Ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός Γιάννης Δ. Λύρας συμμετείχε στο 8o συνέδριο ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ, που είχε τίτλο «ΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»,στο πολυχώρο ΑΠΟΛΛΩΝ, της νομαρχίας Πειραιά,στις 22 και 23 Οκτωβρίου του 2011.Η εισηγησή του είχε τίτλο «τρεις διδακτικές προσεγγίσεις», για την ενότητα της βιολογίας ,στη δομή και χημική σύσταση των νουκλεικών οξέων. Η πρώτη διδακτική προσέγγιση ήταν με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η δεύτερη με τη χαρτοδιπλωτική μέθοδο (μέθοδος origami) και η τρίτη με θεατρικό δρώμενο.
Έχουμε καθυστερήσει τη χρήση των νέων τεχνολογιών στην Ελλάδα ,σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Θα παρουσιάσουμε τη χρήση του Η\Υ με τις άπειρες δυνατότητες που διαθέτει και θα αποδείξουμε ότι αφενός αποτελεί βασικό εργαλείο μάθησης και λύνει πολλά προβλήματα στην εκπαιδευτική διδακτική διαδικασία, αφετέρου πως γίνεται η παθητική μάθηση βιωματική συμμετοχική και διαμορφώνεται ισότιμα η σχέση εκπαιδευτικού – εκπαιδευομένου.
Η αισθητοποίηση(οπτικοποίηση) δύσκολων όρων – εννοιών – λειτουργιών, με τη χρήση του υπολογιστή, κάνει πιο γρήγορη την κατάκτηση και αφομοίωση της γνώσης με το τρίπτυχο.
Φτιάχνω και Μαθαίνω
Βλέπω και Θυμάμαι
Αποχτώ Δεξιότητες
: Η βιολογία , με γνωστικό αντικείμενο τη ζωή, είναι η πλέον ανθρωποκεντρική επιστήμη των θετικών επιστημών
Λέξεις – κλειδιά : Μοντέλα, Προσομοιώσεις, Εικονική Πραγματικότητα, Μέθοδος Οrigami και Βιωματική Μάθηση με Θεατρικό Δρώμενο.
(3 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ)
1.Μοντέλα-προσομοιώσεις-εικονική πραγματικότητα
Τα κύρια χαρακτηριστικά τους είναι:
1.Μεγάλη οικονομία και απόδοση σκέψης.
2.Απουσία διαφωνίας γιατί έχουν μεγάλη απλότητα και ευχέρεια απορρόφησης όταν διδάσκονται σωστά.
3.Αποτελούν αποτελεσματική και ισχυρή εκγύμναση του νου και του πολλαπλασιάζουν την ικανότητα του.
4.Τα χαρακτηριστικά των μοντέλων είναι η ακριβής, σαφής, απλή, πλήρης, σύντομη διατύπωση. Όργανά τους είναι ο Λόγος, το Σύμβολο και το Σχήμα. Ένα Μοντέλο- Σύμβολο- Σχήμα συμπυκνώνουν εκατομμύρια περιπτώσεων κατηγοριών και αντικειμένων φυσικών και πνευματικών. Τα μοντέλα με την απλότητα πυκνότητα και συντομία χαρίζουν στον άνθρωπο οικονομία χρόνου και κόπου. Απαιτείται μόνο λίγος χρόνος για την αρχική κατανόηση και στη συνέχεια η εφαρμογή και επανάληψη γίνεται με ευχάριστο τρόπο. Εκεί που χρειάζεται κάποιος να εκφράσει δύσκολες έννοιες και όρους και για μεγάλο χρονικό διάστημα με τη χρήση των μοντέλων αρκεί μόνο λίγος χρόνος, δηλαδή τα μοντέλα εξοικονομούν κόπο και χρόνο και η βραχυχρόνια μνήμη γίνεται μακροχρόνια.
Η ανθρώπινη λογική από τον πρωτόγονο άνθρωπο μέχρι σήμερα έχει αναπτυχθεί και εξελιχθεί αλλά , παραμένει ακόμη ανεπαρκή να συλλάβει και να λύσει τα προβλήματά μας, και με τη βοήθεια των μοντέλων και μαθηματικών θα συμπληρωθεί, επεκταθεί και ενισχυθεί.
Η παρουσίαση της εισήγησής μας θα γίνει με Η/Υ σε πρόγραμμα Power Point αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες στην παιδαγωγική, διδακτική και μαθησιακή διαδικασία, δημιουργώντας και παρουσιάζοντας ορισμένες διαφάνειες, στον απαιτούμενο χρόνο.
Ηλεκτρονικός Υπολογιστής.
Στη χημική σύσταση των νουκλεικών οξέων χρησιμοποιούμε τα έτοιμα σχήματα, κύκλο πεντάγωνο και ορθογώνιο που συμβολίζουν αντίστοιχα το φωσφορικό οξύ, τη ριβόζη-δεοξυριβόζη και τις αζωτούχες βάσεις Αδενίνη, Θυμίνη, Γουανίνη, Κυτοσίνη και Ουρακίλη. Με τη χρήση των πλήκτρων και χρωμάτων κάνω την κατασκευή της δομής των νουκλεικών οξέων.
2. Μέθοδος origami.
Στη συνέχεια η δεύτερη διδακτική διδασκαλία, με τη χαρτοδιπλωτική μέθοδο ή μέθοδο origami, χρησιμοποιούμε, χαρτί -μολύβι - ψαλίδι και φτιάχνουμε τη δομή του DNA.
3. Βιωματική Μάθηση με θεατρικά δρώμενα
Στη συνέχεια οι μαθητές αξιοποιώντας τις γνώσεις τους καλούνται να εμπλακούν σε ένα παιχνίδι ζωής βιώνοντας και κατανοώντας το μικρόκοσμο, με θεατρικά δρώμενα. Όμως ορισμένοι από αυτούς οδηγούνται σε νέες αναζητήσεις πληροφοριών και δημιουργικών δραστηριοτήτων, οπότε γίνονται ερευνητές –δημιουργοί και προκαλούν έτσι την αύξηση των ενδιαφερόντων τους για τα μαθήματα.
Αν θέλουμε να βοηθήσουμε τους μαθητές μας πρέπει να έχουμε απεναντί τους πίστη, ευθύνη και σεβασμό Η κριτική και αφαιρετική σκέψη δουλεύονται και με τη βιωματική μάθηση, όπου ο καλλίτερος δάσκαλος είναι η φύση την οποία μιμείται ο άνθρωπος σε όλες του τις δραστηριότητες. Πρέπει να βγει η μάθηση έξω από την τάξη και να παρατηρήσει με τις πέντε αισθήσεις , χάνοντας χρόνο, τον οποίο κερδίζεις σε συναισθήματα.
Η γνώση της βιολογίας, με αυτές τις διδακτικές προσεγγίσεις , τα μοντέλα-προσομοιώσεις-εικονική πραγματικότητα, κάνει πιο εύκολη και κατανοητή τη προσέγγιση σε έννοιες, δομές, όρους και λειτουργίες. Αξίζουν συγχαρητήρια και ευχόμαστε πάντα επιτυχίες.
Οι πιο πολλές γνώσεις στη Βιολογία αναφέρονται στο μικροσκοπικό και μοριακό επίπεδο. Το αναλυτικό πρόγραμμα, ορίζει ως πρώτο σκοπό να γνωρίσουν οι μαθητές τις βαθμίδες δομής και οργάνωσης των εμβίων όντων. Επιβάλλεται έτσι η χρήση κατάλληλου εποπτικού υλικού για την κατανόηση δυσνόητων εννοιών και για να μάθουν οι μαθητές τα μυστικά που κρύβει η ζωή των οργανισμών.
Στο τρίγωνο Δάσκαλος-Μαθητής-Διδασκαλία απαιτούνται:
Ο σωστός σχεδιασμός του διδακτικού υλικού, ο σαφής καθορισμός στόχων, και οι απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως ποιες έννοιες και με ποια σειρά θα διδαχθούν. Τέλος η αισθητοποίηση (κυρίως οπτικοποίηση) της πληροφορίας να κάνει πιο κατανοητή, διασκεδαστική, πεπτική και αφομοιωτική τη γνώση και τη μάθηση.
Το μάθημα όταν γίνεται με παρατήρηση και δράση προσφέρει στο διδάσκοντα μεγαλύτερο βαθμό εποπτείας και ελέγχου των μαθητών της τάξης.
Μια διδακτική ενότητα πρέπει να περιέχει τους στόχους, σκοπούς, διαδικασίες διδασκαλίας και διδακτικής, δραστηριότητες μαθητών – πείραμα αν είναι δυνατόν – και τέλος να γίνεται η αξιολόγηση.
Στα αναλυτικά προγράμματα καθορίζονται και οι στόχοι κάθε μαθήματος που διδάσκεται στα σχολεία. Οι προσδιορισμοί αυτοί των διδακτικών στόχων αποτελούν συνήθως γενική παιδεία και δεν χαρακτηρίζονται για την ακρίβειά τους.
Ο προσδιορισμός συγκεκριμένων διδακτικών στόχων με καινοτόμες διδακτικές μεθόδους, για κάθε μάθημα αλλά, και για κάθε ενότητα διδασκαλίας, είναι ιδιαίτερα απαραίτητος για τη χώρα μας, και θα βοηθήσει δασκάλους και μαθητές.
Η έκφραση διδακτικός στόχος δηλώνει τη συμπεριφορά εκείνη που θέλουμε να είναι σε θέση ο μαθητής να παρουσιάζει ύστερα από την παρακολούθηση της διδακτικής ώρας.
Η πιο γνωστή ταξινόμηση και ανάλυση των διδακτικών στόχων έχει γίνει από τον Αμερικανό Bloom, για τη γνωστική περιοχή.
Διδακτικοί στόχοι: Γνώση, Κατανόηση, Εφαρμογή, Ανάλυση, Σύνθεση, Αξιολόγηση.
Επίπεδα Παραδείγματα συμπεριφοράς
1. Γνώση Ο μαθητής θυμάται, απαγγέλλει, εξιστορεί, απαριθμεί,
καταγράφει τα αποθηκευμένα στη μνήμη του γεγονότα
τα οποία μπορεί να είναι τόσο απλά, όσο ένα συγκεκριμένο
αντικείμενο ή τόσο πολύπλοκα, όσο ένας φυσικός νόμος
ή μια επιστημονική αρχή η μια μεθοδική διαδικασία.
2. Κατανόηση Ο μαθητής μετατρέπει, συνοψίζει, εμπλουτίζει και
προεκτείνει τις πληροφορίες που δέχεται.
3. Εφαρμογή Ο μαθητής μεταφέρει, χειρίζεται και χρησιμοποιεί
κανόνες, γενικεύσεις, νόμους, οδηγίες και μεθοδικές
διαδικασίες για την αντιμετώπιση νέων καταστάσεων.
4. Ανάλυση Ο μαθητής τεμαχίζει μια ολότητα στα μέρη ή τα στοιχεία
της, διακρίνει τις σχέσεις τους και επεξηγεί τους τρόπους
διόρθωσης τους.
5. Σύνθεση Ο μαθητής οργανώνει και ενοποιεί τη γνώση του και
παρουσιάζει νέα δημιουργίες. Βρίσκει νέες προσεγγίσεις
για να διερευνήσει παρουσιαζόμενες καταστάσεις.
Διατυπώνει υποθέσεις και τρόπους επαλήθευσής τους.
Προτείνει τρόπους έρευνας νέων προβλημάτων.
Δημιουργεί και συνεισφέρει.
6. Αξιολόγηση Ο μαθητής κρίνει την αξία μιας δημιουργίας με
εσωτερικά και εξωτερικά κριτήρια ή σε σχέση με
σκοπούς ή πρότυπες δημιουργίες.
Ο καθορισμός διδακτικών στόχων πρέπει να αποτελεί το κριτήριο για την επιλογή διδακτέας ύλης, διδακτικών βιβλίων αναλυτικών πρoγραμμάτων και αξιολόγηση της διδασκαλίας.
Το παιδαγωγικό και μορφωτικό του σχολείου αμφισβητείται, γιατί οι εκπαιδευτικοί δεν γνωρίζουν ότι έχουν ανάγκη από μια ταξινόμηση διδακτικών στόχων για να γνωρίζουν ποιο είδος συμπεριφοράς των μαθητών ενισχύουν. Οι διδακτικοί στόχοι είναι χρήσιμοι όταν διατυπώνονται με σαφήνεια και όταν προσδιορίζουν συμπεριφορά.
Λέγοντας συναισθηματική συμπεριφορά εννοούμε τις ψυχικές ανθρώπινες διαθέσεις από διάφορα αίτια που επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ατόμου.
Στόχος μου είναι να παροτρύνω το βαθμό κατανόησης των δύσκολων βιολογικών εννοιών, όρων, δομών που αφορά τη χημική σύσταση δομή του DNA αλλά και την του ενδιαφέροντος των μαθητών για το μάθημα της βιολογίας.
Οι μαθητές αξιοποιώντας τις γνώσεις βιολογίας καλούνται να εμπλακούν σε ένα παιχνίδι ζωής βιώνοντας και κατανοώντας.
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΤΙΤΛΟΣ: Δομικά στοιχεία νουκλεικών οξέων (DNA – RNA).
ΣΤΟΧΟΙ: Να κατανοήσουν οι μαθητές τις έννοιες: Σύσταση νουκλεοτιδίου, Νουκλεοτίδιο, Σύσταση νουκλεοτιδίου DNA, Σύσταση νουκλεοτιδίου RNA.
ΣΚΟΠΟΣ: Να κατανοήσουν το ρόλο των νουκλεικών οξέων.
ΥΛΙΚΑ: Χαρτόνι, ψαλίδι, χρώματα, οδοντογλυφίδες, κόλλα, μεγεθυντικός φακός, μαγνήτες μεταλλική επιφάνεια από σίδηρο (30 χ 40cm).
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: Να κατασκευάσουν τα σχήματα: ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, πεντάγωνο, και κύκλο, δέκα (10) τεμάχια από κάθε σχήμα, ίδιων διαστάσεων. Κατασκευή νουκλεοτιδίου, κατασκευή νουκλεοτιδίων DNΑ, RNA.
ΠΕΙΡΑΜΑ: Μελέτη δακτυλικών αποτυπωμάτων δύο μαθητών με τη βοήθεια μεγεθυντικού φακού.
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ: Σύγκριση στα γνωρίσματα: χρώμα ματιών, χρώμα μαλλιών, λοβοί αυτιών, δακτυλικών αποτυπωμάτων του κάθε μαθητή ή μαθήτριας με τους γονείς και τα αδέλφια τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου