«τρεις διδακτικές προσεγγίσεις», για τη δομή και χημική σύσταση του DNA.

 ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΒΙΟΛΟΓΟΥ

Έχουμε καθυστερήσει τη χρήση των νέων τεχνολογιών στην Ελλάδα ,σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Θα παρουσιάσουμε τη χρήση του Η\Υ με τις άπειρες δυνατότητες που διαθέτει  και θα αποδείξουμε ότι αφενός αποτελεί βασικό εργαλείο μάθησης και λύνει πολλά προβλήματα στην εκπαιδευτική διδακτική διαδικασία, αφετέρου πως γίνεται η παθητική μάθηση βιωματική συμμετοχική και διαμορφώνεται  ισότιμα η σχέση εκπαιδευτικού – εκπαιδευομένου.

Η ανάρτηση με τίτλο: «τρεις διδακτικές προσεγγίσεις», περιγράφει τη δομή και χημική σύσταση του DNA.

Η πρώτη διδακτική προσέγγιση είναι  με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η δεύτερη με τη χαρτοδιπλωτική μέθοδο (μέθοδος origami)  και η τρίτη με το θεατρικό δρώμενο.

Η αισθητοποίηση (οπτικοποίηση) δύσκολων όρων – εννοιών – λειτουργιών, με τη χρήση του υπολογιστή, κάνει πιο γρήγορη την κατάκτηση και αφομοίωση της γνώσης με το τρίπτυχο. 

Φτιάχνω και Μαθαίνω

Βλέπω και Θυμάμαι

Αποχτώ Δεξιότητες

Η βιολογία , με γνωστικό αντικείμενο τη ζωή, είναι η πλέον ανθρωποκεντρική επιστήμη των θετικών επιστημών

Λέξεις – κλειδιά : Μοντέλα, Προσομοιώσεις, Εικονική Πραγματικότητα, Μέθοδος Οrigami,  και Βιωματική Μάθηση με Θεατρικό Δρώμενο.

Η γνώση της βιολογίας, με αυτές τις διδακτικές προσεγγίσεις ,  τα μοντέλα-προσομοιώσεις-εικονική πραγματικότητα, κάνει πιο εύκολη και κατανοητή τη προσέγγιση σε έννοιες, δομές, όρους και λειτουργίες.

       Ο καθορισμός διδακτικών στόχων πρέπει να αποτελεί το κριτήριο για την επιλογή διδακτέας ύλης, διδακτικών βιβλίων αναλυτικών  πρoγραμμάτων και αξιολόγηση της διδασκαλίας.

       Το παιδαγωγικό και μορφωτικό του σχολείου αμφισβητείται, γιατί οι εκπαιδευτικοί δεν γνωρίζουν ότι έχουν ανάγκη από μια ταξινόμηση διδακτικών στόχων για να γνωρίζουν ποιο είδος συμπεριφοράς των μαθητών ενισχύουν. Οι διδακτικοί στόχοι είναι χρήσιμοι όταν διατυπώνονται με σαφήνεια και όταν προσδιορίζουν συμπεριφορά.

       Λέγοντας συναισθηματική συμπεριφορά εννοούμε τις ψυχικές ανθρώπινες διαθέσεις από διάφορα αίτια που επηρεάζουν τη συμπεριφορά  του ατόμου.

       Στόχος μου είναι να παροτρύνω το βαθμό κατανόησης των δύσκολων βιολογικών εννοιών, όρων, δομών που αφορά τη χημική σύσταση δομή του DNA αλλά και την του ενδιαφέροντος των μαθητών για το μάθημα της βιολογίας.

       Οι μαθητές αξιοποιώντας τις γνώσεις βιολογίας καλούνται να εμπλακούν σε ένα παιχνίδι ζωής βιώνοντας και κατανοώντας.

 

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΤΙΤΛΟΣ: Δομικά στοιχεία του DNA .

ΣΤΟΧΟΙ: Να κατανοήσουν οι μαθητές τις έννοιες: Σύσταση Νουκλεοτιδίου, δομή DNA.

ΣΚΟΠΟΣ: Να κατανοήσουν το ρόλο  του  DNA.

ΥΛΙΚΑ: Χαρτόνι, ψαλίδι, χρώματα, οδοντογλυφίδες, κόλλα, μεγεθυντικός φακός, μαγνήτες μεταλλική επιφάνεια από σίδηρο (30 χ 40cm).

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: Να κατασκευάσουν τα σχήματα: ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, πεντάγωνο, και κύκλο, δέκα (10) τεμάχια από κάθε σχήμα, ίδιων διαστάσεων. Κατασκευή νουκλεοτιδίου, κατασκευή  DNΑ.

 ΠΕΙΡΑΜΑ: Μελέτη δακτυλικών αποτυπωμάτων δύο μαθητών με τη βοήθεια μεγεθυντικού φακού.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ: Σύγκριση στα γνωρίσματα: χρώμα ματιών, χρώμα μαλλιών, λοβοί αυτιών, δακτυλικών αποτυπωμάτων του κάθε μαθητή ή μαθήτριας με τους γονείς και τα αδέλφια τους.

Στο τρίγωνο Μαθητής-Διδασκαλία- Δάσκαλος , απαιτούνται:

Ο σωστός σχεδιασμός του διδακτικού υλικού, ο σαφής καθορισμός στόχων, και απαντήσεις σε ερωτήματα όπως ποιες έννοιες και με ποια σειρά θα διδαχθούν και τέλος η αισθητοποίηση της πληροφορίας να κάνει πιο κατανοητή, διασκεδαστική, πεπτική και αφομοιωτική τη γνώση και μάθηση.

 Το μάθημα όταν γίνεται με παρατήρηση και δράση προσφέρει στο διδάσκοντα μεγαλύτερο βαθμό εποπτείας και ελέγχου των μαθητών της τάξης.

Μια διδακτική ενότητα πρέπει να περιέχει στόχους, σκοπούς, διαδικασίες διδασκαλίας και διδακτικής, δραστηριότητες μαθητών – πείραμα αν είναι δυνατόν – και τέλος αξιολόγηση.

Η πιο γνωστή ταξινόμηση και ανάλυση των διδακτικών στόχων έχει γίνει από τον Αμερικανό Bloom για τη γνωστική περιοχή και για άλλους ο συναισθηματικός, ψυχοκινητικός, ηθικός, οικονομικός τομέας κ.λ.π..

Διδακτικοί στόχοι: Γνώση, Κατανόηση, Εφαρμογή, Ανάλυση, Σύνθεση, Αξιολόγηση.

(3 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ)

1.Μοντέλα-προσομοιώσεις-εικονική πραγματικότητα

Τα κύρια χαρακτηριστικά τους είναι:

1.Μεγάλη οικονομία και απόδοση σκέψης.

2.Απουσία διαφωνίας γιατί έχουν μεγάλη απλότητα και ευχέρεια απορρόφησης όταν διδάσκονται σωστά.

3.Αποτελούν αποτελεσματική και ισχυρή εκγύμναση του νου και του πολλαπλασιάζουν την ικανότητα   του.                                              

4.Τα χαρακτηριστικά των  μοντέλων είναι η ακριβής, σαφής, απλή, πλήρης, σύντομη διατύπωση. Όργανά τους είναι ο Λόγος, το Σύμβολο και το Σχήμα. Ένα Μοντέλο- Σύμβολο- Σχήμα συμπυκνώνουν εκατομμύρια περιπτώσεων κατηγοριών και αντικειμένων φυσικών και πνευματικών. Τα μοντέλα με την απλότητα πυκνότητα και συντομία χαρίζουν στον άνθρωπο οικονομία χρόνου και κόπου. Απαιτείται μόνο λίγος χρόνος για την αρχική   κατανόηση και στη συνέχεια η εφαρμογή και επανάληψη γίνεται με ευχάριστο τρόπο. Εκεί που χρειάζεται κάποιος να εκφράσει δύσκολες έννοιες και όρους και για μεγάλο χρονικό διάστημα με τη χρήση των μοντέλων αρκεί μόνο λίγος χρόνος, δηλαδή τα μοντέλα εξοικονομούν κόπο και χρόνο και η βραχυχρόνια μνήμη γίνεται μακροχρόνια.

    Η ανθρώπινη λογική από τον πρωτόγονο άνθρωπο μέχρι σήμερα έχει αναπτυχθεί και εξελιχθεί  αλλά , παραμένει ακόμη ανεπαρκή να συλλάβει και να λύσει τα προβλήματά μας, και με τη βοήθεια των μοντέλων και μαθηματικών θα συμπληρωθεί, επεκταθεί και ενισχυθεί.

       Η παρουσίαση της εισήγησης θα γίνει με Η/Υ σε πρόγραμμα Power Point αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες στην παιδαγωγική, διδακτική και μαθησιακή διαδικασία, δημιουργώντας  και  παρουσιάζοντας ορισμένες διαφάνειες, στον απαιτούμενο χρόνο.

Ηλεκτρονικός Υπολογιστής.

Στη χημική σύσταση-δομή του DNA χρησιμοποιούμε τα έτοιμα σχήματα, κύκλο πεντάγωνο και ορθογώνιο που συμβολίζουν αντίστοιχα το φωσφορικό οξύ, τη δεοξυριβόζη και τις αζωτούχες βάσεις  Αδενίνη, Θυμίνη,  Γουανίνη, Κυτοσίνη . Με τη χρήση των πλήκτρων και χρωμάτων κάνω την κατασκευή χημική σύσταση -  δομής του DNA

2. Μέθοδος origami.

 Στη συνέχεια  η δεύτερη διδακτική διδασκαλία, με τη χαρτοδιπλωτική μέθοδο ή μέθοδο origami, χρησιμοποιούμε, χαρτί -μολύβι - ψαλίδι  και φτιάχνουμε  τη δομή του DNA.

3. Βιωματική Μάθηση με θεατρικά δρώμενα

     Στη συνέχεια οι μαθητές αξιοποιώντας τις γνώσεις τους καλούνται να εμπλακούν σε ένα παιχνίδι ζωής βιώνοντας και κατανοώντας το μικρόκοσμο, με θεατρικά δρώμενα.  Όμως ορισμένοι από αυτούς οδηγούνται σε νέες αναζητήσεις πληροφοριών και δημιουργικών δραστηριοτήτων, οπότε γίνονται ερευνητές –δημιουργοί   και προκαλούν έτσι την αύξηση των ενδιαφερόντων τους για τα μαθήματα.

Αν θέλουμε να βοηθήσουμε τους μαθητές μας πρέπει να έχουμε απεναντί τους πίστη, ευθύνη και σεβασμό Η κριτική και αφαιρετική σκέψη δουλεύονται και με τη βιωματική μάθηση, όπου ο καλλίτερος δάσκαλος είναι  η φύση την οποία μιμείται ο άνθρωπος σε όλες του τις δραστηριότητες. Πρέπει να βγει η μάθηση έξω από την τάξη και να παρατηρήσει με τις πέντε αισθήσεις , χάνοντας χρόνο,  τον οποίο κερδίζεις σε συναισθήματα.