Αφιερωμένο στον μακαριστό Πατέρα Αμβρόσιο, των παιδικών μας χρόνων
Πρωτογνώρισα τον πατέρα Αμβρόσιο σε ηλικία πέντε ετών, το 1963, όταν επισκεφτήκαμε την Ιερά Μονή Βουλκάνου με τους γονείς μου και τις δύο μικρότερες αδελφές μου. Έκτοτε τον συνάντησα σε μεγαλύτερη ηλικία άλλες δέκα φορές, μέχρι που τελείωσα το Γυμνάσιο.Ο πατήρ Αμβρόσιος και ο αγιότατος γέροντας πατήρ Γρηγοράκος, έχουν μία ιδιαίτερη θέση στη καρδιά και στη μνήμη μου, συνυφασμένη με εκείνα τα ευλογημένα παιδικά μου χρόνια. Ο πατήρ Αμβρόσιος ήταν ο πατέρας όλων μας και ο πατήρ Γρηγοράκος ο Άγιος , ο οποίος μεσίτευε με το κομποσκοίνι του στον Θεό, υπέρ του Μεσσηνιακού λαού και της Πατρίδας ολόκληρης.
Πρόσχαρος ,καλοπροαίρετος, ακούραστος φίλος των παιδιών, διακριτικός και ευαίσθητος, έτοιμος να ευχαριστήσει τους πάντες, ήταν ο μακαριστός πατήρ Αμβρόσιος. Δεχόταν με χαρά καθημερινά δώρα από τους πιστούς, όπως λουκούμια, κουλούρια και ρακή. Όμως δεν τα τιμούσε. Είχε ένα μόνιμο άγχος αν θα έχει αρκετά γλυκίσματα για να κεράσει τους επισκέπτες της Μονής, που δεν ήταν λίγοι, σε συχνή βάση. Πέρα όμως από το διακόνημα του τραπεζάρη, ήταν ο ένθερμος φύλακας της εικόνας της Παναγίας Βουλκανιωτίσσης και ο άνθρωπος για πολλές άλλες και επείγουσες εργασίες, αφού οι μοναχοί ήταν λίγοι στη Μονή, αλλά ο χώρος έλαμπε, καθώς και ο ιερός ναός της Θεοτόκου, επίσης το περιβόλι στο Μοναστήρι και τα κηπευτικά ήταν άριστα φροντισμένα.
Μετά την ακολουθία του Όρθρου, όταν αποχωρούσαν όλοι οι αδελφοί από την εκκλησία, καθόταν για μερικά λεπτά μόνος, εμπρός στην εικόνα της Θεοτόκου και συνομιλούσαν. Μία φορά, καθώς προσκύνησε την Παναγία, διαισθάνθηκε ότι παραμονεύει ένας κίνδυνος. Άκουσε να του λέει η Παναγιά “πάρε με και κρύψε με τώρα, μέχρι να σου πω”.
Τύλιξε την εικόνα σε ένα καθαρό άσπρο σεντόνι και την τοποθέτησε κάτω από ένα καζάνι αναποδογυρισμένο. Στη θέση της έβαλε ένα πειστικό αντίγραφο , που είχαν για παν ενδεχόμενο και είχε τον νου του να δει τι θα συμβεί. Την επόμενη μέρα το μεσημέρι, ένας ξανθός αλλοδαπός που οπλοφορούσε και μιλούσε σπαστά Ελληνικά ,επισκέφτηκε τη Μονή , μπήκε με χαμόγελα και υποκλίσεις, χωρίς να τον καταλάβουν. Ήθελε να ληστέψει την εικόνα της Παναγίας Βουλκανιωτίσσης. Ο πατήρ Αμβρόσιος, με τη ψυχραιμία και γνώση που του χάρισε η Παναγιά , έσωσε και το αντίγραφο της εικόνας της.
-Εμείς , είπε στον κλέφτη ,μόνο αντίγραφο της εικόνας έχουμε εδώ στη Μονή, την εικόνα την φυλάσσει ο Δεσπότης. Αλλά κοίταξε, βλέπεις αυτά τα πόδια στον τοίχο; Και το αντίγραφο να πάρεις, η Παναγιά κόβει τα πόδια των κλεφτών και δεν θα γλιτώσεις. Εκείνος περιεργάστηκε το αντίγραφο της εικόνας, κοίταξε γύρω βιαστικά, αλλά μία δύναμη τον απώθησε και έφυγε άπρακτος.
Κλείδωσαν καλά τη κεντρική πύλη και έκαναν τον Εσπερινό τρέμοντας, με το αντίγραφο της εικόνας στη θέση της Θεοτόκου.
Τη νύχτα ο πατήρ Αμβρόσιος αισθάνθηκε ότι ο Θεός φώτισε το σώμα του και του έκοψε τα πόδια.
Όταν ξύπνησε το πρωί ,δύο βραχιόλια με σκαλιστά σχέδια είχαν σχηματιστεί πάνω από τους αστραγάλους του, στο κάτω μέρος της κνήμης του.
-Έκανε τον σταυρό του και ζήτησε συγχώρηση.
-Ήμαρτον Κύριε , τι έπραξα ο τάλας;
-Ξενύχτησε η Παναγία κάτω από το καζάνι, του απάντησε μία φωνή πίσω από τη πλάτη του.
Έριξε νερό στο πρόσωπό του, έπλυνε καλά τα χέρια του και μετέφερε στην αγκαλιά του ,με δάκρυα ψυχής, τη Παναγία Οδηγήτρια τω Όρει Βουλκάνω , στο εικονοστάσι του ιερού ναού της.
Δεν γνωρίζω αν ο πατήρ Αμβρόσιος είχε φοιτήσει σε σχολή μαγειρικής, γιατί τα φαγητά που μαγείρευε, ιδιαίτερα ο τρόπος που σέρβιρε και στόλιζε το τραπέζι, θύμιζαν πολύ έμπειρο επαγγελματία. Τηρούσε αυστηρά το πρόγραμμα της νηστείας, κρέατα δεν είδα ποτέ να τρώνε στη Μονή, ούτε ιδιαίτερα γαλακτοκομικά, το δε ψάρι είναι αμφίβολο αν το είχαν στη διάθεσή τους.
Όμως, τα νηστίσιμα φαγητά ήταν θεάρεστα καμωμένα και διακοσμημένα τόσο ωραία στη τραπεζαρία, που περισσότερο ήταν να τα κοιτάζεις και να ευχαριστείς τον Κύριο που τα παρείχε, παρά να τα τρως. Θυμάμαι, όταν ήμουν δέκα ετών, ο πατήρ Αμβρόσιος ήταν εκείνος που με έμαθε πως να κόβω τη ντομάτα σε λεπτές φέτες και να την ανοίγω σαν τριαντάφυλλο στο πιάτο. Πώς να κάνω σχέδια με φετούλες από αγγούρι και πώς να τοποθετώ τα πιάτα και τα μαχαιροπίρουνα σε μία τόσο μεγάλη τραπεζαρία!Η ευλογημένη Μεσσηνιακή γη παράγει υπέροχα λαχανικά κατά του θερινούς μήνες, και η Μονή δεν είχε καθόλου πρόβλημα με την τροφή κατά την περίοδο της νηστείας του Αυγούστου. Όμως ήταν και κάτι άλλο. Η Παναγία Βουλκανιώτισσα ευλογούσε τα φαγητά των μοναχών και δεν λάμβαναν τροφή, αλλά νέκταρ και αμβροσία, από τον αγαπημένα χέρια του πατέρα Αμβροσίου.
Τα παιδιά της ηλικίας μου, που πηγαίναμε στο Δημοτικό Σχολείο της Βαλύρας ,τον αγαπούσαμε ιδιαίτερα γιατί δεν μας μάλωνε, μας έλεγε μία λέξη χαμογελώντας και κάναμε το θέλημά του. Όλοι θέλαμε να φωτογραφηθούμε μαζί του, κι εκείνος αν και δεν αισθανόταν άνετα με τον φακό, δεν μας χαλούσε χατήρι. Στεκόταν δίπλα μας με χαρά και οι περισσότεροι στο χωριό τον έχουμε αποθανατίσει και δεν ξεχάσαμε την αγία μορφή του. Όταν μου δώρισε ο πατέρας μου στο Δημοτικό σχολείο μία πολαρόιντ μηχανή, σε ηλικία 11 ετών, και μπορούσα να εμφανίζω άμεσα φωτογραφίες, του ζήτησα να πάμε στον Βουλκάνο για να τον φωτογραφίσω δίπλα στον πατέρα Αμβρόσιο. Υπήρχε συναίσθημα πατρικής αναφοράς προς τον μακάριο και αξέχαστο τραπεζάρη της Παναγιάς μας. Το βλέμμα του και το χαμόγελό του ήταν πιο δυνατή σανίδα από αυτή που κρατούσε ο δάσκαλος στο χωριό για να μας νουθετήσει.
Τα δώρα της Θεοτόκου ήταν πολλά προς εμάς τα τέκνα της παιδικής αθωότητας και παρθενίας.
Πολλά παιδιά του χωριού κοιμηθήκαμε στη Μόνη, αρκετές φορές. Έμενα μου έλαχε μία φορά
να κοιμηθώ στο κρεβάτι του Δεσπότη, με επιλογή του πατέρα Αμβροσίου.
-Μα αν έλθει ο Δεσπότης παππούλη μου , τον ρώτησα ,και με βρει στο κρεβάτι του, τι θα κάνω; Τι θα του πω;
-Δεν θα έλθει, μου απάντησε. Αυτός ο Δεσπότης δεν είναι σαν τον παλιό. Έρχεται, παίρνει αυτά που θέλει και φεύγει γρήγορα. Θα σου κάνει η Παναγιά απόψε συντροφιά. Οι γονείς σου και οι αδελφές σου θα κοιμηθούν σε άλλα κελιά και εσύ δεν χωρείς εκεί.
-Παππούλη, τι θα πει κατάλυση, τον ρώτησα στα δώδεκα χρόνια μου. Σήμερα λέει κατάλυση στο ψάρι, στο ημερολόγιο. Δηλαδή τι θα φάμε;
-Θα φάμε σήμερα ψαράκι με λάδι , τα λαχανικά , τα όσπρια και τα φρούτα μας και δεν θα φάμε γαλακτοκομικά, γάλα, τυρί, βούτυρο, επίσης αυγά και κρέας. Δεν λαμβάνουμε ζωικές τροφές σήμερα, μου απάντησε.
-Και ο παππούς μου πότε επιτρέπεται να πίνει κρασί;
-Όταν λέει το ημερολόγιο κατάλυση οίνου και ελαίου, μου απάντησε ο μακάριος.
-Παππούλη, οι άγιοι πατέρες τι μας λένε για την νηστεία ,τον ρώτησα.
-Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει να μην νηστεύουμε μόνο τις τροφές, αλλά τα μάτια μας πρέπει να απέχουν από ακάθαρτα θεάματα, τα αφτιά από κουτσομπολιά και τα χέρια από κακές πράξεις. Ο δε Μέγας Βασίλειος λέγει ότι όταν νηστεύεις το φαγητό, αλλά από την άλλη ασκείς σκληρή κριτική και συκοφαντείς τον συνάνθρωπό σου δεν τρως κρέας, αλλά καταβροχθίζεις τον αδελφό σου.
-Παππούλη, πώς την λένε τη μητέρα σου και τον πατέρα σου;
-Εδώ στο Μοναστήρι η μητέρα μας είναι η Παναγία και ο πατέρας μας ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.
-Εσένα παππούλη , σε επιβραβεύει η Παναγία όταν είσαι καλός, όπως οι γονείς μας;
-Η Παναγία δεν λέει μπράβο, αλλά μας δίνει πολλά θεία δώρα.
-Και πώς είναι αυτά τα δώρα παππούλη;
-Να , μια νύχτα πριν τον Δεκαπενταύγουστο , η Παναγία μας με φώτισε πνευματικά και κατεβήκαμε στο εκκλησάκι της Βαλύρας, στη Παναϊτσα. Εκεί είχε έλθει και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, και με κοινώνησε. Στη συνέχεια ανεβήκαμε στο πάνω Μοναστήρι, και είδα την εικόνα της Παναγίας κρεμασμένη σε ένα δέντρο και το καντηλάκι να φέγγει εμπρός της, όπως όταν την βρήκαν οι παλιοί μοναχοί ,τον 8ο αιώνα.
-Και τι έκανες εσύ παππούλη;
-Έκλαιγα σαν μωρό παιδί και προσκυνούσα τη Παναγία μας. Έπεφταν τα δάκρυα μου μέσα στα φαγητά για μια εβδομάδα, όταν μαγείρευα, να δεις ότι μερικές φορές δεν είμαι τόσο προσεκτικός, όσο εσύ νομίζεις!
-Λαδάκι παππού, πότε να τρώω;
-Όλα τα Σάββατα, εκτός από το μεγάλο Σάββατο. Νηστεύουμε το λάδι κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή. Τη Δευτέρα για τους αγγέλους, τη Τετάρτη για τη προδοσία του Χριστού από τον Ιούδα και τη Παρασκευή για τη Σταύρωση του Χριστού.
Της Παναγιάς μας, νηστεύουμε από πρώτη, μέχρι και 14 Αυγούστου,Από Δευτέρα μέχρι και Παρασκευή δεν τρώμε λάδι , ενώ τα Σάββατα και τις Κυριακές νηστεύουμε με λάδι. Την 6η Αυγούστου, στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ,τρώμε ψάρι, όπως σήμερα. Κάποιοι τα Σαββατοκύριακα τρώνε και θαλασσινά χωρίς αίμα, εμείς εδώ όχι. Η νηστεία αυτή γίνεται προς τιμήν της Παναγία μας, η οποία νήστεψε πριν από την κοίμηση της. Στις 29 του Αυγούστου νηστεύουμε χωρίς λάδι, εκτός και πέσει η εορτή του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Σάββατο ή Κυριακή, οπότε νηστεύουμε με λάδι.
-Γιατί παππούλη νηστεύουμε στην εορτή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου;
-Για την Αποτομή της Κεφαλής και τη Θανάτωση του μεγαλύτερου Αγίου, μετά την Παναγία παιδί μου, απάντησε υπομονετικά, καθώς στρώναμε τη τραπεζαρία, ο άγιος τραπεζάρης του Βουλκάνου.
-Παππούλη, μια φορά που νηστεύαμε και πονούσαν οι αμυγδαλές μου, η μητέρα μου μού έδωσε να φάω κανονικά ψαρόσουπα με λάδι, εκείνη τη Τετάρτη. Η γιαγιά μου είπε ότι οι ασθενείς και οι οδοιπόροι εξαιρούνται.
Εκείνος γέλασε και μου απάντησε:
-Για τους κοσμικούς ανθρώπους μπορεί, αλλά όχι για εμάς τους μοναχούς. Η Παναγία με τιμώρησε μία φορά, που έφτιαξα κάτι δυναμωτικό για τον πατέρα Γρηγοράκο, και του είπα ότι είναι νηστίσιμο για να το φάει ,που ήταν πολύ εξαντλημένος. Μου είπε η Παναγία στον ύπνο μου ,ότι τον θρέφει με σώμα και αίμα Χριστού κι εγώ του πήγα να φάει κοπριά! Δεν το ξανάκανα και ζήτησα συγχώρηση και από τον ίδιο. Εκείνος, όταν άκουσε ότι η Παναγία τον θρέφει , μέσα σε τρεις μέρες ανέκαμψε, αλλά μου παραπονέθηκε. Έπρεπε ,μου είπε ,να του το πω έγκαιρα για να αγρυπνήσει προσευχόμενος, να μην κοιμηθεί που άρτυσε.
Ύστερα σκέφτηκε και με ρώτησε ο πατήρ Αμβρόσιος:
-Για τον Κράτη, έχετε μιλήσει στο σχολείο;
-Όχι, απάντησα.
-Ο Κράτης, στα αρχαία χρόνια είδε έναν νεαρό που γυμναζόταν πολύ ,έτρωγε πολύ κρέας, και έπινε κρασί ,τρέφοντας συνέχεια και σε υπερβολικό βαθμό το σώμα του. Του είπε, “ω δαιμόνιε, παύσαι καθ΄εαυτού ποιών το δεσμωτήριον ισχυρόν”.Η γαστριμαργία και η λαιμαργία είναι μεγάλη φυλακή. Όσο τρως, τόσο ο διάβολος σε δένει με αλυσίδες, για να σε νικήσει και να σε ρίξει μέσα σε βαθύ βόθρο με κοπριά.
“Ζήθι λοιπόν ω άνθρωπε, μη μόνον ίνα τρώγης και πίνης, αλλ΄ίνα το ζην προς το ευ ζην μεταβάλης και την αθάνατον ψυχήν σου σώσης”, μου διάβασε ο πατήρ Αμβρόσιος, από το βιβλίο του Αντωνίου Μασουρίδου, ο Ενάρετος Βίος, 1936, που είχε μέσα σε ένα συρτάρι στη τραπεζαρία. Τα θεία λόγια και οι προτροπές του σοφού τραπεζάρη της Μονής του Βουλκάνου αντηχούν αυτές τις μέρες στη μνήμη των παιδιών της Παναγιάς, που ξεκινά η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
31/7/2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου