Η επιχειρούμενη "αχρήστευση" λέξεων και εκφράσεων.Συναντούμε αυτές τις λέξεις σε ένα αποχαιρετιστήριο πάρτυ".

Γιάννη μου καλησπέρα,

Σε συνέχεια της χθεσινής μας συνάντησης και της σχετικής συνομιλίας για το ανωτέρω

ζήτημα, ανακεφαλαιώνω την περίπτωση:

Το εκδιδόμενο στο Λονδίνο περιοδικό THE ECONOMIST δημοσιεύει στο τέλος κάθε

χρονιάς μια ειδική επιθεώρηση για το επερχόμενο έτος με σειρά άρθρων σχετικών

με διάφορα ζητήματα, που θα προκύψουν στο άμεσο μέλλον.

Στην πρόσφατη έκδοση, με τον τίτλο The World in 2016, δημοσιεύεται - στη σελίδα 

142 της εν λόγω επιθεώρησης (σε ειδική ενότητα υπό τον χαρακτηρισμό "Οbituary"/ 

/  "Νεκρολογία" )- ένα άρθρο της συντάκτριας Ann Wroe με τον τίτλο "Elegy for lost

verrbiage" / "Θρηνωδία για τη χαμένη περιττολογία / μωρολογία".

Η Ann Wroe ξεκινά το άρθρο της αναφέροντας "A crowd of difficult words will vanish 

America;s SAT tests in 2016. We join them for their farewell party / Ένα πλήθος από

δύσκολες λέξεις θα εξαφανιστούν από τα SAT tests των ΗΠΑ μέσα στο 2016. Συναντούμε 

αυτές τις λέξεις σε ένα αποχαιρετιστήριο πάρτυ". Στη συνέχεια ακολουθεί μια συγκεχυμένη

μονοσέλιδη διηγηματική αναφορά, που περιέχει πλήθος λέξεων που πρόκειται σύντομα

να καρατομηθούν από τις λίστες των SAT Test. Ανάμεσα στις λέξεις, που κρίθηκαν πλέον

σαν αποδιοπομπαίες, συγκαταλέγονται αρκετές με καταφανή ελληνική προέλευση 

(όπως: antithesis, anathema, despot, idiosyncratic, eclectic, diaphanous κλπ) αλλά

και  αραβικής ή ινδικής προέλευσης λέξεις παγκόσμιας εμβέλειας κι ανάλογης ιστορικότητας

 (όπως; nadir /ναδίρ & Pariah/ παρίας).

Όπως αναγράφεται στις σημειώσεις που σου παρέδωσα, το SAT Test είναι ένα από τα

πιο σημαντικά κριτήρια για την είσοδο των μαθητών στα περισσότερα Πανεπιστήμια των

ΗΠΑ. Παρότι κάθε Πανεπιστήμιο αξιολογεί ένα συγκεκριμένο αριθμό κριτηρίων στην τελική 

επιλογή των μαθητών, το SAT θεωρείται ότι είναι το μόνο κριτήριο, το οποίο είναι κοινό για

όλους τους υποψηφίους από όλον τον κόσμο. Από τον Μάρτιο του 2016, η εξέταση του 

τωρινού SAT θα αντικατασταθεί από το NEW SAT και το test επικεντρώνεται σε γνώσεις 

που έχουν αποκτηθεί στο Λύκειο καθώς και σε όλες τις γνώσεις που απαιτούνται για το 

κολλέγιο στο οποίο σκοπεύει να εισέλθει ο μαθητής.

Η επιχειρούμενη  "αχρήστευση" λέξεων και εκφράσεων με τόση μεγάλη ιστορία από το 

σύστημα εξετάσεων του NEW SAP ασφαλώς και αποτελεί το πρώτο βήμα, καθώς είναι

σίγουρο ότι σταδιακά θα επακολουθήσει και η διαγραφή τους από τα αντίστοιχα 

αγγλόγλωσσα λεξικά. Είναι δε απορίας άξιο γιατί αποφασίστηκε η απεμπόληση λέξεων 

υψηλής αισθητικής ενώ, παράλληλα, η αγγλική γλώσσα κατακλύζεται χρόνο με τον χρόνο

από νεόκοπες ρηματικές εκφράσεις (phrasal verbs), οι οποίες σαν συνδυασμός ρημάτων

& προθέσεων αποκτούν συχνά σημασίες εντελώς διαφορετικές από αυτήν που  υποδηλώνουν

τα συνθετικά τους (δημιουργώντας μια νέα εθνική "αργκό¨" κατανοητή - εκτός λεξικού - μόνο

στους ντόπιους χρήστες και στους αλλοδαπούς " μύστες").

Τρόποι εξασφάλισης της επιβίωσης των λέξεων και εκφράσεων που δημιούργησαν μέρος

του πολιτισμού, που απολαμβάνουν ακόμα κι οι δήθεν ενάντιοι του,  υπάρχουν βέβαια 

αλλά σε πρώτη φάση αυτό που επείγει είναι να γίνει γνωστός ο κατάλογος των λέξεων 

αυτών που τέθηκαν στον μαυροπίνακα του Sap test. Πιστεύω πως μέσω κάποιων μεγάλων 

Οργανισμών , όπως η UNESCO, θα μπορούσες να βοηθηθείς Γιάννη για την συγκέντρωση τους.

Για τους λόγους αυτούς, θεωρώ ότι δεν συντρέχει  λόγος να προχωρήσει κάποια ανάρτηση

στο Διαδίκτυο, καθώς δεν διαθέτουμε ακόμα πλήρεις καταλόγους (τους οποίους όταν θα 

προμηθευτούμε θα μπορέσουμε να επεξεργαστούμε για να συλλέξουμε το πλήθος των

συγκεκριμένων λέξεων). Μόνον τότε, θα μπορούμε να δώσουμε ευρύτερη δημοσιότητα

στο γεγονός (και να προτρέψουμε  όσους αλληλογραφούν στα αγγλικά να προτιμούν τις 

λέξεις αυτές.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι για τις εξελίξεις αυτές Σαφώς και δεν φταίνε οι

Αμερικάνοι και πως την μεγαλύτερη ευθύνη την φέρουμε εμείς (σαν αναίσθητοι απόγονοι κάποιων

λαμπρών προγόνων). ΄Ενα απλό παράδειγμα αποτελεί η προς εξαφάνιση λέξη Antithesis.

Στο αγγλοελληνικό λεξικό DIVRYS του Κωνσταντόπουλου (εκ Δίβρης Ηλείας) η λέξη αυτή 

μεταφράζεται, φυσικά, σαν "Aντίθεση". Όταν όμως επιχειρήσει να την εντοπίσει ο αναγνώστης 

στο ελληνοαγγλικό λεξικό του ίδιου τόμου (1969) στο αντίστοιχο της "αντίθεσης" θα βρει μόνο

τις λέξεις  "contrast & opposition".

Στο άλλο δισέλιδο που σου διαβίβασα υπάρχει ένα απόσπασμα από το αξιόλογο βιβλίο

Xenophobe;s guide to the French. Στην 84η σελίδα του (Γλώσσα & Ιδέες) αναφέρει πώς

 "η γαλλική γλώσσα είναι αυτή που ενώνει τους Γάλλους. Στις παλιότερες εποχές η Γαλλία ήταν 

διαιρεμένη σε περιφέρειες, που μιλούσαν διαφορετικές γλώσσες. Αυτό φαινόταν σαν απειλή στην

γαλλική ενότητα". Και συνεχίζει στην επόμενη παράγραφο (σελ. 85) "Κανένα άλλο έθνος δεν έχει

αγωνιστεί τόσο σκληρά για να διατηρήσει τη γλώσσα του. Μια ολόκληρη Ακαδημία (η γαλλική

Ακαδημία) εργάζεται ακατάπαυστα να εξασφαλίσει την καθαρότητα της γλώσσας εξετάζοντας

κάθε νέα λέξη για να βεβαιωθεί πως είναι κατάλληλη".

Αυτά έκαναν και κάνουν οι Γάλλοι ιθύνοντες. Για κάποιους αντίστοιχους τους,  ας θυμηθούμε απλά 

τα λόγια που είπε στον ηττημένο Μαυριτανό ηγεμόνα της Γρανάδας η μητέρα του, όταν εκείνος  

παρέδιδε περίλυπος την ζηλευτή πόλη στους θριαμβευτές Φερδινάνδο & Ισαβέλλα της Ισπανίας:

"Κλάψε τώρα σαν γυναίκα για την πόλη που δεν μπόρεσες να υπερασπιστείς σαν άντρας !"

Καληνύχτα

Παναγιώτης Κεφάλας