσα Σκάλας, Μελιγαλά και Λακωνικής. Στον Ταϋγετο υπήρχε και ναός της Δερριάτιδος Αρτέμιδος.
- Ο Νικ. Παπαχατζής ερμηνεύοντας το χωριό αυτό του Παυσανία σημειώνει :
Το τοπωνύμιο Δειράς ή Δεράς σημαίνει ράχη ανάμεσα σε λόφους και είναι συνηθισμένο. Η θέση αναζητείται στα βόρεια της Ιθώμης προς τα Αρκαδικά σύνορα (Παυσανία Μεσσηνία 1965 σελ. 78 κεφ. 5).Το όνομα του Δήμου κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από το αρχαίο χωριό Δέρας ή Δέριους ή Δέρας. Κατά το Στέφανο Βυζάντιο που έμεινε γνωστό στην Ιστορία από τη μάχη που έδωσαν οι επαναστατημένοι Μεσσήνιοι υπό τον Αριστομένη κατά το β’ Μεσσηνιακό πόλεμο κατά των Σπαρτιατών.
3.ΙΣΤΟΡΙΑ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ
Έγιναν τρεις μεσσηνιακοί πόλεμοι μεταξύ των Σπαρτιατών –Μεσσηνίων από το 735-454 π.χ .(1ος 735-715 , 2ος 685-657 και 3ος 464-454). Το 369 π.χ η Μεσσήνη ελευθερώθηκε από τον Επαμεινώνδα ο οποίος κάλεσε ολους τους απογόνους των κατοίκων της ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και διέταξε απαξάπαντες να συμμετέχουν στην οικοδομησή της,την οποία οχύρωσε με ισχυρά τείχη. Η μάχη των Δερών ταυτίζεται με την έναρξη του δευτέρου Μεσσηνιακού πολέμου . Με τη λήξη του πρώτου Μεσσηνιακού πολέμου το 722π.χ. οι Σπαρτιάτες έθεσαν 21 όρους παράδοσης.Δύο από τους όρους ήταν:
19. Υποχρεωτική δήλωση διαμονής ή μετανάστευσης εντός μηνός.
21. Μετατόπιση των εθνικοτοπικών συνόρων από το Πάμισο Καρδαμύλης ,στο μεγάλο Πάμισο Μακαρίας Μεσσήνης. Εκ της πάμμεσης τοποθεσίας του προσονομάσθηκε Πάμμισος.
Εκ των δηλωσάντων να φύγουν από τη ΜΕΣΣΗΝΗ κατέφυγαν στην: ΑΡΚΑΔΙΑ,ΑΧΑΪΑ,ΑΡΓΟΛΙΔΑ ,ΚΟΡΙΝΘΙΑ και ΕΥΒΟΙΑΝ. Αλλοι πήγαν στην ΣΑΜΟ και από εκει στην ΚΥΡΗΝΗ ΑΦΡΙΚΗΣ, οπου συνοίκισαν τις πόλεις ΑΡΣΙΝΟΗΝ και ΦΕΡΕΝΙΚΗ.Άλλοι μετανάστευσαν στο ΡΗΓΙΟΝ το οποίο ίδρυσαν Χαλκιδείς και Ευβοείς και δέχονταν ως συνοίκους πρόσφυγεςΜΕΣΣΗΝΙΟΥΣ,ΑΒΑΚΑΙΝΟΝ,ΤΑΡΑΝΤΑ ΔΙΚΑΙΑΡΧΙΑΝ,ΤΥΝΔΑΡΙΔΑ στη ΚΑΛΑΒΡΙΑ της κάτω Ιταλίας με τους στρατηγούς ΑΛΚΙΔΑΜΙΔΑ και ΔΙΚΑΙΑΡΧΟΝ. Άλλοι με αρχηγόν τον ΦΙΛΕΑΝ μετέβησαν στην ΣΙΚΕΛΙΑ και ίδρυσαν την πόλη ΦΙΝΔΙΑΔΑ σε ανάμνηση του βασιλιά Μεσσηνίας ΦΙΝΔΑ.Τον ΤΑΡΑΝΔΑ μετονόμασαν ΗΡΑΚΛΕΙΑΝ και την ΚΑΛΑΒΡΙΑΝ ΤΡΙΝΑΚΡΙΑΝ. Χαλκιδείς,Κυμαίοι, και Ίωνες άποικοι στη Σικελία ίδρυσαν την πόλη ΖΑΓΚΛΗ την οποία κατέλαβε ο τύραννος ΑΝΑΞΙΛΑΣ και εγκατέστησε νέους αποίκους ΜΕΣΣΗΝΙΟΥΣ, οι οποίοι μετονόμασαν την ΖΑΓΚΛΗ σε ΜΕΣΣΗΝΗ.Το ΡΗΓΙΟΝ και η ΜΕΣΣΗΝΗ ενώθηκαν σε ένα κράτος και ειχαν κοινό νόμισμα.Το 1906 καταστράφηκε από σεισμό.Κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο έπαθε σοβαρές ζημιές από βομβαρδισμούς.Οι Ιταλοί από το 1453-1821 παρείχαν καταφύγιο στούς καταδιωκόμενους φιλελεύθερους κατοίκους της ΕΛΛΑΔΟΣ. Γι αυτό καλούνται «ΦΡΑΤΕΛΟΙ», που σημαίνει αδελφοί των Ελλήνων.Κατά τη μυθολογία η ΜΕΣΣΗΝΗ ηταν κόρη του ΤΡΙΟΠΑ και σύζυγος του ΛΕΛΕΓΑ, βασιλιά της Λακεδαιμονίας. Προέτρεψε το συζυγό της να κυριεύσει τη ΜΕΣΣΗΝΙΑ και εκεί ίδρυσε πόλη στην οποία έδωσε το όνομά της.
*ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΟΣ Β,ΑΡΧΑΪΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ.
ΜΕΣΣΗΝΗ:56,60,61,127,439.
ΜΕΣΣΗΝΗ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ: 57,270,272,355.
ΜΕΣΣΗΝΙΑ:18,19,30,32,33,49,50,53,82,114,124,138,139,221,222,252.
ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΙ
ΠΟΛΕΜΟΙ:Α,54,55,209,221,222.Β.54,221,222,230,243,262.
ΜΕΣΣΗΝΙΟΙ:50,53,54,55,56,60,61,64,221,222,414.
ΧΑΡΤΕΣ: Σελίδες 51,62.
Στην Κατω Ιταλία οι άποικοι ΕΛΛΗΝΕΣ ίδρυσαν την «ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ».Υπάρχουν σήμερα ελληνόφωνα χωριά στην ΚΑΛΑΒΡΙΑ-ΣΙΚΕΛΙΑ που μιλούν τα ¨ΓΚΡΕΚΑΝΙΚΑ¨ και το μεγαλύτερο ελληνόφωνο χωριό ονομάζεται ΚΑΛΗΜΕΡΑ .
Η Μεσσηνία το 182 π.χ. καταλήφθηκε από την ΑΧΑΪΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ με την οποία συμμάχησε εναντίον του ΦΙΛΙΠΠΟΥ του Ε΄ της Μακεδονίας.Το 146 π.χ. υποτάχτηκε στη Ρώμη.Στη Φραγκοκρατία ήταν πριγκιπάτο του Μωρέως.Το 1430 ελευθερώθηκε από τους Παλαιολόγους του Μυστρά. Οι Τούρκοι την κατέλαβαν, όταν έφυγαν οι Βενετοί το 1715. Η Καλαμάτα ήταν η πρώτη πόλη που ελευθερώθηκε στην επανάσταση το 1821. Στις 12 Φεβρουαρίου 1825 αρχισε τις επιδρομές του ο ΙΜΠΡΑΗΜ και ελευθερώθηκε από τα Γαλλικα στρατεύματα του ΜΕΖΟΝ.Το 1833 οι Μεσσήνιοι εκαναν επανάσταση εναντιον της ΒΑΥΑΡΟΚΡΑΤΙΑΣ του ΟΘΩΝΑ με πρωταγωνιστή το Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ. Στην επανάσταση του 1848 συμμετείχε και ο Βαλυραίος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΥΚΟΣ ή ΧΕΛΙΩΤΗΣ που ξεσήκωσε όλους τους δυσαρεστημένους ΕΛΛΗΝΕΣ μέχρι την ΚΟΡΙΝΘΟ.
4 ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ-ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΗΜΟΥ-ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ
ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΗΜΟΥ
Με την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους , το 1833 με το νόμο « περί συστάσεως δήμων » το κράτος διαιρέθηκε σε 10 νομούς .Οι νομοί διαιρέθηκαν σε 42 επαρχίες και αύτές με τη σειρά τους σε δήμους.
- Ο Δήμος Δερών κατά τη σύστασή του αποτελείτο από τα χωριά Σκάλα (έδρα) και Βαλύρα. Δήμαρχος διορίστηκε ο παλαιός πρόκριτος και φιλικός Αναγ. Πουλόπουλος από τη Σκάλα.Στη διάρκεια του Αγώνα διετέλεσε κατ’ επανάληψη δημογέροντας, μέλος της επαρχίας Εμπλακίων. Ο αδελφός του Θεοδωράκης Πουλόπουλος, μαζί με τους πρόκριτους της Πελοποννήσου και το Δημήτριο Υψηλάντη, στη Μονή Καλτεζών στις 26 Μαϊου 1821, υπογράφουν τα αυτεπισταλέντα σχέδια οργανισμού. (Παπατσώνη Παναγιώτη Απομνημονεύματα σελίδες 17, 18, 31 και 42) και εισπράκτορας ο Γ. Νικολακόπουλος (ΓΑΚ αρ. φυλ 80 28 Δεκέμβριος 1 παρ. 36 εως 23) από τη Σκάλα. Απόγονοι του Πουλόπουλου είναι ο συνταξιούχος δημοσιογράφος Θεόδωρος Μαργαρίτης που έχει γράψει την ιστορία-λαογραφία της Σκάλας Μεσσηνίας ,η Άννα Πουλοπούλου και οι Στέλιος και Μιχάλης Βασιλόπουλος , που η μάνα τους Μαρία είχε αδελφό το Δημοσθένη πατέρα της Αννας. Το σπίτι της Αννας κτίστηκε με υλικά από τη Γαλλία. Έμεινε εκεί ο Κολοκοτρώνης κατά το πέρασμά του από την Βαλύρα . Είναι τριόροφο καθώς και το σπίτι του Παπασαραντόπουλου που ήταν το κονάκι του Τζεμερεμίν Αγά. Το σπίτι του Γεωργίου Βασιλόπουλου ήταν δίπλα στην πλατεία του χωριού στο δρόμο προς Πλατύ [ τώρα ιδιοκτησία των αδελφών Λιοντήρη που το γκρέμισαν πρόσφατα ], ήταν πανδοχείο και είχε διανυκτερεύσει δύο φορές ο Βασιλιάς Οθωνας όταν επισκέφθηκε την Ιερά Μονή Βουλκάνου το 1840 και το 1862.
- Το 1833 τα Βαυαρικά αποσπάσματα του Φέδερ αφάνισαν εξ ολοκλήρου τον Δήμο Δερρών ενεργούντα έναντίον έκείνων, μερικοί απο τους όποίους διαμένουν στην περιφέρεια Μελιγαλά, διότι ζωοτροφούν με πολυποίκιλα φαγητά και τρώγουν όρνιθες, γάλους, σκοτώνουν δε και χοίρους.( Αθηνή αρ. φύλου 678, 16, 1 παρ. 38 σελ 3672γ). Στον εμφύλιο του 1848 ο Τζεφερεμινέος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΥΚΟΣ ξεσήκωσε τους δυσαρεστημένους Ελληνες μέχρι την Κορινθία. [ Ιστορία Τρικκάλων Κορινθίας,Σπύρου Γ.Σταυρόπουλου σελ 632-634, ΓΑΚ Φ258,ενθετο Ελευθεροτυπίας τεύχος 47.
- Στα 1839 δήμαρχος υπηρετούσε ο Βασίλης Λινάδρος από τη Βαλύρα και έδρα του Δήμου ήταν η Βαλύρα (εδ. Αθηνών Αιών φυλ. 170, 12/6/1840 σελ. 3). Στο φύλλο της εφημερίδας Βαλύρα υπάρχει αναλυτική περιγραφή στη βιογραφία του Λινάρδου, του οποίου η φωτογραφία και η φουστανέλλα του με όλο τον εξωπλισμό της σώζονται στο σπίτι του συγχωρεμένου Ξενοφώντα Καρτερολιώτη.
- Το σπίτι της έδρας του δήμου ΔΕΡΩΝ βρίσκεται στην περιοχή ¨ΚΡΗΤΙΚΟΡΟΥΓΑ¨ στη Σκάλα. Ήταν και έδρα του Ειρηνοδικείου Δερών και στρατηγείο από τον πρωθυπουργό Γ. Κουντουριώτη κατά την παραμονή του στη Σκάλα το 1825.
- Κατά το Μάϊο του 1839 ο Δήμαρχος Βασίλης Λινάρδος δια των εθνοφυλάκων του κατόρθωσε να παγιώσει την ασφάλεια των κατοίκων της περιοχής του και να συλλάβει το ληστή Κουμπαρούλη. (εδ. Αθηνών Αιών αρ. φ. 160 5/5/1840 σελ. 3).
- Στις 8 Μαρτίου1838 διορίστηκε εισπράκτορας από τη Βαλύρα ο παλαιός άγωνιστής Αναγ. Καρτερολιώτης
Με το ΒΔ της 17 Αυγούστου 1840 ο Δήμος Δερών καταργήθηκε και τα δύο χωριά υπήχθησαν στο Δήμο Οιχαλίας. Η Σκάλα ορίσθηκε σαν έδρα του Δήμου Οιχαλίας αλλά αργότερα με παρέμβαση των αδελφών Γιάννη και Περικλή Μπούτου ,παππούδες του Γιάννη Μπούτου ,έδρα ορίστηκε ο Μελιγαλάς. Με το νόμο « ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ »η ΒΑΛΥΡΑ έγινε έδρα του επανασυσταθέντος δήμου ΙΘΩΜΗΣ. Στη ΜΕΣΣΗΝΙΑ έγιναν 29 δήμοι και 3 κοινότητες , ενώ πριν ηταν 8 δήμοι 272 κοινότητες και 496 οικισμοί. Στην ΕΛΛΑΔΑ εγιναν 900 δήμοι και 133 κοινότητες, ενώ πριν ήταν 434 δήμοι, 5343 κοινότητες και 12.548 οικισμοί.
5.ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ
ΝΙΚΟΤΕΛΕΙΑ : Ανδαναϊες –τούτος αλήθεια ο λόγος ο ξεχωριστός, που τρείς γενιές στομωμένος, είχε πάψει ν’ ακούγεται στο δάσος του Λύκου το ιερό, μας φέρνει σαν πρώτα μπρος στα ρημαγμένα χαλάσματα τούτα των παλατιών της ξακουστής Μεσσήνης.
ΚΟΡΥΦΑΙΑ : Σε τούτο στηρίζω τις ελπίδες μου, πως θ’ αξιωθώ να ιδώ την πατρική μου γη λεύτερη σαν πριν.
Β’ ΓΥΝΑΙΚΑ : Φτερά πέταξε η ψυχή μου από την ώρα, που με την τόση του ορμή .Ξεσήκωνε της Ανδανίας τα παληκάρια, κι από κοντά της Μεσσένιας όλης κι’ έδωκε την πρώτη μάχη στις Δέρες.
Λεζάντες φωτογραφιών.
• Νομός ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ και η αρχαία ΜΕΣΣΗΝΗ.
• Ο Ελληνικός Αποικισμός 720-715 π.χ. ΡΗΓΙΟΝ. Ευβοικές πολεις,Μεσσήνιοι
Πρόσφυγες σελ62-63, , Ιστορία Ελληνικού Εθνους,τόμος Β,Εκδοτική Αθηνών
• Κατάκτηση μέρους της ΣΤΕΝΥΚΛΑΡΟΥ απο τους Σπαρτιάτες στον Α΄Μεσσηνιακό πόλεμο.Σελ 51, Ιστορία Ελληνικού Εθνους,τόμος Β,Εκδοτική Αθηνών.
• Η Αρκαδική πύλη και τμήματα οχυρωματικού περιβόλου της ΜΕΣΣΗΝΗΣ.
Φωτ.52,σελ123,Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις,Μεσσηνιακά –Ηλιακά, Εκδοτική Αθηνών.
• Συμπλοκή Μεσσηνίων και Βαυαρών.Τεύχος47, ιστορικά εφ.Ελευθεροτυπία.
• Αρχαία Μεσσήνη,Μαυρομμάτι Σιμίζα.Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ.
• Η Βαλύρα και στο βάθος η ΤΣΟΥΚΑ οπου στη λοφοσειρά αυτή εγινε η μαχη των ΔΕΡΩΝ. Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ.
• Η Δέση του ποταμού ΒΑΛΥΡΑ ,θέση απο την οποία πέρναγαν οι ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ. Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ.
• Ο Δήμαρχος ΔΕΡΩΝ το 1839 ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ. Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ.
• Το πανδοχείο ΒΑΛΥΡΑΣ που διανυκτέρευσε ο ΟΘΩΝΑΣ το 1840 και 1862,οταν επισκέφθηκε την Ι.Μ.ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ, λίγες ημέρες
πριν εξοριστεί απο την ΕΛΛΑΔΑ.Σκίτσο Γ.ΤΣΟΝΑΚΙΔΗ. Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ
• Η σιδερένια γέφυρα ΒΑΛΥΡΑΣ σε κάρτ ποστάλ του 1900 , που ανατινάχθηκε το 1943.
• O ποταμός Πάμισος ή Πάμμισος
Αριστοδήμειου, Αρσινόνης, Βαλύρας , Ζαρμπίσιων, Κεφαλήνου, Λαμπαίνας, Μαυρομματείου και Ρευματιάς.
Οι υπάρχοντες δήμοι στη Ελλάδα ήταν 434 και οι κοινότητες 5343 και 12.548 οικισμούς.Οι τοπικοί άρχοντες ήταν συνολικά 53715. Αναλυτικά υπήρχαν 54 νομάρχες, 1414 νομαρχιακοί σύμβουλοι434 δήμαρχοι, 6783 δημοτικοί σύμβουλοι,,5405 κοιντάρχες, 38232 κοινοτικοί σύμβουλοι,1079 πάρεδροι και 315 διαμερισματικοί σύμβουλοι
Ο νομός Μεσσηνίας είχε 8 δήμους, 272 κοινότητες και 496 οικισμούς. Διαιρείται σε 4 επαρχίες ( Μεσσήνης, Καλαμάτας, Πυλίας, Κυπαρισσίας) και με το νομό Καποδίστριας γίνονται 29 δήμοι και κοινότητες. Διοικητικά η Βαλύρα ανήκει στην επαρχία Μεσσήνης.
Διοικητικές μεταβολές του χωριού μου Βαλύρα και του νομού Μεσσηνίας
1833. Δήμος Δερρών. Τον αποτελούσαν τα χωριά Σκάλα και Βαλύρα
1840. Τον κατήργησαν και ενσωματώθηκε στο δήμο Οιχαλίας μέχρι το 1911
1912-97. Κοινότητα Βαλύρας
1998-2010.Έδρα του δήμου Ιθώμης με 8 χωριά. Με το νόμο Καποδίστρια έγιναν 3 εκλογές το 1998,2002,2006.
2010.Δήμος Μεσσήνης. Προήλθε από τη συννένωση 7 δήμων και 1 κοινότητας. Στις 7,14\11\2010 θα εκλεγούν συνολικά 33 δημοτικοί σύμβουλοι.Αναλυτικά καθέ προηγούμενος δήμος εκλέγει.Μεσσήνη δεκατρείς (13),Αριστομένη-Πεταλίδι τέσσερις (4) Αίπεια-Ανδρούσα-Ιθώμη τρείς (3),Βουφράδος δύο (2) και κοινότητα Τρικόρφου έναν (1). Ο υπουργός εσωτερικών Ι. Ραγκούσης με υπουργική απόφαση καθόρισε τις δαπάνες υποψηφίων από 1500-3500 ευρώ ανάλογα με τον πληθυσμό της κάθε εκλογικής περιφέρειας. Μέχρι 30000 κατοίκους 1500,μέχρι 60000,2000, μέχρι 100000, 2500, μέχρι 150000 , 3000 και μέχρι 200000 3500 ευρώ.
Στο νομό Μεσσηνίας οι προυπάρχοντες 29 δήμοι και 2 κοινότητες με τον Καποδίστρια,τώρα με τον Καλλικράτη γίνονται 6. Καλαμάτας (4),Μεσσήνης (8), Πύλου-Τριφυλλίας (6)Οιχαλίας (5), Μάνης (2),
ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ=ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ+ΘΟΥΡΙΑΣ+ΑΡΙΟΣ+ΑΡΦΑΡΩΝ
ΜΑΝΗΣ=ΑΒΙΑΣ+ΛΕΥΚΤΡΟΥ
ΟΙΧΑΛΙΑΣ=ΜΕΛΙΓΑΛΑ+ΟΙΧΑΛΙΑΣ+ΑΝΔΑΝΙΑΣ+ΔΩΡΙΟΥ+ΕΙΡΑΣ
ΜΕΣΣΗΝΗΣ=ΜΕΣΣΗΝΗΣ+ΑΙΠΕΙΑΣ+ΠΕΤΑΛΙΔΙΟΥ+ΒΟΥΦΡΑΔΟΣ+ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ+ΑΝΔΡΟΥΣΑ+ΤΡΙΚΟΡΦΟ+ΙΘΩΜΗ
ΤΡΙΦΥΛΛΙΑΣ=ΑΥΛΩΝΟΣ+ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ+ΑΕΤΟΥ+ΤΡΙΠΥΛΑ+ΦΙΛΙΑΤΡΩΝ+ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΩΝ
ΠΥΛΟΥ=ΠΥΛΟΥ+ΜΕΘΩΝΗ+ΚΟΡΩΝΗ+ΧΙΛΙΟΧΩΡΙΩΝ+ΝΕΣΤΟΡΟΣ+ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ
Στον πολιτικό τομέα αποκέντρωση(4η μεγάλη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους 1833,1912, 1997,2010) σημαίνει ελευθερία, που οδηγεί τους ανθρώπους στην ωριμότητα,το σωστό, δίκαιο, λογικό κααι πρακτικό. Αποκέντρωση σημαίνει να γίνουν όσο το δυνατόν αυτοδύναμες οι ευρύτερες περιφέρειες ακόμη και οι προυπάρχοντες δήμοι και κοινότητες.Για να γίνει αυτό χρειάζεται ένα ιδανικό που να μην έχει σχέση με το στομάχι,αλλά να έχει σχέση με την καρδιά και τη φαντασία που να γεννά αξίες, οράματα κααι ιδανικά που να ξυπνούν τη λανθάνουσα επιθυμία μας ,για το ανώτερο και το ωραίο που στοχεύουν στις πολιτιστικές-πολιτισμικές αξίες της ζωής. Να καταβάλουμε τις δυνάμεις του κακού και να χτίσουμε εναν καινούργιο κόσμο που θα βασιλεύει η ανθρωπιά, ισότητα, δικαιοσύνη και ελευθερία.Το ολοκληρωμένο κοινωνικό πνεύμα που εκδηλωνόταν από παλιά στις συνάξεις των αγροτικών-ποιμενικών χωρικών,στα κοινοτικά έργα με την προσωπική εργασία,στους λαικούς χορούς και τραγούδια,στη δανεικαριά και σε όλες τις δράσεις-δραστηριότητες του κοινωνικού βίου. Αυτή τη φυσιολογική και υγιής σχέση με τι διάφορες πτυχές της πρέπει να ενισχυθεί και βοηθηθεί για το καλό της τοπικής και κατά συνέπεια ολόκληρη της κοινωνίας.Να αντιστεκόμαστε στις κάθε είδους πιέσεις και καταναγκασμούς, γιατί έτσι είμαστε δούλοι και όχι ελεύθεροι άνθρωποι. Με την αυτοάμυνα αποκλείουμε όλες τις πράξεις καταναγκασμού,καταπίεσης,καταδίωξης και εκδίκησης. Πρέπει να αποκρουστούν και ανατραπούν τα οποιαδήποτε επιβαλλόμενα σχέδια. Οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να εξαπατηθούν από ανθρώπους που επιδιώκουν τα μεγαλεία, τις υποσχέσεις και την εξουσία. Γιατί έχουν σαν περιτύλιγμα την καλοσύνη και ανθρωπιστική συμπεριφορά και όχι το περιεχόμενο. Να αφήσουν στον κάθε άνθρωπο την ελεύθερη επιλογή και πίστη στην ελευθερία και όχι να κυριαρχεί η καταστολή και τρομοκρατία.Μόνο η ελευθερία ανοίγει το δρόμο που στην κοινωνία η ευημερία και χαρά θα είναι προνόμια όλων. Έτσι όλοι οι άνθρωποι θά έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργηθούν και αναπτυχθούν κάτω από την προστασία της ελευθερίας, ισότητας, δικαιοσύνης και θα κατακτήσουν όλοι την υλική και κοινωνική ευημερία, τις ανώτερες πνευματικές και ηθικές αξίες, φτάνοντας στα ανώτερα νοητικά επίπεδα της ζωής. Θα εξασφαλιστεί η οικονομική, πολιτική, κοινωνική ισότητα και κατά συνέπεια η λύση του προβλήματος παραγωγής και διανομής αγαθών. Θα υπάρχει ενθουσιασμός,επιθυμία, ελπίδα,πρωτοβουλία, ενεργητικότητα,συμπάθεια, κατανόηση και θα κυριαρχεί το δίκαιο και το σωστό και όχι η αδικία και ανισότητα. Έτσι καταργείται η κερδοσκοπία, δωροδοκία , απάτη και δεν θα μπορεί να σφετεριστεί ο κάθε <σωτήρας> την οποιαδήποτε κυβερνητική θέση στην οποία βρίσκεται και τη διαχειρίζεται με την <καμαρίλα> του και τα προσωπικά του συμφέροντα. Ήλθε ο καιρός που οι υγιείς δυνάμεις του νέου δήμου Μεσσήνης πρέπει να αποφασίσουν πια νέα δημοτική αρχή πρέπει να δρομολογήσουν, ψηφίσουν και να δημιουργήσει ρήξεις-τομές-ανατροπές, για το κοινό συμφέρον όλων μας.
Δήμαρχοι-Φοροεισπράκτορες-Πάρεδροι-Πρόεδροι-Δήμαρχοι,από ΒΑΛΥΡΑ
Από το 1833-2002
ΔΗΜΟΣ ΔΕΡΡΩΝ
ΔΗΜΑΡΧΟΣ 1839 ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ
ΦΟΡΟΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ ΠΑΝ.ΚΑΡΤΕΡΟΛΙΩΤΗΣ
ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
ΦΟΡΟΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ 1841 ΠΑΝ. ΜΠΟΒΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΛΥΡΑΣ 1914-1998
1.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλος 1914 2 μήνες,1919,1920,1934,39-42,1953
2.Πανάγ. Δ. Δουραμάκος 1914 4 μήνες
3.Αναστάσ. Καρύδης 1914 6 μήνες,1916,1918,1923-4-5
4.Ιωάννης Μπόβης 1915
5.Αναστάσ. Καρύδης 1916
6.Στασινος Βασιλόπουλος 1916
7.Γεωργ. Γεωργακόπουλος 1917
8.Αναστάσ Καρύδης 1918
9.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλος 1919
10.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλο 1920
11.Ιωάννης Μπόβης 1921
12.Δημήτριος Σταυριανόπουλο 1922
13.Αναστάσιος Καρύδης 1923
14.Αναστάσ. Καρύδης 1924
15.Αναστάσ. Καρύδης 1925
16.Ιωάννης Σιάγκρης 1926
17.Ηράκλ. Σπυρόπουλος 1927
18.Σπύρ. Καρτερολιώτης 1928
19.Κων/νος Μάκρης 1929,1933
20.Κων/νος Μπόβης 1930
21.Αντώνιος Παπαδόπουλος 1931
22.Μιχ. Πουλόπουλος 1932
23.Κων/νος Μάκρης 1933
24.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλος 1934
25.Κων/νος Κολιόπουλος 1935
26.Σταύρος Μπόβης 1936
27.Δημήτριος Τσιάμης 1937 - 1938
28.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλο 1939 -1942 Απρίλιος
29.Αθανας. Μυλωνάς Απρ. 1942 - Δεκ. 1942,1945
30.Γεώργιος Ματσούκας 1943
31.Αθανασιος Μυλωνάς 1945 - Ιουλ. 1946
32.Λεωνίδας Μπακόπουλος 1946-Δεκ.1946
33.Γεώργιος Φωτεινός 1947
34.Δημήτριος Ι. Γεωργακόπουλος 1948
35.Ελευθ. Βίγκος 1949-50
36.Γεώργιος Δ. Γεωργακόπουλος 1951
37.Παντελής Τσάμης 1952
38.Γεώργιος Στρατής 1953-4 ,55-6,57-61
39.Αναστάσιος Κ. Μακρής 1955 μέχρι Ιούλιο
40Γεώργιος Στρατής Ιουλ - Σεπτ. 1955
41.Νικόλαος Μπόβης* Σεπτ. 1955-1956
42.Γεώργιος Στρατής 1957-1961
43.Σωτήριος Καρτερολιώτης 1962-Ιουλ 1964
44.Περικλής Καρύδης Αυγ. 1964- Μάϊο 1968
45.Αριστείδης Μακρής Ιουν 1968. - Ιουλ. 1974
46Χρήστος Δ. Γεωργακόπουλος Ιουλ. 1974 - Μάιο 1975
47Παναγιώτης Λιοντήρης Ιουν. 1975 - 1982
48Αθανάσιος Δημόπουλος 1983 - 1990
49Αριστείδης Λιοντήρης 1991 - 1994
50.Αριστείδης Διαμαντόπουλος 1995 - 1998
Δήμος (Ιθώμη) - Εδρα Βαλύρα -Νόμος Καποδίστρια 1998
51.Γιαννακόπουλος Κων-νος 1998 – 2001.Απεβίωσε στις 25-6-2001
52.Αρις. Διαμαντόπουλος 2001-2002
53.Αρις. Διαμαντόπουλος 2003-6
54 Κωσταντινος Γεωργακόπουλος 2006-10
Μικρό βιογραφικό οικογένειας Λύρα-Μπόβη
* Η Καλιρρόη Λύρα μια από τις 4 αδελφές (στην οικογένεια ηταν συνολικά τα 7 αδέλφια (4 κορίτσια και 3 αγόρια) παντρεύτηκε το Νίκο Μπόβη και απόκτησαν τα παιδιά Λύσσανδρο,Σταύρο Μήτσο και Κώστα. Ο Μήτσος είχε κόρη την Κατίνα η οποία είναι πεθερά του Νίκου Γεωργόπουλου που ηταν γραμματέας της κοινοτητάς μας. Ο Κώστας απόχτησε τα παιδιά Νίκο,Σωτήρη και Μήτσο που εχει το γυιό Κώστα, ουρολόγο γιατρό στο Τζάνειο νοσοκομείο στον Πειραιά.Όταν πέθανε η Καλλιρόη ο Νίκος ξαναπαντρεύτηκε την Μαγδαληνή Τσάμη και απόχτησε τα παιδιά Γιάννη και Αγγελο.Υπάρχει μια οικογενειακή φωτογραφία στη σιδερένια γέφυρα της Βαλύρας. Ο θείος του Νίκου ,Σταύρος ,ηταν και αυτός πρόεδρος της κοινότητας Βαλύρας.
Από το παραπάνω πίνακα προέδρων βλέπουμε ότι εχουν εκλεγεί από 6 φορές οι Γεωργακόπουλος και Καρύδης ,3 φορές ο Γεώργιος Στρατής και από 2 φορές οι: Ι. Μπόβης,Κ.Μακρής, Αθ.Μυλωνάς,Παν.Λιοντήρης και Αθ.Δημόπουλος.
Από το παραπάνω πίνακα εχουν εκλεγει πατέρας και γυιός των επιθέτων Καρύδη, Τσάμη,Γεωργακόπουλου και Μακρή.
Η οικογένεια Μπόβη έχει τους περισσότερους προέδρους {4}Γιάννη, Κώστα, Σταύρο και Νίκο.
Ο Αρις Διαμαντόπουλος ηταν ο τελευταίος πρόεδρος της κοινότητας Βαλύρας και ο δεύτερος δήμαρχος μετά τον απροσδόκητο θάνατο του πρώτου εκλεγμένου δημάρχου με το νόμο Καποδίστρια Κων-νου Γιαννακοπουλου από το Σιμίζα.
Εχουμε φωτογραφικό υλικό των προέδρων -δημάρχων εκτός από 8 ,το οποίο πιστεύουμε να βρεθεί για να γίνει το αλμπουμ.
Γραμματείς της κοινότητας με τη σειρά ηταν : Καρακίτσος,Ξυδόπουλος ,Γεωργόπουλος και Ελένη Μακρή .Με τη συννένωση των κοινοτήτων γραμματείς του δήμου Ιθώμης είναι: Ελένη Μακρή από Βαλύρα ,Δήμητρα Καλλιμάνη από Λάμπαινα,Βασιλεία Καλογεροπούλου από Αρσινόη,Νίκος Γεωργακόπουλος από Μαυρομμάτι και Πολυξένη Κορμά από Ζερμπίσια.Διοικητικός είναι η Ειρήνη Τούντα και μηχανικός η Ευθυμία Μουργή.Οδηγός είναι ο Δημήτρης Κατσικάρης και υδρονομέας ο Κωστας Αθανασακόπουλος, από Μαυρομμάτι.
ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Η ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΓΙΝΕ ΤΟ 1836
1.ΠΡΩΤΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΔΙΟΡΙΣΤΗΚΕ Ο ΠΡΟΚΡΙΤΟΣ ΓΕΩΡ.Δ.ΜΠΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ Ο Γ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ.ΦΕΚ 50,28-12-1836
ΕΠΑΝΕΞΕΛΕΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΤΟ 1846
2.ΤΟ 1840 ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΜΗΤΡΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΕΓΡΑΦΕ ΜΕ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΔΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΝΟΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΤΑΝ Ο Γ. ΜΠΙΛΑΛΗΣ
3.ΤΟ 1848 ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΑΝΑΣ. ΜΠΟΥΖΑΣ .
4. ΤΟ 1853 ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΣ ΤΖΩΡΤΖΗΣ.ΤΟ 1853 ΣΥΝΕΣΤΗΘΗ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΙΣΘΟ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΘΑ ΠΛΗΡΩΝΕ Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ,
5. Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ,ΚΩΣΤΑΣ ΑΠΌ ΧΑΣΑΜΠΑΣΑ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΤΟ ΣΤΕΡΝΟΠΟΥΛΙ ΤΟΥ ΕΚΛΕΓΟΤΑΝ ΕΠΙ 30 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΕΙΝΕ ΤΟ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙ “ΓΕΡΟΣ ΙΘΩΜΑΤΑΣ”
6.Ο ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΛΥΜΠΕΡΗΣ ,ΔΙΑΔΕΧΤΗΚΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟ ,ΔΗΜΑΡΧΟ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΤΟ 1870.ΕΠΑΝΕΞΕΛΕΓΗ ΤΟ 1874.
7. ΤΟ 1879 ΕΞΕΛΕΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ Ο ΠΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ , ΑΠΌ ΚΕΦΑΛΙΝΟΥ.
8.ΤΟ 1866 ΚΑΙ 1887 ΕΞΕΛΕΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ Ο ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ,ΑΠΌ ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΕΙΟ,ΚΑΙ ΣΥΝΕΔΕΣΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΜΕ ΠΟΛΛΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ ΕΡΓΑ.
9. ΤΟ 1907 ΕΞΕΛΕΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ Ο ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ , ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟΥ.ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΜΑΓΓΑΝΙΟΥ ΠΥΡΟΛΟΥΣΙΤΗ ΣΤΑ ΖΕΡΜΠΙΣΙΑ,ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ-ΣΚΑΛΙΣΤΗΡΗ.ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΑΛΛΑ ,ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΙΑΣΩΘΗΚΑΝ ΕΛΑΧΙΣΤΑ.
10.ΤΟ 1911 Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ Δ.ΗΜΑΡΧΟΣ ΙΘΩΜΗΣ ΗΤΑΝ Ο Γ. ΠΑΡΙΣΗΣ.
ΔΕΡΡΕΣ ή ΔΕΙΡΑΣ ή ΔΕΙΡΡΑΣ ή ΔΕΡΑΣ ή ΔΕΡΡΑΣ
[ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ,ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ] .
1.ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ- ΗΛΙΑΚΑ
Το τοπωνύμιο Δειράς ή Δεράς σημαίνει ράχη ή λαιμό ανάμεσα σε βουνά και είναι πολύ συνηθισμένο. Για τη Μεσσηνία υπάρχει επιγραφική μαρτυρία «κοίλα Δέρα». Η θέση αναζητείται βορειότερα της Ιθώμης παρά τα Αρκαδικά σύνορα.
(σελ. 6 6) ΙV Κεφ. 15 (4,7)
2.ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
Κάτω του υψηλού λόφου της ΤΣΟΥΚΑΣ είναι η λοφοσειρά των λεγομένων αρχαίων ΔΕΡΩΝ ή ΔΕΙΡΩΝ, 3 χιλιόμετρα ανατολικά, κάτω του Διασέλου της ΕΥΑΣ –ΙΘΩΜΗΣ και μονής ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ.
Κατά τον Σπ. Τασιόπουλο (Η αρχαία Μεσσηνία σελ. 69) πρέπει να ευρίσκετο στους γηλόφους ανάμεσα Σκάλας, Μελιγαλά και Λακωνικής. Στον Ταϋγετο υπήρχε και ναός της Δερριάτιδος Αρτέμιδος.
- Ο Νικ. Παπαχατζής ερμηνεύοντας το χωριό αυτό του Παυσανία σημειώνει :
Το τοπωνύμιο Δειράς ή Δεράς σημαίνει ράχη ανάμεσα σε λόφους και είναι συνηθισμένο. Η θέση αναζητείται στα βόρεια της Ιθώμης προς τα Αρκαδικά σύνορα (Παυσανία Μεσσηνία 1965 σελ. 78 κεφ. 5).Το όνομα του Δήμου κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από το αρχαίο χωριό Δέρας ή Δέριους ή Δέρας. Κατά το Στέφανο Βυζάντιο που έμεινε γνωστό στην Ιστορία από τη μάχη που έδωσαν οι επαναστατημένοι Μεσσήνιοι υπό τον Αριστομένη κατά το β’ Μεσσηνιακό πόλεμο κατά των Σπαρτιατών.
3.ΙΣΤΟΡΙΑ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ
Έγιναν τρεις μεσσηνιακοί πόλεμοι μεταξύ των Σπαρτιατών –Μεσσηνίων από το 735-454 π.χ .(1ος 735-715 , 2ος 685-657 και 3ος 464-454). Το 369 π.χ η Μεσσήνη ελευθερώθηκε από τον Επαμεινώνδα ο οποίος κάλεσε ολους τους απογόνους των κατοίκων της ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και διέταξε απαξάπαντες να συμμετέχουν στην οικοδομησή της,την οποία οχύρωσε με ισχυρά τείχη. Η μάχη των Δερών ταυτίζεται με την έναρξη του δευτέρου Μεσσηνιακού πολέμου . Με τη λήξη του πρώτου Μεσσηνιακού πολέμου το 722π.χ. οι Σπαρτιάτες έθεσαν 21 όρους παράδοσης.Δύο από τους όρους ήταν:
19. Υποχρεωτική δήλωση διαμονής ή μετανάστευσης εντός μηνός.
21. Μετατόπιση των εθνικοτοπικών συνόρων από το Πάμισο Καρδαμύλης ,στο μεγάλο Πάμισο Μακαρίας Μεσσήνης. Εκ της πάμμεσης τοποθεσίας του προσονομάσθηκε Πάμμισος.
Εκ των δηλωσάντων να φύγουν από τη ΜΕΣΣΗΝΗ κατέφυγαν στην: ΑΡΚΑΔΙΑ,ΑΧΑΪΑ,ΑΡΓΟΛΙΔΑ ,ΚΟΡΙΝΘΙΑ και ΕΥΒΟΙΑΝ. Αλλοι πήγαν στην ΣΑΜΟ και από εκει στην ΚΥΡΗΝΗ ΑΦΡΙΚΗΣ, οπου συνοίκισαν τις πόλεις ΑΡΣΙΝΟΗΝ και ΦΕΡΕΝΙΚΗ.Άλλοι μετανάστευσαν στο ΡΗΓΙΟΝ το οποίο ίδρυσαν Χαλκιδείς και Ευβοείς και δέχονταν ως συνοίκους πρόσφυγεςΜΕΣΣΗΝΙΟΥΣ,ΑΒΑΚΑΙΝΟΝ,ΤΑΡΑΝΤΑ ΔΙΚΑΙΑΡΧΙΑΝ,ΤΥΝΔΑΡΙΔΑ στη ΚΑΛΑΒΡΙΑ της κάτω Ιταλίας με τους στρατηγούς ΑΛΚΙΔΑΜΙΔΑ και ΔΙΚΑΙΑΡΧΟΝ. Άλλοι με αρχηγόν τον ΦΙΛΕΑΝ μετέβησαν στην ΣΙΚΕΛΙΑ και ίδρυσαν την πόλη ΦΙΝΔΙΑΔΑ σε ανάμνηση του βασιλιά Μεσσηνίας ΦΙΝΔΑ.Τον ΤΑΡΑΝΔΑ μετονόμασαν ΗΡΑΚΛΕΙΑΝ και την ΚΑΛΑΒΡΙΑΝ ΤΡΙΝΑΚΡΙΑΝ. Χαλκιδείς,Κυμαίοι, και Ίωνες άποικοι στη Σικελία ίδρυσαν την πόλη ΖΑΓΚΛΗ την οποία κατέλαβε ο τύραννος ΑΝΑΞΙΛΑΣ και εγκατέστησε νέους αποίκους ΜΕΣΣΗΝΙΟΥΣ, οι οποίοι μετονόμασαν την ΖΑΓΚΛΗ σε ΜΕΣΣΗΝΗ.Το ΡΗΓΙΟΝ και η ΜΕΣΣΗΝΗ ενώθηκαν σε ένα κράτος και ειχαν κοινό νόμισμα.Το 1906 καταστράφηκε από σεισμό.Κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο έπαθε σοβαρές ζημιές από βομβαρδισμούς.Οι Ιταλοί από το 1453-1821 παρείχαν καταφύγιο στούς καταδιωκόμενους φιλελεύθερους κατοίκους της ΕΛΛΑΔΟΣ. Γι αυτό καλούνται «ΦΡΑΤΕΛΟΙ», που σημαίνει αδελφοί των Ελλήνων.Κατά τη μυθολογία η ΜΕΣΣΗΝΗ ηταν κόρη του ΤΡΙΟΠΑ και σύζυγος του ΛΕΛΕΓΑ, βασιλιά της Λακεδαιμονίας. Προέτρεψε το συζυγό της να κυριεύσει τη ΜΕΣΣΗΝΙΑ και εκεί ίδρυσε πόλη στην οποία έδωσε το όνομά της.
*ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΟΣ Β,ΑΡΧΑΪΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ.
ΜΕΣΣΗΝΗ:56,60,61,127,439.
ΜΕΣΣΗΝΗ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ: 57,270,272,355.
ΜΕΣΣΗΝΙΑ:18,19,30,32,33,49,50,53,82,114,124,138,139,221,222,252.
ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΙ
ΠΟΛΕΜΟΙ:Α,54,55,209,221,222.Β.54,221,222,230,243,262.
ΜΕΣΣΗΝΙΟΙ:50,53,54,55,56,60,61,64,221,222,414.
ΧΑΡΤΕΣ: Σελίδες 51,62.
Στην Κατω Ιταλία οι άποικοι ΕΛΛΗΝΕΣ ίδρυσαν την «ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ».Υπάρχουν σήμερα ελληνόφωνα χωριά στην ΚΑΛΑΒΡΙΑ-ΣΙΚΕΛΙΑ που μιλούν τα ¨ΓΚΡΕΚΑΝΙΚΑ¨ και το μεγαλύτερο ελληνόφωνο χωριό ονομάζεται ΚΑΛΗΜΕΡΑ .
Η Μεσσηνία το 182 π.χ. καταλήφθηκε από την ΑΧΑΪΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ με την οποία συμμάχησε εναντίον του ΦΙΛΙΠΠΟΥ του Ε΄ της Μακεδονίας.Το 146 π.χ. υποτάχτηκε στη Ρώμη.Στη Φραγκοκρατία ήταν πριγκιπάτο του Μωρέως.Το 1430 ελευθερώθηκε από τους Παλαιολόγους του Μυστρά. Οι Τούρκοι την κατέλαβαν, όταν έφυγαν οι Βενετοί το 1715. Η Καλαμάτα ήταν η πρώτη πόλη που ελευθερώθηκε στην επανάσταση το 1821. Στις 12 Φεβρουαρίου 1825 αρχισε τις επιδρομές του ο ΙΜΠΡΑΗΜ και ελευθερώθηκε από τα Γαλλικα στρατεύματα του ΜΕΖΟΝ.Το 1833 οι Μεσσήνιοι εκαναν επανάσταση εναντιον της ΒΑΥΑΡΟΚΡΑΤΙΑΣ του ΟΘΩΝΑ με πρωταγωνιστή το Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ. Στην επανάσταση του 1848 συμμετείχε και ο Βαλυραίος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΥΚΟΣ ή ΧΕΛΙΩΤΗΣ που ξεσήκωσε όλους τους δυσαρεστημένους ΕΛΛΗΝΕΣ μέχρι την ΚΟΡΙΝΘΟ.
4 ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ-ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΗΜΟΥ-ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ
ΣΥΣΤΑΣΗ ΔΗΜΟΥ
Με την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους , το 1833 με το νόμο « περί συστάσεως δήμων » το κράτος διαιρέθηκε σε 10 νομούς .Οι νομοί διαιρέθηκαν σε 42 επαρχίες και αύτές με τη σειρά τους σε δήμους.
- Ο Δήμος Δερών κατά τη σύστασή του αποτελείτο από τα χωριά Σκάλα (έδρα) και Βαλύρα. Δήμαρχος διορίστηκε ο παλαιός πρόκριτος και φιλικός Αναγ. Πουλόπουλος από τη Σκάλα.Στη διάρκεια του Αγώνα διετέλεσε κατ’ επανάληψη δημογέροντας, μέλος της επαρχίας Εμπλακίων. Ο αδελφός του Θεοδωράκης Πουλόπουλος, μαζί με τους πρόκριτους της Πελοποννήσου και το Δημήτριο Υψηλάντη, στη Μονή Καλτεζών στις 26 Μαϊου 1821, υπογράφουν τα αυτεπισταλέντα σχέδια οργανισμού. (Παπατσώνη Παναγιώτη Απομνημονεύματα σελίδες 17, 18, 31 και 42) και εισπράκτορας ο Γ. Νικολακόπουλος (ΓΑΚ αρ. φυλ 80 28 Δεκέμβριος 1 παρ. 36 εως 23) από τη Σκάλα. Απόγονοι του Πουλόπουλου είναι ο συνταξιούχος δημοσιογράφος Θεόδωρος Μαργαρίτης που έχει γράψει την ιστορία-λαογραφία της Σκάλας Μεσσηνίας ,η Άννα Πουλοπούλου και οι Στέλιος και Μιχάλης Βασιλόπουλος , που η μάνα τους Μαρία είχε αδελφό το Δημοσθένη πατέρα της Αννας. Το σπίτι της Αννας κτίστηκε με υλικά από τη Γαλλία. Έμεινε εκεί ο Κολοκοτρώνης κατά το πέρασμά του από την Βαλύρα . Είναι τριόροφο καθώς και το σπίτι του Παπασαραντόπουλου που ήταν το κονάκι του Τζεμερεμίν Αγά. Το σπίτι του Γεωργίου Βασιλόπουλου ήταν δίπλα στην πλατεία του χωριού στο δρόμο προς Πλατύ [ τώρα ιδιοκτησία των αδελφών Λιοντήρη που το γκρέμισαν πρόσφατα ], ήταν πανδοχείο και είχε διανυκτερεύσει δύο φορές ο Βασιλιάς Οθωνας όταν επισκέφθηκε την Ιερά Μονή Βουλκάνου το 1840 και το 1862.
- Το 1833 τα Βαυαρικά αποσπάσματα του Φέδερ αφάνισαν εξ ολοκλήρου τον Δήμο Δερρών ενεργούντα έναντίον έκείνων, μερικοί απο τους όποίους διαμένουν στην περιφέρεια Μελιγαλά, διότι ζωοτροφούν με πολυποίκιλα φαγητά και τρώγουν όρνιθες, γάλους, σκοτώνουν δε και χοίρους.( Αθηνή αρ. φύλου 678, 16, 1 παρ. 38 σελ 3672γ). Στον εμφύλιο του 1848 ο Τζεφερεμινέος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΥΚΟΣ ξεσήκωσε τους δυσαρεστημένους Ελληνες μέχρι την Κορινθία. [ Ιστορία Τρικκάλων Κορινθίας,Σπύρου Γ.Σταυρόπουλου σελ 632-634, ΓΑΚ Φ258,ενθετο Ελευθεροτυπίας τεύχος 47.
- Στα 1839 δήμαρχος υπηρετούσε ο Βασίλης Λινάδρος από τη Βαλύρα και έδρα του Δήμου ήταν η Βαλύρα (εδ. Αθηνών Αιών φυλ. 170, 12/6/1840 σελ. 3). Στο φύλλο της εφημερίδας Βαλύρα υπάρχει αναλυτική περιγραφή στη βιογραφία του Λινάρδου, του οποίου η φωτογραφία και η φουστανέλλα του με όλο τον εξωπλισμό της σώζονται στο σπίτι του συγχωρεμένου Ξενοφώντα Καρτερολιώτη.
- Το σπίτι της έδρας του δήμου ΔΕΡΩΝ βρίσκεται στην περιοχή ¨ΚΡΗΤΙΚΟΡΟΥΓΑ¨ στη Σκάλα. Ήταν και έδρα του Ειρηνοδικείου Δερών και στρατηγείο από τον πρωθυπουργό Γ. Κουντουριώτη κατά την παραμονή του στη Σκάλα το 1825.
- Κατά το Μάϊο του 1839 ο Δήμαρχος Βασίλης Λινάρδος δια των εθνοφυλάκων του κατόρθωσε να παγιώσει την ασφάλεια των κατοίκων της περιοχής του και να συλλάβει το ληστή Κουμπαρούλη. (εδ. Αθηνών Αιών αρ. φ. 160 5/5/1840 σελ. 3).
- Στις 8 Μαρτίου1838 διορίστηκε εισπράκτορας από τη Βαλύρα ο παλαιός άγωνιστής Αναγ. Καρτερολιώτης
Με το ΒΔ της 17 Αυγούστου 1840 ο Δήμος Δερών καταργήθηκε και τα δύο χωριά υπήχθησαν στο Δήμο Οιχαλίας. Η Σκάλα ορίσθηκε σαν έδρα του Δήμου Οιχαλίας αλλά αργότερα με παρέμβαση των αδελφών Γιάννη και Περικλή Μπούτου ,παππούδες του Γιάννη Μπούτου ,έδρα ορίστηκε ο Μελιγαλάς. Με το νόμο « ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ »η ΒΑΛΥΡΑ έγινε έδρα του επανασυσταθέντος δήμου ΙΘΩΜΗΣ. Στη ΜΕΣΣΗΝΙΑ έγιναν 29 δήμοι και 3 κοινότητες , ενώ πριν ηταν 8 δήμοι 272 κοινότητες και 496 οικισμοί. Στην ΕΛΛΑΔΑ εγιναν 900 δήμοι και 133 κοινότητες, ενώ πριν ήταν 434 δήμοι, 5343 κοινότητες και 12.548 οικισμοί.
5.ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ
ΝΙΚΟΤΕΛΕΙΑ : Ανδαναϊες –τούτος αλήθεια ο λόγος ο ξεχωριστός, που τρείς γενιές στομωμένος, είχε πάψει ν’ ακούγεται στο δάσος του Λύκου το ιερό, μας φέρνει σαν πρώτα μπρος στα ρημαγμένα χαλάσματα τούτα των παλατιών της ξακουστής Μεσσήνης.
ΚΟΡΥΦΑΙΑ : Σε τούτο στηρίζω τις ελπίδες μου, πως θ’ αξιωθώ να ιδώ την πατρική μου γη λεύτερη σαν πριν.
Β’ ΓΥΝΑΙΚΑ : Φτερά πέταξε η ψυχή μου από την ώρα, που με την τόση του ορμή .Ξεσήκωνε της Ανδανίας τα παληκάρια, κι από κοντά της Μεσσένιας όλης κι’ έδωκε την πρώτη μάχη στις Δέρες.
Λεζάντες φωτογραφιών.
• Νομός ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ και η αρχαία ΜΕΣΣΗΝΗ.
• Ο Ελληνικός Αποικισμός 720-715 π.χ. ΡΗΓΙΟΝ. Ευβοικές πολεις,Μεσσήνιοι
Πρόσφυγες σελ62-63, , Ιστορία Ελληνικού Εθνους,τόμος Β,Εκδοτική Αθηνών
• Κατάκτηση μέρους της ΣΤΕΝΥΚΛΑΡΟΥ απο τους Σπαρτιάτες στον Α΄Μεσσηνιακό πόλεμο.Σελ 51, Ιστορία Ελληνικού Εθνους,τόμος Β,Εκδοτική Αθηνών.
• Η Αρκαδική πύλη και τμήματα οχυρωματικού περιβόλου της ΜΕΣΣΗΝΗΣ.
Φωτ.52,σελ123,Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις,Μεσσηνιακά –Ηλιακά, Εκδοτική Αθηνών.
• Συμπλοκή Μεσσηνίων και Βαυαρών.Τεύχος47, ιστορικά εφ.Ελευθεροτυπία.
• Αρχαία Μεσσήνη,Μαυρομμάτι Σιμίζα.Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ.
• Η Βαλύρα και στο βάθος η ΤΣΟΥΚΑ οπου στη λοφοσειρά αυτή εγινε η μαχη των ΔΕΡΩΝ. Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ.
• Η Δέση του ποταμού ΒΑΛΥΡΑ ,θέση απο την οποία πέρναγαν οι ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ. Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ.
• Ο Δήμαρχος ΔΕΡΩΝ το 1839 ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ. Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ.
• Το πανδοχείο ΒΑΛΥΡΑΣ που διανυκτέρευσε ο ΟΘΩΝΑΣ το 1840 και 1862,οταν επισκέφθηκε την Ι.Μ.ΒΟΥΛΚΑΝΟΥ, λίγες ημέρες
πριν εξοριστεί απο την ΕΛΛΑΔΑ.Σκίτσο Γ.ΤΣΟΝΑΚΙΔΗ. Φωτ. ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ
• Η σιδερένια γέφυρα ΒΑΛΥΡΑΣ σε κάρτ ποστάλ του 1900 , που ανατινάχθηκε το 1943.
• O ποταμός Πάμισος ή Πάμμισος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου