Πέμπτη 3 Απριλίου 2025

ΕΠΑΡΧΙΑ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ - ΕΜΠΛΑΚΙΩΝ, ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΝ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ - ΑΝΔΡΟΥΣΗΣ . 20 Απριλίου 1829 ανακήρυξαν τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννην Αντωνίου Καποδίστριαν “γνήσιον πολίτην'' της Επαρχίας Μικρομάνης.

 ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ.

ΕΠΑΡΧΙΑ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ  1715- 1835;

Κατά την περίοδο της Β΄ Τουρκοκρατίας  στην Πελοπόννησο  715-1821)   συστάθηκε απο τους  Τούρκους με  δική τους επιλογή ο καζάς (επαρχία)  της Κιουτζιουκμάνης (Μικρής Μάνης),για να διακρίνεται ως; Τοπωνύμιο  από τη Μεγάλη Μάνη του Ζυγού ή Πενταδάκτυλου (Ταΰγετος). Διατηρήθηκε η Επαρχία  κατά την επανάσταση και μετά την απελευθέρωση ώς το 1835 που συνεστήθησαν οι δήμοι, αλλά και μέχρι το 1843-44 ως εκλογική  περιφέρεια. Στην Επαρχία Μικρομάνης υπάγονταν τα  και τα 11  χωριά  και οικισμοί.  Μικρομάνη (έδρα), Στενύκλαρος (Αλητούργι), Καμάρι (συνοικισμός, σημερινή Θουρία) , Καλάμι  , Αντικάλαμος, Κωνσταντίνοι,  Βαλύρα (Τζεφερεμίνι), ,  Ανδανία (Σανδάνι), Φίλια, Κεραστάρι ,και Σπανοχώρι  μέχρι και το 1828. 

  Η Μικρομάνη   δεν είχε  κάποιον αγά για κάτοχό της, ήταν ανεξάρτητη και  είχε μόνον  οικονομική εξάρτηση από τον πασά  των Πατρών ("Μικρομάνη", σελ.  24). Δεν  είχε αγά, όπως το χωριό  Ασλάγας > ασλάν  = λιοντάρι)   ή κάποιον τούρκο στρατιωτικό  όπως ο  Κουρττσαούσης, Κουρτ= λύκος   και τσαούσης = λοχίας),σήμ.  Σπερχογεία  (η) .Μονον  το  1815  βρίσκουμε στην Κιουτζιούκ Μάνη  έναν ζαπτιέ (ζαπίτη ) τον Μπεΐκ  αγα.  (¨Μικρομάνη" σελ. 25.) 

     ***ΤΑ 11 ΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ (1715- 1835;)

1. Μικρομάνη (“χώρα”) =  κωμόπολη, ο κάτοικος "χωραϊτης¨¨  και πρωτεύουσα > χωριό  =χωριάτης > Πόλη >

2. Στενύκλαρος.

3. Καμάρι (ο ένας οικισμός της σημερινής Θουρίας). 

4. Αΐζαγα, Αζίζαγα (του) (Αντικάλαμος από το 1867.

5. Καλάμι (το).

6. Σαντάνι (το), (Ανδανία (η).

7. Σπανοχώρι  (το) (ο ένας οικισμός Μερόπης), ο άλλος οικισμός Μούστα  ανήκε στην Επαρχία Εμπλακίων .

8. Κεραστάρι (το) ή Κεραστάρης.

9. Τζεφερεμίνι (το) (Βαλύρα) (η).

10. Φίλια (του)

11. Κωνσταντίνοι (οι)

  

ΕΠΑΡΧΙΑ ΕΜΠΛΑΚΙΩΝ (1828).


Από το 1828 δημιουργήθηκε και η Επαρχία Εμπλακίων  ή Ιμπλακίων που ως περιοχή κατά τον αγώνα είχε οπλαρχηγό 

το Παναγιώτη Κεφάλα, η δε επαρχία Μικρομανης, ευρισκόμενη κάτω από την εποπτεία της οικογένεια των Δικαίων 

της Πολιανής, είχε επικεφαλής τον  τοπικό ήρωα Νικόλαο («Αναγνώστη»)Παπασταθόπουλο, κάτω από τις 

διαταγές του στρατηγού  Κωνσταντίνου Μπούρα από το μεσσηνιακό χωριό των  Κωνσταντίνων («Μικρομάνη», 

σελ. 30)  

ΚΟΝΤΙΝΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΕΠΜΠΛΑΚΙΩΝ 

Κουρτσαούσι/Κουρτζαούσι (το) (σήμ. Σπερχογεία (η)

 Φουρτζάλα (η), ο νότιος οικισμός σημερινής Θουρίας  (πιθανότατα) ,αφού ο άλλος ο βόρειος οικισμός της

 σημερινής Θουρίας, το  Καμάρι άνηκε στην Επαρχία Μικρομανης,

Ντελίμεμη (η) (σήμ. Αιθαία (η),

Βεΐζαγα (του) (και Φαρμίσι) (το), = Φαρμισοβεΐζαγα (σήμ. Άνθεια (η)

Γαϊδουροχώρι και Βρακάταγα (σήμ. Αριοχώρι)

   ..............

Βλ.  Παπατσώνη Π. «Απομνημονευματα» σελ. 111 κ.α. 


ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΝ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ -  ΑΝΔΡΟΥΣΗΣ   

Στις 22-10-1830 ο διοικητής των επαρχιών ΑΝΔΡΟΥΣΗΣ-ΕΜΠΛΑΚΙΩΝ –ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ Γαλάνης Κουμουνδουράκης , πατέρας του μετέπειτα πρωθυπουργού Αλ. Κουμουνδούρου, πρότεινε ως κατάλληλους  να διοριστούν στο συστηθέν τον Αύγουστοτου 1830 πρωτόλκητο δικαστήριο(σημερινό πρωτοδικείο)  Μικρομάνης –Ανδρούσης τους αξιωματούχους του αγώνα που κατάγονται από την επαρχία Μικρομάνης.

ΑΠΟ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗ  

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ,

ΠΑΝ. ΚΟΥΤΣΑΒΙΤΗΣ, 

ΑΝΑΓ. ΑΡΝΑΟΥΤΟΣ, 

ΒΕΡΓΗΣ ΝΤΕΝΤΟΡΑΚΗΣ, 

ΑΝΑΣ. ΠΟΛΥΔΟΥΡΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ  ΣΠΑΝΟΣ/ΣΠΑΝΙΔΗΣ  

ΑΠΟ ΚΑΜΑΡΙ  

ΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ,

ΠΟΥΛΟΣ ΖΑΜΠΟΥΡΟΣ

ΙΩΑΝ, ΜΑΝΔΗΛΑΡΗΣ . 

ΑΠΟ ΑΝΤΙΚΑΛΑΜΟ 

ΔΗΜ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΑΘΑΣ  (ΑΪΖΑΓΑ)

ΑΠΟ ΒΑΛΥΡΑ  

ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ ή ΛΙΝΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ από ΒΑΛΥΡΑ (ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ)

ΑΠΟ ΣΠΑΝΟΧΩΡΙ

ΔΗΜ. ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ (συνοικία Μερόπης)

ΑΠΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΣ  

ΠΑΝ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ 

Τα χωριά αυτά ανήκαν στην επαρχία Μικρομάνης ώς το 1834-35 που άλλαξε το διοικητικό σύστημα

 (ΓΑΚ., Βλαχ. Α΄ Φάκελος   220) 

   Ένα από τα πολλά έγγραφα της περιόδου του Αγώνα προερχόμενα από τους φακέλους  της  Επαρχίας Μικρομάνης   αναγράφει τα ονοματεπώνυμα  των εκπροσώπων των  11 χωριών της επαρχίας  - όχι όλων   των κατοίκων της   που  στις 20 Απριλίου 1829 ανακήρυξαν  τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννην   Αντωνίου   Καποδίστριαν  “γνήσιον πολίτην της Επαρχίας Μικρομάνη

 Μίμης Η. Φερέτος: “Μεσσηνιακά  1969 -1970”  σελ.  398 - 402. 

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣ ΤΟ 1829, ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΤΟΥ Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

 Η επαρχία Μικρομάνης συστάθηκε κατά την Τουρκοκρατία ως διοικητικό τμήμα (καζάς) διατηρήθηκε κατά την επανάσταση και μετά την απελευθέρωση ως το 1835, που δημιουργήθηκαν οι δήμοι, αλλά και μέχρι το 1843-1844 ως εκλογική περιφέρεια. Στη Τουρκοκρατία, αλλά και κατά τον αγώνα λεγόταν Κουτσούκ Μάνη, δηλ. μικρή Μάνη, άγνωστο γιατί, αλλά και χωρίς να έχει καμιά απολύτως σχέση με τη Μάνη.

Ένα από τα πολλά έγγραφα της περιόδου του αγώνα από την επαρχία Μικρομάνης που διασώθηκαν, παρουσιάζουμε στη παρούσα ανάρτηση και με το οποίο οι πρόκριτο-αγωνιστές εκπρόσωποί της στις 20 Απριλίου 1829 ανακηρύξαν «γνήσιων πολίτην» της επαρχίας τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιω. Καποδίστρια. Το έγγραφο είναι αξιόλογο γιατί μας πληροφορεί για τα αισθήματα των μόλις απελευθερωμένων κατοίκων προς τον πρώτο κυβερνήτη της ελεύθερης Ελλάδας, αλλά και για τους υπογράφοντες. Πρέπει να σημειωθεί και κάνει εντύπωση ότι ούτε όλα τα χωριά της επαρχίας αναφέρονται, ούτε όλοι οι από άλλα έγγραφα γνωστοί μας ως αγωνιστές και πρόκριτοι υπογράφουν. Επί του προκειμένου μόνο μια υπόθεση μπορεί να διατυπωθεί ή ότι η επαρχιακή δημογεροντία αρκέστηκε σε ελάχιστα μόνο ονοματεπώνυμα, ή ότι οι μη αναγραφόμενοι ως αντιφρονούντες, δεν υπέγραψαν το ψήφισμα, το οποίο αναφέρει:

Η επαρχία της Μικρομάνης συνελθούσα εις εν και θεωρούσα την επί τα κριττώ μεταβολήν της, την ανέργεσίν της και εκ τούτων περιμένουσα την μέλλουσαν ευδαιμονίαν της ψηφίζει Ιωάννην Αντωνίου Καποδίστριαν, τον πρώτον της Ελλάδος κυβερνήτη, τον αίτιον της ανεργέσεώς της, της επί τα κρίτω μεταβολής της, και της ευδαιμονίας της, πολίτην γνήσιων της επαρχίας ταύτης, παρέχουσα προς αυτόν όλα τα δικαιώματα του πολίτου εις τεκμήριων της προς αυτόν ευγνωμοσύνης της. Το παρόν ψήφισμα να φυλαχτεί εις τα αρχεία της επαρχιακής μας δημογεροντίας και ίσο απαράλλαχτο διά αυτής να διευθυνθεί προς την Αυτού εξοχότητα" εν Μικρομάνη τη 20 Απριλίου 1829

1.Οι κάτοικοι Μικρομάνης  44 υπογραφές

2.Οι κάτοικοι του Αντικαλάμου (Αϊζαγα) 19 υπογραφές.

3.Οι κάτοικοι χωρίου Καλάμι- 8 υπογραφές

4.Οι κάτοικοι Καλαμίου -21 υπογραφές

5.Οι κάτοικοι Κωνσταντίνων -28 υπογραφές

6.Οι κάτοικοι Βαλύρας (Τζεφερεμίνι) -19 υπογραφές

7.Οι κάτοικοι Ανδανίας (Σανδάνι) παπα-Παύλος, Νικ. Σταυρόπουλος, Καλ. Σταθόπουλος, παν. Θωμόπουλος, Παν. Γκονόπουλος, Γ. Νικητόπουλος, Πανάγος Κοτσίρης, Ηλ. Σταμάτης, Ανασ. Μαρκόπουλος Παρκόπουλος (Μπούτος).

8.Οι κάτοικοι Σπανοχωρίου (Μερόπης): Παν. Μπαλτουμάς (Παλτουμάς), Γ. Κατσιμπάρος, Δημ Σταθόπουλος, Ηλ. Χριστόπουλος.

9.Οι κάτοικοι Φίλια: Αναγν. Αλεξόπουλος, Αναστάσιος Φουσετζής, Θ. Φρουλέγκας (Φρουλέκας)) Νικήτας Φρουλέγκας (Φρουλέκας) Αδάμης Αλεξόπουλος.

10. Οι κάτοικοι Κερασταρίου Σταύρος (χωρίς επώνυμο), Δημ. Μπάζος (Μπάρτζος), Σπ. Μπάρτζος, Γ. Καλένης, Θ.Σιολής.

Το χωριό Κεραστάρι μας είναι άγνωστο που ακριβώς ήταν γιατί σήμερα δεν υπάρχει. Πρέπει όμως να θεωρείτε βέβαιο ότι βρισκόταν στο δήμο Οιχαλίας. Ας σημειωθεί ότι χωριό Κεραστάρι υπάρχει και στην επαρχία Μεγαλουπόλεως.

ΕΠΑΡΧΙΑ  ΜΙΚΡΟΜΑΝΗΣΗ Επαρχία Μικρομάνης συσταθείσα κατά την Τουρκοκρατία ως διοικητικό τμήμα (Καζάς), διατηρήθη κατά την επανάσταση και μετά την απελευθέρωση ως το 1835 που συνεστήθηκαν οι δήμοι, αλλά και μέχρι το 1843-4 ως εκλογική περιφέρεια. Στην επαρχία Μικρομάνης υπήγοντο τα χωριά Μικρομάνη (έδρα), Καμάρι (συνοικισμός, σημερινή Θουρία) Καλάμι (Αϊζάγα) Αντικάλαμος (Αζήζαγα) Κωνσταντίνοι, Βαλύρα  (Τζεφερεμίνι), Στενύκλαρος (Σανδάνι), Φίλια και Σπανοχώρι. 

Στις 20 Απριλίου 1829 ανακήρυξαν «γνήσιο πολίτη» της επαρχίας τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια με ψήφισμα οι υπογράφοντες κάτοικοι από τη Βαλύρα ήταν:

1. Νικ. Παπαβασιλόπουλος

2. Ηλ. Μπότσικας

3. Σπύρος της Αναγνωστούς

4. Παν. Τσαγκάρης

5. Παν. Δουραμάκος

6. Νικ. Σταματόπουλος

7. Αγγ. Λιοντήρης

8. Αναγν. Ράμμος

9. Παν. Μπόβης

10. Παν. Σπηλιώτης

11. Παπασαράντος (Ιερέας Παπασαραντόπουλος)

12. Παπαμιχάλης (Ιερέας Παπασαραντόπουλος)

13. Αναγ. Γεωργόπουλος

14. Σωτ. Σαραντόπουλος

15. Θεοδ. Μπόβης

16. Δημητ. Καρύδης

17. Βασίλης Λινάρδος

18. Νίκος Μαυροειδής

19. Μαστρογιάννης Μαραγκός

Οι δημοπρόκριτοι της επαρχίας Μικρομάνης ανακηρύσσουν γνήσιο πολίτη της επαρχίας των Ιων. Καπιδίστρια το 1829.


ΠΡΟΣΒΑΣΗ  ΣΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΩΝ ΓΑΚ ΑΘΗΝΩΝ 

 Αρχειομνήμων

Κεντρική υπηρεσία

Συλλογή Γιάννη Βλαχογιάννη

Υποσειρά 005-Ιδιωτικαί Συλλογαί

Περιεχόμενα


[Φάκελος] GRGSA-CSA_PCVLA.AA.S01.SS05.F000220

Φάκελος #220 - "Η Μάνη και ο Καποδίστριας"  [1828 – 1830]

Περιέχει αλληλογραφία της Γενικής Γραμματείας της Επικρατείας, του Κυβερνήτη και της επί της Οικονομίας Επιτροπής προς τον κατά τη Λακωνί...

Φάκελλος 220. Η Μάνη και ο Καποδίστριας

Ψηφιακά έγγραφα

Σελίδα 9. Έγγραφο 86, Λήψεις 167,168,169,170

Σελίδα 13. Έγγραφο 108, Λήψεις 251,252, 253, 254



Εν Μικρομάνη τη 20/4/1929

Η σφραγίδα έχει την υπογραφή Δημογεροντειον επαρχίας Μικρομάνης (ΓΑΚ Βλαχ. Α. φακ 220). Στο έντυπο αυτό  υπογράφουν και οι δημοπρόκριτοι των 11 χωριών. 

   Ένα από τα πολλά έγγραφα της περιόδου του Αγώνα προερχόμενα από τους φακέλους  της  Επαρχίας Μικρομάνης   αναγράφει τα ονοματεπώνυμα  των εκπροσώπων των  δέκα χωριών της επαρχίας  - όχι όλων   των κατοίκων της -  που  στις 20 Απριλίου 1829 ανακήρυξαν  τον κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννην   Αντωνίου   Καποδίστριαν  “γνήσιον πολίτην'' της Επαρχίας Μικρομάνης. 

  Μίμης Η. Φερέτος: “Μεσσηνιακά  1969 -1970”  

σελ.  398 - 402. (ΓΑΚ., Βλαχ. Α΄ Φάκελος   220) .

***Για όποιον ενδιαφέρεται μπορουν να αποσταλούν ανιδιοτελώς τα προτώτυπα, ή να τα αντιγράψουν απο την ανάρτηση.

ΤΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΩΝ 11 ΧΩΡΙΩΝ ΑΠΟ 2 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ.
ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΒΑΛΥΡΑΙΩΝ (ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ) 76α, ΚΑΙ 108α


ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΒΑΛΥΡΑΙΩΝ (ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ)



ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΒΑΛΥΡΑΙΩΝ (ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ)
ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ ΤΟΥ ΜΙΜΗ ΦΕΡΕΤΟΥ






Δεν υπάρχουν σχόλια: